دارایی های جایگزین پول نقد

تخصیص دارایی و تنوع بخشی در سرمایه‌ گذاری بیت کوین و ارز دیجیتال چیست؟

هر بار که صحبت از پول و سرمایه‌گذاری شود، ریسک، یکی از پایه‌های ثابت کار است. هر سرمایه‌گذاری، متحمل یک ضرر است و در نقطه مقابل اگر فقط به سرمایه‌گذاری نقدی اتکا کنیم، همیشه پای تورم در میان است. در حالی که نمی‌توان ریسک را به کلی از بین برد، اما می‌توان آن را نسبت به اهداف سرمایه‌گذاری یک شخص، تنظیم کرد. به همین منظور پای تخصیص دارایی و تنوع بخشی به سرمایه گذاری باز می‌شود.

تخصیص دارایی (Asset Allocation) و تنوع بخشی (Diversification) مفاهیمی هستند که نقش مهمی در تشخیص و کاهش انواع ریسک‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری ایفا می‌کنند. حتی اگر در سرمایه‌گذاری تازه وارد هستید، احتمالا با اصول این مفاهیم آشنا هستید چرا که آن‌ها صدها سال است در دنیا اقتصاد وجود دارند.

در ادامه این مطلب از کوین نیک، نگاهی به تخصیص دارایی و تنوع بخشی خواهیم داشت و چگونگی آن در دنیای مدرن و ارزهای دیجیتالی را بررسی می‌کنیم.

تخصیص دارایی و تنوع بخشی چیست؟

تخصیص دارایی زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که بخواهیم یک استراتژی مدیریت مالی را که نمای کلی چگونگی توزیع پول بین دارایی‌های مختلف در یک سرمایه‌گذاری را شرح دهیم. تنوع بخشی، دارایی‌هایی هستند که می‌خواهیم سرمایه و پول خود را بین آن‌ها توزیع کنیم.

هدف اصلی این استراتژی‌ها این هستند که توقع بازگشت سرمایه را تا حد امکان افزایش و پتانسیل ریسک را تا حد امکان کاهش دهیم. به طور عادی، این دو استراتژی در مواردی نظیر زمان سرمایه‌گذاری، تحمل ریسک یا شرایط اقتصادی دخیل هستند.

به زبان ساده، ایده دارایی های جایگزین پول نقد اصلی پشت استراتژی تخصیص دارایی و تنوع بخشی این است که همه پول خود را در یک سبد نریزید، بلکه آن را بین چند سبد مختلف توزیع کنید تا ریسک از دست رفت سرمایه کاهش پیدا کند. ترکیبی از دارایی‌های متنوع که به هم دیگر همبستگی ندارند، موثر‌ترین راه برای ایجاد یک حساب سرمایه‌گذاری سودبخش است.

چیزی که ترکیب این دو استراتژی را با یکدیگر قدرتمند می‌سازد، این است که نه تنها ریسک بین سرمایه‌های مختلف تقسیم می‌شود، بلکه حتی ریسک بین خود دارایی‌ها هم تقسیم می‌شود. برخی از متخصصین مالی بر این باور هستند که شناسایی استراتژی تخصیص دارایی بسیار مهم‌تر از انتخاب سرمایه‌گذاری‌های یک شخص است.

تخصیص دارایی (Asset Allocation)

نظریه سبد سهام مدرن

نظریه سبد سهام مدرن یا نظریه پورتفولیوی مدرن (Modern Prtfolio Theory) یک چارچوب است که این دو اصول استراتژی را از طریق مدل‌های ریاضیات، رسمی می‌کند. این تئوری ابتدا در یک نشریه توسط هری مارکویتز (harry Markowitz) در سال ۱۹۵۲ منتشر شد که بعد‌ها به خاطر این تئوری، جایزه نوبل اقتصاد را از آن خود کرد.

دسته‌بندی‌های بزرگ و برجسته مالی تمایل به حرکات متفاوتی دارند. شرایط بازار ممکن است باعث شود یکی از دارایی‌ها به سمت مثبت و خوبی حرکت کند و یک دارایی دیگر به سمتی منفی و ضعیف حرکت کند. فرضیه اصلی این است که اگر یک دارایی عملکرد خوبی از خود نشان نداد و باعث ضرر شد، سرمایه دیگر بتواند با عملکرد خود، آن ضرر را جبران کند.

در نظریه سبد سهام مدرن، این فرض وجود دارد که با ترکیب دارایی‌ها در دسته‌های غیر مرتبط، فراریت را می‌توان تا حد امکان کاهش داد. این کار همچنین باید بتواند عملکرد صحیح تنظیم و کاهش ریسک را افزایش دهد. همچنین این فرضیه وجود دارد که اگر دو سرمایه مختلف یک بازگشت سرمایه مشابه را ارائه دهد، سرمایه گذار تشخیص می‌دهد سرمایه‌ای که ریسک کمتری دارد را انتخاب کند.

به زبان ساده، نظریه سبد سهام مدرن می‌گوید که اگر سرمایه خود را در بین دارایی‌های متخلف اما غیر مرتبط توزیع کنید، بیشتری تاثیر و موفقیت را در سرمایه‌گذاری تجربه خواهید کرد.

انواع دسته‌های دارایی برای سرمایه گذاری

در بین انواع مختلف دارایی‌ها برای تخصیص دارایی، می‌توان آن‌ها را به دو بخش تقسیم کرد:

• دارایی‌های سنتی: شامل سهام، پول نقد و اوراق قرضه
• دارایی‌های جایگزین: املاک، کالا، بیمه و ارزهای دیجیتال

به طور کلی، دو نوع برجسته از استراتژی تخصیص دارایی وجود دارد که هر دو آن‌ها از فرضیه سبد سهام مدرن پیروی می‌کنند؛ تخصیص دارایی استراتژیک و تخصیص دارایی تکنیکی.

تخصیص دارایی استراتژیک به عنوان یک راه سنتی شناخته می‌شود که بیشتر مناسب شیوه سرمایه‌گذاری منفعل (Passive Investment) است. تخصیص دارایی تکنیکی بیشتر مناسب برای آن دست از شیوه‌های سرمایه‌گذاری فعال است. این شیوه اجازه می‌ٔهد تا سرمایه‌گذاران پول خود را روی دارایی‌هایی متمرکز کنند که در بازار بهتر عمل می‌کنند. در این شیوه، فرض بر این گرفته می‌شود که اگر یک بخش از بازار عملکرد خوبی داشته باشد، بنابراین برای چند مدت به عملکرد خوب خود ادامه خواهد داد. همچنین در این روش می‌توان تنوع بخشی داشت.

به یاد داشته باشید اگر قصد تنوع بخشی دارید، تنها زمانی می‌توانید نتیجه مثبت بگیرید که دارایی‌هایی که انتخاب می‌کنید کاملا غیر مرتبط با هم باشند.

استراتژی تخصیص دارایی

چگونه از شیوه تخصیص دارایی و تنوع بخشی استفاده کنیم؟

در یک استراتژی تخصیص دارایی، باید سرمایه خود را تقریبا همانند مثال زیر بین دارایی‌های مختلف تقسیم کنید:

• ۴۰ درصد در سهام
• ۳۰ درصد در اوراق قرضه
• ۲۰ درصد در ارزهای دیجیتال
• ۱۰ درصد در پول نقد

در یک استراتژی تنوع بخشی، برای مثال باید ۲۰ درصد از ارزهای دیجیتالی خود را هم بین چندین نوع رمزارز تقسیم کنید:

• ۷۰ درصد تخصیص برای بیت کوین
• ۱۵ درصد برای ارزهایی با ارزش بازار بالا
• ۱۰ درصد برای ارزهایی با ارزش بازار متوسط
• ۵ درصد برای ارزهایی با ارزش بازار کوچک

هنگامی که تخصیص‌ها انجام شد، عملکرد تمامی آن‌ها را تحت نظر داشته باشید و آن‌ها را به صورت مرتب بررسی کنید. اگر شرایط تخصیص‌ها تغییر کردند، احتمالا زمان آن است که شروع به خرید و فروش دارایی‌ها کنید تا دوباره شرایط سوددهی خود را به وضعیت مطلوبی برسانید. در این شرایط باید دارایی‌هایی که بالاترین عملکرد را دارند بفروشید و دارایی‌هایی که عملکرد کمتری دارند را بخرید. البته انتخاب هر یک از دارایی‌ها و تنوع بخشی‌ها کاملا بستگی به هدف سرمایه‌گذاری هر شخص دارد.

ارزهای دیجیتال به عنوان ریسکی‌ترین دارایی‌ها شناخته می‌شوند. در مثال بالا، می‌توان تخصیص دارایی را کمی پر ریسک دانست چرا که بخش قابل توجهی از آن برای ارزهای دیجیتال تخصیص داده شده است. اگر می‌خواهید ریسک خود را کاهش دهید، درصد ارزهای دیجیتال را کم کنید و آن را مثلا به اوراق قرضه اضافه کنید.

این مطلب راهم مطالعه کنید: ۴ پیشنهاد سرمایه گذاری ارز دیجیتال

تنوع بخشی در ارزهای دیجیتال

همانطور که گفتیم، ارزهای دیجیتال پر از ریسک هستند و درست است که در تئوری ما آن‌ها را جزو بخشی از تخصیص دارایی و تنوع بخشی خواندیم، اما این دسته از دارایی‌ها نیاز به مراقبت بیشتری دارند. از این جهت که باید روی آن‌ها تحقیق کنید، صبور باشید، احساسات را به استراتژی سرمایه‌گذاری خود راه ندهید و موارد دیگر. همچنین باید در نظر داشته که قیمت بازار ارزهای دیجیتال به شدت با حرکت قیمت بیت کوین در ارتباط است. به همین دلیل تنوع بخشی در ارزهای دیجیتال کمی غیر معقول به نظر می‌رسد. بنابراین چطور می‌توان به قانون تنوع بخشی پایبند بود وقتی که می‌گوییم نباید دارایی‌هایی که انتخاب می‌کنیم با هم در ارتباط باشند؟

در حال حاضر، برخی از آلت کوین‌ها سعی کرده‌اند تا ارتباط خود را با بیت کوین کاهش دهند. بنابریان می‌توان معامله‌ها را روی این آلت کوین‌ها متمرکز کرد. اما به طور کلی، تنوع بخشی در ارزهای دیجیتال نسبت به دارایی‌های دیگر سخت‌تر است و بیت کوین به عنوان حکم‌فرمای رمزارزها، باعث شده که نتوان به درستی تنوع بخشی ایجاد کرد.

تنوع بخشی در ارزهای دیجیتال

مشکلات تخصیص دارایی

تخصیص دارایی بدون شک یکی از قدیمی‌ترین و قدرتمندترین تکنیک‌های سرمایه‌گذاری است اما در عین حال، برخی از استراتژهای تخصیص دارایی برای برخی از سرمایه‌گذاران مناسب نیستند.

طراحی یک نقشه در این روش از سرمایه‌گذاری شاید ساده و مستقیم به نظر برسد، اما کلید موفقیت در یک استراتژی تخصیص دارایی خوب، پیاده‌سازی درست آن است. اگر یک سرمایه‌گذار قادر نباشد تعصبات و تمایلات خود را کنار بگذارد، قادر نخواهد بود از قدرت این نوع استراتژی به طور کامل بهره ببرد.

یکی دیگر از مشکلاتی که در تخصیص دارایی وجود دارد، باز هم به خود سرمایه‌گذار برمی‌گردد، جایی که این شخص قادر به تحمل ریسک نیست و در نتیجه احساسات خیلی زود وارد استراتژی سرمایه‌گذاری او می‌شود. در نتیجه این اشخاص باید به سراغ شیوه‌های خیلی امن‌تر در سرمایه‌گذاری بروند.

نتیجه گیری

تخصیص دارایی و تنوع بخشی مفاهیم اساسی برای مدیریت ریسک هستند که صدها سال است در دنیای اقتصاد نقش دارایی های جایگزین پول نقد دارند. با این که این شیوه قدمت بالایی دارد، اما از جمله مفاهیم ایجاد مدیریت استراتژی‌های مدرن محسوب می‌شوند. هدف اصلی از داشتن یک استراتژی تخصیص دارایی این است که تا حد امکان انتظار از بازگشت دارایی را افزایش و ریسک را تا حد ممکن کاهش دهیم. توزیع دارایی و تنوع بخشی بین دارایی‌های متخلف می‌تواند این شیوه را بسیار موثر سازد. همچنین باز هم فراموش نکنید از آن جایی که بازار ارزهای دیجیتال وابستگی زیادی به بیت کوین دارد، بنابراین تخصیص دارایی و تنوع بخشی در بازار ارزهای دیجیتال باید با دقت، تحقیق و احتیاط انجام شود.

امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد. اگر به دنبال خرید بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال بدون کمترین معطلی هستید، با ما در ارتباط باشید؛ زیرا این دقیقا همان کاری است که ما در «کوین نیک» برای شما انجام می‌دهیم. اینجا خرید و فروش انواع ارز دیجیتال، در سریع‌ترین زمان ممکن انجام می‌شود و در اکثر ساعات شبانه روز، هوای شما را داریم!

دارایی نقدپذیر (Liquid Asset) و نقدینگی (Liquidity) چیست؟

یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های سرمایه‌گذاران این است که آیا پس از خرید یک دارایی جدید، می‌توان پس از مدتی آن را به‌راحتی در بازار فروخت و به پول نقد تبدیل کرد یا نه. این پرسش، جواب دقیق و مشخصی ندارد؛ اما می‌توان با درنظرگرفتن عوامل مختلف تا حدودی به آن پاسخ داد.

برخی از دارایی‌هایی که ما با آن سروکار داریم بازار چندان مناسبی ندارند. برای مثال با آنکه اشیای قدیمی و به‌اصطلاح آنتیک بسیار ارزشمند هستند؛ اما فروش آنها در بازار کار دشواری است. املاک و مستغلات هم ماهیتی مشابه دارند و ممکن است مدت‌زمان زیادی طول بکشد تا خانه‌ای را بفروشیم.

در حقیقت خرید دارایی‌هایی که ارزش بالایی دارند اما نقدپذیری آنها پایین است، یک حرکت پُرریسک‌ محسوب می‌شود؛ چراکه این احتمال وجود دارد زمانی که شما به پول نقد نیاز داشته باشید امکان فروش سریع دارایی‌تان به‌‌دلیل نبود مشتری مقدور نباشد یا اینکه در نهایت مجبور شوید آن را با قیمت بسیار کمتر از ارزش واقعی‌اش بفروشید.

به بیان ساده، خرید کالای نقدپذیر یا دارایی‌ای که مشتری دست‌به‌نقد همواره برای آن وجود دارد شاخص‌ مهمی است و باید آن را در نظر داشته باشید. در این مقاله قصد داریم شما را با دو مفهوم دارایی نقدپذیر و نقدینگی آشنا کنیم و در ادامه به برخی ویژگی‌ها، عوامل مؤثر، نحوه محاسبه و اهمیت آنها نگاهی داشته باشیم. پس تا انتهای این مطلب ما را همراهی کنید.

دارایی نقدپذیر چیست؟

دارایی نقدپذیر یا نقدشونده (Liquid Asset) که در برخی مقالات اقتصادی از آن با عنوان دارایی سیال هم نام برده شده است به اموال یا داشته‌هایی گفته می‌شود که از سهولت بالایی برای خرید‌و‌فروش برخوردار هستند و می‌توان آنها را به‌آسانی به وجه نقد تبدیل کرد.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های دارایی نقدپذیر انتقال آسان مالکیت آن است. برای مثال دلار، یورو یا سکهٔ طلا نیازی به مراحل قانونی برای واگذاری مالکیت‌ ندارند و می‌توان به‌آسانی آنها را به پول رایج تبدیل کرد.

علاوه بر این دارایی‌های نقدپذیر ویژگی‌های دیگری هم دارند که عبارت‌اند از:

در این میان دارایی‌های گوناگونی وجود دارند که به‌طور ذاتی همواره نقدپذیر هستند و اغلب سرمایه‌گذاران بزرگ در سبد سرمایه خود همیشه از این دسته دارایی‌ها استفاده می‌کنند. طلا، ارزهای معتبر خارجی، سهام، اوراق قرضه و صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETFs) از جمله دارایی‌های با نقدپذیری بالا هستند. البته نباید فراموش کرد که میزان نقدپذیری برخی از این کالاها ممکن است با توجه به شرایط اقتصادی هر کشور متفاوت باشد.

به‌طور کلی پول نقدپذیرترین دارایی در جهان است.

در سوی دیگر ما دارایی های جایگزین پول نقد با برخی کالاها سروکار داریم که از نظر نقدپذیری متفاوت هستند و فرایند خریدوفروش و تبدیل آنها به پول چندان آسان نیست.

دارایی غیرسیال یا نقدناپذیر چیست؟

دارایی نقدناپذیر (Illiquid Asset) که از آن با تعابیر دیرنقدپذیر یا غیرسیال هم یاد می‌شود به دسته‌ای از دارایی‌ها می‌گویند که امکان تبدیل آنها به پول نقد، کم یا حتی در برخی موارد غیرممکن است. دارایی نقدناپذیر را می‌توان نقطه مقابل دارایی نقدپذیر دانست؛ دارایی‌‌هایی که با وجود ارزش بالا، مشتریان اندکی دارند.

برای مثال فرض کنید شما یک نقاشی از ژان میشل باسکیت (Jean Michel Basquiat) را در اختیار دارید که بیش از ۱۰۰میلیون دلار ارزش دارد. با آنکه این اثر هنری بسیار گران‌بهاست، با توجه به قیمت‌گذاری و مشتریانی که برای خرید آن وجود دارند یک دارایی نقدناپذیر تلقی می‌شود.

باید به این نکته توجه کرد که عبارت نقدناپذیر به‌معنای غیرقابل نقد‌شدن نیست بلکه به این معناست که باید زمان زیادی منتظر ماند تا چنین دارایی‌‌ای به پول تبدیل شود.

موضوع نقدناپذیری تنها گریبان‌گیر افراد یا سرمایه‌گذاران نیست، بلکه شرکت‌های بزرگ هم با شکلی متفاوت با این مسئله درگیر هستند. بسیاری از شرکت‌ها در زمان تنظیم ترازنامه‌های مالی و مشخص‌کردن بدهی‌ها و معوقات باید نقدپذیری دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های خود را مشخص کنند.

از آنجا که دارایی‌های نقدناپذیر اغلب ریسک و نوسانات زیادی دارند، سرمایه‌گذاران باتجربه‌، درصد بسیاری کمی از سبد مالی خود را به این دارایی‌ها اختصاص می‌دهند. خانه و مستغلات، آثار هنری، اجناس قدیمی و آنتیک، ماشین، اقلام کلکسیونی همگی از دارایی‌های نقدناپذیر هستند.

بازار نقدی یا سیال چیست؟

اصطلاح پرکاربرد دیگری در این میان وجود دارد که بد نیست پیش از آنکه دربارهٔ نقدینگی توضیح دهیم، به آن اشاره‌ای داشته باشیم. عبارت بازار سیال یا نقدی (Liquid Market) که با نام‌های دیگری مانند بازار لیکویید یا شناور هم شناخته می‌شود، به بازاری گفته می‌شود که خریداران و فروشندگان زیادی در آن فعالیت می‌کنند. در این بازار علاوه بر قیمت منصفانه، خریداران و فروشندگان هزینه‌ کمتری بابت نقل‌وانتقالات پرداخت می‌کنند.

دلیل حضور خریداران و فروشندگان متعدد در این بازار علاوه بر قیمت‌های مناسب و منصفانه، نوسانات اندکی است که این دست از بازارها دارند.

نقدینگی چیست؟

نقدینگی (Liquidity) عبارتی است که بسیار آن را شنیده‌ایم. این واژه پرکاربرد، یک ویژگی و صفت مهم برای کالاها و دارایی‌ها محسوب می‌شود. به‌طوری که می‌توان گفت تعریف یک دارایی نقدپذیر یا نقدناپذیر به‌نوعی وابسته به این پارامتر است.

در اقتصاد تعاریف گوناگونی برای نقدینگی وجود دارد؛ برخی نقدینگی را به‌عنوان معیاری برای توانایی فروش سریع یک دارایی به‌ قیمت بازار می‌دانند؛ اما عده‌ای دیگر پول در گردش را نقدینگی تلقی می‌کنند، بعضی از اقتصاددانان هم به دارایی‌های نقدی و مجموع پول و شِبه‌پول به‌عنوان نقدینگی اشاره می‌کنند. شاید ساده‌ترین تعریف از نقدینگی همان پول نقد باشد.

اگر بخواهیم این مفهوم ساده را کمی علمی‌تر توضیح دهیم، نقدینگی را می‌توان داشتن مقدار قابل‌ملاحظه‎‌‌ای دارایی با نقدپذیری بالا توصیف کرد و از آنجا که پول نقدپذیرترین دارایی ممکن است؛ بنابراین نقدینگی و پول را می‌توان معادل هم دانست.

در بازارهای مرسوم و سنتی دو سطح کلی برای نقدینگی داریم:

• نقدینگی بازار (Market Liquidity): به‌میزان سهولت خرید و فروش کالا یا دارایی با قیمتی منصفانه و عادلانه گفته می‌شود. به‌عبارت دیگر نقدینگی یک بازار به سرعت و نقدشوندگی آن دارایی وابسته است. در هر بازار زمانی که شکاف یا اختلاف قیمت میان فروشنده و خریدار (Bid-Ask Spread) کمتر باشد و اعداد و ارقام دلخواه این دو سمت معامله به هم نزدیک‌تر باشد با نقدینگیِ بازارِ بهتری مواجه هستیم.

• نقدینگی حسابدارییاترازنامه‌ای (Accounting liquidity): معیاری برای سنجش توانایی پرداخت بدهی‌ها در زمان سررسید است. این میزان معمولاً به صورت نسبت یا درصد بیان می شود. اغلب سرمایه‌گذاران با نگاه به میزان بدهی‌ها، وجوه نقد، تعهدات مالی و کالاهای موجود یک شرکت اقدام به سرمایه‌گذاری در آن می‌کنند؛ بنابراین موضوع نقدینگی حسابداری یکی از مؤلفه‌های مهم در جذب سرمایه، اعتماد کاربران و تنظیم ترازنامه‌های مالی است.

البته در بازار ارزهای دیجیتال دسته‌بندی دیگری نیز با عنوان نقدینگی صرافی (Exchange Liquidity) وجود دارد که تابعی از مِیکرها، تِیکرها (Maker & Taker) و جفت‌ارزهای فهرست‌‌شده در صرافی‌هاست. به‌عبارت دیگر نقدینگی در هر صرافی را می‌توان از مبادلاتی که در آن انجام می‌شود و جفت‌ارزهایی که پشتیبانی می‌شود، برآورد کرد.

محاسبه نقدینگی

همان‌ طور که اشاره کردیم یکی از مسائل اساسی شرکت‌ها موضوع نقدینگی و محاسبه آن است. از آنجا که شرکت‌ها برای آنکه توانایی پرداخت بدهی‌ها، معوقات و تعهدات خود را بررسی کنند از رابطه‌ای به نام نسبت نقدینگی (Liquidity Ratio) استفاده می‌کنند. نسبت نقدینگی به سه شیوهٔ مختلف محاسبه می‌شود که عبارت است از:

نسبت جاری (Current ratio): در این مدل که ساده‌ترین روش برای محاسبه نقدینگی است، میزان بدهی‌های جاری را بر دارایی‌های جاری تقسیم کرده و عدد به‌‌دست‌آمده میزان نقدینگی را مشخص می‌کند.

منظور از بدهی جاری، بدهی‌هایی است که موعد پرداخت آن کمتر از یک سال بوده و دارایی‌های جاری هم به‌معنای دارایی‌هایی است که می‌توان در کمتر از یک سال آنها را به پول نقد تبدیل کرد.

به‌طور کلی اعداد به‌‌دست‌آمده از نسبت جاری که ۱ یا بالاتر از آن باشد، نشان‌دهنده وضعیت مناسب یک شرکت است.

نسبت آنی (Quick ratio): در این مدلِ نقدینگی، مقدار عددی دارایی‌های فعلی از دارایی‌های جاری کسر می‌شود و عدد حاصل بر بدهی‌های فعلی تقسیم می‌شود.

نسبت پول نقد (Cash ratio): در این نسبت هم مجموع پول‌های نقد به‌علاوه سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده بر بدهی‌های جاری تقسیم می‌شود.

از آنجا که محور مطالب ما در این مقاله محاسبه نقدینگی و کاربردهای این نسبت‌ها نیست، با اشاره‌ای کوتاه به این موضوع به‌سراغ بازار ارزهای دیجیتال و عوامل مؤثر بر نقدینگی آن می‌رویم.

عوامل مؤثر بر نقدینگی ارزهای دیجیتال

حجم معاملات

یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار و تعیین‌کننده نقدینگی یک ارز دیجیتال، حجم مبادلات است. منظور از حجم در اینجا به‌معنای تعداد ارزهای دیجیتالی است که طی ۲۴ ساعت گذشته در یک پلتفرم مشخص خرید‌وفروش شده باشند.

به‌عبارت ساده حجم بالای تبادلات به‌معنای خریداران و فروشندگان بیشتر است و این حجم بیشتر به‌معنای نقدینگی بالاتر است. برای آنکه از حجم بالای معاملات برخی از ارزهای دیجیتال و نقدینگی آنها اطمینان پیدا کنید، بهتر است حجم مبادلات آنها را در چند صرافی بزرگ و معتبر بررسی کنید.

پلتفرم معاملات

صرافی‌های ارز دیجیتال بازار خرید‌و‌فروش این دارایی‌ها را در اختیار دارند؛ بنابراین صرافی‌هایی که بتوانند امکانات و امنیت بالاتری را ارائه کنند موجب جذب بیشتر معامله‌گران می‌شوند. همین موضوع در نهایت منتهی به سودآوری بیشتر و جذب نقدینگی می‌شود. صرافی‌هایی بزرگ‌تر به‌‌دلیل کاربران بیشتر و استفاده از جفت‌ارزهای مختلف از نقدینگی بالاتری برخوردار هستند.

پذیرش

عامل اصلی موفقیت یک ارز دیجیتال به محبوبیت و پذیرش آن گره‌ خورده است. برای آنکه ارز دیجیتالی با نقدینگی بالا داشته باشیم، باید مجموعه بزرگی از افراد از این دارایی برای انجام تراکنش‌های خود استفاده کنند.

به‌طور مثال ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین و اتریوم به‌‌دلیل محبوبیت و دارایی های جایگزین پول نقد کارایی بیشتر از پذیرش بالاتری برخوردار هستند. در مقابل می‌توان به پروژه‌های جدیدی اشاره کرد که به‌‌دلیل اندک‌بودن محبوبیت و سطح پذیرش آن‌ها نقدینگی پایینی دارند.

بنابراین پذیرش یک ارز دیجیتال جدید توسط مردم و نهادها، موضوعی مهم و حیاتی به‌شمار می‌رود؛ پذیرش بیشتر یک ارز دیجیتال را می‌توان با نقدینگی بیشتر برابر دانست.

قانون‌گذاری

قوانین و مقررات حاکم بر ارزهای دیجیتال می‌تواند تأثیر مستقیمی بر نقدینگی این دارایی‌ها بگذارد. برخی از کشورها به‌شکل گسترده‌ای استفاده و تبادلات مبتنی بر ارزهای دیجیتال را غیرقانونی اعلام کرده‌اند. از آنجا که کاربران در چنین شرایطی نمی‌توانند به‌آسانی دارایی‌های دیجیتال خود را با دیگران مبادله کنند؛ بنابراین ‌بسیاری از صرافی‌ها و کاربران نمی‌توانند در چنین فضایی فعالیت کنند. با کاهش معاملات خرید‌و‌فروش و کم‌فروغ‌بودن بازار، نقدینگی هم روندی نزولی پیدا می‌کند.

هرچقدر قوانین محدود‌کننده کمتر باشد، به‌ همان نسبت میزان نقدینگی ارزهای دیجیتال بیشتر خواهد بود.

چرا نقدینگی اهمیت دارد؟

وجود نقدینگی بالا و قیمت‌های منصفانه بهترین شرایط را برای یک معامله‌گر ارزهای دیجیتال رقم می‌زنند. در بازاری با نقدینگی بالا فروشندگان می‌توانند داشته‌های خود را به‌ قیمت مناسب بفروشند و خریداران هم با قیمت‌هایی معقول می‌توانند آنچه را که می‌خواهند به‌ دست آورند.

در چنین بازاری معامله‌گران ارزهای دیجیتال می‌توانند به‌آسانی و به‌سرعت خریدار یا فروشنده مناسب را پیداکرده و معاملات خود را نهایی کنند. نقدینگی بالا در ارزهای دیجیتال باعث می‌شود قیمت تا حد قابل‌ملاحظه‌ای پایدار بماند و درگیر نوسانات شدید نشود. در سوی دیگر اگر بازار نقدینگی اندکی داشته باشد، شاهد بازاری نوسانی و پرریسک خواهیم بود.

بنابراین بازاری با نقدینگی بالا ثبات بیشتری به‌همراه دارد از سوی دیگر چنین شرایطی موجب می‌شود تا احتمال دست‌کاری و تغییر در قیمت‌ها نیز به‌حداقل برسد. اگر عده‌ای بخواهند با خرید یا فروش انبوه یک ارز دیجیتال قیمت را دست‌خوش تغییر کنند، چنین کاری در یک بازار با نقدینگی بالا تقریباً ناممکن خواهد بود.

از آنجا که یکی از پایه‌های پیش‌بینی بازار استفاده از تحلیل تکنیکال است و این موضوع با بررسی قیمت‌ در گذشته شکل می‌گیرد، در بازاری که به‌دلیل نقدینگی پایین دائماً در تلاطم باشد، نمی‌توان از شاخصی مانند تحلیل تکنیکال استفاده کرد.

استخر نقدینگی چیست؟

دنیای ارزهای دیجیتال هرروز شاهد توسعه و پیشرفت‌های چشم‌گیر است. هم‌زمان با افزایش حجم مبادلات و تنوع دارایی‌های موجود در بازار، نیاز به توسعه راه‌حل‌های جدید برای رفع خواسته‌ها و نیازهای موجود حس می‌شود. یکی از مفاهیم مهمی که توانست در این بازار غیرمتمرکز انقلابی ایجاد کند، امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) است.

این مفهوم حجم مبادلات ارزهای دیجیتال را به‌شدت افزایش داد، تا جایی که نیاز به وجود یک منبع تأمین نقدینگی در بازار برای افزایش سرعت مبادلات حس می‌شد. ازاین‌رو استخر نقدینگی (Liquidity Pool) شکل گرفت.

استخر نقدینگی به منبعی از توکن‌های مختلف گفته می‌شود که در صرافی‌های غیرمتمرکز توسط قرارداد‌های هوشمند (Smart Contract) قفل‌ شده و هدف آن رفع مشکلاتی است که به‌دلیل کمبود نقدینگی وجود دارد.

وجود استخرهای تأمین نقدینگی برای تداوم فعالیت بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز مانند یونی سواپ (Uniswap) ضروری است. شاید بتوان گفت استخر نقدینگی هسته اصلی صرافی‌های غیرمتمرکز را تشکیل می‌دهد. از این استخرها برای تسهیل فرایند انجام سریع‌تر معاملات و وام‌دهی‌ها استفاده می‌شود.

سرمایه‌گذاران می‌توانند بخشی از دارایی‌های خود را در این استخرها وارد کنند و نقدینگی موردنیاز برای انجام معاملات را با این روش تأمین کنند. پس از انجام تراکنش‌ها، مبلغی به‌عنوان کارمزد از طرفین معامله اخذ می‌شود که بخشی از آن جهت پاداش به تأمین‌کنندگان تعلق می‌گیرد. پیدایش استخرهای نقدینگی موجب افزایش تعداد معاملات در بازار ارزهای دیجیتال شده‌ است.

جمع‌بندی

قابلیت «نقدپذیری» ویژگی مهمی است که باید به آن توجه داشت؛ زیرا این شاخص تعیین‌کننده میزان رونق و سلامت بازار است. به‌طور کلی در صورتی که نقدپذیری یک دارایی بالا باشد، سرمایه‌گذار می‌تواند در مدت‌زمان کوتاهی دارایی خود را به‌ پول تبدیل کند.

در طرف مقابل ممکن است یک کالا نقد‌پذیری اندکی داشته باشد. در این حالت تبدیل آن به پول با مشکلات متعددی از جمله نبود خریدار مناسب همراه خواهد بود؛ بنابراین برای یافتن یک خریدار و تبدیل چنین سرمایه‌ای به وجه نقد باید از قیمت منصفانه آن کاسته شود.

در زمان خرید یک کالا یا ارز دیجیتال حتماً به نقدپذیری و نقدینگی آن در بازارهای مختلف دقت کنید. توجه داشته باشید حجم معاملات یک کالا ممکن است تقلبی یا دست‌کاری شده باشد؛ اما نقدینگی را نمی‌توان جعل کرد.

مردم ایران چقدر پول نقد دارند؟

زهرا علی اکبری - بررسی ها نشان می دهد حجم اسکناس و مسکوک در دست اشخاص در پایان سال گذشته به 37 هزار و 200 میلیارد تومان رسید ، . آمارهای بانک مرکزی در خصوص دارایی های جایگزین پول نقد میزان اسکناس و مسکوک در دست افراد دلالت بر این آمار دارد .

پول نقد این روزها با فراگیر شدن ابزارهایی مانند کارت های اعتباری، کاربرد پیشین خود را در داد و ستدها و معاملات از دست داده اند. در حال حاضر بسیاری از پرداخت های خرد مردم و خریدهای روزانه نیز با استفاده از کارت های اعتباری صورت می گیرد . با این حال ابزاری مانند پول نقد نیز در محاسبات عمومی اهمیت قابل توجهی را داراست .

بررسی ها نشان می دهد پول نقد کارایی خود را برای پرداخت ها در ایران از دست داده است چرا که با توجه به سطح عمومی قیمت ها ، دارایی های جایگزین پول نقد درشت ترین اسکناس ایران که 10 هزار تومانی است برای پرداخت خریدهای متوسط جامعه ایرانی مانند پوشاک و کفش و . چندان مناسب نیست .

در بسیاری از کشورهای اروپایی و پیشرفته نیز که ابزارهای پرداخت الکترونیک گسترش فروانی یافته اند اما ارزش اسکناس های متداول در مقایسه با ایران بیشتر است . چک پول ها را می توان ابزاری دانست که در سال های اخیر با هدف جبران نقص اسکناس های موجود در بازار ایران به کمک آمده اند . با این حال آمار سرانه اسکناس و مسکوک بدون محاسبه چک پول ها از سوی بانک مرکزی برآورد شده است .

در پایان سال 1393 حجم اسکناس و مسکوک در دست اشخاص 35 هزار و 170 میلیارد تومان بود که این رقم با افزایشی 5.8 درصدی به حدود 37 هزار و 200 میلیارد تومان افزایش یافته است .

در سال های فعالیت دولت یازدهم ، روند رشد اسکناس و مسکوک در دست اشخاص رشدی بسیار کمتر از مدت مشابه سال های قبل را تجربه کرده است . در حقیقت می توان چنین برآورد کرد که رشد دو رقمی حجم اسکناس و مسکوک در دست افراد در این سه سال به کمتر از 6 درصد محدود شده است .

صالح آبادی: نیاز به پول نقد کاهش می‌یابد

رئیس کل بانک‌ مرکزی با بیان اینکه وقتی مردم به‌هم اعتماد دارایی های جایگزین پول نقد نداشته باشند بیشتر به سمت مبادلات نقدی سوق پیدا می‌کنند، تاکید کرد: سامانه محچک حلقه تکمیلی بود که اعتبار را به چک برگرداند.

به گزارش خبرگزاری برنا، علی صالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی در‌ رونمایی از سامانه محچک با بیان اینکه این سامانه یکی از پیچیده‌ترین سامانه بانکی است که امروز افتتاح شد، اظهار کرد: با اجرای سامانه محچک امکان مسدودی حساب‌ها به میزان مبلغ کسری چک فراهم می‌شود.

وی با بیان اینکه شاهد تحولی مهم‌ در صنعت بانکداری هستیم که امیدواریم نیاز به ابزار نقدی هم کاهش پیدا کند، تصریح کرد: هرچند با اقدامات قبلی بانک مرکزی مانند سامانه صیاد امکان ثبت و استعلام و تایید چک فراهم شد و اعتبار خوبی به چک برگشته بود، اما یکی از حلقه‌های مفقودی که وجود داشت با سامانه محچک تکمیل شد.

صالح آبادی با تاکید بر اینکه مهمترین گام‌های قانون چک انجام و این قانون تکمیل شد، افزود: یکی از مهمترین ابزار پرداخت چک است که حتما باید معتبر باشد و آثار اقتصادی خوبی هم داشته باشد.

وی افزود: با اجرای سامانه محچک تشکیل پرونده‌های قضایی هم کاهش پیدا خواهد کرد و قاضی و دستگاه قضا نیز مانند بانک می‌تواند به صورت آنلاین حساب را مسدود کند.

رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد: اوراق گام هم مشابه سامانه محچک عمل می‌کند به نحوی که در فضای تولیدی و صنعتی کشور نقش معاملات اعتباری را بازی خواهد کرد چرا که می‌تواند نیاز به منابع نقدی را کاهش داده و از فشار به منابع بانکی جلوگیری کند.

صالح آبادی با بیان اینکه با تسهیل دستورالعمل اوراق گام در شورای پول و اعتبار به محض صدور اوراق در بازار سرمایه قابل معامله است، گفت: با این اتفاق در یک‌ماه اخیر 7 هزار و 560 میلیارد تومان اوراق گام صادر شد که نسبت به ماه‌های گذشته سرعت آن بسیار قابل توجه است.

وی با تاکید بر اینکه ابزارهای نوین فناوری ضمن اعتبار بخشی به معاملات پولی و بانکی تعداد پرونده‌های قضایی را به صورت قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌دهد، گفت: از اعضای کمیسیون اصل 90 و کمیسیون اقتصادی مجلس هم در همراهی بانک مرکزی تشکر می‌کنیم و امروز می‌توانیم بگوییم اجرای کامل قانون جدید چک انجام شده است.

جزئیات پول جدید ایران؛ جایگزین اسکناس می‌شود | سیگنال رئیس کل بانک مرکزی به بازار ارز

رئیس کل بانک مرکزی گفت: در زمینه اتصال دستگاه‌های کارتخوان به پرونده مالیاتی تاکنون ۸۰ درصد کارتخوان‌ها تعیین تکلیف شدند و ۲۰ درصد مابقی نیز قطعا تا پایان سال ساماندهی شده و دارای پرونده مالیاتی خواهند شد.

به گزارش همشهری آنلاین، علی صالح‌آبادی در یک برنامه تلویزیونی اظهار کرد: بازار دارایی های جایگزین پول نقد ارز از ابتدای سال وضعیت خوبی داشته و در بخش حواله‌ و اسکناس ارز عرضه‌های خوبی انجام شده است. امسال ۴۸.۶ میلیارد دلار تامین ارز انجام دادیم که نسبت به سال گذشته که ۳۷ میلیارد دلار بوده ۳۱ درصد رشد داشته‌ایم.

عرضه ارز در بازار متشکل ارزی ۴ برابر شد

وی با بیان دارایی های جایگزین پول نقد اینکه عرضه ارز در بازار متشکل ارزی نیز امسال نسبت به سال گذشته حدود چهار برابر افزایش پیدا کرده است، گفت: با توجه به عرضه‌های انجام شده طبیعی بود که بازار ارز نوسانات چندانی نداشته باشد و شرایط متعادل باشد. مشکلی در تامین ارز نداریم و چشم‌انداز بازارهای جهانی و قیمت نفت وضعیت بسیار خوبی دارد که موجب افزایش عرضه ارز شده است.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: از ابتدای سال ۲۵ میلیارد دلار ارز در سامانه نیما عرضه شده و با توجه به اینکه عرضه در کل سال گذشته ۱۷.۶ میلیارد دلار بوده، نشان دهنده ۴۳ درصد رشد است. روند تورم نزولی بوده و انتظارات تورمی کاهش یافته است. تورم ماهانه مهر ۳.۱ درصد، آبان ۲.۴ درصد، آذر ۱.۸ درصد و دی ماه ۱.۳ درصد بوده است.

مشکلی در تامین ارز ترجیحی نداریم

وی تأکید کرد: هیچ مشکلی از نظر عرضه ارز نداریم اما ارز ترجیحی در چارچوب مصوبات تامین می‌شود و برای تامین ارز ترجیحی تا پایان امسال هم مشکلی نداریم.

صالح‌آبادی ادامه داد: برای اصلاح نظام بانکی سه رابطه باید شفاف و درست باشد. در این زمینه، رابطه دولت و بانک مرکزی باید منظم باشد و دولت از بانک مرکزی استقراض نکند که منوط به نداشتن کسری در بودجه دولت است. استقراض از بانک مرکزی خط قرمز دولت سیزدهم است که نمایندگان مجلس هم باید توجه کنند.

رئیس کل بانک مرکزی از مجلس درخواست کرد که اعداد تسهیلات تکلیفی را واقعی درنظر بگیرد تا اضافه برداشت و نارضایتی مردم را شاهد نباشیم.

او گفت: تسهیلات تکلیفی متناسب با منابع بانکی باید دیده شود. همچنین منابع صندوق ملی مسکن مشخص است. رابطه دیگری که باید اصلاح شود ارتباط بانک مرکزی و بانک‌هاست که ناترازی بانک‌ها تبدیل به اضافه برداشت از بانک مرکزی نشود. رابطه سوم ارتباط بانک‌ها با مشتریان اعم از سپرده گذاران و گیرندگان تسهیلات است.

وی افزود: هدایت سرمایه‌ها به سمت بخش واقعی اقتصاد که از دغدغه‌های اخیر رهبر معظم انقلاب هم بود بسیار مهم است و برای این مهم بانک‌ها و بانک مرکزی باید بر مصرف صحیح تسهیلات نظارت کنند که اتصال سامانه‌های بانکی و مالیاتی نیز در هدایت اعتبارات بسیار موثر است.

صالح‌آبادی با بیان اینکه نظارت بر مصرف تسهیلات بدون سیستم و سامانه‌های هوشمند عملی نیست، گفت: تامین مالی زنجیره‌ای تولید هم بر نظارت مصرف صحیح تسهیلات موثر است که درحال حاضر اجرایی شده است. شفافیت و رصد وجوه اهمیت زیادی دارد که باید عملیاتی شود.

اسامی ابربدهکاران بانکی در کدال منتشر می‌شود

رئیس کل بانک مرکزی درباره انتشار اسامی بدهکاران کلان بانکی نیز اظهار کرد: صورت مالی بانک‌های بورسی و بانک‌های دولتی در کدال منتشر می‌شود و بدهکاران کلان بانک‌ها در همین صورت‌های مالی به صورت شفاف قابل مشاهده است.

۸۰ درصد کارتخوان‌ها تعیین تکلیف شدند

وی ادامه داد: با فرض تداوم شرایط موجود (تداوم تحریم) و با وضعیت صادرات و روند تورم سال کنونی سال آینده سال بهتری خواهد بود. تعیین تکلیف کارت‌خوان‌های بانکی به شفافیت فعالیت‌های اقتصادی کمک قابل توجهی خواهد کرد که در ۳ ماه اخیر با ارتباط بسیار خوب بین بانک مرکزی و سازمان مالیات ۸۰ درصد کارت‌خوان‌ها ساماندهی شده است و ۲۰ درصد مابقی نیز قطعا تا پایان سال ساماندهی شده و دارای پرونده مالیاتی خواهند شد.

رمز ریال از سال آینده منتشر می‌شود

صالح‌آبادی از راه‌اندازی رمز ریال ملی از اوایل سال آینده خبر داد و گفت: این رمز ریال توسط بانک مرکزی منتشر می‌شود. اینگونه افراد اسکناس ریال خود را تحویل بانک مرکزی می‌دهند و رمز ریال تحویل می‌گیرند. لازم به ذکر است که این رمز ریال قابل استفاده برای سرمایه‌گذاری نیست و فقط جایگزین اسکناس خواهد شد.

رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد که پرداخت وام ۱۰۰ میلیون تومانی بدون ضامن یک وام جدید نیست و در مورد تسهیلات خرد باید اطلاع رسانی دقیق تری صورت می‌گرفت چرا که آسان‌کردن دسترسی مردم برای اخذ وام به معنی یک سرفصل جدید نیست. درحال حاضر، سامانه اعتبارسنجی در سیستم بانکی وجود دارد اما نیاز به تکمیل و ارتقاء دارد.

وی خاطرنشان کرد: در بحث خلق پول، بانک‌هایی که حد رشد ترازنامه را رعایت نکنند مشمول افزایش سپرده قانونی می‌شوند. همچنین، سازوکارهایی را برای جلوگیری از خلق پول بدون پشتوانه به ویژه با استفاده از سامانه‌های هوشمند دنبال می‌کنیم.