توافق نامه های بازخرید بازار آزاد

حسابداری دقیق

وقتى با خدا گل یا پوچ بازى میكنى، نترس! تو برنده اى ، چون خدا همیشه دو دستش پره

آشنایی با توافق نامه های بازخرید بازار آزاد ابزارهای مالی

توافقنامه بازخرید معکوس نقطه مقابل توافقنامه بازخرید می باشد. در مثالی که ذکر شد، معامله گر الف که اوراق بهادار را می فروشد و در تاریخی مشخص در آینده آن را بازخرید می کند اصطلاحا رپو انجام داده است. معامله گر ب که اوراق بهادار را خریداری می کند و در تاریخی مشخص در آینده آن را مجددا به فروش می رساند اصطلاحا رپوی معکوس انجام داده است. بنابراین این ابزار مالی از منظر قرض گیرنده وجوه، توافقنامه بازخرید و از منظر قرض دهنده وجوه، توافقنامه بازخرید معکوس نامیده می شود.
وثیقه قابل قبول توسط قرض دهنده ممکن است تنها محدود به اوراق قرضه خزانه با سررسید کمتر از 10 سال یا شامل هر نوع اوراق بهادار ی باشد. این ابزار ناشناخته در بازار مالی ایران از نظر تاریخ سررسید به سه دسته تقسیم می شود:
1 - توافقنامه بازخرید یک شبکه (ovemight repo) که به سررسید یکروزه اطلاق می شود.
2 - توافقنامه بازخرید با دوره زمانی مشخص (term توافق نامه های بازخرید بازار آزاد repo)، که سررسید آن بیشتر از یک روز و در توافقنامه ذکر می شود.
3 - توافقنامه بازخرید باز (open repo)، توافق نامه های بازخرید بازار آزاد که از ویژگی های آن نداشتن سررسید مشخص و قابلیت فسخ توافقنامه توسط هریک از طرفین می باشد. همچنین نرخ بهره دپو به طور روزانه و بر اساس نرخ بهره بازار تعدیل می شود.
توافق نامه بازخرید به چهار شکل انجام می شود:
1 -در توافق نامه باز خرید کلاسیک (classic repo) اگر در طول دوره توافق نامه به اوراق بهادار ی که به وثیقه گذاشته شده است سود یا بهره ای تعلق گیرد این وجوه به صاحب اصلی اوراق بهادار (وام گیرنده) پرداخت خواهد شد.
2 -توافق نامه بازخرید- فروش و خرید متقابل (buysell back repo) که تفاوت اصلی آن با توافق نامه بازخرید کلاسیک در این است که هر گونه بهره تعلق گرفته به اوراق بهادار در طول دوره قرارداد به وام دهنده تعلق می گیرد.
3 -در توافق نامه بازخرید نگهداری در حساب ها (hold in oostody)، دریافت کننده وام، وثیقه را واقعا به وام دهنده منتقل نمی کند و به جای آن دارایی مورد وثیقه را در طول دوره قرارداد در حسابی داخلی به نام قرض دهنده نگهداری می کند. این نوع از قراردادها تنها برای موسسات با ثبات از نظر مالی استفاده می شوند و دلیل آن ریسک بالای این قراردادها برای وام دهنده می باشد، زیرا وثیقه تا پایان مدت قرارداد در حساب های وام گیرنده بوده و وام دهنده به وثیقه دسترسی ندارد.
4 -در نوع آخر که به توافق نامه سه طرفه معروف است (tri-party repo)، اتاق پایاپای یا بانک به عنوان یک واسطه بین دو طرف عمل می کند و مسوول اجرای معامله که شامل نگهداری وثیقه، انتقال وثیقه، به روز کردن حساب ها (mark to market) و . می باشد. اگر چه ریسک اعتباری توافق نامه های بازخرید به دلیل وجود وثیقه به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافته است، اما ریسک همچنان پابرجا است، زیرا ممکن است وام گیرنده درسر رسید قرارداد، اوراق بهادار فروخته شده را بازخرید نکند و به تعهد خود عمل نکند. در نتیجه وام دهنده، اوراق بهادار را ضبط و آن را به فروش می رساند در این حین ممکن است ارزش اوراق بهادار کاهش یافته باشد. ریسک اعتباری به عوامل مختلف از جمله دوره قرارداد و نقدشوندگی وثیقه بستگی دارد.
کاربرد توافق نامه های باز خرید: این ابزار مالی، بانک ها، شرکت ها و صندوق های سرمایه گذاری را قادر ساخته تا از طریق قراردادن وجوه نقد اضافه خود، سود کوتاه مدت به دست آورند، این نوع سرمایه گذاری ها به دلیل وجود وثیقه، نسبت به سایر سرمایه گذاری ها، ایمنی بالاتر، ریسک نکول کمتری دارند. دریافت کنندگان وجوه در توافق نامه های باز خرید به منظور تامین مالی کوتاه مدت و دسترسی به وجوه با هزینه کمتر به این بازار مراجعه می کنند که می توان شرکت ها، بانک ها را در این زمره قرار داد.
همچنین بانک های مرکزی از توافقنامه بازخرید به عنوان جزیی از عملیات بازار آزاد استفاده می کنند. بدین معنی که از طریق فروش اوراق بهادار و تعهد به بازخرید آن به قیمت بالاتر در تاریخی معین در آینده اقدام به جمع آوری پول از بازار می کنند.
برعکس بانک مرکزی مقدار مشخصی اوراق بهادار را از فروشنده می خرد و این فروشنده موافقت می کند که در زمانی در آینده همان اوراق را به قیمتی بالاتری بالاتر باز خرید کند و از طریق این ابزار مالی اقدام به تزریق پول به اقتصاد می کند.

وجود ابزارهای مالی توافق نامه های بازخرید بازار آزاد گوناگون در بازار اوراق بهادار، انگیزش و مشارکت بیشتر مردم را در تأمین منابع مالی فعالیت‌های درازمدت به همراه می آورد. تنوع ابزارهای مالی از نظر ترکیب ریسک و بازده، ماهیت سود و شیوه مشارکت در ریسک، گروه های مختلف را به سوی بازار اوراق بهادار جذب می کند. برای ابزارهای مالی می توان سه نقش متمایز در نظر گرفت:

۱) اول، ابزارهای مالی وسایلی برای نقل و انتقال وجوه از سهامدارانی که مازاد سرمایه دارند و مایل به سرمایه گذاری هستند، به کسانی است که به این وجوه برای سرمایه گذاری در دارایی های حقیقی نیاز دارند.
۲) دوم، ابزارهای مالی انتقال وجوه را به شکلی انجام می دهند که ریسک سیستماتیک مربوط به جریان نقدی ناشی از سرمایه گذاری در دارایی های حقیقی، بین متقاضیان و عرضه کنندگان وجوه، توزیع مجدد شود.
۳) سوم، ابزارهای مالی وسیله ای برای تجمیع به شمار می روند. افزودن و انباشت پس اندازهای خانوار برای تأمین مالی طرح های بزرگ سرمایه گذاری، بدون تجمیع که بخش تفکیک ناپذیر نظام مالی است، امکان پذیر نیست. اگر امکان تجمیع از طریق صدور دارایی های مالی وجود نداشت ، این امکان برای خانوارها پدید نمی آمد که سرمایه‌های خود را تجهیز کنند و در سبد متنوعی از دارایی‌های حقیقی سرمایه گذاری نمایند.
● انواع ابزارهای مالی
فرهنگ اصطلاحات تخصصی مالی، واژه " instrument " را به‌عنوان ابزار مالی شناخته و آن را به‌عنوان یک سند رسمی و قانونی مانند سهام و اوراق قرضه و یا سایر ابزارهای مالی تعریف می کند.
امروزه، انواع بسیار متنوعی از ابزارهای مالی در بازارهای پول و سرمایه دنیا در چهار قالب زیر مورد استفاده قرار می گیرند:
۱) ابزارهای سرمایه ای (مالکیتی)
۲) ابزارهای استقراضی (بدهی)
۳) ابزارهای مشتقه
۴) ابزارهای ترکیبی.
همچنین، برای پوشش نیازهایی که به طور روزافزون پیچیده تر و متنوع تر می شوند، پیوسته ابزارهای مالی جدید به‌ویژه در قالب ابزارهای مشتقه و ترکیبی، خلق شده و مورد استفاده قرار می گیرند.
● دارائی‌های مالی
دارایی‌های مالی (در مقابل دارائی‌های حقیقی) به عنوان دارایی‌های نامشهود (سهم الشرکه‌ای از یک مجموعه دارائی‌های شرکت) طبقه بندی می‌شوند. مالکیت دارایی نامشهود با انتشار یکی از انواع دارایی‌های مالی در قالب ابزار سرمایه‌ای (مالکیتی) یا ابزار استقراضی (بدهی) تامین مالی می شود. افراد با دریافت انواع اوراق سهام یا انواع اوراق قرضه صاحب بخشی از سرمایه‌ی شرکت‌ها و عواید حاصل از فعالیت شرکت‌ها می شوند.
این دارایی ها به سه گروه طبقه بندی می شوند:
۱) گروه اول: بدهی‌ای که ادعای مقابل آن ثابت است. صاحب بدهی (دارنده اوراق) از سود، مبلغ ثابتی را مطالبه می کند که از این رو این ابزار را " ابزار با درآمد ثابت" می نامند.
۲) گروه دوم: صاحب سرمایه (دارنده سهام یا سهامدار) از سود، مانده را مطالبه می‌کند. به عبارت دیگر ، پس از پرداخت به دارندگان ابزار بدهی، مبلغی بر مبنای عایدات به دارنده این دارایی می پردازد.
۳) گروه سوم: برخی از اوراق بهادار آمیزه‌ای از هر دو گروه را مطالبه می کنند و ابزار مالی در اختیار آنها دو زیستی یا دو رگه نامیده می شود ؛ " سهام ممتاز " و " اوراق قرضه قابل تبدیل " از این گروه هستند.
علاوه بر این سه گروه ، دارائی‌های مالی دیگری نیز وجود دارند که مشتق شده ازسه گروه دارایی‌های مالی که ذکر شد، هستند. برای نمونه ، در برخی از قراردادها، طرف قرارداد یا ناچار است و یا این حق را دارد که یک دارایی مالی را در زمانی در آینده بخرد یا بفروشد. بهای این‌گونه قراردادها از بهای آن دارایی مالی، گرفته شده است؛ از این رو این قراردادها را " اوراق مشتقه " می‌نامند. این ابزارها امکان کنترل ریسک سقوط ارزش بازار دارایی‌های مالی (اوراق سهام و اوراق قرضه) یا امکان مقابله با خطر انتشار (عدم به فروش رسیدن اوراق بهادار در عرضه به مردم) را به ناشر اوراق و سرمایه گذار می دهد.
همچنین، اوراق مشتقه‌ای وجود دارند که مجموعه‌ای از قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله هستند؛ این اوراق عبارتند از: " قراردادهای معاوضه" ، " قراردادهای سقف " و " قراردادهای کف". بطور کلی، قراردادهای مشتقه، راهی کم هزینه برای مهارکردن برخی خطرهای عمده در اختیار ناشر اوراق و سرمایه گذار قرار می دهد.

توافقنامه بازخرید

توافقنامه بازخرید، (به انگلیسی: repurchase agreement) توافقی بین دو طرف است، به نحوی که یک طرف اوراق بهادار خود را به قیمت مشخص، به طرف دیگر می فروشد (پول قرض می کند) و به طور همزمان تعهد می کند، که همان اوراق بهادار را به قیمت مشخص و در تاریخ مشخص، در آینده بازخرید کند. نرخ بهره ای که در قرارداد ذکر می شود، نرخ بهره رپو نامیده می شود.
وجه تضمین اولیه
بازار پول
توافقنامه بازخرید معکوس نقطه مقابل توافقنامه بازخرید می باشد. معامله گری که اوراق بهادار را می فروشد و در تاریخی مشخص در آینده، آن را بازخرید می کند، اصطلاحاً رپو انجام داده است. معامله گری که اوراق بهادار را خریداری می کند و در تاریخی مشخص در آینده آن را مجدداً به فروش می رساند، اصطلاحاً رپوی معکوس انجام داده است. بنابراین این ابزار مالی از منظر قرض گیرنده وجوه، توافقنامه بازخرید و از منظر قرض دهنده وجوه، توافقنامه بازخرید معکوس نامیده می شود.
وثیقه قابل قبول توسط قرض دهنده ممکن است تنها محدود به اوراق قرضه خزانه، با سررسید کمتر از ۱۰ سال، یا شامل هر نوع اوراق بهادار باشد.
توافقنامه بازخرید یک شبه (به انگلیسی: overnight repo) که به سررسید یکروزه اطلاق می شود.

توافق نامه های بازخرید بازار آزاد

بازارهای مالی از نظر سررسید ابزارهای مالی مورد استفاده در آن به دو دسته بازار پول و بازار سرمایه تقسیم می شوند. در بازار پول اوراق بهادار با سررسید کمتر از یکسال مورد معامله قرار می گیرد.

یکی از مهمترین ابزارهای بازار پول «توافقنامه بازخرید» یا رپو (Repurchase Agreement) می باشد.

این ابزار نقش مهمی را در تخصیص کار آیی سرمایه در بازارهای مالی ایفا می کند. توافقنامه بازخرید تا حدی شبیه به وام وثیقه ای است، همانطور که درشکل زیر مشاهده می کنید معامله گر الف در تاریخ 27/4/2008 از طریق فروش (به وثیقه گذاشتن) اوراق بهادار به معامله گر ب، 000/000/10دلار را با نرخ بهره سالانه 3% از وی استقراض می کند و همزمان توافق می کند درتاریخ 28/4/2008 همان اوراق بهادار را به مبلغ 833/000/10دلار بازخرید کند.

برخی از خدمات سایت، از جمله مشاهده متن مطالب سال‌های گذشته روزنامه‌های عضو، تنها به مشترکان سایت ارایه می‌شود.
شما می‌توانید به یکی از روش‌های زیر مشترک شوید:

در توافق نامه های بازخرید بازار آزاد سایت عضو شوید و هزینه اشتراک یک‌ساله سایت به مبلغ 700,000ريال را پرداخت کنید.
همزمان با برقراری دوره اشتراک بسته دانلود 100 مطلب از مجلات عضو و دسترسی نامحدود به مطالب روزنامه‌ها نیز برای شما فعال خواهد شد!
پرداخت از طریق درگاه بانکی معتبر با هریک از کارت‌های بانکی ایرانی انجام خواهد شد.
پرداخت با کارت‌های اعتباری بین‌المللی از طریق PayPal نیز برای کاربران خارج از کشور امکان‌پذیر است.

به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی همه کاربران به متن مطالب خریداری نمایند!

توافق بازخرید ۷۰ هزار میلیارد تومان اوراق توسط بانک مرکزی

موضع بانک مرکزی در هفته منتهی به ۱۶ خردادماه توافق برای بازخریدبوده است.

به گزارش ایلنا، با توجه به پیش‌بینی بانک مرکزی از وضعیت نقدینگی در بازار بین‌بانکی، موضع عملیاتی بانک مرکزی در این هفته توافق بازخرید بود. از این رو، این بانک به اجرای عملیات بازار باز در قالب توافق بازخرید به مبلغ۶۹۹.۹ هزار میلیارد ریال اقدام کرد.

گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی (۱۶ خرداد‌ماه ۱۴۰۱) به شرح زیر است:

بانک مرکزی در چارچوب مدیریت نقدینگی مورد نیاز بازار بین‌بانکی ریالی، عملیات بازار باز را به صورت هفتگی و موردی اجرا می‌کند. موضع عملیاتی این بانک (خرید یا فروش از طریق ابزارهای موجود) بر اساس پیش‌بینی وضعیت نقدینگی در بازار بین‌بانکی و با هدف کاهش نوسانات نرخ بازار بین‌بانکی حول نرخ هدف، از طریق انتشار اطلاعیه در سامانه بازار بین‌بانکی اعلام می‌شود.

متعاقب اطلاعیه مزبور، بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی می‌توانند در راستای مدیریت نقدینگی خود در بازار بین‌بانکی، نسبت به ارسال‌ سفارش‌ها تا مهلت تعیین شده از طریق سامانه بازار بین‌بانکی اقدام کنند.

بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی می‌توانند در روزهای شنبه تا چهارشنبه از اعتبارگیری قاعده‌مند (دریافت اعتبار با وثیقه از بانک مرکزی) مشروط به در اختیار داشتن اوراق مالی اسلامی دولتی توافق نامه های بازخرید بازار آزاد و در قالب توافق بازخرید با نرخ سقف دالان نرخ سود (۲۲ درصد) استفاده کنند.

توافقنامه بازخرید (ریپو) در بازار بین بانکی اسلامی

بازار توافق نامه های بازخرید بازار آزاد بین بانکی، فرعی اساسی از بازار پول است که محل عرضه وتقاضای وجوه اضافه بانک ها و موسسه های مالی برای یکدیگر است.در این بازار که به طورمعمول ابزارها با هدف تامین مالی کوتاه مدتبانک ها جهت مدیریت نقدینگی استفاده می شوند، ابزار توافقنامهبازخرید (ریپو) اهمیت بالایی دارد. از آنجا که ابزارهای مهندسیمالی موجود در این بازار محدود بوده، حجم قراردادها در این بازارپایین است. فلذا در این نوشتار با هدف معرفی ابزاری جدید برایاین بازار به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که آیا توافقنامهبازخرید (ریپو) به عنوان ابزار پولی توافق نامه های بازخرید بازار آزاد می تواند با توجه به قوانینبانکداری اسلامی و فقه امامیه و قانون بانکداری بدون ربا در بازاربین بانکی ایران استفاده شود؟ پژوهش پیش رو از نوع پژوهش های کیفی است و با استفاده از روش مطالعه های تلفیقی فقهی مالی وبا استفاده از نظر نخبگان و تطبیق جزءبه جزء به بررسی توافقنامهبازخرید با ارکان عمومی صحت قراردادها در فقه امامیه می پردازد.نتیجه پژوهش نشان میدهد که توافقنامه بازخرید رایج بااصلاح هایی در موضوع و شرط های قرارداد و تحت عنوان توافقنامهبازخرید اسلامی می تواند در بازار بین بانکی اسلامی استفاده شود.