از حرف تا عمل: راهکارهای عملی برای به ارزش رساندن صندو قهای دارایکم و پالایش یکم
راه حلهای سازمان بورس برای برون رفت صندو قهای دارایکم و پالایش یکم از وضعیت فعلی بسیار حرفهای و دقیقی مطرح شده اما راه حلهای دیگری هم وجود دارد که میتواند ضرر و زیان سهامداران این صندوقها را جبران کند. به عنوان مثال برای کسانی که در پذیرهنویسی دارا و پالایش یکم شرکت کرده و در حال حاضر هم مالک یونیتها هستند باید یونیتهای جایزهای منتشر شود تا دولت بتواند از طریق تزریق منابع به این صندوق و یا تزریق سهام جدید به صندوقها، یونیتهای جدیدی منتشر کند تا یونیتهای جدید، جبران خسارت را انجام دهند.
به گزارش بیداربورس ماجرای صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله یا همانETFهای دولت مدتهاست که موضوع بحث است. صندوقهایی که در روزهای اوج بورس به مردم با تخفیفهای ویژه عرضه شد و قرار بود عدالت را برقرار کند و دولت از این محل تامین ۲۰ هزار میلیاردی داشت، اما حدود دو سال است که این صندوقها در ضرر به سر میبرند و حتی روزهای صعودی بازار طی این دو سال نیز باعث نشد این صندوقها به ارزش ذاتی یا همان NAV برسند.
در راستای بازگرداندن این صندوقها به ارزش ذاتی در ماههای گذشته، سازمان بورس و اوراق بهادار راهکارهای سهگانهای را در راستای نزدیکتر شدن صندوقهای پالایش یکم و دارا یکم به ارزش ذاتی خود در هیئت مدیره جمعبندی و پیشنهاد کرده است.
علیرضا قدرتی، کارشناس ارشد بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که راهحل این موضوع چیست؟ و آیا سازمان بورس با این طرح موفق به جبران زیان سهماداران این صندوقها راهکاری برای خروج از ضرر در بورس خواهد شد؟ گفت: اوایل فروردین ماجرا سال ۱۳۹۹ بود که شورای عالی بورس مصوبهای مبنی بر فروش باقیمانده سهام دولت در بانکها ارائه داد و از آن تاریخ صندوق دارایکم متولد شد.
وی افزود: در روزهایی که شاخص کل بورس برای گذر از مرز دو میلیون واحد کمین کرده بود، وعده عرضه سه راهکاری برای خروج از ضرر در بورس صندوق دولتی در قالب ETF از سوی دولتمردان داده و قرار شد صندوق نخست بانکی و بیمه ای، صندوق دوم پالایشی و صندوق سوم خودرویی و فلزی باشد. درواقع دولت بنا داشت باقیمانده سهم خود در برخی بانکها، بیمهها، پالایشگاهها، شرکتهای خودرویی و فولادی را در بازار عرضه و از این طریق سهام راهکاری برای خروج از ضرر در بورس راهکاری برای خروج از ضرر در بورس خود را به مردم واگذار کند.
به گفته این کارشناس؛ در این راستا صندوق اول با نام دارا یکم در اوایل تابستان سال ۱۳۹۹ عرضه و در سوم تیرماه قابل معامله شد. در واقع وزارت امور اقتصادی و دارایی وقت از طریق این واگذاری، به نمایندگی از دولت، باقیمانده سهام خود در بانکهای ملت، تجارت و صادرات ایران و بیمههای البرز و اتکایی امین را واگذار کرد.
قدرتی عنوان کرد: در پذیره نویسی صندوق دارایکم ۳ میلیون نفر مشارکت کردند. صندوقی که هم راستا با روزهای صعودی بازار سرمایه، بازدهی چشمگیری داشت و حدود ۶ هزار میلیارد تومان منابع از این محل نصیب دولت شد.
این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: تقریبا دو ماه پس از پذیرهنویسی دولت، یونیت دارایکم قابل معامله شد و حتی تا ۳۶ هزار تومان هم افزایش یافت و در آن زمان بحث صندوق دارا دوم هم مطرح شد و سپس به پالایش یک تغییر نام داد.
وی افزود: در شهریور ۹۹، دولت صندوق پالایش یکم را پذیرهنویسی و بیش از ۴ میلیون نفر در این صندوق پذیرهنویسی کردند و حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان منابع از این محل نصیب دولت شد.
قدرتی با بیان اینکه اما عمر این سود طولانی نبود و سقوطهای پی در پی بازار، این صندوق را هم با چالش سنگین مواجه کرد و دیوار اعتماد بین دولت و مردم به یکباره فرو ریخت.
وی در پاسخ به این سوال که پیشنهاد سه گانه سازمان بورس، ضرر سهامداران این صندوقها را جبران میکند یا خیر؟ عنوان کرد: سازمان بورس و اوراق بهادار راهکارهای سهگانهای را در راستای نزدیکتر شدن صندوقهای پالایش یکم و دارا یکم به ارزش ذاتی خود در هیئت مدیره جمعبندی و پیشنهاد کرده که می توان به اعمال حق رای به سهامداران اشاره کرد.
کارشناس ارشد بازار سرمایه ادامه داد: براساس این پیشنهاد، اشخاص غیردولتی سهامدار این صندوقها باید بتوانند در صندوقها اعمال رأی کنند. پیش از این تنها دولت امکان تاثیرگذاری مستقیم در مجمع صندوقها را داشت و سایر سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی امکان مشارکت در تصمیمگیری این صندوقها را نداشتند.
وی بیان کرد: سازمان بورس در پیشنهادی دیگر مطرح کرد که این ETF ها به صندوقهای فعال و بخشی تبدیل شوند؛ به این معنی که صندوقها میتوانند ترکیب سبد سهام را تغییر داده و بازارگردان نیز داشته باشند. که با اجرای پیشنهاد حاضر، امکان تغییر ترکیب سبد سهام و استفاده از پتانسیل بازارگردان نیز برای آنها فراهم خواهد شد.
قدرتی گفت: امکان فروش واحدهای ممتاز این صندوقها در یک مزایده و واگذاری آن به بخش خصوصی برای جذب نقدینگی بیشتر، یکی دیگر از پیشنهادهای مطرح شده در این خصوص است. این پیشنهاد نیز در راستای پیشنهاد اول بوده و امکان فروش واحدهای ممتاز را به منظور جذب منابع جدید و به کارگیری در اداره صندوق به منظور افزایش قدرت مانور سرمایهگذاری مطرح شده است.
به گفته این کارشناس؛ خوشبختانه راه حلهای موجود بسیار حرفهای و دقیقی مطرح شده اما راه حلهای دیگری هم وجود دارد که میتواند ضرر و زیان سهامداران این صندوقها را جبران کند.
وی درباره دیگر راهحلها، خاطر نشان کرد: برای کسانی که در پذیره نویسی شرکت کرده و در حال حاضر هم مالک یونیتها هستند باید یونیتهای جایزه ای منتشر شود تا دولت بتواند از طریق تزریق منابع به این صندوق و یا تزریق سهام جدید به صندوقها، یونیتهای جدیدی منتشر کند تا یونیتهای جدید، جبران خسارت را انجام دهند.
قدرتی به انتشار اوراق تبعی در بازده زمانی یکساله برای جبران خسارت هم اشاره کرد و گفت: راه حلهای زیادی برای این موضوع وجود دارد اما امیدوارم عملگراتر باشد اما امیدواریم ساختار سیاستگذاریها در این مورد وارد شده و به راه حلها توجه شود و به طور قطع سازمان بورس برای احیا و ترمیم اعتماد از دست رفته سهامداران اقدامات قابل توجهی میکند.
نحوه فروش سهم در صف فروش سنگین
تا به حال به این سوال برخوردید که چگونه در صف فروش سهام بفروشیم و یا اصلا فروش سهم در صف فروش سنگین امکانپذیر است یا خیر؟ احتمالا آن موقع ما این مطلب تحت عنوان نحوه فروش سهم در صف فروش را ننوشته بودیم! در واقع هر زمانی اگر بخواهید برای فروش سهمی اقدام کنید و آن سهم در صف فروش قرار داشته باشد، شما باید چیکار کنید؟ آیا باید قید فروش آن سهم در آن روز را بزنید یا اگر نحوه فروش سهم در صف فروش سنگین بدانید می توانید از آن استفاده کنید؟ در این مطلب سعی داریم تا نحوه فروش سهم در صف فروش را به شما عزیزان آموزش دهیم و امیدواریم که این مطلب را تا انتها بخوانید تا همه نکات ریز و درشتی که در این مورد گفتیم رو متوجه شوید.
نحوه فروش سهم در صف فروش
به احتمال زیاد این موضوع برای شما هم اتفاق افتاده است که قصد فروش سهمی را داشته باشید و به دلیل این که سهم در صف فروش قرار دارد و خریداری برای سهم وجود ندارد و یا بسیار کم است، نتوانید سهم خود را بفروشید، به خصوص زمانی که حد سود خود را رعایت نکرده باشید، اما تمامی صف های فروش بیانگر ضعف و کاهش قیمت سهم نیست و احتمال دارد که شرایط جوی بازار موجبات ایجاد این صف فروش را فراهم کرده باشد و سهم از بنیاد مناسبی برخوردار باشد.
درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.
این طور فرض کنید در یک شرکت خبری ناخوشایندی منتشر می شود و وضعیت راهکاری برای خروج از ضرر در بورس به صورتی پیش می رود که انگار قرار است ارزش هر سهم با کاهش مواجه شود، سهامداران هم برای جلوگیری از ضررهای احتمالی و کم شدن ارزش سهامی که خریداری کرده اند، تصمیمی مبنی بر زودتر خارج شدن از سهم می گیرند که بعضا هم اشتباه است و به روند قیمتی سهم لطمه وارد می کند.
سهامداران بسیاری در صف رقابت برای فروش سهم می گیرند و کسانی که زودتر از سایرین سهام خود را در کف قیمتی برای فروش گذاشته اند، جایگاه به مراتب بهتری از صف فروش نصیبشان خواهد شد. جالب است بدانید که هر چقدر حجم و تعداد فروشندگان در صف فروش بیشتر باشد، اصطلاحا می گوییم صف فروش سنگین تر شده است.
به صورت کلی صف فروش وقتی تشکیل می شود که برای سهم عرضه ها زیاد باشد، ولی تقاضای خریدی نداشته باشیم و یا این تقاضاها محدود و کم حجم باشد که در این صورت سهم در کف قیمتی روز با عرضه شدید مواجه می شود که در اصطلاح سهم در صف فروش فرو می رود.
البته استراتژی های معاملاتی وجود دارد که می گوید؛ از صف فروش بخرید و به صف خرید بفروشید که در بازار سرمایه ایران معمولا برعکس این روند طی می شود و همواره رفتار گله ای در بازار بورس مشاهده می شود که این حرکت اغلب سهامداران بی تجربه، موجبات ضرر و زیان دیدن سهامداران حرفه ای را نیز بدین وسیله فراهم می کند. در ادامه بیشتر در مورد صف فروش و تمام مواردی که به آن مرتبط است صحبت خواهیم کرد؛
صف عرضه سهم چیست؟
پیش از این که بخواهید یاد بگیرید چگونه در صف فروش در جایگاه اول فرار بگیرید، باید با بعضی از اصطلاحات بورس آشنا شوید. یکی از این اصطلاحات، صف فروش است. می توان گفت که صف فروش زمانی ایجاد می شود که افرادی قصد دارند تا هر چه زودتر سهم خود را به فروش برسانند، پس آن سهم را با پایین ترین قیمت ممکن برای فروش می گذارند و اینجاست که موضوع جایگاه در صف فروش اهمیت خود را نشان می دهد، چرا که اگر خریداری بخواهید سهم مورد نظر را خریداری کند، تنها افرادی که جایگاه مناسبی در صف فروش دارند قادرند سهام های خود را به فروش برسانند.
در حقیقت در صف فروش، صفی بلند راهکاری برای خروج از ضرر در بورس و بالا از سهامدارن تشکیل می شود که همه آن ها قصد دارند سهم خود را به فروش برسانند، از همین روی به آن صف فروش گفته می شود. صف فروش بی تردید موجب کاهش قیمت خواهد شد و این امر بسیار هم منطقی است. دلیل آن هم این است که عرضه سهم زیاد شده و از طرف دیگر تقاضایی برای آن وجود ندارد، لذا بر اساس قانون عرضه و تقاضا قیمت و ارزش سهم کاهش پیدا خواهد کرد.
چرا صف فروش ایجاد میشود؟
دلایل گوناگونی به منظور تشکیل صف فروش وجود دارد که از بین این دلایل می توان به جو روانی بازار یا پیرامون سهم، اخبار بیرون آمده از سهم، ضرردهی سهم و مواردی از این دست اشاره کرد. هر کدام از این دلایل می توانند موجب شوند تا سهامداران به این تحلیل برسند که هر چه سریع تر سهم خود را به فروش برسانند تا سود خود را حفظ کنند و ضرر کمتری متوجه سرمایه آن ها شود.
بساری از افراد دوست دارند تا در صف خرید یا فروش جایگاه مناسبی داشته باشند تا در بورس به سود بیشتری دست پیدا کنند و یا سهم خود را سریعا به فروش برسانند. مطمئنا کسی که به این تحلیل می رسد که به زودی روند نزولی سهمش آغاز می شود، دوست دارد تا هر چه سریع تر سهم خود را بفروشد تا سود به مراتب بیتشری به دست آورد، از همین روی بسیاری از افراد می خواهند در صف فروش جزو اولین نفرات باشند. در بخش بعدی شرایط خرید سهم در صف فروش را مورد بحث قرار داده ایم که جذاب ترین بخش این مقاله است؛
شرایط خرید سهم در صف فروش سنگین
ارزش ریالی موجود در صف فروش بالا باشد : چنانچه خواستید برای خرید سهم در صف فروش اقدام کنید، بهتر است به ارزش ریالی موجود در صف فروش نیز دقت کنید، وقتی که سهم در صف فروش قرار داشته باشد، ولی ارزش ریالی موجود در صف فروش بالا باشد، می توانید برای خرید در آن محدوده اقدام نمایید.
به عنوان مثال چنانچه قیمت سهمی ۴۰۰ تومان باشد و آن سهم در صف فروش ۵۰ میلیونی قفل باشد ،ارزش ریالی در صف فروش آن حدودا ۲۰ میلیارد تومان است و با جمع شدن صف فروش های این چنینی باید انتظار رشد سهم را داشته باشیم، چرا که جمع شدن این گونه صف ها یعنی سفته بازی در سهم برای رشد قیمت در آینده که در واقع می توان آن را به عنوان نکته مثبتی به حساب آورد.
سهم در محدوده حمایت تکنیکالی باشد : جایگاه سهم از نظر تکنیکالی نیز از مواردی است که باید حتما آن را مد نظر داشته باشید. در صورتی که سهم در محدوده حمایت تکنیکالی قرار داشت، برای خرید در صف فروش گزینه خوبی به حساب می آید، بنابراین با استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال برای شناسایی نقاط حمایتی اقدام کنید و در ادامه به خرید بپردازید. به عنوان مثال سهمی در قیمت ۱۲۰ تومان صف فروش شده است و نزدیک به یک حمایت قوی قرار دارد، در این مواقع شما میتوانید در این ناحیه با رعایت حد ضرر سهم را در صف فروش بخرید و در انتظار برگشت قیمتی در سهم باشید.
خرید حقوقی و حمایت از سهم در ناحیه حمایتی : این که سهم در کف تکنیکالی خود قرار داشته باشد و حقوقی در آن ناحیه شروع به خرید کند نیز می تواند بسیار مثبت تلقی شود، لذا خرید حقوقی در این ناحیه از رشد و حمایت از سهم حکایت می کند. البته این موضوع را باید در نظر داشته باشید که بخشی از پرتفوی خود را به این سهم اختصاص دهید، چرا که صرفا طبق یک تکنیک سهام شرکت را خریده اید و البته بهتر است در این شرایط برای خرید پله ای در بورس اقدام کنید.
توجه به شرایط کلی بازار : به منظور خرید سهم در صف فروش وضعیت کلی بازار را نیز باید در نظر گرفت. در واقع زمانی که بازار به شدت هیجانی و قیمت ها هم در حال کاهش بودند، تاکید زیادی برای خرید سهم در صف فروش نیست، چرا که هیجان بازار باعث کاهش قیمت سهم است، حتی چنانچه آن سهم ارزش کافی برای خرید داشته باشد.
ارزش ذاتی سهم بالاتر از قیمت بازاری آن باشد :راهکاری برای خروج از ضرر در بورس بررسی بنیاد سهم نیز از مواردی است که برای خرید سهم از صف فروش حتما باید مد نظر قرار دهید تا اطمینان حاصل کنید که اتفاق منفی در نماد مورد نظر نیفتاده که به کاهش ارزش ذاتی آن منجر شده باشد، چنانچه سهم از نظر بنیادی در یک موقعیت خوب قرار داشته راهکاری برای خروج از ضرر در بورس باشد و ارزش ذاتی آن هم از ارزش بازاری آن بیشتر باشد با تشخیص نواحی حمایتی برای خرید سهم در صف فروش اقدام کنید.
چگونه در صف فروش نفر اول باشیم؟
سفارش خود را در اولین فرصت و به صورت دستی ثبت نمایید؛ بسیاری از افراد تلاش می کنند تا به صورت دستی سفارش خود را ثبت نمایند، لذا چنانچه قصد دارید از این روش استفاده نمایید، باید در نظر داشته باشید که چند دقیقه پیش از آغاز ثبت سفارشات، قیمت سهم خود را مشخص کنید و چند ثاینه قبل از آغاز ثبت سفارش ها آن را بفرستید تا ثبت شود. از ثبت شدن سفارش خود اطمینان حاصل کنید. چندین پیش نویس از سفارش خود تهیه کنید و همه ارسال کنید. همچنین قیمت خود را در پایین ترین مقدار قرار دهید. به عنوان مثال چنانچه ساعت آغاز ثبت معاملات ۸:۳۰ است شما از ساعت ۸:۲۹:۳۰ اقدام به ارسال سفارشات خود نمایید.
البته این مورد برای وقتی است که شما در روز قبل تصمیم گرفته اید که برای فردا سهم خود را به فروش برسانید و چنانچه در طول روز قصد دارید این کار را انجام دهید زیاد فرقی ندارد و احتیاجی نیست که به ثانیه ها هم توجه کنید. شلوغ نبودن کارگزاری بسیار حائز اهمیت است و همواره باید تلاش راهکاری برای خروج از ضرر در بورس کنید تا برای این کارها از کارگزاری خلوت تر و سریع استفاده نمایید. همچنین بهتر است در دو یا چند کارگزاری ثبت نام کرده باشید تا در این مواقع کار ساده تری داشته باشید. این نکته را در نظر داشته باشید که روش دستی بسیاری از زمان ها نمی تواند نیاز شما را برای نفر اول بودن در صف فروش بورس برطرف نماید. اگر می خواهید از وضعیت صف های خرید و فروش مطلع شوید، این بخش از سایت کد بورسی را مشاهده کنید.
نتیجه گیری و کلام پایانی
فروش سهام در صف فروش هم مثل بخش خریداری سهم در صف خرید می تواند باشد. به این ترتیب سهامدار شرکتی که با افت حداکثری قیمت در معاملات روزانه روبرو شده و با غلبه عرضه بر تقاضا به صف فروش رفته است، می تواند سفارش فروش خود را در سامانه معاملاتی ثبت نماید.
در این شرایط نیز افرادی که جایگاه بالاتری در صف فروش دارند یا به نسبت دیگر سهامدران سفارش فروش خود را سریع تر ثبت کرده اند، شانس بیشتری برای فروش سهم خواهند داشت و با ثبت اولین سفارش خرید در سامانه بسته به حجم سفارش، از ابتدای صف فروش سهام فروخته شده و به متقاضی واگذار خواهد شد.
همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، نحوه فروش سهم در صف فروش را به زبان ساده برای شما شرح دادیم.
چنانچه دوست دارید ۱۰ نکته برای خرید و فروش سهام را به صورت رایگان یاد بگیرید، این مطلب رو مطالعه کنید.
اگر هر گونه تجربه، سوال یا ابهامی در مورد خرید و فروش سهم در بازار بورس داشتید، حتما در بخش دیدگاه ها برای ما بنویسید.
پیشبینی بورس فردا / بازار چه مسیری در پیش خواهد گرفت؟
شاخص کل بورس امروز همانند روزهای اخیر روند نزولی به خود گرفت، با وجود این افت معاملات فردای بازار سرمایه چگونه دنبال خواهد شد؟
به گزارش تجارتنیوز، امروز سهشنبه سه آبان ماه شاخص کل بورس تهران با افت ۱۰ هزار و ۶۷۴ واحدی به محدوده یک میلیون و ۲۶۷ هزار واحدی رسید.
شاخص هموزن نیز همسو با شاخص کل حرکت کرد و با افت بیش از سه هزار واحدی در محدوده ۳۶۹ هزار واحدی ایستاد.
ارزش معاملات بازار به دو هزار و ۲۵ میلیارد تومان رسید و ۳۴۶ میلیارد توان خروج پول حقیقی از بازار راهکاری برای خروج از ضرر در بورس داشتیم. امروز ۱۱۶ نماد مثبت و ۵۱۰ نماد منفی در بازار داشتیم و این بدان معناست که تقربیا ۸۰ درصد نمادهای بازار منفی بوده است.
پیشبینی بورس چهارشنبه
امروز خاندوزی، سخنگوی دولت در نشست خبری خود گفت:شرایط بازار سرمایه مخصوصا از خرداد ماه مقبول نیست! تلاش ما این است که در کنار کمیسیون اقتصادی مجلس بتوانیم به یک توافق مشترک برای اثرگذاری در سودآوری شرکتهای بورسی برسیم و بازار ابهام نداشته باشد. بودجه ۱۴۰۲ باید با پیامهای امیدوارکننده برای بازار سرمایه همراه باشد.
نکته جالب اینجاست که سخنگوی اقتصادی دولت نیز از وضعیت بورس گلایه دارد. خب مگر بورس یک بازار نیست و دولت روی آن نظارت میکند در نتیجه باید راهکاری برای ضرر و زیان آن داشته باشد. در اصل مسولان دولتی باید به وعدههای خود درخصوص بورس عمل کنند و راهکاری برای جبران ضرر و زیان سهامداران داشته باشند یا حداقلترین کار این است که اجازه نزول بیشتر شاخص را ندهد و شاخص کل بورس را محدوده خاص کنترل کنند.
رکود این روزهای بورس تهران دلایل بسیار مختلفی دارد که طی دو سال گذشته هر علت ریزش بورس به نوعی در جهت از بین رفتن اعتماد سرمایهگذاران به بورس تهران تاثیرگذار بودهاند و همچنان ادامه دارند. مذاکرات هستهای و احتمال احیای برجام یکی از عوامل تاثیرگذار روی بورس هستند و میتوانند چشمانداز اقتصاد و بورس را تغییر دهد.
بازارهای جهانی و شرایطی که در آنجا حاکم است، وضعیت مبهم بودجه سال ۱۴۰۲، تعدیل چشمانداز سودآوری بسیاری از شرکتهای بزرگ، مشکلات داخلی بازار سرمایه همچون کمبود نقدینگی شرکتها و هلدینگهای بزرگ، مسائل و چالشهای بازارگردانی و معاملات الگوریتمی و… اشاره کرد.
اما با وضعیت این روزها به نظر میرسد معاملات فردا نیز همانند امروز دنبال شود. البته کمی مثبتتر از امروز اما همچننان بر مدار منفی خواهد بود.
آیا زمان خروج از بورس فرا رسیده است؟
روزهای خوب تمام شده؛ از زمانی که شاخص کل شروع به ریزش کرده، در اغلب روزها شاهد خارج شدن پول از بازار هستیم و شرایط به کلی معکوس شده است. روزانه حدود ۸۰۰ میلیارد تومان پول از بورس خارج میشود و حتی در روزهای صعودی هم، نهایتا ۵۰۰ میلیارد تومان پول جدید توسط سرمایهگذارها وارد میشود. با این تفسیر دیگر نمیتوان انتظار رشد زیادی داشت چراکه در سه ماه اخیر سرمایه زیادی از بازار خارج شده
فرارو- شاخص بورس در سه روز گذشته نزولی بوده و با عقبنشینی از محدوده و مرز روانی یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی خیلیها را بهفکر فرو برده است. تقریبا یک ماه است که همه از خودشان میپرسند آیا وقت خروج از بورس فرا رسیده؟ شاید باور نکنید، اما در همین شرایط هم بعضیها اعتقاد دارند که این روزها بهترین زمان برای خرید سهم است، چون آیندهای روشن پیش روی بازار قرار دارد. هر کدام از این دو دسته دلایل نسبتا قانعکنندهای برای حرفشان دارند.
پنج دلیل برای ماندن در بورس
دلیل شماره یک | پولمان را از بورس به کجا ببریم؟ این سوالی است که باید حتما قبل خروج سرمایه از بورس به آن فکر کنیم. بررسی وضعیت بقیه بازارها مثل طلا، سکه، ارز یا حتی خودرو نشان میدهد در حال حاضر زمان مناسبی برای ورود به این بازارها نیست. نوسانات دلار به حدی بالا گرفته که ممکن است در یک روز بخش زیادی از سرمایه از بین برود. همین امروز دلار در بازار آزاد کار خود را با نرخ نزدیک به ۳۰ هزار تومان آغاز کرد، اما تا پایان روز به کانال ۲۷ هزار تومانی وارد شد. هر گرم طلای ۱۸ عیار در این هفته از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان کاهش قیمت داشته و از سوی دیگر سکه رکورد حباب را شکسته و گفته میشود حباب قیمت آن به بیش از یک میلیون تومان رسیده است.
دلیل شماره دو | قیمت سهام به کف رسیده است. اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال همگی نظر یکسانی دارند و آینده بازار را مثبت پیشبینی میکنند. برای مثال RSI شاخص کل به مقدار ۳۵ رسیده است. زمانی که این رقم به ۳۰ نزدیک میشود اصطلاحا میگویند اشباع فروش اتفاق افتاده و محدودههای پایینتر برای شاخص کل غیرمنطقی است. رسیدن قیمتها به پایینتر حد ممکن را میتوان از روی شاخص P/E هم مشاهده کرد. شاخصی که قیمت سهام هر شرکت را با سود محقق شده مقایسه میکند. در حال حاضر میانگین P/E برای کل نمادهای از رقم ۱۵۹ در دو ماه گذشته به ۱۳۸ در وضعیت فعلی رسیده و نشان میدهد ارزندگی سهام شرکتها افزایش پیدا کرده است. در این مدت خیلی از نمادها تا ۶۰ درصد اصلاح قیمت را پشت سر گذاشتهاند و نهتنها حباب قیمت آنها تخلیه شده، بلکه کمتر از ارزش واقعیشان معامله میشوند.
دلیل شماره سه | تا زمانی که سهامی را نفروشید، سود یا ضرر نکردهاید. این یکی از قواعد بازار سرمایه است و نشان میدهد صرفا زمانی میتوان درباره بازدهی بازار صحبت کرد که شما سهامی که خریدهاید را بفروشید. در شرایط فعلی که خیلی از سهامداران به خصوص آنهایی که در مردادماه وارد بازار شدهاند بخش زیادی از سرمایه خود را از دست دادهاند، فروش سهام به معنای تسلیم شدن در برابر ضرر و زیان است. این روزها در مقایسه با نقطه اوج بازار یعنی زمانی که شاخص در محدوده دو میلیون و ۷۸ هزار واحد قرار داشت، شاخص کل حدود ۳۰ درصد و شاخص هموزن حدود ۲۵ درصد کاهش داشته و نشان میدهد بهطور میانگین سهام شرکتها در این مدت ۲۵ تا ۳۰ درصد ارزش خود را از دست داده و به سهامداران ضرر رسانده است.
دلیل شماره چهار | حداقل تا پایان سال، جای نگرانی نیست. اوراق اختیار فروش تبعی از یک ماه پیش به کمک سهامداران بلندمدت آمدهاند. تاکنون این اوراق برای ۱۹ نماد از جمله آبادا، افق، برکت، پترول، جم، خودرو، شیراز، وبصادر، صندوق، تاصیکو، وغدیر، فارس، کاوه، پکویر، وبملت، رمپنا، شنفت و وپارس منتشر شده و هر کدام از این شرکتها تضمین دادهاند که در موعد سررسید قیمت سهامشان کمتر از رقم مشخص نباشد. سررسید اغلب این اوراق برای بهمن یا اسفندماه است و قیمت مشخص شده، عموما بیشتر از ۱۸ درصد سالانه با قیمت فعلی سهام اختلاف دارد. این یعنی کسانی که این روزها سهام میخرند و در کنارش با خرید اوراق اختیار فروش تبعی آنها را بیمه میکنند، مطمئن هستند تا پایان سال دست کم ۱۸ درصد سود میکنند و حتی با روند صعودی شاخص ممکن است سود آنها هم بیشتر شود.
دلیل شماره پنج | گزارش عملکرد شرکتها مربوط به شهریورماه و شش ماه اول امسال پشت سر هم در سامانه کدال بارگذاری میشود. این گزارشها عموما نشان از رشد چشمگیر فروش شرکتها و بهبود عملکرد آنها نسبت سال گذشته دارد. یک نمونه آن بانک صادرات است. بانکی که همین چند ماه پیش از زیان خارج شده بود، در گزارش سهماهه خود اعلام کرده توانسته ۹۱۲ میلیارد تومان سود کسب کند. این رقم نسبت به سال گذشته بیش از هزار درصد رشد داشته و تقریبا ۱۱ برابر شده است.
فولاد مبارکه اصفهان در گزارش شهریورماه خود اعلام کرده در این ماه رکورد فروش را شکسته و پنج هزار و ۵۱۰ میلیارد تومان فروش داشته است. این رقم نسبت به سال گذشته ۵۱ درصد و نسبت به دو سال گذشته ۲۳۲ درصد رشد کرده است. گزارشهای چشمگیر اینچنینی را میتواند در خیلی از نمادها از جمله شرکتهای پتروشیمی که قیمتگذاری محصولاتشان بر اساس نرخهای جهانی و تحت تاثیر دلار است، مشاهده کرد. با وجود چنین گزارشهایی، امیدواری به بازار سهام بیشتر شده است.
پنج دلیل برای خارج شدن از بورس
دلیل شماره یک | پنج ماه اول امسال به طور میانگین روزانه حدود هزار میلیارد تومان پول جدید توسط سرمایهگذارهای حقیقی و خرد وارد بازار سرمایه شده است. رکورد ورود پول جدید مربوط به یکی از روزهای پایانی تیرماه است که در عرض چند ساعت سرمایهگذارها پنج هزار و ۶۲۳ میلیارد تومان پول به بورس آوردند. متاسفانه دیگر آن روزهای خوب تمام شده. از زمانی که شاخص کل شروع به ریزش کرده، در اغلب روزها شاهد خارج شدن پول از بازار هستیم و شرایط به کلی معکوس شده است. روزانه حدود ۸۰۰ میلیارد تومان پول از بورس خارج میشود و حتی در روزهای صعودی هم، نهایتا ۵۰۰ میلیارد تومان پول جدید توسط سرمایهگذارها وارد میشود. با این تفسیر دیگر نمیتوان انتظار رشد زیادی داشت چراکه در سه ماه اخیر سرمایه زیادی از بازار خارج شده و شرایط را دشوار کرده است.
دلیل شماره دو | پولی که در بورس باقیمانده، چارهای جز جابهجا شدن بین گروههای مختلف ندارد. آن روزها که همه نمادها با هم صعودی میشدند و افزایش قیمت داشتند به سر رسیده است. در شرایط فعلی حتی در صورتی که شاخص بورس روند صعودی در پیش بگیرد، صرفا چند گروه حکم لیدر یا رهبر بازار را بر عهده میگیرند. برای مثال نیمه دوم شهریورماه و به طور دقیقتر از ۱۸ تا ۲۹ شهریور گروههای محصولات شیمیایی با رشد ۲۳ درصدی، فلزات اساسی با رشد ۲۰ درصد و کانههای فلزی با رشد ۱۳ درصدی لیدرهای بازار بودند و در روزهای بعد از آن با وجود روند صعودی شاخص کل، شاهد کاهش قیمت سهام این گروهها بودیم. از یک هفته بعد رهبری بازار جابهجا شد. از هشتم تا ۲۳ مهرماه نمادهای خودرویی با رشد ۲۵ درصدی، پالایشگاهها با رشد ۲۵ درصدی و بانکیها با رشد ۲۳ درصدی لیدری بازار را به دست گرفتند. آنها در مدت قبل از شروع روند صعودی دائما صف فروش بودند. در روزهای اخیر هم قرعه صعود به نام گروه املاک و مستغلات آمده. با این تفسیر حتی کسانی که سبد متنوع دارند هم با توجه به ضرر دیگر گروهها چندان سودی از لیدرها بازار نصیبشان نمیشود.
دلیل شماره سه | اگر شش ماه پیش میگفتیم یک سهم را باید حداقل یک ماه نگه داری، سرمایهگذاری با دید بلندمدت به حساب میآمد، اما حالا سرمایهگذاری بلندمدت در بورس به کلی فرق کرده. این موضوع را میتوان از تغییرات هفتگی شاخص کل مشاهده کرد. از ابتدای خرداد تا پایان مردادماه شاخص بورس هر هفته رقمی حدود ۱۰۰ هزار واحد رشد میکرد. رکورد افزایش شاخص بورس مربوط به هفته آخر خرداد است که افزایش ۱۹۰ هزار واحدی را پشت سر گذاشت. در آن روزها طی یک هفته میتوانستیم بازدهی قابل قبول ۱۵ درصدی را کسب کنیم، اما در شرایط این روزهای بازار بازدهی ۱۵ درصدی در یک ماه چشمگیر به حساب میآید و برای اینکه بتوانیم سود قابل قبولی داشته باشیم، باید حداقل شش ماه سهامدار باقی بمانیم.
دلیل شماره چهار | تمایل بازار به روند نزولی خیلی بیشتر از روند صعودی است. احتمالا شما هم این موضوع را احساس کرده باشید. در بازه یک ماه منتهی به ۲۰ مردادماه یعنی آخرین ماهی که بازار روند صعودی داشت، به ازای هر سه چهار روز بازار مثبت شاهد یک یا نهایتا دو روز بازار منفی بودیم. این رویه حالا برعکس شده. سه تا چهار روز متوالی بازار ریزش پیدا میکند و صرفا برای یک یا دو روز، آن هم نهایتا ۲۰ هزار واحد شاهد رشد شاخص کل هستیم. زمانی که بازار نزولی است، سهامداران به دنبال دلیل قانعکنندهای برای برگشت روند صعودی میگردند، اما به محض صعودی شدن روند بازار، بعد از یک یا نهایتا دو روز دوباره کلیدواژه ریزش به بازار برمیگردد. در پنج روز کاری گذشته یعنی از یکشنبه هفته گذشته، شاخص کل ۱۴۰ هزار واحدی سقوط را تجربه کرده و این در حالی است که اتفاق خاصی در دنیای سیاست و همچنین در معادلات بازار سرمایه نیافتاده است.
دلیل شماره پنج | کسانی که پول لازم دارند، چارهای جز صف کشیدن برای فروش سهامشان ندارند. این موضوع تاثیر زیادی روی پیشگشایش نمادها از ساعت هشت و ۳۰ دقیقه تا ۹ صبح گذاشته است. خیلیها ترجیح میدهند که همان ثانیههای اول سهام خود را با کمترین قیمت به فروش بگذارند تا جایگاه بهتری در صف داشته باشند و اگر در ۳۰ دقیقه پیشگشایش شرایط مساعد بود، سفارش را حذف کنند. ولی حجم زیاد سفارشهای غیرقطعی در دوره پیشگشایش کار را برای بازارگردانها سخت کرده. طوری که ارزش صفهای فروش در ثانیههای اول از پنج هزار میلیارد تومان فراتر میرود و در صورت ادامهدار بودن شرایط به ۱۰ هزار میلیارد تومان میرسد. این در حالی است که خیلی از فروشندهها موفق به فروش سهام خود نمیشوند. چراکه حجم معاملات در این روزها کاهش چشمگیری داشته. در روزهای اخیر کمتر از شش هزار میلیارد تومان سهام در بازار خرید و فروش شده. در روزهای عادی این رقم حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان و در روزهای اوج رونق بازار، حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان بود.
ریزش بورس تهران؛ آیا امیدی به بازگشت سرمایههای از دست رفته هست؟
سهامداران بورس در شبکههای مجازی آنقدر از اوضاع نابسامان بازار عصبانی هستند که این روزها با همرسان کردن هشتگهایی اعتراضی بورس را "کوره پولسوزی" مینامند و حتی خواستار تعطیلی بازار هستند. شاخص بورس تهران در مرداد ۱۳۹۹ سقوط کرد و بسیاری از سرمایه گذاران داراییهای خود را از دست دادند.
قبل از سقوط شاخص بورس تهران، مقامهای ایران از جمله علی خامنهای رهبر حکومت و حسن روحانی رئیس جمهوری وقت، مردم را تشویق به سرمایهگذاری در بورس کرده بودند.
از آن زمان، وعدههای مقامهای دولتی و نمایندگان مجلس چاره کار نبوده و این "مسکنهای موقتی" پس از پایان اثرشان از قضا موجب پیچیدهتر شدن ماجرا شدهاند.
آمارهای بورس نشان از آن دارند که نه تنها تازهواردهای امیدوار به کسب سود در تالار شیشهای از خیر بازار پشیمان شده و از شر ریزشهای مداوم بازار، سرمایههای خود را از مهلکه بورس خارج کردهاند که حتی کار به خروج سرمایه کهنهکارهای بازار هم رسیده است. نزدیک به یک ماه است که بازار به طور متوالی و بیوقفه به تماشای کوچ سرمایههای حقیقی از بازار نشسته است، سرجمع خروج سرمایه حقیقی از بورس فقط در بازه زمانی مرداد ۹۹ تا هفته نخست بهمنماه، بیشتر از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان سرمایه حقیقی از بازار خارج شده است.
چرا بورس تهران مدارم در حال ریزش است؟
پاسخ به این پرسش چندگانه و چند وجهی است. اما پیش از برشمردن دلایل نابسامانی بازار باید تاکید کرد که تحلیل شرایط بورس بدون تحلیل وضعیت عمومی اقتصاد ایران و شرایط اقتصاد کلان گمراه کننده است.
اقتصاد ایران با نااطمینانیها و عدم قطعیتهای پرشماری روبرو است که کار را برای فعالان و بنگاههای اقتصادی دشوار کردهاست، امنیت سرمایهگذاری در مخاطره است و چشماندازی قابل اتکایی از آینده اقتصادی مشاهده نمیشود. در چنین
شرایطی خروج سرمایهها از ایران به ترتیبی که در نیمه نخست سال به استناد نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی ۶.۳ میلیارد دلار سرمایه از ایران خارج شده است.
دیدگاه شما