ماتریس رشدسهم بازار (BCG)
ماتریس رشدسهم بازار BCG یا Boston Consulting Group اولین بار توسط گروه مشاوره بوستون در سال 1970 به عنوان ابزاری برای تحلیل موقعیت استراتژیک کسبوکار مطرح شد. ساختار کلی ماتریس براساس منحنی چرخه عمر محصول شکل میگیرد و پورتفولیوی کسبوکار شما را در بلندمدت ترسیم میکند. توقف یا افزایش سرمایهگذاری در بخشها و برندهای مختلف یک کسبوکار، تصمیمی است که با کمک تحلیل ماتریس BCG گرفته میشود. دو بعد اصلی ماتریس عبارتند از:
- سهم بازار: اینکه چه درصدی از فروش کل بازار، متعلق به محصول شما میباشد. سهم بازار بیشتر، نقدینگی بیشتری برای شرکت فراهم میکند. با افزایش نقدینگی و تولید، سودآوری نیز افزایش مییابد. در مقابل، سهم بازار کم، منجر به کاهش تولید و سودآوری میشود.
- نرخ رشد بازار: به معنای افزایش فروش یا اندازه بازار یک محصول در طول یک پریود مشخص است. چنانچه نرخ رشد بازار زیاد باشد، میزان سرمایهگذاری کسبوکارها برای کسب درآمد و سود بیشتر، افزایش مییابد. در مقابل، چنانچه نرخ رشد بازار مناسب نباشد، کسبوکارها به دنبال کاهش و خارج کردن سرمایه خود میباشند.
بخشهای تشکیل دهنده ماتریس BCG
ساختار ماتریس BCG از چهار بخش تشکیل شده است:
سگ ( سهم بازار کم، نرخ رشد بازار کم)
در این شرایط، به دلیل نرخ رشد بازار و سهم بازار کم، نمیتوان آینده روشنی را برای کسبوکار متصور شد. بهترین توصیه برای کسبوکاری که در این وضعیت قرار دارد، کاهش یا توقف سرمایهگذاری برای محصول و برند مورد نظر است. شرکت میتواند از طریق فروش و واگذاری داراییهای خود، به نقدینگی دست یابد و از این طریق بودجه لازم برای ارائه محصول جدید یا اجرای استراتژی نوین را فراهم نماید. طبق منحنی چرخه عمر، محصول در این شرایط در وضعیت افول قرار دارد.
گاو شیرده ( سهم بازار زیاد، نرخ رشد بازار کم)
در این شرایط، شرکت از سهم بازار مناسبی برخوردار است و میزان درآمد و نقدینگی، قابل توجه است اما به دلیل نرخ رشد کم بازار، سرمایهگذاری بیشتر در این حوزه میبایستی متوقف شود. محصول با توجه به منحنی چرخه عمر، در شرایط بلوغ قرار دارد، به همین دلیل کسبوکار میبایستی درآمد و سودآوری حاصله را در بخشهای جدید و نوآورانه به کار گیرد. تاخیر در تصمیمگیری، میتواند شرکت را با کاهش تدریجی سهم بازار، در شرایط سگ قرار دهد.
علامت سوال ( سهم بازار کم، نرخ رشد بازار زیاد)
در این شرایط، به دلیل سهم بازار کم محصول، میزان نقدینگی شرکت و بازگشت سرمایه در وضعیت مناسبی قرار ندارد. با این حال، نرخ رشد بازار مثبت است و از طریق برنامهریزی و استراتژی درست، میتوان به سهم بازار بیشتر دست یافت. محصول در مرحله معرفی چرخه عمر خود قرار دارد و با استفاده از تبلیغات و راهبردهای بازاریابی میتوان سهم بازار آن را افزایش داد تا به ستاره، تغییر موقعیت پیدا کند.
ستاره (سهم بازار زیاد، نرخ رشد بازار زیاد)
این شرایط، ایدهآلترین حالت ممکن برای هر کسبوکار میباشد. به دلیل سهم بازار زیاد، میزان نقدینگی و درآمد شرکت مناسب است و در عین حال، نرخ رشد بازار مطلوب، امکان سرمایهگذاری بیشتر در این حوزه را فراهم مینماید. محصول در چرخه عمر خود به سرعت رشد میکند; با این حال تغییرات سریع تکنولوژی و محیطهای کسبوکار میبایستی مدنظر قرار بگیرد تا شرکت مدت طولانیتری در این شرایط باقی بماند.
ماتریس BCG چارچوب ساده و قابل درکی از موقعیت استراتژیک پورتفولیوی کسبوکار، فراهم میکند و میتواند نقطه شروعی برای تحلیلهای پیچیدهتر باشد. با این حال، همانند تمامی ابزارهای تحلیلی، کمبودها و نقاط ضعفی را هم شامل میشود. در این ماتریس، تنها دو حالت کم و زیاد برای نرخ رشد و سهم بازار در نظر گرفتهشده و حالت متوسط، مدنظر قرار نگرفته است. علاوه بر این، از بسیاری از فاکتورهای خارجی اثرگذار بر شرایط رقابتی، چشمپوشی شده است. یکی از فرضیات این ماتریس آن است که سهم بازار زیاد، سودآوری بالایی را به دنبال دارد، درحالیکه در شرایط واقعی، این فرضیه لزوما درست نیست.
تحلیل موقعیت کسبوکار، یک فرایند مستمر و ضروری برای هر سازمان میباشد. با توجه به پویایی و پیچیدگی محیطهای کسبوکار کنونی، بازنگری در استراتژیها و برنامهریزی سازمان، ضروری است. ماتریس رشدسهم بازار، ابزاری است که درک موقعیت کسبوکار و سهولت برنامهریزی را برای تصمیمگیرندگان امر فراهم میسازد. شرکت تبلیغاتی مات با ارائه کلیه خدمات تبلیغاتی، به شما امکان میدهد تا موقعیت رقابتی کسبوکار خود را از طریق افزایش سهم بازار و بازنگری در استراتژیهای بازاریابی، نسبت به رقبا مستحکم نمایید.
معمای این روزهای بورس/ یک خرید سهام ۳ برابر قیمت تابلو
همدلی نوشت: سرانجام به پایان رسید و مجموعه اهداف توانست ضمن پشت سر گذاشتن شتران بلوک ۱۲ درصدی فارس را از آن خود کند. اما این معامله تاریخی در حالی به پایان رسید که سوالات بیشماری را در میان اذهان عمومی ایجاد کرد. چرا که تقریبا به میزان حدود سه برابر تابلوی معاملاتی سهام فارس را خریداری کرد؛ موضوعی که با این سوال همراه شد سرمایه گذاری برای افزایش سهم بازار که برای شرکت شتران واقعا به صرفه است که بخواهد این بلوک را به میزان چند برابر قیمت تابلو خریداری کند؟
یک فعال بازار سرمایه در این باره میگوید: «این معامله برای سهامداران خرد نبود و معلوم نیست خرید این سهام بلوکی به قیمت چند برابر تابلوی معاملاتی برای چه هدفی بوده است؟». دیگر فعال بازار سرمایه هم میگوید وقتی هیات مدیره شرکتها مستقل نیست و از سوی دولت انتخاب میشود، طبیعی است که منافع دولت بر منافع سهامداران ارجحیت داشته باشد. اشاره این فعال بازار سرمایه به همین خرید بلوک فارس توسط شتران به حدود سه برابر قیمت است. خرید بلوک فارس به قیمت چند برابر تابلو این ذهنیت را در میان عموم ایجاد کرده که هزاران میلیارد تومان از جیب سهامداران خارج میشود. قیمت سهام فارس در تابلوی معاملاتی در حالی ۶۲۰ تومان در روزهای اخیر بود که شتران که سالها در مجمع سود نقدی تقسیم نکرده به نظر میرسد با پول سهامدارانش بلوک فارس را به قیمت بالای ۱۶۰۰ تومان خریداری کرده. هنوز ماجرای فساد ۹۲ هزار میلیارد تومانی فولاد مبارکه از خاطر سهامداران نرفته که خرید این بلوک آنهم به قیمت چند برابر تابلو این ابهامات را در ذهن سهامداران ایجاد کرده. از آنجایی که بورس بازاری برای ایجاد هر چه بیشتر شفافیت است، بهتر است درباره جزئیات این موضوع شفافسازی بیشتری انجام شود. چرا که در روزهای اخیر خروج پول از بورس شدت بیشتری گرفته و به نظر میرسد ایجاد هر گونه ابهامی میتواند به بهای از بین رفتن اعتماد سهامداران به این بازار و هجوم سرمایههای خرد و کلان به بازارهای سکه و دلار شود. برخی میگویند دولت از جیب سهامدارن شتران تامین مالی کشور را انجام داده؛ سوال این است که اگر سود تقسیم نشده شتران در دست سهامدارانش بود، این شرکت میتوانست فارس با به قیمت سک سوم بخرد؟. هر چه هست، شتران در رقابت برای خرید ۱۲ درصد فارس به قیمت سه برابر تابلو شرکت کرد و به نظر میرسد این پول از ۹۱ هزار میلیارد تومان سپرده بانکی است که در مجامع سود بین سهامدارانش تقسیم نکرده. با توجه به سوالات ایجاد شده سازمان بورس و اوراق بهادار برای حفاظت از حقوق سهامداران خود باید پاسخگو باشد.
پیشنهاد کارشناسی به بورسیها
روز شنبه از بسته ۱۰ بندی حمایت از بازار سرمایه از سوی سازمان بورس رونمایی شد که واکنشهای مختلفی را از سوی کارشناسان در پی داشت. واکنشهایی که محور مشترک اکثر آنها همراهی دولت و مجلس برای به نتیجه رسیدن تصمیمات جدید است.
به گزارش ایسنا، بندهای این بسته شامل بیمه کردن سهام حاضر در پورتفوی اشخاص حقیقی تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان برای هر نفر، انتشار اوراق اختیار تبعی فروش بر روی سهام موجود در صندوق های درآمد ثابت تا سقف ۴۰۰ هزار میلیارد ریال با تضمین اصل ارزش سبد سهام در ابتدای دوره بر اساس ترتیباتی که سازمان بورس اعلام میکند، تزریق منابع جدید توسط صندوقهای حاکمیتی برای خرید سهام در بازار سرمایه و به مرور افزایش مبلغ مذکور، واریز منابع مندرج در ردیف بودجه سال ۱۴۰۱ به صندوق تثبیت جمعاً به مبلغ حدود ۵۰ هزار میلیارد ریال، هماهنگی، نظارت و پایش مستقیم و مستمر فعالیت اشخاص حقوقی بازار سرمایه شامل شرکتها و نهادهای مالی شبه دولتی، صندوق های بازنشستگی و نهادهای نظامی و حمایت این نهادها از سهام ناشران تحت مدیریت خود و توقف فروش تا زمان ثبات در بازار، و انجام اقدامات حمایتی از جمله خرید سهام و انتشار اوراق تبعی حمایتی، همکاری مشترک بانک مرکزی و وزارت اقتصاد جهت مدیریت نرخ سود، افزایش سپردهگذاری مستقیم سازمان بورس نزد صندوق تثبیت، محدود کردن بخش فروش بازارگردانها تا اطلاع ثانوی، توقف پذیرهنویسی اوراق بهادار و عرضههای اولیه تا زمان بازگشت ثبات به بازار سرمایه بازگشت زمان جلسه معاملاتی در فرابورس به روال سابق از ساعت ۱۳ به ۱۲ و ۳۰ دقیقه میشود.در این راستا، کارشناسان بر لزوم تعامل دولت و مجلس و همچنین ترغیب تازهواردها به سرمایهگذاری غیرمستقیم تاکید کرده و شروط به نتیجه رسیدن این بسته را تشریح کردند.
در این راستا، رحمانی با اشاره به بسته حمایتی سازمان بورس از بازار سرمایه، با تاکید بر اینکه موضوع بیمه سبد سهام از طریق اوراق مشتقه یعنی اوراق اختیار فروش تبعی؛ اقدامی مهم برای سهامداران خردی است که نگران کاهش ارزش پرتفوی خود هستند، اظهار کرد: این اقدام به میزان زیادی در کاهش نگرانیها و ایجاد اطمینان خاطر در میان سهامداران نقش خواهد داشت و به بازار این پیام را میدهد که سهام، همچنان دارای جذابیت برای سرمایهگذاری است و نیازی به فروش به دلیل بیمه سهام نیست.
وی در ادامه به روابط دولت با شرکتها اشاره کرد و گفت: دولت باید توجه کند که گزارشهای سود شش ماهه شرکتها، شرایط مطلوبی را نشان نمیدهد. بخش مهمی از کاهش سودآوریها ناشی از افزایش سهم دولت از سود شرکتها در قالب افزایش قیمت خوراک، قیمت انرژی، مالیات ارزش افزوده، مالیات عملکرد، عوارضهای مختلف، حقوق مالکانه و . است که بدون تعارف این موارد امروز به یک تهدید جدی برای بازار مبدل شده است. عاملی که امروز بیش از هر چیزی سهامداران را تشویق به نگهداری و ورود سرمایههای جدید به بازار سهام میکند، چشمانداز سودآوری شرکتها بوده که به دلیل رفتار دولت این موضوع با چالش مواجه شده است.نخستین مدیرعامل شرکت بورس تهران ادامه داد: در یک شرکت هزینه انرژی از ۲۰۰۰ میلیارد تومان با افزایش چهار برابری به ۸۰۰۰ میلیارد تومان رسیده است که نشان میدهد دولت که قدرت زیادی دارد، حقوق سایر ذینفعان شرکتها به خصوص سهامداران را نادیده گرفته است و به عبارت دیگر، کسری بودجه باعث شده دولت سهم بیشتری از ارزش افزوده ایجاد شده در شرکتها کسب کند که این اتفاق مطلوبی برای بازار نیست. دلیل اعلام این موارد قرار داشتن در فصل تنظیم بودجه است و اکنون که بودجه ۱۴۰۲ در حال تدوین قرار دارد، یک نگرانی جدی در بازار وجود دارد که آیا دوباره سهم دولت در شرکتها افزایش پیدا میکند یا خیر؟
رحمانی به سازمان بورس پیشنهاد داد که این سازمان باید از شرکتها بخواهد که هر یک در گزارشی، سهم دولت از عملیات آنها از جمله قیمت خوراک، انرژی، مالیات ارزش افزوده، مالیات عملکرد، مالیات تکلیفی، سرمایه گذاری برای افزایش سهم بازار حقوق و انواع و اقسام عوارض از جمله عوارض گمرکی را مشخص کنند تا روابط میان دولت و شرکتها شفاف شود. باید مشخص شود سهم دولت از سهم کارکنان و سهامداران چقدر است تا همه بتوانند براساس واقعیت و شرایط شرکتها تصمیمگیری کنند؛ در این حوزه قطعا ادامه برخی روندها شرکتها را دچار مشکل جدی میکند.بر اساس این گزارش و به نقل از روابط عمومی بازار سرمایه، وی با تاکید بر اینکه شرکتی که چشمانداز سودآوری مطلوبی نداشته باشد، نمیتواند تامین مالی مناسبی برای پروژههای جدید کند، اظهار کرد: باید یک نگاه سیستمی و کلنگر در مواجه با وضعیت فعلی بازار سرمایه به کار گرفته شود و به طور شفاف مشخص شود، چرا روند سود شرکتها به این حد رسیده است؛ در این زمینه تاکید میشود که به دلیل افزایش سهم دولت در شرکتها، چشمانداز سودآوری آنها در ابهام است و امیدواریم دولت به این موارد به عنوان ثروت سهامداران توجه بیشتری کند.
بورس سبزپوش شد
روند حرکت بازار سرمایه دیروز برخلاف روزهای گذشته صعودی بود؛ بهطوریکه هر سه شاخص بورس، شاخص کل با معیار هموزن و شاخص فرابورس سبزپوش شدند.
شاخص کل بورس با ۱۵ هزار و ۳۶۸ واحد افزایش تا رقم یک میلیون و ۲۶۹ هزار واحد صعود کرد. شاخص کل با معیار هم وزن هم ۴۵۷۴ واحد افزایش یافت و به رقم ۳۶۰ هزار و ۸۱۶ واحد رسید. در این بازار ۲۴۵ هزار معامله به ارزش ۳۸ هزار و ۷۶ میلیارد ریال انجام شد. صنایع پتروشیمی خلیج فارس، سرمایه گذاری تامین اجتماعی، فولاد مبارکه اصفهان، ملی صنایع مس ایران، سرمایه گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین، پالایش و نفت اصفهان و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر مثبت را روی بورس گذاشتند. شاخص کل فرابورس با ۱۸۳ واحد افزایش به رقم ۱۱۷ هزار و ۳۳۳ واحد رسید. در این بازار ۱۷۴ هزار معامله به ارزش ۱۳۷۹ میلیارد ریال انجام شد. پلیمر آریاساسول، پتروشیمی زاگرس، پتروشیمی مارون، داروسازی دانا، فرابورس ایران، تولیدات پتروشیمی قائدبصیر و توسعه مولد نیروگاهی جهرم نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر مثبت را روی فرابورس گذاشتند.
افزایش سهم بازار سرمایه در بخش مسکن
بیش از ۹۲ درصد تامین مالی کشور در بانکها و ۸ درصد در بازار سرمایه است. براساس مطالعات تامین مالی ۹۹ درصد بخش مسکن در حوزه بانکی و کمتر از یک درصد در بازار سرمایه است که در این بسته سعی کردیم سهم بازار سرمایه را افزایش دهیم.
پولنیوز - ابوالقاسم رحیمی انارکی درباره بسته جدید رونق بانک مسکن گفت: در سال گذشته در حوزه مسکن شاهد افزایش بیش از صد درصدی قیمت واحدهای مسکونی بودیم.
برطبق آخرین آمار بانک مرکزی ؛ متوسط هر متر مربع واحد مسکونی در شهر تهران به بیش از ۱۱ میلیون تومان رسید.
وی افزود: افزایش قیمت واحدهای مسکونی باعث شد تا اقداماتی را که بانک مسکن در ۵ سال گذشته برای افزایش تسهیلات انجام داده بود، با مشکل روبرو کند.
وی گفت: از اواخر سال گذشته برنامه فشردهای را آغاز واقدام به شناسایی نقاط ضعف برنامههای تامین مالی مسکن کردیم.
رحیمی انارکی با بیان اینکه حوزه مسکن درونزا است و کمترین تاثیر را از تحریمها میگیرد تصریح کرد: مسکن با وابستگی بیش از ۱۳۰ نوع صنعت از پیشرانهای اقتصاد کشور است و باعث رونق تولید میشود.
وی گفت: برای افزایش تولید در بخش مسکن اقدام به تدوین بسته جدید کردیم در این بسته به هر دو بخش عرضه و تقاضا توجه شده است.
مدیرعامل بانک مسکن تصریح کرد: با توجه به شرایط موجود و برای مدیریت اجاره بهاء مستاجران، برای اولین بار بانک مسکن در این حوزه ورود پیدا و ابزارهای جدیدی تدوین کرد.
وی بیان کرد: عوامل تاثیر گذار در حوزه مسکن را شناسایی و در این بسته در نظر گرفتیم، امیدواریم مجوزها از سوی سازمانهای ذیربط مانند بانک مرکزی و بورس اوراق بهادار داده شود و شاهد اتفاقات خوبی در حوزه مسکن باشیم.
رحیمی انارکی ادامه داد: این بسته مرتبط با حوزههای مختلف است یک بخشی از ان مربوط به اصلاح قوانین و ضوابط است که باید دولت به مجلس شورای اسلامی ارجاع دهده.
وی با اشاره به اینکه سعی کردیم تمامی مقررات را رعایت کنیم تا مشکلی برای تصویب آن وجود نداشته باشد ادامه داد: بسته در حال نهایی شدن و اعلام به واحدهای ذیربط از جمله وزارت امور اقتصاد و دارایی است.
مدیر عامل بانک مسکن بیان کرد: بیش از ۹۲ درصد تامین مالی کشور در بانکها و ۸ درصد در بازار سرمایه است. براساس مطالعات تامین مالی ۹۹ درصد بخش مسکن در حوزه بانکی و کمتر از یک درصد در بازار سرمایه است که در این بسته سعی کردیم سهم بازار سرمایه را افزایش دهیم.
وی ادامه داد: ابزارهای جدیدی را برای ورود بیشتر بخش مسکن به بازار سرمایه فراهم کردیم که امیدوارم تا قبل از فصل بهارتکلیف بسته رونق مسکن مشخص شود.
وی با بیان اینکه سفته بازی مهمترین و اساسیترین مشکل در حوزه مسکن است، گفت: کسانی که میخواهند سرمایه گذاری کنند قیمت مسکن را مصنوعی افزایش میدهند و این باعث متضرر شدن متقاضیان واقعی خرید مسکن میشود.
وی افزود: در این بسته پیش بینی کردیم با توجه به توانایی اقساط دهنده تسهیلات افزایش یابد.
وی بیان کرد: سامانه اعطای کارت اعتباری مصالح ساختمان تا پایان تابستان نهایی میشود.
مدیرعامل بانک مسکن ادامه داد: در این بسته زنجیره تامین مالی مصالح را به صورت سیاست اعتباری در نظر گرفتیم که این موضوع باعث کاهش ۳۰ درصد قیمت تمام شده مسکن میشود و دیگر بسیاری از سازندگان برای خرید مصالح ساختمانی نیاز به دریافت تسهیلات بانکی با نرخ بالا نخواهند داشت.
وی ادامه داد: ما به معتبرترین عضو چرخه تولید، تسهیلات را پرداخت میکنیم و باقی تولیدکنندگان نیز به اعتبارمعتبرترین عضو تولید، تسهیلات دریافت میکنند و این باعث کاهش هزینه تامین مالی خواهد شد که امید است در تابستان اجرایی شود.
وی افزود: قیمت زمین در کشور ۷۰ درصد قیمت یک واحد مسکونی را تشکیل میدهد، اگر بتوانیم سیاستها را بر کاهش قیمت زمین تعریف کنیم تاثیر مستقیم و مثبتی در بخش مسکن خواهد داشت.
انارکی با اشاره به اینکه در تلاش هستیم تا بخش توسعهای بانک مسکن را پر رنگتر کنیم گفت: یکی از وظایف بانکهای توسعهای شرکت در فعالیتهایی به جز فعالیت تجاری است، زیرا در زمانی که فعالیتهای تجاری وارد رکود میشود سرمایه گذار وارد بازار نمیشود.
وی بیان کرد: تجارب و روشهای موفق دیگر کشورها را مطالعه و از آنها الگو برداری کردیم و بسته جامع و کاملی داریم که امید داریم هر چه زودتر مجوزهای آن دریافت شود.
صعود بهارانه سداد در سهم از بازار تراکنشها
شرکت پرداخت الکترونیک سداد موفق شده است در فروردینماه سال 1401، سهم بازار خود را در تعداد تراکنشهای کارتخوان فروشگاهی، ابزار پذیرش اینترنتی و ابزار پذیرش موبایلی افزایش دهد.
شرکت پرداخت الکترونیک سداد موفق شده است در فروردینماه سال ۱۴۰۱، سهم بازار خود را در تعداد تراکنشهای کارتخوان فروشگاهی، ابزار پذیرش اینترنتی و ابزار پذیرش موبایلی افزایش دهد.
به گزارش روابط عمومی و تبلیغات شرکت پرداخت الکترونیک سداد، بر اساس هشتاد و دومین گزارش اقتصادی شاپرک که فروردینماه ۱۴۰۱ منتشر شد، شرکت پرداخت الکترونیک سداد در تعداد تراکنشهای ابزارهای پذیرش، پیشرفت داشته است.
در بخش «سهم از تعداد تراکنشهای کارتخوان فروشگاهی» شرکت پرداخت الکترونیک سداد در فروردینماه سال ۱۴۰۱ با رشد ۰/۰۶درصدی، سهم خود را در این بخش بازار به ۸/۷۵ درصد رسانده در حالی که این شاخص در اسفندماه سال گذشته ۸/۶۹ درصد بوده است.
«سهم از تعداد تراکنشهای ابزار پذیرش اینترنتی» سداد نیز در فروردینماه امسال با رشد ۰/۲۳ درصدی به ۷/۴۶ درصد افزایش یافته در حالی که پوشش اسفندماه سال ۱۴۰۰ شرکت سداد در این ابزار ۷/۲۳درصد بوده است.
در بخش «سهم از تعداد تراکنشهای ابزار پذیرش موبایلی» نیز شرکت پرداخت الکترونیک سداد در فروردینماه سال جاری با رشد ۰/۰۵درصدی، توانست سهم خود را در این بخش بازار به ۰/۱۹ درصد برساند.
گفتنی است بر اساس اعلام شرکت شاپرک، بررسی شاخص سهم شرکتهای پیاسپی از بازار تراکنشهای هر یک از ابزارهای پذیرش، سبب شناخت حوزه فعالیت و نحوه سرمایهگذاری هر یک از شرکتهای پیاسپی در ابزارهای پذیرش میشود.
روشهای تشکیل سبد سهام و مدیریت پورتفوی
برای مشارکت و سرمایهگذاری در بازار بورس و اوراق بهادار تنها کافی است کد بورسی دریافت کنید. این کد که توسط شرکتهای کارگزاری صادر میشود کلید ورود به دنیای سرمایهگذاری بورس است. از آن پس شما میتوانید در سبد سهام خود که اصطلاحا آن را پورتفوی مینامند؛ اقدام به خرید و فروش سهمهای مختلف کنید اما مدیریت پورتفوی بر چه اساس و اصولی استوار است؟ شما از دو طریق میتوانید در بازار بورس و اوراق بهادار مشارکت داشته باشید. روش اول، روش مستقیم است. یعنی فرد سهامدار، خود مدیریت پورتفوی را بر عهده دارد و اقدام به خرید و فروش سهام شرکتهای مختلف میکند. بر این اساس فرد باید اطلاعات و دانش کافی را نسبت به بازار سرمایه کسب کند و زمان لازم برای مدیریت سبد سهام خود را مهیا سازد.
در روش دوم که روش غیر مسقیم نام دارد، فرد سهامدار یا اقدام به خرید سهام صندوقهای سرمایهگذاری میکند یا سراغ شرکتهای سبدگرانی و مدیریت دارایی میرود. در ادامه، به بررسی روشهای تشکیل سبد سهام و مدیریت پرتفوی میپردازیم.
در این مطلب عناوین زیر را بررسی خواهیم کرد:
پرتفوی یا سبد سهام چیست؟
سبد سهام یا پرتفوی بورسی ترکیبی از انواع سهام است که یک سرمایهگذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایهگذاری بین چند سهم است. از این رو، سود یک سهم میتواند ضرر سهام دیگر را جبران کند. یک پرتفوی بورسی شامل سهمهایی از انواع گروههای بورسی است که میتواند به لحاظ بنیادی باهم تفاوت بسیاری داشته باشد. فلسفه تشکیل سبد سهام همان ضرب المثل قدیمی است که میگوید: همه تخم مرغها را در یک سبد نگذارید!
استراتژیهای مدیریت پورتفوی
برای مدیریت پورتفوی به طور کلی دو استراتژی منفعل و فعال وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت:
استراتژی منفعل یا انفعالی
در این نوع استراتژی، به دلیل عدم توانایی پیشبینی جریان آتی بازار یا عملکرد قیمت سهام، هدف اصلی نزدیک کردن بازده پرتفوی به بازده شاخص مورد نظر است. در استراتژی منفعل نوع مدیریت پرتفوی به صورت خرید و نگهداری است. در این شرایط خرید سهام بر مبنای چندین معیار انجام شده و تا پایان دوره سرمایهگذاری حفظ میشود. بنابراین هیچگونه فعالیت خرید و فروشی پس از ایجاد پرتفوی وجود نخواهد داشت. استراتژی منفعل به نامهای مختلفی همچون استراتژی سرمایهگذاری در شاخص نیز معروف است.
چگونه پرتفوی انفعالی تشکیل دهیم؟
برای ایجاد پرتفوی با نگاه استراتژی انفعالی، سه روش مرسوم وجود دارد:
روش پیگیری کامل: در این روش همه سهام موجود در شاخص به نسبت وزنشان در آن شاخص خریداری میشوند.
روش نمونهگیری: در روش نمونه گیری مدیر پرتفوی تنها سهامی را میخرد که در شاخص مبنا حضور دارد.
روش بهینهسازی یا برنامهریزی غیرخطی: در این روش از اطلاعات تاریخی تغییرات قیمتها و همبستگی بین سهام (ارتباط هر سهم با سهم دیگر) استفاده میشود و بر این اساس ترکیب پرتفوی مشخص خواهد شد.
استراتژی فعال
این استراتژی عمدتاً به منظور هماهنگی با پیشبینیهای کوتاهمدت یا میانمدت بازار و سهم مورد استفاده قرار میگیرد. یعنی مدیر پرتفوی به صورت دائم در حال خرید و فروش سهم است تا بتواند بازدهی بیش از بازدهی شاخص بازار (بازدهی متوسط بازار) کسب کند.
برای مدیریت فعال پورتفوی نیز سه نوع استراتژی وجود دارد:
استراتژی سنجش موقعیت بازار: سرمایهگذار با پیشبینی آینده بازار، حجم سرمایهگذاری را بین اوراق بهادار تغییر میدهد و در صورت پیشبینی بازده بالاتر از متوسط برای پرتفوی، نسبت به تعدیل و اصلاح ریسک پرتفوی اقدام میکند.
یعنی مدیر پرتفوی اگر بداند بازار در روند نزولی (صعودی) قرار خواهد گرفت، بیشتر (کمتر) در اوراق بهادار با درآمد ثابت (مثل اوراق مشارکت یا اوراق خزانه اسلامی) سرمایهگذاری میکند و حجم سرمایهگذاری در سهام را کاهش (افزایش) میدهد.
استراتژی گلچین سهام: سرمایهگذار وزن سهام زیر قیمت را در پرتفوی افزایش و وزن سهام بالای قیمت را کاهش میدهد. از این طریق ریسک پرتفوی نیز متنوع میشود و انتخابهای سهم بر سایر سهام اثر میگذارد.
استراتژی تمرکزبخش: این روش مشابه استراتژی گلچین سهام است با این تفاوت که واحد مورد نظر بهجای سهام، صنعت است.
عوامل موثر در انتخاب استراتژی مدیریت پرتفوی
اما چه عواملی باعث میشود مدیر پورتفوی استراتژی خود را برای سرمایهگذاری انتخاب کند؟ به چند مورد آن اشاره میکنیم.
شرایط حاکم در بازار و نوع بازار: مدیر پرتفوی در شرایط رونق بازار از استراتژی فعال و در شرایط رکودی از استراتژی مدیریت منفعل در بازار بهره میگیرد.
سطح کارایی بازار: در بازاری که کارایی سرمایه گذاری برای افزایش سهم بازار آن در سطح بالایی قرار دارد، مدیریت منفعل استفاده میشود و مدیران به سمت سرمایهگذاری در صندوقهای شاخصی و متنوع حرکت میکنند. در مقابل در بازارهای غیرکارا بهتناسب وجود شکافها و فرصتهای آربیتراژی، مدیران به سمت بهرهگیری از توان تحلیلگری و مدیریت فعال حرکت میکنند.
نگاه و ویژگی شخصیتی مدیران: ظرفیت ریسکپذیری و محافظهکاری مدیران پرتفوی، نوع استراتژی که آنها در سبد سهام خود به کار میگیرند را مشخص میکند.
اندازه و حجم پرتفوی: مدیران پرتفویهایی باارزش و حجم بالا، از سیستم مدیریتی منفعل استفاده میکنند و دلیل آن حجم بالای معاملاتی است که در صورت تغییر پرتفوی، باید انجام دهند و در مقابل مدیر یک پرتفوی کوچک بهراحتی میتواند با اجرای مدیریت فعال به جابهجایی سهام در پرتفوی خود بپردازد.
سطح تحمل ریسک پرتفوی: هرچه پرتفوی تحمل ریسکش بالاتر رود از استراتژی منفعل به سمت استراتژی مدیریت فعال حرکت خواهیم کرد.
انتظار و توقع سرمایهگذار: سهامداران محافظهکار معمولا استراتژی منفعل را به کار میگیرند و در مقابل سهامدارانی که انتظار سود بیشتری دارند از مدیریت پرتفوی فعال استفاده میکنند.
۳ اصل مهم در تشکیل سبد سهام
برای مدیریت بهینه سبد سهام سه اصل اساسی وجود دارد که به توضیح آنها میپردازیم:
اصل اول: تک سهم نشوید
توزیع وزن سرمایه بر روی چند سهم بهجای تک سهم شدن، اولین گام استاندارد در امر تشکیل سبد سهام است. البته اگر جزو معامله گران ریسکپذیر هستید و قصد تک سهم شدن را دارید توصیه میکنیم قید پولتان را هم در بدو شروع سرمایهگذاری بزنید! حتی با تشکیل سبد سهام و متنوع سازی نیز کار به پایان نمیرسد.
اگر پرتفوی خود را از درون یک صنعت تشکیل داده باشیم، در حال کوبیدن آب در هاون هستیم. تشکیل سبد سهام از درون یک صنعت خاص، بهاندازهی عدم تشکیل سبد سهام ریسک دارد.
فرض کنیم سبد سهام خود را صرفاً از یک صنعت انتخاب کردهایم. بر همین اساس چنانچه براثر رویدادهای اقتصادی کل صنعت فوق دچار رکود شود، احتمالا تمامی سهمها افت قیمت خواهند داشت و قسمت زیادی از سرمایه شما به ضرر تبدیل خواهد شد.
اصل دوم: توزیع مناسب وزنهای سبد اوراق بهادار در پرتفوی بورسی
پس از انتخاب موارد لازم برای تشکیل سبد اوراق بهادار، باید آن را به صورت دورهای تحلیل کنید و تعادل آن را دوباره به وجود آورید؛ زیرا حرکات بازار میتواند وزندهی اولیه شما را تغییر دهد.
برای تخصیص دارایی واقعی سبد اوراق بهادار شما باید سرمایهگذاریها را به صورت کمّی دستهبندی کنید و نسبت ارزش هر کدام از آنها را نسبت به کل سبد بسنجید. سایر عواملی که طی زمان تغییر میکنند عبارتند از: وضعیت مالی فعلی شرکت، نیازهای آینده شما و تحمل نوسان ریسک از جانب شما.
اگر چنین تغییراتی وجود داشته باشد، باید مدیریت پرتفوی خود را نیز به نسبت آنها تغییر دهید. اگر تحمل ریسک شما کمتر شده باشد، باید میزان سهام سبد خود را کاهش دهید. شاید هم ریسک پذیری شما افزایش یابد. در این صورت باید در تخصیص داراییهای خود بخش کوچکی را به سهامهای پرریسکتر اختصاص دهید.
اساسا برای ایجاد تعادل مجدد باید تعیین کنید که در وزندهی موقعیت خود، به کدام طبقه از داراییها وزن کمتری داده و به کدام وزن بیشتری دادهاید.
اصل سوم: ایجاد تعادل مجدد به شکلی استراتژیک
بعد از آن که به اهمیت اصل دوم پی بردید و آن را در مدیریت پرتفوی خود اجرایی کردید، لازم است مشخص کنید کدام داراییها را به عنوان جایگزین سهام قبلی باید خریداری کنید. تشخیص خرید سهام مناسب به عنوان جایگزین اهمیت بسیار بالایی دارد. چنانچه توازن لازم را در سبد سهام ایجاد نکنید، میتواند اثرات به مراتب بدتری نسبت به قبل داشته باشد. بنابراین توصیه میکنیم برای خرید سهام، حتما از تحلیل استفاده کنید.
در نظر داشته باشید که یک پرتفوی مناسب میتواند شامل همه گروههای بورسی باشد. لذا شما میتوانید از هر گروه یک یا دو سهم مناسب را در سبد خود داشته باشید. یک پرتفوی بورسی میتواند شامل شرکتهای سرمایهگذاری، گروه خودرویی، دارویی، پتروشیمی، غذایی، پالایشی و … باشد. اما اگر پول شما آنقدر نیست که بتوانید از همه گروهها سهام خریداری کنید، جای نگرانی نیست. صندوق های سرمایهگذاری گزینه بسیار مناسبی برای شما هستند.
بسیاری از کارشناسان سرمایهگذاری توصیه میکنند بخشی از سبد سهام خود را به شرکتها و هولدینگها اختصاص بدهید و همچنین از ترکیب سهام کوچک و بزرگ در سبد خود استفاده کنید.
نکته: از هیجانات و شایعات دوری کنید! در نظر داشته باشید که بازار بورس نوسانهایی دارد و باید در مواجهه با این فراز و نشیبها، احساسات و هیجانات خود را مدیریت کنید. این نوسانات ممکن است به دنبال برخی از تصمیمگیریهای سیاسی در کشوری دنیا و … به وجود آمده باشند اما اگر شما با استراتژی معاملاتی صحیح خود گام برداشته باشید جای نگرانی نیست و فقط باید در مسیر معاملات خود ثابت قدم باشید.
آشنایی با خدمات مدیریت دارایی
با توجه به توضیحاتی که ارائه دادیم، مشخص شد که برای مدیریت سبد سهام و سرمایهگذاری مستقیم در بازار، باید دانش و مهارت کافی داشته باشید و زمان زیادی را صرف رصد بازار و بازنگری سبد سهامتان کنید. در غیر این صورت دچار ضرر و زیان خواهید شد. اگر نمیتوانید این شرایط را برای خود مهیا کنید، استفاده از خدمات مدیریت دارایی بهترین گزینه برای شما است.
مدیریت دارایی در بازار بورس به دو روش انجام میشود:
• سبدگردانی اختصاصی
• صندوقهای سرمایهگذاری
همانطور که در مطلب سبدگردانی اوراق بهادار در کارگزاری آگاه ذکر شد، سبدگردانی یعنی خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار، بنام سرمایهگذار معین و توسط سبدگردان که در قالب قراردادی مشخص و بهمنظور کسب انتفاع برای سرمایهگذار انجام میگیرد. از مزیت این شرکتها، میتوان به اداره آنها توسط مدیران و کارشناسانی خبره در زمینه سرمایهگذاری اشاره کرد.
صندوقهای سرمایهگذاری نیز یکی دیگر از خدمات مدیریت دارایی هستند. هر صندوق سرمایهگذاری یک نهاد مالی است که نقدینگی مردم را جمع و در داراییهای مختلف سرمایهگذاری میکند. افراد به میزان سرمایهگذاری خود، در سود و زیان صندوق شریک هستند.
کارکرد صندوقها با سبدگردانی اختصاصی متفاوت است. از جمله این تفاوتها میتوان به این موضوع اشاره کرد که در سبدگردانی، مدیریت پورتفوی به صورت خاص برای هر فرد برنامهریزی میشود در نتیجه اهداف فرد سرمایهگذار، میزان ریسکگریزی و افق زمانی او در سبد سهام نظر گرفته خواهد شد.
در این سبدها، فرد سرمایهگذار مالکیت مستقیم سرمایه خود را در اختیار دارد و در واقع سرمایهگذاری با نام او و بر اساس اهداف و میزان ریسکپذیری او انجام میشود؛ این در حالی است که مالکیت در صندوقها به صورت مشاع است و افراد با خرید هر واحد به همان میزان در سود و زیان صندوق سهیم میشوند.
برای آشنایی با خدمات مدیریت دارایی، کلیک کنید:
سخن آخر
در انتها باید گفت برای انتخاب استراتژی مدیریت پورتفوی، عوامل مختلفی سرمایه گذاری برای افزایش سهم بازار تاثیرگذار است. به طور کلی سبد اوراق بهاداری که به خوبی تنوع بخشی شده باشد، بهترین شانس را برای شما در جهت رشد پایدار و طولانی مدت در سرمایهگذاری شما خواهد داشت. تشکیل سبد سهام، دارایی شما را از ریسک سقوط زیاد حاصل از عوامل مختلف در بازار محافظت میکند.
دیدگاه شما