رابطه حجم معاملات و حجم مبنا

حجم معامله برابر است با= میزان ریسک (به واحد دلار)/ حد ضرر(pip) * pip value

حجم مبنا چیست؟!

حجم مبنا حداقل تعداد سهام یک شرکت می باشد که در طول روز باید معامله شود تا قیمت پایانی بتواند بطور کامل با قیمت آخرین معامله در محدوده دامنه نوسان تطبیق پیدا کند. ( قیمت پایانی میانگین وزنی قیمت های معامله شده در طی روز می باشد که با حجم مبنا در ارتباط است.)

هر چقدر تعداد سهام معامله شده کمتر از حجم مبنا باشد قیمت پایانی نیز به همان نسبت کمتر نوسان می کند.

برای مثال فرض کنید حجم مبنای سهامی ۶۰۰ هزار واحد سهم می باشد اگر تمام معاملات طی روز این سهام در ۳% مثبت انجام گیرد (اگر معاملات در قیمت های متفاوت باشد قیمت پایانی متفاوت خواهد بود و ما برای آموزش مثالی فرضی می زنیم.) و مثلا ۲۰۰ هزار واحد معامله شود. حجم معاملات به حجم مبنا نرسیده و به همان نسبت قیمت پایانی کمتر بسته می شود یعنی قیمت پایانی در این شرایط ۱% مثبت می شود.

هدف از تعیین حجم مبنا کنترل نوسانات قیمت تحت تاثیر حجم معاملات می باشد. در واقع برای اطمینان از اینکه تغییر قیمت سهام قابل اتکا و اطمینان باشد عقلانی است که تعداد بالای سهام در قیمت جدید معامله شوند مگرنه تنها با خرید و فروش یک سهم در قیمت های غیرمتعارف می توان قیمت و نوسان کاذب برای سهام بوجود آورد.

پس حجم معاملات به نسبت اندازه هر شرکت باید قابل توجه باشد تا بتوان بر روی نوسانات قیمت آن اتکا کرد مگرنه در تعداد پایین حجم معاملات ریسک بالای قیمت های دروغین و کاذب از سمت بازیگران و سفته بازان وجود دارد.

چگونگی محاسبه حجم مبنا

آخرین قوانین محاسبه در سال ۱۳۹۳ تغییر کرده که نسبت به نوع محاسبه آن در گذشته تفاوت زیادی داشته است. در گذشته این عدد ثابت بود و متناسب با بزرگی و کوچکی شرکت و تعداد سهام آن محاسبه می شد اما امروزه حجم مبنا ابتدای هر هفته محاسبه می شود و تغییر می کند.

در فرمول محاسبه حجم مبنا قیمت پایانی آخرین روز هفته همراه با ضریب ۴ ده هزارم (۰/۰۰۰۴) از تعداد کل سهام شرکت دخیل است. ارزش حجم مبنای تعیین شده برای یک هفته باید بین ۵۰ میلیون تا یک میلیارد تومان باشد و نمی تواند خارج از این محدوده باشد.

برای تعیین حجم مبنای یک سهم ابتدا تعداد کل سهام شرکت را در ۴ ضرب و عدد بدست آمده را بر ۱۰۰۰۰ تقسیم می کنیم.

عدد بدست آمده حجم مبنا می باشد اما برای رعایت محدوده ارزش آن را در قیمت پایانی چهارشنبه ضرب می کنیم اگر عدد بدست آمده ارزش بین ۵۰ میلیون تا یک میلیارد تومان داشت همان عدد حجم مبنا می باشد اما اگر:

۱- عدد بدست آمده بیش از یک میلیارد تومان ارزش داشته باشد حجم مبنا از آن عدد کاهش یافته بطوریکه ضرب آن در قیمت پایانی آخرین روز کاری هفته حداکثر ۱ میلیارد تومان شود. (حجم مبنا حاصل تقسیم یک میلیارد تومان به قیمت پایانی بر حسب تومان می باشد.)

۲- عدد بدست آمده کمتر از ۵۰ میلیون تومان ارزش داشته باشد حجم مبنا از آن عدد افزایش یافته بطوریکه ضرب آن در قیمت پایانی آخرین روز کاری هفته حداقل ۵۰ میلیون تومان شود.(حجم مبنا حاصل تقسیم ۵۰ میلیون تومان به قیمت پایانی بر حسب تومان می باشد.)

معایب و مزایای حجم مبنا

همانطور که گفتیم حجم مبنا از ایجاد قیمت های کاذب جلوگیری می کند اما در مواقعی مثل تشکیل صف های خرید و فروش نیز باعث بلوکه شدن حجم زیادی از پول می شود و نوسان قیمت را در هر دو روند نزولی و صعودی کند می کند.

در این مواقع که حجم معاملات بسیار پایین می آید ( به اصطلاح می گویند سهم خشک شده است) و نوسانی نمی کند معمولا در این شرایط سازمان بورس در محدوده زمانی مشخصی مانند یک روز نماد سهام را بدون دامنه نوسان و حجم مبنا باز می کند تا معاملات انجام شود و قیمت مورد نظر خریداران و فروشندگان در عرضه و تقاضا تعیین شود.

چگونه حجم مبنای یک سهم را پیدا کنیم؟!

برای پی بردن به حجم مبنای یک سهم کافی است با مراجه به سایت مدیریت و فناوری بورس تهران در قسمت جست و جو نماد مورد نظر خود را پیدا کرده و به صفحه آن نماد برویم. برای مثال در تصویر زیر حجم مبنای نماد وتجارت را مشاهده می کنید.

چرا حجم مبنای برخی شرکت ها ۱ است؟!

در معاملات شرکت های پذیرفته شده در فرابورس حجم مبنا اعمال نمی شود و حجم مبنای این شرکت ها ۱ می باشد یعنی سهم به هر قیمتی معامله شود تا رابطه حجم معاملات و حجم مبنا آن قیمت نوسان می کند و ارتباطی با حجم معاملات ندارد البته برای قیمت پایانی همان میانگین وزنی در نظر گرفته می شود.

نکته: همانطور که در تعریف حجم مبنا گفتیم این معیار برای توانایی تطبیق قیمت پایانی با قیمت آخرین معامله است اما ممکن است حجم مبنا رعایت شود اما چون میانگین وزنی معاملات با قیمت آخرین معامله یکی نباشد ، قیمت پایانی با قیمت آخرین معامله متفاوت باشد.

در تصویر زیر می بینیم که حجم مبنا ۱ می باشد چون شرکت در فرابورس پذیرفته شده همچنین با اینکه حجم معاملات بیش از حجم مبنا می باشد قیمت پایانی و آخرین معامله متفاوت است که به دلیل وابستگی قیمت پایانی به میانگین وزنی معاملات در طی روز می باشد.

همچنین حجم مبنای سهام ها در روز بازگشایی نماد (پس از مجمع ، افزایش سرمایه ،تقسیم سود نقدی ، عرضه اولیه و …) ۱ می باشد تا همانطور که دامنه نوسان در چنین روزی وجود ندارد، قیمت سهام بر اساس عرضه و تقاضا مشخص شود.

کات حجم مبنا

صف های خرید و فروش از مواردی هستند که احتمال پر نشدن حجم مبنا در آنها بیشتر است زیرا خریداران یا فروشندگان با دیدن صف ها تمایل دارند که در قیمت های پایین تر خرید کنند یا در قیمت های بالاتر بفروشند بنابراین صبر می کنند و حجم معاملات پایین می آید.

برای مثال در تصویر زیر که صف خرید می باشد و در تمام طول روز قیمت در بالاترین حد مجاز خود معامله شده باز هم قیمت پایانی کمتر از قیمت آخرین معامله می رابطه حجم معاملات و حجم مبنا باشد و به +۵% نرسیده است. زیرا حجم معاملات از حجم مبنا کمتر می باشد.

در شرکت های بزرگ تر چون حجم مبنا نیز بزرگ تر است ممکن است گاهی اوقات حجم مبنا پر نشود که البته سازمان بورس مدتی حجم مبنای شرکت های بزرگ را کاهش داده بود اما در کل شرکت های بزرگ نوسانات کمتری دارند و حرکت آنها کند تر است.

در بازار های مالی جهانی چیزی به اسم حجم مبنا وجود ندارد و این عامل محدود کننده همانند دامنه نوسان صرفا مختص به بازار ایران می باشد.

برای افرادی که استراتژی معملاتی نوسان گیری برای معاملات خود دارند حجم مبنا می تواند یک مزاحم باشد که بازدهی و سرعت حرکت قیمت را کاهش دهد از این رو برای این افراد بهتر است که در شرکت های فرابورس و یا شرکت های کوچک تر که حجم مبنای کمتری دارند فعالیت کنند.

نحوه محاسبه حجم معامله در فارکس چگونه است

همانطور که می‌دانید محاسبه درصد ریسک در فارکس و حجم معامله از مهم‌ترین مواردی هستند که باید به آن‌ها توجه ویژه‌ای شود. از این رو در این مقاله از باینری آپشن به آموزش نحوه محاسبه حجم معامله در فارکس می‌پردازیم.

شما به عنوان یک معامله‌گر باید بدانید که فرمول محاسبه حجم معاملات در فارکس چیست و چطور با استفاده از حجم می‌توان به مدیریت ریسک پرداخت. لذا توصیه می‌کنیم اگر در زمینه بازارهای مالی جزء افراد تازه کار هستید تا پایان با ما همراه بمانید…

لات در معاملات فارکس به چه معنا است؟

به طور کلی لات «lot» را می‌توان یک واحد اندازه گیری برای حجم معامله یا پوزیشن معاملاتی باز شده توسط معامله‌گر دانست. حجم معاملات در واقع همان میزان پولی است که شما باید برای خرید یک ارز در بازار سرمایه‌گذاری نمایید. محاسبه حجم معامله در فارکس در واقع برای مدیریت ریسک مهم‌ترین مورد است؛ بنابراین همیشه جهت ایجاد یک سیستم معاملاتی متوازن دانستن این مسئله که هر لات چقدر است بسیار ضروری می‌باشد.

هر یک لات چقدر است؟

در بازار معاملاتی فارکس شما می‌توانید موقعیت‌های معاملاتی‌تان را با واحد‌های نشان دهنده حجم مشخص نمایید که این واحد‌ها در واقع همان «لات» می‌باشد. شما به طور واحد اگر بخواهید در نظر داشته باشید باید ۱ لات، ۲ لات، ۰.۰۱ لات و… از هر چیزی را خریداری نمایید. در فارکس حجم یک قرار داد برای سرمایه با «لات» تعیین می‌شود.

بنابراین باید بدانید، لات حجم سرمایه‌ای را مشخص می‌نماید که شخص معامله‌گر می‌تواند آن را خریداری کند و یا حتی بفروشد. (این معامله می‌تواند روی جفت ارزها، نماد، فلزات با ارزش و یا هرچیز دیگری باشد)

نحوه محاسبه حجم معامله در فارکس

جهت محاسبه صحیح لات در بازار فارکس بیش از هرچیزی باید در رابطه با آن اطلاعات کافی داشت، در ادامه در این زمینه تمامی مسائل لازم را ذکر خواهیم کرد:

یکی از موارد دیگری که در حساب معاملاتی‌تان مشاهده خواهید کرد بالانس «Balance» می‌باشد که در واقع نشان دهنده مقدار موجودی حساب شما می‌باشد.

دومین مورد مربوط به «Risk ratio» به معنای میزان ریسکی است که شما برای معاملات باید در نظر بگیرید. میزان ریسک معامله معمولا باید بین ۱ تا ۵ باشد. (در نظر داشته باشید که قرار دادن r به r در معامله کم‌تر از ۱ و یا بیشتر از ۵ اصلا توصیه نمی‌شود و بسیار خطرناک است و سرمایه شما را تا حد زیادی به خطر می‌اندازد.)

سومین مورد نیز استاپ لاس و یا همان حد ضرر است که با اختصار «SL» نیز نمایش داده می‌شود، قطعا شما به عنوان یک معامله‌گر با این مورد آشنایی دارید و می‌دانید که باید حد سود و ضرر را بر اساس استراتژی که دارید مشخص نمایید. در واقع همین استاپ لاس است که می‌تواند اصلی‌ترین عامل تعیین حجم در معامله باشد.

جهت درک بهتر موضوع: فرض کنید که حساب شما ۱۰۰۰ دلار موجودی دارد و شما می‌خواهید از این میزان تنها بر روی ۵ درصد از آن ریسک کنید، در این صورت حد ضرر معامله شما باید به گونه‌ای تنظیم شود که در صورت ضرر فقط ۵۰ دلار از موجودی شما کسر گردد.

مورد آخر نیز pip value نشان دهنده میزان ارزش هر پیپ در یک جفت ارزش می‌باشد. عدم توجه به این مورد در معامله گران تازه کار به مراتب بیشتر است که این یک اشتباه بزرگ محسوب می‌شود، چرا که محاسبه آن برای تعیین لات و یا همان حجم معامله بسیار مهم و ضروری است.

فرمول محاسبه حجم معامله

حجم معامله برابر است با= میزان ریسک (به واحد دلار)/ حد ضرر(pip) * pip value

به طور کلی فرمول محاسبه حجم معاملات در فارکس به صورت بالا می‌باشد و شما می‌توانید با قرار دادن مقادیر عنوان شده، میزان حجم را محاسبه کنید.

برای درک بهتر موضوع در این رابطه یک مثال می‌آوریم: فرض کنید شما یک حساب دارید که بالانس آن هزار دلار است و شما می‌خواهید بر اساس آن با ریسک ۳ درصد معاملا را انجام دهید، در چنین حالتی میزان ریسک شما برابر با ۳۰ دلار خواهد بود.

تصور کنید که ما قصد داریم بر روی جفت ارز GBP/JPY معامله‌ای داشته باشیم که در آن معامله میزان PIP VALUE برابر با ۷.۶ دلار می‌باشد و استاپ لاس نیز برابر ۵۰ پیپ است. حالا اگر بخواهیم مطابق با فرمول بالا به محاسبه حجم بپردازیم، اینگونه می‌شود:

حجم معامله برابر است با=۷.۵*۵۰.۳۰

در این مثال طبق محاسبات انجام شده، حجم ما برابر با ۰.۰۷۸ لات می‌باشد، یا به عبارت دیگر در این پوزیشن معاملاتی ما با ۰.۰۷ لات وارد به پوزیشن شده‌ایم بنابراین حتی اگر شرایط مطابق پیش بینی ما پیش نرود و ضرر کنیم ما نهایت ۳۰ دلار ضرر کرده ایم.

این موضوع دور انتظار نیست که محاسبه حجم معامله در فارکس برای معامله گران به خصوص افراد مبتدی سخت باشد، به همین دلیل در این راستا نرم‌افزار‌ها و سایت‌هایی نیز وجود دارد که شما می‌توانید با استفاده از آن‌ها با قرار دادن داده‌های مشخص شده به محاسبه آنلاین حجم معامله در فارکس بپردازید.

اما پیشنهاد شخصی ما به شما این است که با تمرین سعی کنید با استفاده از فرمول این میزان را شخصا محاسبه و به دست آورید.

حداقل حجم معامله در فارکس

به طور کلی بازار فارکس به گونه‌ای طراحی شده است رابطه حجم معاملات و حجم مبنا که بر خلاف بازار سهام در آن هیچ قانون خاصی برای شروع معاملات وجود ندارد، بنابراین هر معامله‌گری می‌تواند به راحتی و با کم‌ترین میزان سرمایه به نسبت حداقل ورودی در بازار سهام آمریکا که نزدیک به بیست و پنج هزار دلار است، شروع به فعالیت کند.

در این رابطه توجه داشته باشید که هرچقدر میزان حجم معاملات شما کم‌تر باشد (برای جلوگیری از ریسک بیشتر و با توجه به سرمایه اولیه) با گذشت زمان نباید توقع سودهای زیاد را نیز داشت. اما در معاملات معمولا میزان حجم با توجه به نوع استراتژی معاملاتی که انتخاب می‌کنید و میزان سرمایه شما دارد، در کنار این موارد بهتر است تا هنگام ورود به بازار پارامترهای دیگری همچون نوسانات بازار را نیز مد نظر داشته باشید.

اهمیت محاسبه حجم معامله در فارکس چیست؟

یکی از نکات بسیار مهمی که در بازارهای مالی همچون فارکس بسیار مد نظر قرار می‌گیرد «مدیریت ریسک»رابطه حجم معاملات و حجم مبنا می‌باشد. مدیریت ریسک در فارکس از جنبه‌های مختلفی مورد بررسی قرار می‌گیرد، اما مهم‌ترین عامل را برای جلوگیری از ریسک‌های بزرگ می‌توان حجم معامله دانست.

توصیه می‌کنیم اگر قصد دارید تا از این بازار سود کسب کنید و عملکرد خوبی داشته باشید، بهتر است تا از اهمیت حجم معامله غافل نشوید و با توجه به آموزش‌ها و میزان سرمایه‌ای که دارید همواره برای این موضوع سناریویی را مد نظر داشته باشید..

تاثیر حجم معامله در فارکس بر قیمت سهام و جفت ارزها

در حالت کلی حجم معاملات بر جریان قیمتی بازار تاثیری نخواهد داشت، اما گاهی معاملات بسیار بزرگ می‌تواند سبب ایجاد نوسانات و تغییر در قیمت‌ها اما در مدت زمان کوتاه شود. در واقع باید بدانید هیچ نهاد و یا سرمایه‌گذاری کلانی نمی‌تواند در روند بلند مدت بازار (با افزایش حجم معامله در فارکس) تاثیر بسزایی بگذارد، چرا که مهم‌ترین عواملی که در روند بازار اثر می‌گذارند مربوط به اتفاقات طبیعی، اخبار، میزان چاپ پول و سایر موارد این چنینی می‌باشد. بنابراین بهتر است برای پیش بینی و تحلیل‌های بهتر از اهمیت اخبار غافل نشوید.

سوالات متداول تریدرها در رابطه با محاسبه حجم معامله:

• در بازار فارکس تحلیل گران تکنیکال، جهت تحلیل بازار چگونه عمل می‌نمایند؟

تحلیل گران اغلب، سعی می‌کنند تا با پیروی از دو عامل حجم معامله و قیمت همچنین استفاده از روش‌های چند بعدی بهترین تحلیل‌های خود را از بازار عرضه کنند.

• حجم معامله و یا لات به چه معنا می‌باشد؟

«LOT» در فارکس به معنای میزان حجم معامله در دوره‌های زمانی متفاوت گفته رابطه حجم معاملات و حجم مبنا می‌شود.

• با افزایش میزان حجم معامله چه اتفاقی خواهد افتاد؟

بدون شک افزایش حجم در معاملات با افزایش ریسک همراه خواهد بود، اما اگر به تحلیل‌های انجام شده اطمینان دارید افزایش حجم می‌تواند سبب بیشتر شدن میزان سود معاملات شود.

در این مطلب تمامی نکات ضروری که در رابطه با نحوه محاسبه حجم معامله در فارکس باید بدانید را مورد بررسی قرار دادیم، در صورت نیاز به راهنمایی بیشتر می‌توانید نظرات و سوالاتتان را با ما به اشتراک بگذارید..

قیمت پایانی در بورس چیست و چگونه محاسبه می شود ؟

در این مقاله ابتدا به تعریف قیمت پایانی در بورس (Close Price) می پردازیم. سپس فرمول های محاسبه قیمت پایانی را ذکر می کنیم و در پایان نیز با یک مثال کاربردی به محاسبه قیمت پایانی سهام می پردازیم. با ما همراه باشید.

قیمت پایانی چیست ؟

قیمت پایانی همان میانگین قیمت های معامله شده سهم در طول یک روز معاملاتی بر اساس حجم معاملات می باشد. قیمت پایانی سهم قیمتی است که معامله سهم در ابتدای روز بعد، بر اساس آن قیمت آغاز می شود.

سامانه معاملاتی بورس پس از محاسبه میانگین موزون قیمت سهم در طول یک روز معاملاتی، بررسی می‌کند که آیا حجم معاملات سهم نیز به اندازه حجم مبنا بوده است یا خیر ؟ اگر حجم معاملات سهم حداقل به اندازه حجم مبنا باشد، میانگین موزون محاسبه شده، به عنوان قیمت پایانی سهم در سامانه معاملات ثبت می‌شود، اما اگر حجم معاملات سهم از حجم مبنا کمتر باشد به همان نسبت، از میزان افزایش یا کاهش قیمت سهم هم کاسته شده و قیمت پایانی، بر این اساس محاسبه و در سامانه معاملات ثبت خواهد شد.

به عنوان مثال، فرض کنید قیمت سهمی در ابتدای روز شنبه، ۲۰۰ تومان و قیمت میانگین موزون معاملات این سهم در طول روز شنبه نیز ۲۰۶ تومان باشد. یعنی قیمت میانگین موزون معاملات نسبت به قیمت ابتدای روز شنبه 3 درصد رشد داشته است. حال اگر تعداد سهام معامله شده آن شرکت در طول روز شنبه، حداقل برابر با حجم مبنا باشد، قیمت پایانی سهم در روز شنبه، همان ۲۰۶ تومان خواهد بود، اما اگر تعداد سهام معامله شده آن شرکت، مثلا نصف حجم مبنای تعیین شده برای این سهم باشد، طبیعتا میزان افزایش سهم نیز از ۶ تومان، به ۳ تومان کاهش یافته و قیمت پایانی سهم در روز شنبه، ۲۰۳ تومان تعیین خواهد شد.

نحوه محاسبه قیمت پایانی در بورس

برای محاسبه این قیمت باید به صورت زیر عمل کرد :

• اگر حجم معاملات سهم حداقل به اندازه حجم مبنا باشد

در این حالت برای تعیین قیمت پایانی سهام از رابطه 1 استفاده می شود :

• اگر حجم معاملات سهم از حجم مبنا کمتر باشد

در این حالت برای تعیین قیمت پایانی سهام از رابطه 2 استفاده می شود :

در روابط بالا VWAP مخفف Volume Weighted Average Price به معنای قیمت میانگین وزن دار می باشد. منظور از سامیشن (مجموع) حجم هر معامله، مجموع حجم معاملات صورت گرفته برای یک سهم در طول یک روز می باشد.

در ادامه برای درک بیشتر مطالب ذکر شده، با یک مثال به محاسبه این قیمت می پردازیم، البته باید توجه داشته باشید که اعداد ذکر شده در این مثال مصداق واقعی ندارند و این مثال فقط جنبه آموزشی دارد.

فرض کنید معاملات انجام شده برای سهام یک شرکت در طول یک روز معاملاتی مطابق جدول زیر باشد. در صورتی که قیمت پایانی دیروز 210 تومان باشد. برای دو حالتی که حجم مبنا 800 و 1200 سهم باشد خواهیم داشت :

حالت اول : حجم مبنا 800 سهم باشد.

در این حالت ابتدا مجموع حجم معاملات را به صورت زیر محاسبه می کنیم.

بنابراین با توجه به اینکه حجم معاملات از حجم مبنا بیشتر می باشد برای محاسبه قیمت پایانی از رابطه 1 استفاده می کنیم :

حالت دوم : حجم مبنا 1200 سهم باشد.

در این حالت با توجه به اینکه مجموع معاملات انجام شده برابر 1025 سهم می باشد و از حجم مبنا کمتر است بنابراین برای محاسبه قیمت پایانی باید از رابطه دوم استفاده کنیم.

درباره محمد حسن دانشور

موفقیت در بازارهای مالی نیازمند مهارت های متعددی است. صرف اطلاع از برخی از مفاهیم تحلیل تکنیکال نه تنها نمی تواند به درآمدزایی شما در بازارهای مالی کمک کند بلکه می تواند موجب اشتباه و از دست رفتن سرمایه شما شود. در "پارس سرمایه" تلاش می کنیم با رویکردی متفاوت به آموزش و مشاوره بازارهای مالی بپردازیم تا شما رابطه حجم معاملات و حجم مبنا را به متخصصین این عرصه تبدیل کنیم.

حجم معاملات چیست و چه تاثیری بر حرکت نماد دارد؟

خبرگزاری بازار قصد دارد سلسه مباحث آموزشی را تحت عنوان آموزش های بورسی به مخاطبان ارائه کند.که در این قسمت با حجم معاملات و تاثیر ان بر حرکت نمادها می پردازیم.

وحید بلالی؛ خبرگزاری بازار_ به علت اقبال زیاد مردم به بازار سرمایه و وجود افراد تازه وارد در این فضا خبرگزاری بازار قصد دارد سلسه مباحث آموزشی را تحت عنوان آموزش های بورسی به مخاطبان ارائه کند، در این سلسله مباحث به آموزش های بنیادی ،تکنیکال و تابلوخوانی خواهیم پرداخت، در اول عناوین مهم بورسی را بیان خواهیم کرد:
حجم معاملات
حجم معاملات تنها با قدرت و تضعیف روند ارتباط مستقیم دارد، اگر حجم معامله ای بیش از سه تا پنج برابر افزایش یا کاهش پیدا کند می گوییم تغییر چشمگیری رخ داده است، اگر روند قیمتی مثبت بوده و حجم نیز رو به افزایش باشد مشکلی نداشته و اتفاقا بسیار مناسب نیز بوده و ممکن است تا روزهای زیادی سهم را در محدوده صف خرید قفل کند.

اگر روند افزایشی بوده و حجم کاهشی باشد نشان دهنده آغاز تغییرات به سمت منفی بوده و ممکن است به سرعت با واگرایی بازار مواجه شده و روند مثبت به منفی تغییر کند، در نتیجه مولفه حجم بسیار اساسی بوده و می توان از آن به عنوان یک عامل تعیین کننده یاد کرد.

در روندهای منفی نیز باید صبر کرد تا حجم معاملات به کمترین حد خود برسد، وقتی حجم معاملات در یک روند منفی کاهشی شد احتمال تغییر روند به مثبت بسیار قوت خواهد گرفت،تشخیص این موضوع که حجم معاملات چگونه می تواند به ما کمک کند بسیار مهم است، چرا که در ایران با پدیده صف خرید و فروش مواجه هستیم که در هیچ بازار بورس دنیایی این پدیده را شاهد نخواهیم بود، محدود بودن دامنه نوسان به پنج درصد و محدودیت حجم مبنا در معاملات دو نکته ای است که می تواند محاسبات یک معامله گر حرفه ای در بازار بورس ایران را دچار مشکل کند.

روند چیست؟

برای اینکه بتوانیم روند منفی یا مثبت و نقش حجم را در معاملات بررسی کنیم ابتدا نیاز به تعریف روند داریم، روند عبارت است از سه روز متوالی افزایش یا کاهش، اگر بیش از سه روز متوالی بازار صعودی بود می گوییم روند سهم مثبت و اگر سه روز متوالی قیمت سهام کاهشی بود می گوییم روند کاهشی پیدا کرده است، در غیر این صورت روند نوسانی را در پیش گرفته که ممکن است یک روز مثبت و روز دیگر منفی باشد.

تصور کنید در روند مثبت قرار داریم اگر در روزی که سهم کاهشی شد حجم معاملات نیز سه تا پنج برابر افزایشی شد می تواند اولین نشانه از تغییر روند به منفی باشد و باید در آن روز بازار را به دقت رصد کرد، همین عامل در روند منفی نیز صدق کرده و ممکن است روند به مثبت تغییر پیدا کند.

سطح مقاومت و حمایت

در روندهای مثبت یا منفی باید سطح های حمایت یا مقاومت را شناسایی کرده تا بتوان آن روند را تشخیص داد، سطح حمایتی نقطه ای است که سهم را حمایت کرده و اجازه ریزش بیش از آن مقدار را نمی دهد، سطح مقاومتی نیز نقطه ای است که هر وقت سهم به آن قیمت می رسد با بازگشت به عقب مواجه شده و به عبارتی برای صعود مقاومت کرده و تن به صعود نمی دهد، پیدا کردن سطح حمایتی و مقاومتی می تواند کمک به سزایی معامله گر کرده تا بتواند بهترین تصمیم را بگیرد.

نحوه تشخیص حجم معاملات تقلبی در صرافی‌ها

در بازارهای سنتی، صرافی‌ها با حجم معاملات بالا دارای نقدینگی بالایی نیز هستند. اما در دنیای ارزهای دیجیتال، بالا بودن حجم معاملات در صرافی‌ها لزوما نمی‌تواند به معنای نقدینگی بالا باشد. زیرا بسیاری از این صرافی‌ها با انجام فعالیت‌های غیرقانونی و شرکت در پولشویی و دستکاری‌هایی، حجم معاملات خود را افزایش می‌دهند. در این مقاله با استناد به پستی که در وبلاگ کوین‌گیکو (Coingecko) به بررسی این مسئله یعنی حجم معاملات تقلبی صرافی‌ها می‌پردازیم.

طبق گفته کوین‌گیکو برای مبارزه با حجم تقلبی ایجاد شده در صرافی‌ها، می‌توان از یک الگوریتم جدیدی به نام «امتیاز اعتماد» (Trust Score) استفاده کرد. این الگوریتم، یک فرمول ترکیبی‌ست که بر اساس حجم خرید و فروش گزارش شده توسط خود صرافی، ترافیک وب‌سایت صرافی و بازه سفارشات، حجم واقعی یک صرافی را بررسی می‌کند.

بررسی بازدید وب‌سایت صرافی

با وجود اینکه حجم معاملات انجام شده در یک صرافی به راحتی توسط خود صرافی از طریق دستکاری های مختلف و بطور کلی پولشویی قابل تغییر است، می‌توان گفت این اطلاعات نمی‌توانند قابل استناد باشند و امکان دستکاری آن‌ها توسط صرافی‌ها بسیار بالاست، اما از آنجایی که داده‌های مربوط به ترافیک وب‌سایت‌ها توسط شرکت‌های واسط ارائه می‌شود که مشهورترین آنها الکسا (Alexa) و سیمیلار وب (SimilarWeb) هستند، امکان دستکاری این اطلاعات توسط صرافی ها بسیار سخت خواهد بود.

ایده‌ای که در اینجا مورد بحث و بررسی قرار گرفته این است که به یک منبع اتکا نکنیم، بلکه از منابع اطلاعاتی متعددی استفاده کنیم که بتوانیم تقلب‌های صورت گرفته را تشخیص دهیم.

تخمین حجم معاملات در صرافی‌ها با استفاده از ترافیک، شامل چندین مرحله می‌شود که در ادامه آورده شده است:

ابتدا باید آمار مربوط به ترافیک ماهیانه سایت صرافی‌ها را از سایت SimilarWeb جمع‌آوری کرده و سپس برای یافتن ترافیک متوسط روزانه آنها، این آمار را بر ۳۰ تقسیم کنیم.

بر اساس اطلاعات مربوط به حجم معاملاتی گزارش‌شده، می‌توان میانگین حجم معاملات روزانه یک کاربر (ADUTV) را برای صرافی‌های مختلف به صورت زیر بدست آورد:

میانگین حجم معاملات روزانه یک کاربر (ADUTV) = حجم روزانه معاملات صرافی تقسیم بر بازدید روزانه از صرافی

همانطور که در رابطه بالا مشخص است، با تقسیم میزان حجم معاملات روزانه یک صرافی که توسط خود صرافی گزارش می‌شود، بر تعداد بازدیدهای روزانه از سایت آن صرافی که می توان آن را از سایت Similarweb تهیه کرد، پارامتر ADUTV صرافی که نشان دهنده میانگین حجم معاملات روزانه یک کاربر است، بدست می‌آید.

سپس بین مقادیر بدست آمده این پارامتر در صرافی‌های مختلف که شامل ده صرافی‌ بایننس، بیتفینکس، کراکن، بیت‌استمپ، کوین‌بیس، بیت‌فلایر، جمینی، آی‌تی‌بیت، بیترکس، پولونیکس می شود مقدار میانگین آن در نظر گرفته شده و آن را معیار (Benchmark) حجم معاملات روزانه یک کاربر می‌نامیم.

معیار = میانگین ADUTV از ده صرافی برتر

صرافی هایی که ADUTV آنها بالاتر از معیار است، ADUTV آن را در نظر نگرفته و ترافیک روزانه تخمینی آنها را با توجه به اطلاعات موجود در سایت SimilarWeb در مقدار معیار ضرب می‌کنیم، تا میانگین حجم معاملات روزانه در آن برای هر کاربر بدست آید، سپس آن را با حجم معاملات روزانه گزراش شده توسط آن صرافی مقایسه می کنیم تا بفهمیم چه میزان از حجم گزارش شده توسط خود صرافی، واقعی بوده و چه مقدار از آن جعلی ست.

در این روش فرض می‌شود که درصد کاربرانی که با API و اپلیکیشن موبایل به معامله می‌پردازند در تمام صرافی‌ها یکسان است. شاید بتوان این فرض را ساده سازی و در نگرفتن واقعیت دانست، اما یک گام لازم برای ارائه بهتر داده‌های مربوط به حجم معاملاتی صرافی‌ها به شمار می‌رود.

مقایسه بین ۵ صرافی برتر از نظر حجم معاملات بر اساس حجم معاملات گزارش شده (تصویر سمت چپ) و حجم معاملات واقعی طبق معیار بازدید (تصویر سمت راست)

تصویر بالا یک مقایسه بین حجم معاملات گزارش شده توسط صرافی‌ها و حجم معاملات نرمالیزه شده که الگوریتم آن در بالا مطرح شد، انجام می‌دهد و همانطور که در تصویر مشخص است، ترتیب ۵ صرافی برتر از نظر حجم معاملات پس از مرتب کردن صرافی‌ها بر اساس حجم معامله نرمالیزه شده نسبت به حجم معامله گزارش شده توسط صرافی‌ها بطور کامل تغییر کرده است.

صرافی‌هایی که از طریق صفر کردن کارمزد در برخی معاملات خود و بطور کلی پولشویی، حجم تقلبی برای خود ایجاد کرده‌اند، با استفاده از این پارامتر حجم معاملات نرمالیزه شدن، بلافاصله قابل شناسایی خواهند بود.

تجزیه و تحلیل سفارشات خرید و فروش

دو معیار دیگر که برای تشخیص حجم جعلی در صرافی‌ها می تواند مورد استفاده قرار گیرد، مبتنی بر سفارشات خرید و فروش خواهد بود.

• بازه سفارشات
• محدوده ۲%±

هنگامی که این دو پارامتر را با داده‌های مربوط به حجم معاملات ترکیب کنیم، دید کلی بهتری از نقدینگی واقعی یک جفت معاملاتی در یک صرافی به ما خواهد داد. دو معیار مبتنی بر سفارشات خرید و فروش به صورت زیر تعریف می شوند:

بازه خرید/ فروش:

(کمترین قیمت فروشنده – بیشترین قیمت خریدار)/ کمترین قیمت فروشنده×۱۰۰

بازه خریدار/فروشنده، به صورت محدوده‌ی کمترین قیمت فروش (کمترین قیمتی که یک فروشنده مایل به فروش یک دارایی است) تا بیشترین قیمت خرید (بالاترین قیمتی که یک خریدار مایل است برای خرید آن دارایی پرداخت کند)، تعریف می شود.

این بازه به صورت درصدی بیان می شود و برای سنجش نقدینگی یک دارایی در یک بازار، معیار بسیار خوبی است. کوچک بودن بازه خرید/فروش به این معنی خواهد بود که یک دارایی در یک بازار نقدینگی بالایی دارد، در حالی که بزرگ بودن این بازه به معنای کم بودن نقدینگی آن دارایی خواهد بود.

محدوده ۲%±

سرمایه مورد نیاز بر حسب دلار برای جابجایی سفارشات به اندازه ۲% نسبت به قیمت آخرین معامله انجام شده، به عنوان محدوده ۲%± مطرح شده و می تواند برای تشخیص حجم معاملات تقلبی ایجاد شده در صرافی‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

در ابتدا آخرین قیمت معامله یک دارایی در یک بازار خاص را پیدا کرده و محدوده ۲ درصد بالا و پایین آن قیمت را محاسبه می‌کنیم. فرض کنید آخرین قیمت معامله شده برای جفت معاملاتی بیت کوین/تتر (BTC/USDT) در یک صرافی مشخص ۶۰۰۰ دلار بوده است. ۲% بیشتر از این قیمت ۶۱۲۰ دلار و ۲% کمتر از این قیمت، ۵۸۸۰ دلار خواهد بود.

عمق ±۲% در معامله بیت کوین/تتر، با فرض در نظر گرفتن قیمت ۶۰۰۰ دلار برای بیت کوین

سپس مقدار سفارشات فروشی را که در بازه بین ۶۰۰۰ تا ۶۱۲۰ دلار قرار دارد، جمع می‌زنیم و آن را در قیمت ثبت شده برای سفارش فروش ضرب می‌کنیم. حاصل، مقدار سرمایه مورد نیاز برای جابجایی سفارشات (Orderbook) به اندازه ۲% خواهد بود که به آن عمق ۲%+ می‌گوییم.

برای محاسبه عمق ۲%- نیز به طرز مشابه، مقادیر بیت کوینی را که در بازه قیمتی ۵۸۸۰ تا ۶۰۰۰ دلار در سفارشات خرید قرار گرفته‌اند جمع زده و آن را در قیمت سفارش خرید ضرب می‌کنیم. این مقدار سرمایه مورد نیاز برای جابجایی سفارشات به سمت پایین به اندازه ۲% خواهد بود که به آن عمق ۲%- می‌گوییم.

وجود تعداد زیاد سفارشات در Orderbook نشان می‌دهد که نقدینگی بیشتری برای یک تریدر وجود دارد که یک دارایی خاص را بدون افت شدید قیمتی خرید و فروش کند، در حالی که تعداد سفارشات کم، نشان می‌دهد که نقدینگی کمی برای یک تریدر وجود دارد که بتواند بدون احتمال افت شدید قیمت، به معامله بپردازد.

تصویر نشان داده شده در زیر، مربوط به صرافی‌هایی ست که امکان خرید و فروش اتریوم در آنها رابطه حجم معاملات و حجم مبنا وجود دارد که در تصویر اول، این صرافی‌ها به ترتیب حجم معاملات اتریوم انجام شده، بدون در نظر گرفتن Trust Score نشان داده شده است و در تصویر دوم این صرافی‌ها به ترتیب حجم اتریوم معامله شده در آنها و با در نظر گرفتن Trust Score نشان داده شده‌اند.

۱۰ صرافی برتر از نظر حجم معاملات با در نظر گرفتن معیار Trust Score

۱۰ صرافی برتر از نظر حجم معاملات با در نظر گرفتن معیار Trust Score

با اعمال Trust Score، فهرست صرافی‌های برتر (از نظر بالا بودن حجم معاملات) بطور چشمگیری تغییر می‌کند، زیرا این الگوریتم صرافی‌ها را بر اساس پارامترهای دیگری به جای در نظر گرفتن تنها حجم معاملات گزارش شده توسط آنها، اولویت‌بندی و مرتب می‌کند. استفاده از چنین الگوریتم‌هایی می‌تواند منجر به کاهش تمایل صرافی ها نسبت به دستکاری حجمشان شود و در نتیجه منجر به افزایش تمرکز آنها بر روی چیزی که برای معامله‌گران مهم است، یعنی نقدینگی، شود.