سامانه تسویه ناخالص آنی چیست؟

انواع روش های انتقال پول در بانکها

کلرینگ یا پایاپای
که در این سیستم اشخاص برای وصول چک خود به شعبه ای که در ان حساب دارند مراجعه کرده (شعبه ای از حسابها ی خود که میخواهند وجه چک به ان واریز شود) و چک را به همراه فرمی در اختیار متصدی بانک قرار میدهند.این گونه چکها دو نمونه هستند:
۱-چک سایر شعب از همان بانک
۲-چک سایر بانکها
در نوع اول در پایان هر روز ویا ابتدای روز بعد چک ها جمع اوری شده و به شعبه وصول کننده عودت داده میشوند(اتاق پایاپای بانک صاحب چک)
در نوع دوم چک ها توسط مسول کلر به مرکزی به نام اتاق پایاپای ارسال میشوند و مسولین کلر بانکها در انجا چک های مربوط به بانک خود را جدا کرده و به شعب صاحب حساب جهت تایید ارسال میکنند و این عملیات بدون کارمزد و ۴۸ساعت به طول می انجامد.

✅ساتنا(سامانه تسویه ناخالص انی):

سامانه الکترونیکی است که پردازش و تسویه تراکنش های بین بانکی و دستور پرداخت های فوری را بصورت انفرادی و انی انجام میدهد.این سامانه به سامانه تسویه ناخالص آنی چیست؟ مشتریان بانک امکان میدهد با مراجعه به شعب خود و یا ار طریق اینترنت بانک حواله هایی با مبلغ بیش از ۱۵۰/۰۰۰/۰۰۰ریال به هر حسابی در هر بانکی انتقال دهند و تفاوت ان با چک رمز دار اینست که دیگر نیازی به شعبه دریافت کننده وجه نیست و نیز میتوان عملیات ساتنا را الکترونیکی انجام داد و حواله الکترونیکی بین بانکی صادر کرد(سبا).

روش پرداخت الکترونیکی برای پرداخت خرد و کوچک بر خلاف ساتنا که انی انجام میشود پایا با تاخیر یک یا دو ساعته انجام میشود و هردو بدون کارمزدند.پایا با هر مبلغی امکان پذیر می باشد و پایا به ساتنا متصل بوده است.و سقف انتقال برای پایا مبلغ ۱۵۰/۰۰۰/۰۰۰ریال است.

دسترسی به سامانه نمایش شناسه حساب بانکی ایران (شبا) در شبکه بانکی کشور

انتقال پول از هر حساب شما در هر بانک به حساب دیگر در بانک دیگر بصورت الکترونیکی ، با پیاده سازی سامانه تسویه ناخالص آنی «ساتنا» و سامانه پایاپای الکترونیک «پایا» در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران امکان پذیر شده است.
به این ترتیب انتقال پول به حسابی در بانک دیگر، به سادگی دریافت نقدی و واریز به حساب در همان بانک قابل انجام است.
تحقق این امر تحولی عظیم در نظام بانک کشور به شمار می رود و اثرات فوق العاده مثبتی ازجمله کاهش تقاضای عمومی برای اسکناس، ایران چک، چک های رمزدار، کاهش مراجعه به شعب بانکها، کاهش ترددهای درون شهری و… خواهد داشت.
به منظور تسریع در واریز وجه به حساب مقصد، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۱۳۸۸/۳/۱۲ ساختار یک شناسه منحصر به فرد را برای هر حساب بانک اعلام کرد.

شبا چیست؟
شناسه حساب بانکی ایران که به اختصار «سامانه تسویه ناخالص آنی چیست؟ شبا» نامیده می شود، شماره ای است ۲۴ رقمی که یک حساب بانکی را به صورت منحصر به فرد در تمام نظام بانکی ایران مشخص می کند.

تعیین مشخصات شناسه حساب بانکی ایران (شبا)، مطابق با استاندارد ISO-13616 است.
آشنایان و طرف های تجاری شما با استفاده از «شبا» می توانند بدون نیاز به ذکر نام بانک، نام یا کد شعبه، نوع حساب و اطلاعات نظیر آن، بصورت الکترونیکی وجه برایتان حواله کنند.
همچنین شما می توانید از «شبا»ی دیگران برای انتقال وجه به آنها استفاده کنید.

مزایای شبا:
«شبا» جایگزین شماره حساب های فعلی نمی شود، بلکه به عنوان یک شماره استاندارد در کنار آنها قرار می گیرد. برای هر حسابی که دارید، می توانید یک «شبا» برای انواع حسابها مانند جاری، سپرده، تسهیلات و نظایر آن می تواند مورد استفاده قرار گیرد. وجود «شبا» مزایای زیر را برای مشتریان و بانک در بر دارد:
۱- «شبا» تمام اطلاعات یک شماره حساب معمولی را دارد. با داشتن «شبا» می توانید وجه را به آن منتقل کرده یا از طریق آن پول دریافت کنید، بدون اینکه نگران سایز جزئیات حساب باشید.
۲- برای حواله هایی که از «شبا» در آنها استفاده می شود، نیاز به دانستن، ذکر و کنترل هیچگونه اطلاعاتی نظیر نام بانک، نام یا کد شعبه، شماره حساب، نوع حساب و درگیری با کدهای مختلف و گوناگون ندارید. تمامی این داده ها در «شبا» وجود دارند.
۳- اگر اشتباه یا سهوی در ورود «شبا» پیش آید، سامانه های بانکی از اشتباه مشتری (در اعلام شبا) یا متصدی بانک (در ورود اطلاعات شبا) آگاه شده و آن را گزارش می کنند. به این معنی که اگر مشتری یا متصدی بانک یک یا چند رقم از «شبا» را به اشتباه وارد کند، سیستم با کنترل محتوای «شبا» به او اعلام می کند که اشتباهی رخ داده است و باید «شبا»ی وارد شده را مجدداً کنترل کند.
این ساز و کار«شبا» امکان خطای مشتری و متصدی بانک در ورود اطلاعات حساب و ارسال وجه به حسابهای دیگر را تا حد بسیار زیادی کاهش می دهد.
۴- سامانه های حواله الکترونیکی کشور«ساتنا» و «پایا» بر اساس «شبا» فعالیت می نمایند، بنابراین دانستن «شبا»ی حساب برای انجام حواله بین بانکها برای همه مشتریان بانک ها ضرورت دارد.

شبای بین المللی:
«شبا» در مبادلات بین المللی نیز کاربرد مهمی دارد.«شبا» بر اساس استاندارد IBAN (مخفف International Bank Account Number) ایجاد شده است که در حال حاضر در بسیاری از کشورهای جهان – شامل تمام کشورهای اروپایی – به عنوان استاندارد شماره حساب بانکی مورد استفاده قرار می گیرد.
«شبا»ی بین المللی با افزودن IR به «شبا»ی داخلی ساخته می شود و می تواند در مبادلات بین المللی استفاده شود.

نمایش شبا:
نمایش در سیستمهای رایانه ای: در سیستمهای رایانه ای، «شبا» مانند نمونه زیر، به صورت یکپارچه و بدون فاصله نمایش داده می شود، مانند این نمونه:
IR980150000000012345678901
نمایش در اشکال نوشتاری: در اشکال نوشتاری، مانند فرم ها و نامه ها، از سمت چپ، بین هر چهار کاراکتر، یک فاصله قرار می گیرد. در نتیجه کد «شبا» در فرم نوشتاری شامل ۶ دسته چهار کاراکتری و یک دسته ۲ کاراکتری در سمت راست خواهد بود. به عنوان مثال «شبا»ی مذکور در بند فوق به صورت زیر نوشته می شود:
IR98 0150 0000 0001 2345 6789 01

تفاوت انتقال وجه از طریق ساتنا و پایا

حتما برای شما هم پیش آمده وارد اینترنت بانکتان شده و ببینید برای انتقال وجه دو امکان در اختیار دارید یعنی دو گزینه وجود دارد،انتقال وجه از طریق ساتنا و پایا. اما این دو سیستم چه هستند و چه تفاوت هایی با هم دارند.

هردو این سیستم ها سامانه انتقال وجه بین بانکی هستند که هم سریع اند و هم مطمئن اما هرکدام شرایط و قوانین خاص خودشان را دارند و شما با دانستن شرایط هرکدام بهتر می توانید تصمیم بگیرید.

سامانه پایاپای الکترونیکی (پایا) از روشهای الکترونیک برای پرداختهای خرد و سامانه تسویه ناخالص آنی( ساتنا) برای پرداختهای کلان و حواله های فوری است که هیچ کارمزدی نیز برای آنها در نظر گرفته نشده است. تفاوت ماهیتی این دو سیستم نیز در این است که در سیستم ساتنا عملیات طی نیم ساعت انجام می شود، اما در سیستم پایا با تاخیر یک یا دو ساعت صورت می گیرد.

** یکی از تفاوت ها در زمان انتقال است که پایا دیرتر انجام میشود و تفاوت دیگر در مبلغ است که با پایا هر مبلغی امکان پذیر است ولی ساتنا از سال ۹۱ به بعد قوانینی برایش گذاشته شده است.

«پایا» زیرساخت مبادله پیام‌های مالی مبتنی بر شماره حساب بانکی بوده و تسویه بین بانکی مبادلات انجام شده توسط این سامانه از طریق «ساتنا» صورت خواهد گرفت. به این منظور «پایا» مستقیماً به «ساتنا» متصل بوده و عملیات تسویه را در پایان هر چرخه پایاپای به صورت خودکار انجام خواهد داد.

در سیستم ساتنا تسویه حساب و واریز به حساب مشتری به صورت تک تک و درزمان درخواست به بانک مرکزی و بانک مقصد ارسال میشود و سرعت به نسبت قابل قبولی دارد که هم اکنون بین ۲ ثانیه تا ۲۰دقیقه در بانکهای مختلف متفاوت است اما در پایا ارسال به بانک در ساعتهای مشخصی و به صورت دسته ای از بانک مبدا به بانک مقصد صورت میگیرد یکی ۵/۷ صبح یکی ۵/۹ صبح و یکی ۵/۱۱ صبح و واریز به حساب مقصد بسیار با تاخیر است و تا آخر وقت اداری روز مورد تقاضا در بعضی شرایط طول میکشد

** سقف انتقال پایا ۱۵۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال در شعبه و از طریق ۵۰،۰۰۰،۰۰۰ ريال در هر بار در سیستم سبا می باشد.

** انتقال وجوه از طریق پایا حدود ۲ساعت و نیم طول می کشد . تا به حساب مقصد انتقال یابد.

** انتقال وجه از طریق ساتنا آنی می باشد

** حداقل انتقال وجه از طریق ساتنا ۱۵۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال می باشد.

** حداکثر انتقال وجه در ساتنا از طریق سبا ۵۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال می باشد.

** انتقال وجه از طریق ساتنا از شعب بانک ملی محدودیت مبلغی ندارد.

** اگر تمایل دارید تا وجهی را به سرعت به یک سپرده در بانک دیگری انتقال دهید از ساتنا استفاده کنید.

** اگر تمایل دارید سامانه تسویه ناخالص آنی چیست؟ تا وجهی را به یک سپرده در بانک دیگری انتقال دهید اما نیازمند انجام این کار در تاریخ فعلی نیستید از پایا استفاده کنید.

سامانه تسویه ناخالص آنی (ساتنا) برای دو هدف اصلی از آذرماه سال ۱۳۸۵ راه اندازی شده است:

۱- تسویه مبادلات بین بانکها
۲-انتقال وجه فوری بین حساب‌های مشتریان در دو بانک مختلف

از شهریورماه ۱۳۸۷ خدمات ساتنا برای حواله بین حساب‌های مشتریان در دو بانک مختلف معرفی شده است. مشتریان بانکها می‌توانند با مراجعه به شعب بانک خود، از متصدیان مربوط درخواست حواله ساتنا به حسابی در بانک دیگر بنمایند. خدمات ساتنا در حال حاضر بدون کارمزد در تمامی شعب همه بانکها و برای انواع حسابها (اعم از سنتی و متمرکز) ارایه می‌شود.

درباره پایاپای الکترونیک (پایا)

پایاپای الکترونیک (پایا) زیرساخت اصلی مبادلات پولی بین بانکی حسابی انبوه به شمار آمده و ستون فقرات حواله‌هاو انتقال وجه بین بانکی را در کشور تشکیل می‌دهد. «پایا» به گونه‌ای طراحی شده که می‌تواند دستور پرداختهای متعدد را از طرف بانکها دریافت، پردازش و برای انجام به بانکهای مقصد ارسال نماید. متناظراً بانکها نیز می‌توانند دستور پرداختهای مشتریان خود را به صورت انفرادی یا انبوه دریافت و برای پایاپای و انجام در بانکهای مقصد به «پایا» ارسال کنند. سامانه پایاپای الکترونیک در درون خود دارای دو هسته جداگانه «انتقال اعتبار» و «برداشت سامانه تسویه ناخالص آنی چیست؟ مستقیم» است که ارایه خدمات ارزش‌افزوده را برای بانکها میسر می‌سازند.

به گزارش بانکی دات آی آر،هسته انتقال اعتبار یا انتقال مستقیم همانند یک سامانه حواله بین بانکی عمل می‌نماید، با سامانه تسویه ناخالص آنی چیست؟ این تفاوت که این سامانه علاوه بر پذیرش حواله‌های انفرادی قادر خواهد بود تا حواله‌های انبوه شامل تعداد بسیار زیادی دستور پرداخت را نیز از بانکها و مشتریان آنها دریافت و پردازش نماید. قابلیتهای «پایا» ارایه خدمات زیر را در شبکه بانکی میسر خواهد ساخت:

۱. پرداخت الکترونیکی اقساط تسهیلات: بسیاری از تسهیلا‌ت گیرندگان، دریافتی‌های مستمر خود را در بانکی غیر از بانک تسهیلات دهنده دریافت می‌کنند. بر این مبنا استفاده از خدمات «پایا» امکان واریز وجه اقساط تسهیلات را بدون نیاز به مراجعه به شعب دو بانک و انتقال فیزیکی اسکناس، ایران چک یا اسناد بانکی کاغذی میسر خواهد ساخت.

۲. پرداخت حقوق و مستمری: در حال حاضر سازمانها برای پرداخت حقوق یا مستمری کارکنان یا بازنشستگان ناچارند برای تمامی تابعان خود در یک بانک حساب افتتاح کنند. استفاده از امکانات «پایا» به سازمانها و کارکنان و بازنشستگان آنها امکان می‌دهد تا بدون نیاز به افتتاح حسابهای متعدد در بانکهای مختلف بتوانند حقوق یا مستمری خود را از طریق واریز به حسابی که مد نظر کارکنان است دریافت کنند. این ویژگی به صورت ضمنی از تعدد حسابها در شبکه بانکی کشور خواهد کاست.

۳. پرداخت سود سهام و اوراق بهادار: شرکتهایی که دارای تعداد انبوهی سهامدار هستند می‌توانند با استفاده از امکانات «پایا» بدون نیاز به افتتاح حساب برای تک تک سهامداران، یا ارایه فیش برای دریافت سود سهام، وجوه را مستقیماً به حساب سهامداران واریز کنند.

بانکداری الکترونیک

معرفی کتاب: امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات همه بخش‌های جوامع بشری را تحت‌الشعاع قرار داده است. بدون تردید در آینده‌ای نزدیک موفقیت، از آن جوامع‌ای خواهد بود که مفهوم سرعت و سهولت اطلاعات و ارتباطات را به خوبی دریافته باشند. امکانات حاصل از فناوری اطلاعات نه تنها موجب پیدایش دیدگاه‌های جدید در خصوص نحوه تأمین خدمات مورد نیاز مشتریان شده، بلکه افق‌های تازه‌ای را نیز در زمینه ارائه خدمات نوین بانکی و به‌کارگیری شیوه‌های جدید در ارائه خدمات سنتی بانک‌ها گشوده است؛ به طوری که آینده صنعت بانکداری و ادامه حیات آن به مقیاس وسیعی متکی به موفقیت و بهره‌برداری از فناوری اطلاعات است. با توسعه سیستم‌های الکترونیکی برخوردار از امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تحولی در انجام فعالیت‌های بانکی رخ داده است که طبیعتاً افزایش سرعت، دقت و کاهش هزینه‌ها را به دنبال دارد. بانکداری الکترونیکی در ایران، نو تلقی می‌شود و در این راستا، کار گروه‌های تخصصی شورای راهبری بانکداری الکترونیکی با کمک بانک‌های دولتی و خصوصی اقدامات سازنده‌ای انجام داده‌اند. تحولات سریع در عرصه علم و تکنولوژی زوایای گوناگون زندگی بشر را تحت تأثیر قرار داده و دگرگونی اساسی در آنها ایجاد کرده است. این تحولات در بخش‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی به وضوح قابل مشاهده است. واژه‌هایی مانند بانکداری الکترونیک، پول الکترونیک، امضای دیجیتال و بانکداری موبایل از این قبیل‌اند، برای ترویج فرهنگ و ترغیب همگان به استفاده از این شیوه نوین و سودمند بانکداری نیازمند معرفی، تشریح و تبیین ابعاد مختلف آن هستیم. تاکنون مقالات متعددی در زمینه بانکداری الکترونیک تألیف شده‌اند اما کمتر شاهد نگارش مجموعه‌ای یکپارچه و منسجم در قالب کتاب بوده‌ایم تا با نگرشی کلی تمامی ابعاد موضوع را در نظر بگیرد.

کلید واژه‌ها: نظام پول کالایی، تجارت الکترونیک، تاریخچه تجارت الکترونیکی در جهان، عملیات صرافی، بانکداری، تجارت الکترونیک، مزایا و معایب آن، تجارت الکترونیک چیست؟، بانکداری با استفاده از خودپرداز، بانکداری براساس پایانه فروش (POS)، قابلیت‌های کارت‌خوان برای دارندگان دستگاه، کارت‌خوان‌های بارکد خوان، تقسیم‌بندی POS بر اساس نوع ارتباط، زمان انتقال وجه در پایانه‌های فروشگاهی، بانکداری براساس اینترنت، خدمات بانکداری الکترونیک، بانکداری خانگی، ارتباطات بانکی در بانکداری الکترونیکی، خودپرداز و کارت‌خوان (ATM, POS)، همراه بانک، شبکه تبادل اطلاعات بانکی (شتاب)، سوئیفت، سازمان‌ سوئیفت، سامانه تسویه ناخالص آنی (ساتنا)، اهمیت پرداخت‌های بین بانکی، نیروهای رقابتی در صنعت بانکداری، ایجاد پایگاه داده‌ها، پویایی نوآوری در صنعت بانکداری، بررسی مدل‌های پیشین تکامل نوآوری، کاربرد مدل‌های نوآوری در صنعت بانکداری، اعتبار سنجی مدل چرخه حیات فناوری، کانال‌های بانکداری الکترونیکی، مزایای بانکداری الکترونیکی، وظایف سیستم بانکداری الکترونیکی، بانکداری الکترونیکی و تجارت الکترونیکی

سامانه پایاپای الکترونیک پایا ، سامانه تسویه حساب ناخالص آنی ساتنا ePayBank

انتقال وجه از یک حساب در یک بانک به حساب بانک دیگر در بانک دیگر به صورت الکترونیک، با پیاده سازی سامانه تسویه ناخالص آنی ساتنا و سیستم پایاپای الکترونیک پایا در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و باطلبع در درگاه پرداخت ePayBank.ir امکان پذیر شده است.

به این ترتیب انتقال پول به حسابی در بانک دیگر، به سادگی دریافت نقدی و واریز به یک حساب در همان بانک قابل انجام است.

تحقق این امر تحولی عظیم در نظام بانکی کشور به شمار می رود و اثرات فوق العاده مثبتی از جمله کاهش تقاضای عمومی برای اسکناس ، ایران چک ، چک های رمز دار، کاهش مراجعه به شعب بانک ها ، کاهش تردد های درون شهری و … خواهد شد.

به منظور تسریع در واریز وجه به حساب مقصد، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 88/3/12 ساختار یک شناسه منحصر به فرد را برای هر حساب بانکی اعلام کرد.

شبا چیست؟

شناسه حساب بانکی ایران که به اختصار شبا نامیده می شود، شماره ای است 24 رقمی که یک حساب بانکی را به صورت منحصر به فرد در تمام نظام بانکی ایران مشخص می کند. شبا با استفاده از دستورالعمل مشخصی که در رایانه های بانکی تعبیه شده است، از روی شماره حساب معمولی، کد شعبه ( در صورت وجود)، کدهای نوع حساب و کدهای استاندارد بانکها محاسبه شده و برای امنیت بیشتر دارای دو رقم کنترل صحت یا check digit است. لذا هر حساب دارای یک شبای مخصوص به خود است.

آشنایان و طرف های تجاری مشتریان بانک ها با در اختیار داشتن شبا ی حساب آنها، قادر خواهند بود بدون نیاز به ذکر نام بانک، نام یا کد شعبه ، نوع حساب و اطلاعاتی نظیر آن، به صورت الکترونیکی وجه حواله کنند.

بنابراین اعلام شبای حساب دیگران، به جای در اختیار گذاردن تعداد زیادی از اطلاعات مربوط به حساب، میتواند در دقت و سرعت حواله ها بهبود چشمگیری ایجاد کند.

مزایای شبا چیست؟

شبا جایگزین شماره حساب های فعلی نمی شود، بلکه به عنوان یک شماره استاندارد در کنار آنها مورد استفاده قرار میگیرد. برای هر حساب مشتری میتوان یک شبای مخصوص به آن حساب تعریف کرد . شبا برای انوع حساب ها مانند جاری، سپرده ، تسهیلات و نظایر آن میتواند مورد استفاده قرار گیرد.

وجود شبا مزایای زیر را برای مشتریان و بانک در بر دارد:

1: شبا تمام اطلاعات یک شماره حساب معمولی را دارد. با دانستن شبا میتوانید وجه را به سادگی به حسابی دیگر منتقل کرده یا از طریق آن پول دریافت کنید، بدون اینکه نگران سایر جزئیات باشید.

2: برای حواله هایی که از شبا در آنها استفاده شود، نیاز به دانستن، ذکر و کنترل هیچ گونه اطلاعاتی نظیر نام بانک، نام یا کد شعبه ، شماره حساب ، نوع حساب و درگیری با کدهای مختلف و گوناگون ندارید. تمامی این داده ها در شبا وجود دارند.

3: اگر اشتباه یا سهوی در ورد شبا پیش آید، سامانه های بانکی از اشتباه مشتری ( در اعلام شبا) یا متصدی بانک ( ورورد اطلاعات شبا) آگاه شده و آن را گزارش می کنند. به این معنی که اگر مشتری یا متصدی بانک یک یا چند رقم از شبا را اشتباه وارد کند، سیستم با کنترل محتوای شبا به او اعلام می کند که اشتباهی رخ داده و باید شبای وارد شده مجددا کنترل شود. این ساز و کار امکان خطای مشتری و متصدی بانک در ورود اطلاعات حساب و ارسال وجه به حساب های دیگر را تا حد بسیار زیادی کاهش می دهد.

4: سامانه های حواله های الکترونیکی کشور ساتنا و پایا براساس شبا فعالیت می نمایند، بنابراین دانستن شبای حساب برای انجام حواله بین بانکها برای مشتریان بانکها ضرورت دارد.

شبا در مبادلات بین المللی نیز کاربرد مهمی دارد.

شبا براساس شماره حساب بانکی بین المللی یا IBAN یا International Bank Account Number ایجاد شده است که در حال حاضر در بسیاری از کشورهای جهان- شامل تمام کشورهای اروپایی – به عنوان استاندارد شماره حساب بانکی مورد استفاده قرار میگیرد.

شماره حساب بانکی ایران ( شبا ) میتواند در مبادلات بین المللی استفاده شود.

پرداخت های تسویه حساب در درگاه پرداخت ePayBank.ir به دو صورت حواله ساتنا یا پایا و انتقال کارت به کارت حواله سحاب انجام می پذیرد.