ارزش اوراق منفعت و نرخ بازدهی آن

بررسی-رابطه-ارزش-منابع-انسانی-و-بازده-سهام-شرکت-های-پذیرفته-شده-در-بورس-اوراق-بهادار-تهران-نقش-میانجی-بهره-وری-نیروی-کار- مطلب شماره ۸

Posted on سپتامبر 24, 2021 اکتبر 18, 2022 Author مدیر اصلی دیدگاه‌ها برای بررسی-رابطه-ارزش-منابع-انسانی-و-بازده-سهام-شرکت-های-پذیرفته-شده-در-بورس-اوراق-بهادار-تهران-نقش-میانجی-بهره-وری-نیروی-کار- مطلب شماره ۸ بسته هستند

قیمت سهام را تحت تاثیر خود قرار می دهد.بسته به اینکه اکثر سهامداران بازار سهام،کدام یک از گروههای سرمایه گذاران کم تحرک،سرمایه گذاران حرفه ای و سفته بازان باشند؛تغییرات قیمت سهام متفاوت خواهد بود.
قابلیت نقد شوندگی سهام،نرخ تورم،چگونگی توزیع درآمد،نحوه قیمت گذاری سهام و میزان عرضه سهام که تحت تاثیر عوامل اقتصادی و ارزش اوراق منفعت و نرخ بازدهی آن غیر اقتصادی است،قیمت سهام را متاثر می سازد.از عوامل دیگری که سود و مزایای پرداختی و قیمت سهام را تحت تاثیر قرار میدهد می توان به عوامل فرهنگی،سیاسی،اقتصادی،فنی و فناوری اشاره کرد(صفرپور و صفرپور،۱۳۸۷).
۲-۲۱- محاسبه بازده سهام
برای محاسبه بازده با توجه به فاکتورهای افزایش سرمایه،منبع افزایش سرمایه و زمان افزایش سرمایه،از فرمول های زیر استفاده می شود:(صفرپور و صفرپور،۱۳۸۷)
۱)شرکت افزایش سرمایه نداده باشد:
R=
R:بازده سهام شرکت
:قیمت بازار سهام در پایان سال

متن کامل فایل های پایان نامه در سایت feko.ir موجود است.

عرضه ۴هزار میلیارد تومان اوراق منفعت از فردا در فرابورس

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، وزارت امور اقتصادی و دارایی از فردا(17 آذر) از طریق بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران صکوک منفعت به ارزش 40هزار میلیارد ریال را در نمادهای افاد 61 و افاد 62 منتشر می‌کند.

این گزارش می‌افزاید: بر اساس ماده 27 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، این اوراق معاف از ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار است.

همچنین در این اوراق، درآمدهای مالیاتی آتی دولت به‌عنوان منافع مبنای انتشار صکوک مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نرخ سود علی الحساب این اوراق نیز 17.90درصد است که هر شش ماه یک‌بار توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به‌عنوان عامل پرداخت به حساب دارندگان این اوراق واریز می‌شود و سازمان برنامه و بودجه کل کشور بازپرداخت اصل و سود این اوراق را ضمانت کرده است.

گفتنی است، این اوراق، 3 ساله بوده و از طریق شرکت فرابورس ایران در نمادهای افاد 61 و افاد 62 در روز یکشنبه مورخ 98/09/17 منتشر می‌شود.

همچنین این اوراق فاقد بازارگردان بوده و متعهدین پذیره‌نویس آن توسط مرکز مدیریت بدهی‌ها و دارایی‌های مالی عمومی وزارت امور اقتصادی و دارایی به سازمان بورس و اوراق بهادار معرفی شده اند که پذیرش آن‌ها در صورت احراز کفایت سرمایه و تأیید رعایت مقررات توسط سازمان بورس و اوراق بهادار امکان‌پذیر خواهد بود.

بر پایه این گزارش، وزارت امور اقتصادی و دارایی با پشتوانه درآمدهای مالیاتی آتی دولت در ماه‌های مهر و آبان 98 در مجموع 100هزار میلیارد ریال صکوک منفعت در بازار سرمایه منتشر کرده است.

ارزش بازار بورس و فرابورس ایران چقدر است؟

معاون پذیرش و بازارپژوهی فرابورس ایران با اشاره به اینکه رقم تامین مالی از طریق بازار بدهی در سال ۹۸ تا تاریخ ۳۰ دی‌ماه، ۱۸ هزار هزار میلیارد تومان بوده است، گفت: از این رقم ۱۶ هزار و ۹۰۰ هزار میلیارد تومان مربوط به سیستم بانکی بوده و سهم بازار سرمایه حدود ۱۴۸ هزار میلیارد تومان است.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از مدیریت ارتباطات فرابورس ایران، رضا غلامعلی‌پور افزود: از رقم ۱۴۸ هزار میلیارد تومان تامین مالی از طریق اوراق بدهی در بازار سرمایه، اسناد خزانه اسلامی با در اختیار داشتن سهم ۴۴ درصدی، بیشترین سهم از بازار بدهی را دارد و بعد از آن نیز اوراق منفعت با سهم ۱۹ درصدی، جایگاه دوم را در میان اوراق مختلف به خود اختصاص داده است .

غلامعلی‌پور در پنل «بررسی ابزارها و روش‌های تامین مالی در بورس‌ها»، رقم تامین مالی از طریق اوراق بدهی در بازار سرمایه را نسبت به نظام بانکی کوچک عنوان کرد و افزود: به نسبت ظرفیت‌های موجود در بازار سرمایه، توازن بین این دو وجود ندارد در حالی که با سرازیری حجم نقدینگی بالا، بازار سرمایه پتانسیل بسیار خوبی برای تامین ارزش اوراق منفعت و نرخ بازدهی آن مالی دارد .

غلامعلی‌پور اختلاف رقم تامین مالی از طریق نظام بانکی و بازار سرمایه را آسیب‌شناسی کرد و گفت: با وجود اینکه مجوز انتشار ابزارهای مختلفی از سوی کمیته فقهی ارائه شده و بستر آماده‌ای برای انتشار اوراق داریم، به دلیل مسائلی همچون نرخ و ساده‌تر بودن دریافت وام از طریق نظام بانکی، برخی از شرکت‌ها ترجیح می‌دهند از طریق این نظام به تامین مالی اقدام کنند .

او در این زمینه توضیح داد: مسئله اول نرخ است و مادامی که نرخ سپرده در نظام بانکی بالا باشد، در اوراق موجود در بازار سرمایه نیز بالا خواهد بود و این چالشی برای شرکت‌هایی است که می‌خواهند از طریق این اوراق تامین مالی کنند. از سوی دیگر در سیستم بانکی معمولا با وثیقه‌گذاری و به واسطه اعتباری که شرکت‌های صاحب‌نام دارند، پروسه دریافت وام بانکی ساده‌تر است اما در بازار سرمایه اگر شرکت‌ها بورسی نباشند، ملزم به انتشار چند دوره صورت مالی حسابرسی‌شده، تهیه گزارش توجیهی، حضور بازارگردان و متعهد پذیره‌نویسی و . هستند که نسبت به وثیقه‌گذاری، فرایند پیچیده‌تری است .

او با اشاره به اینکه در بین مجوزهایی که سازمان بورس و اوراق بهادار در سال ۹۷ و ده‌ماهه اول ۹۸ برای اوراق صادر کرده است، ۴۳ هزار میلیارد تومان مربوط به اسناد خزانه اسلامی، ۵۴۰۰ میلیارد تومان سلف موازی استاندارد و ۱۹ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان اوراق منفعت بوده است، افزود: از کل ۷۵ هزار میلیارد تومان مجوزی که ارائه شده، ۶۸ هزار میلیارد تومان مربوط به اوراق دولتی، ۴۱۰۰ میلیارد تومان مربوط به شهرداری‌ها و مابقی مربوط به اوراق شرکتی یا بخش خصوصی بوده است .

به گفته معاون پذیرش و بازارپژوهی فرابورس ایران، ارزش بازار بورس و فرابورس در پایان دی‌ماه سال جاری ۱۹۰۰ هزار هزار میلیارد تومان بوده است.

تامین مالی جمعی مبتنی بر اعتماد است

معاون پذیرش و بازارپژوهی فرابورس ایران در بخش دیگری از این پنل که در جریان «نخستین همایش مالی ایران با محوریت تامین مالی» برگزار شد، به بحث تامین مالی جمعی پرداخت و گفت: کراودفاندینگ به معنی مشارکت عمومی در جمع‌آوری سرمایه برای حمایت از طرح‌هاست و مبتنی بر اعتماد است. این روش برای تامین مالی امور نوآورانه به کار می‌رود به این صورت که به اعتبار فرد نوآور، فراخوانی برای تامین وجوه برای پیشبرد یک طرح مشخص منتشر می‌شود .

غلامعلی‌پور در ادامه انواع روش‌های کراودفاندینگ را توضیح داد و گفت: در مدل اهدا، انتظار بازگشت سرمایه وجود ندارد برای ارزش اوراق منفعت و نرخ بازدهی آن مثال به منظور خرید دستگاه تصویربرداری برای یک موسسه خیریه یا بیمارستان، فراخوان برای تامین وجود منتشر می‌شود اما در در مدل‌هایی همچون مبتنی بر وام، وجوهی تامین می‌شود اما در ازای آن سرمایه‌گذاران منتظر بازده هستند که می‌تواند در قالب وام باشد .

به گفته او در کشور ما برای مدل مبتنی بر مشارکت از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار مجوز صادر شده است و در این مدل استارت‌آپ که حتما باید شخص حقوقی باشد، برای تجاری‌سازی ایده خود فراخوان منتشر می‌کند .

معاون پذیرش و بازارپژوهی فرابورس ایران با بیان اینکه کارگروه ارزیابی تامین مالی جمعی در فرابورس ایران تشکیل شده که مشابه با هیات پذیرش در بورس‌ها عمل می‌کند، گفت: این کارگروه، پلتفرم‌ها یا سکوها را ارزیابی کرده و سپس برای آنان مجوز ارائه می‌کند که در مرحله بعد پلتفرم‌ها مجوز را می‌گیرند و طرح‌ها در آنجا لیست می‌شود .

به گفته غلامعلی پور از بین سکوهایی که برای اخذ مجوز فعالیت درخواست خود را ارائه کرده‌اند، ۵ مورد موافقت اصولی گرفته‌اند که بعد از گرفتن مجوز فعالیت، می‌توانند سکوی خود را معرفی کنند تا کسانی که نیاز به تامین مالی طرح‌های خود دارند به آنان مراجعه کنند .

او در نهایت به یکی از ظرفیت‌هایی که در دستورالعمل تامین مالی جمعی در نظر گرفته شده اشاره کرد و گفت: طبق این دستورالعمل لازم است در کنار هر کدام از سکوها یک نهاد مالی اعم از شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری، تامین سرمایه و . تحت نظارت بازار سرمایه در قالب یک قرارداد قرار داشته باشد تا کمک و مشاوره فنی در ارزیابی طرح‌ها ارائه کنند و رعایت قوانین و مقررات را یادآور شوند.

نرخ بازده بدون ریسک (Risk-Free RoR)

نرخ بازده بدون ریسک (به انگلیسی risk-free rate of return) یکی از فاکتورهای بنیادی در بازار سرمایه است.

نرخ بازده بدون ریسک معمولاً معادل نرخ سود اوراق یا سپرده بانکی در نظر گرفته می‌شود.

این سود بدون آنکه ریسکی را متوجه سرمایه‌گذار کند، نصیب او می‌شود.

نرخ بازدهی بدون ریسک چیست؟

نرخ بازده بدون ریسک، نرخ بازده نظری یک سرمایه‌گذاری با ریسک صفر است.

این نرخ بدون ریسک نشان‌دهنده سودی است که سرمایه‌گذار از یک سرمایه‌گذاری کاملاً بدون ریسک در یک دوره زمانی مشخص انتظار دارد.

نرخ موسوم به نرخ بدون ریسک «واقعی» را می‌توان با کم کردن نرخ تورم فعلی از بازده اوراق خزانه‌داری مطابق با مدت زمان سرمایه‌گذاری فرد محاسبه کرد.

• نرخ بازده بدون ریسک به معنای نرخ نظری بازده سرمایه‌گذاری با ریسک صفر است.
• در عمل، نرخ بازده بدون ریسک واقعاً وجود ندارد، زیرا هر سرمایه‌گذاری حداقل مقدار کمی از ریسک را به همراه دارد.
• برای محاسبه نرخ بدون ریسک واقعی، نرخ ارزش اوراق منفعت و نرخ بازدهی آن تورم را از بازده اوراق خزانه‌داری منطبق با مدت سرمایه‌گذاری خود کم کنید.

آشنایی بیشتر با نرخ بازده بدون ریسک

در تئوری، نرخ بدون ریسک حداقل بازدهی است که سرمایه‌گذار برای هر سرمایه‌گذاری انتظار دارد، زیرا او ریسک اضافی را نمی‌پذیرد مگر اینکه نرخ بازده بالقوه بیشتر از نرخ بدون ریسک باشد.

در تعیین عامل نماینده نرخ بازده بدون ریسک برای یک موقعیت خاص باید بازار محل فعالیت سرمایه‌گذار در نظر گرفته شود؛ این در حالی است که نرخ بهره منفی ممکن است این موضوع را پیچیده کند.

با این حال، در عمل نرخ واقعاً بدون ریسک وجود ندارد چرا که حتی مطمئن‌ترین سرمایه‌گذاری‌ها نیز دارای مقدار بسیار کمی ریسک هستند. بنابراین، نرخ بهره در اسناد سه ماهه خزانه‌داری ایالات متحده (T-Bill) اغلب به عنوان نرخ بدون ریسک برای سرمایه‌گذاران مستقر در ایالات متحده استفاده می‌شود.

اسناد سه ماهه خزانه‌داری ایالات متحده یک نماینده خوب برای نرخ بهره بدون ریسک است زیرا بازار عملاً هیچ شانسی برای عدم تعهد دولت ایالات متحده به تعهدات خود در نظر نمی‌گیرد.

اندازه بزرگ و نقدینگی عمیق بازار در تضمین این اطمینان نقش مهمی دارد. با این حال، سرمایه‌گذار خارجی که دارایی‌هایش به صورت دلار نیست، هنگام سرمایه‌گذاری ارزش اوراق منفعت و نرخ بازدهی آن در اسناد خزانه‌داری ایالات متحده متحمل ریسک ارز می‌شود.

این ریسک را می‌توان از طریق قرارداد تضمین نرخ ارز و اختیار خرید پوشش داد اما همچنان بر نرخ بازده تأثیر می‌گذارد.

اسناد کوتاه‌مدت دولتی سایر کشورهای دارای رتبه بالا، ارزش اوراق منفعت و نرخ بازدهی آن مانند آلمان و سوئیس، برای سرمایه‌گذارانی که دارایی‌هایشان به یورو یا فرانک سوئیس (CHF) است، نرخ بدون ریسک ارائه می‌کند.

سرمایه‌گذاران ساکن کشورهای دارای رتبه پایین‌تر منطقه یورو مانند پرتغال و یونان، می‌توانند بدون متحمل شدن ریسک ارزی در اوراق قرضه آلمان سرمایه‌گذاری کنند. در مقابل، سرمایه‌گذاری که دارایی‌هایش به روبل روسیه است نمی‌تواند بدون متحمل شدن ریسک ارزی در اوراق قرضه کشورهای دارای رتبه بالا سرمایه‌گذاری کند.

نرخ‌های بهره منفی

فرار سرمایه‌گذاران به حاشیه امن و دوری کردن آن‌ها از ابزارهای مالی پربازده در بحبوحه بحران بدهی بلندمدت اروپا، موجب رسیدن نرخ‌های بهره کشورهایی مانند آلمان و سوئیس که امن محسوب می‌شوند به محدوده منفی شده است.

در ایالات متحده، کشمکش‌های حزبی در کنگره بر سر افزایش سقف بدهی گاهاً موجب کاهش شدید انتشار اسناد شده و کمبود عرضه باعث کاهش شدید قیمت‌ها می‌شود. کمترین بازدهی مجاز در حراج خزانه‌داری معادل صفر است، اما اسناد گاهی با بازدهی منفی در بازار ثانویه معامله می‌شوند.

در ژاپن، کاهش قیمت زیاد باعث شده است تا بانک ژاپن برای تحریک اقتصاد این کشور، سیاست نرخ بهره بسیار پایین و گاهی منفی را در پیش بگیرد. نرخ بهره منفی اساساً مفهوم بازده بدون ریسک را به حد افراط می‌کشاند؛ به این معنی که سرمایه‌گذاران حاضرند برای سرمایه‌گذاری کردن پول خود در دارایی‌هایی که امن تلقی می‌کنند، پول بپردازند.

چرا از سند سه ماهه ایالات متحده به عنوان نرخ بدون ریسک استفاده می‌شود؟

نرخ بازده واقعاً بدون ریسک ارزش اوراق منفعت و نرخ بازدهی آن هرگز نمی‌تواند وجود داشته باشد، زیرا حتی مطمئن‌ترین سرمایه‌گذاری‌ها نیز مقدار بسیار کمی از ریسک را به همراه دارند.

با این حال، از نرخ بهره اسناد سه ماهه خزانه‌داری ایالات متحده اغلب به عنوان نرخ بدون ریسک برای سرمایه‌گذاران مستقر در ایالات متحده استفاده می‌شود.

این نرخ یک نماینده مفید است چرا که بازار عملاً هیچ شانسی برای ناتوان بودن دولت ایالات متحده در عمل به تعهدات خود در نظر نمی‌گیرد. بزرگی و نقدینگی عمیق بازار به ایجاد این حس ایمنی کمک می‌کند.

منابع رایج ریسک چیست؟

ریسک می‌تواند به صورت ریسک مطلق، ریسک نسبی و/یا ریسک نکول ظاهر شود.

ریسک مطلق که بر اساس نوسان تعریف می‌شود را می‌توان به راحتی با معیارهای رایج مانند انحراف استاندارد محاسبه کرد.

ریسک نسبی، زمانی که در سرمایه‌گذاری بررسی می‌شود، معمولاً با رابطه نوسان قیمت یک دارایی به یک شاخص یا پایه نشان داده می‌شود. از آنجا که دارایی بدون ریسک استفاده شده بسیار کوتاه مدت است، استفاده از آن برای ارزیابی ریسک مطلق یا نسبی ممکن نیست.

ریسک نکول، که در اینجا به معنی ریسک دولت ایالات متحده در عدم پرداخت بدهی‌های خود است، ریسکی است که هنگام استفاده از اسناد سه ماهه به عنوان نرخ بدون ریسک اعمال می‌شود.

چرا نرخ بهره اوراق قرضه به عنوان نرخ بازده بدون ریسک در نظر گرفته می‌شود؟

فرض بر این است که بانک‌های مرکزی کشورها با توجه به توانایی چاپ پول، همیشه قادر به پرداخت بدهی‌های خود هستند.

پس به عنوان سرمایه‌گذاری بدون ریسک شناخته می‌شوند. در نتیجه، بازدهی اوراق قرضه دولت که بانک مرکزی متعهد به پرداخت آن‌ها است همان نرخ بازده بدون ریسک در نظر گرفته می‌شود.

این اصطلاح در واژه‌نامه جامع بورسینس منتشر شده است.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق ارزش اوراق منفعت و نرخ بازدهی آن کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

اوراق بدهی چیست؟

بسیاری از افراد برای خرید خانه، جهیزیه، ماشین و موارد دیگر اقدام به اخذ وام می‎کنند. موسسات مالی و شرکت‎ها نیز ممکن است برای گسترش فعالیت‎های خود و یا طرح‎های توسعه نیاز به ارزش اوراق منفعت و نرخ بازدهی آن مبلغی داشته باشند و برای تامین آن، وام اخذ کنند. حال شرایطی را در نظر بگیرید که بانک یا هر نهاد دیگری که یک شرکت برای اخذ وام به آن مراجعه می‎کند، توانایی تامین مبلغی را که آن ارزش اوراق منفعت و نرخ بازدهی آن شرکت درخواست می‎کند نداشته باشد. اینجاست که اوراق بدهی کاربرد دارند. در چنین شرایطی یک شرکت برای تامین منابع خود اقدام به انتشار اوراق قرضه یا اوراق بدهی می‎کند و آن را به افراد واگذار می‎کند. بر اساس این اوراق، نهاد یا شرکت صادر کننده متعهد می‏شود که در زمانی مشخص مبلغ معینی را به افراد دارای اوراق قرضه بپردازد. این نوع از اوراق بهادار می‎تواند یک منبع با ریسک پایین برای سرمایه‎گذاری باشد که در آن در زمان مشخص شده شما اصل پول و سود آن را از شرکت منتشر کننده این اوراق دریافت می‎کنید. این اوراق تنها نشان دهنده بدهی شرکت به شما و یا قرضی است که به شرکت داده‏اید و هیچ گونه حقی نسبت به مالکیت در آن شرکت برای شما ایجاد نمی‎کند.

شما با خرید این اوراق مبلغی را در اختیار طرف مقابل قرار می‎دهید و طرف مقابل نیز در دوره‎هایی مشخص سود معینی(نرخ آن ثابت است) را به شما پرداخت می‎کند. در عین حال اصل پول خود را نیز پس از مدتی که به آن تاریخ سررسید اوراق قرضه می‎گویند، از طرف مقابل دریافت می‎کنید.

مشخصات اوراق بدهی

1. سند بستانکاری: این سند، همان برگه‎ای است که به هنگام خرید اوراق قرضه از طرف صادرکننده آن به شما داده می‎شود و مانند یک رسید است که آن را در زمان سررسید باید به شرکت ارائه دهید تا اصل پول و سود آن به شما پرداخت شود.
2. ارزش اسمی:

اصل مبلغی که در زمان واگذاری اوراق پرداخت می‎کنید و در تاریخ سررسید آن را دریافت می‎کنید، ارزش اسمی نامیده می‎شود.

تاریخی که در آن شما می‎توانید با ارائه سند بستانکاری به نهاد صادر کننده اصل (ارزش اسمی) را دریافت کنید، تاریخ سررسید نام دارد.

اگر به هر دلیلی شما نخواهید تا تاریخ سررسید برای دریافت ارزش اسمی صبر کند، میتوانید سهم خود را در بازار و با قیمت روز به خریدار دیگری بفروشید.

به نرخ سودی که تا تاریخ سررسید و به صورت دوره ای( این دوره‎ها در اوراق مشخص شده‎اند) به دارندگان اوراق پرداخت می شود، نرخ سود اسمی می‎گوییم.

صادرکننده اوراق جهت ضمانت اوراق منتشره باید ملک یا ساختمانی را به عنوان وثیقه معرفی کند. وثیقه برای همه شرکت‎ها لازم نیست. اگر یک شرکت در صنعت خود یک شرکت معتبر به حساب بیاید و صورت‎های مالی مشخصی داشته باشد، نیازی به وثیقه نیست.

این ویژگی تنها در برخی اوراق قرضه خاص دیده می‎شود و همالنطور که از نامش پیداست، دارندگان اوراق به واسطه آن می‎توانند در برخی از تصمیمات شرکت نظر دهند و حق رای دارند.

1. امین دارندگان اوراق قرضه

به فردی که نقش واسطه بین صاحبان اوراق و صادرکننده آنها را دارد، امین دارندگان اوراق قرضه می‎گویند. در فروش‎های عمومی اوراق و زمانی که خریداران بسیار باشند، چنین فردی انتخاب می‎شود تا بر فعالیت‎های صادرکننده نظارت داشته باشد و از حقوق دارندگان محافظت کند.

انواع اوراق بدهی

اوراق قرضه

این اوراق بر اساس معیار های مختلفی از جمله نرخ بهره، سررسید، شدت قابلیت تبدیل و تسعیر(نوسانات)، دسته بندی می شوند.

بر اساس نرخ بهره، دو دسته اوراق قرضه داریم:

همانطور که از نامش پیداست، در دوره‎هایی که در اوراق مشخص شده است شما نرخ یا درصد ثابتی سود دریافت می‎کنید. اوراق قرضه رهنی و اوراق قرضه درآمدی از جمله اوراق با نرخ سود ثابت هستند.

دسته‎ای از اوراق قرضه وجود دارند که در دوره‎های معینی نرخ سود آنها مورد بازبینی قرار گرفته و سود پرداختی ممکن است در دوره‎های پرداخت سود، متفاوت باشد.

اوراق صکوک

در کشورهای مسلمان، این اوراق به نحوی جانشینی برای اوراق قرضه هستند هرچند در این کشورها هر دو نوع اوراق در معاملات استفاده می‎شوند. اوراق صکوک در واقع اوراق قرضه اسلامی هستند. اوراق صکوک خود باید دارای ارزش بوده و پشتوانه مالی داشته باشد. این اوراق برای جلوگیری از ربا پدید آمده است. اوراق صکوک در واقع نشانی از مالکیت بر یک دارایی است در حالیکه اوراق قرضه تنها نشان دهنده طلبکار بودن دارنده از صادرکننده اوراق قرضه است. انواع متخلفی از اوراق صکوک وجود که تنها استفاده از تعدادی از آنها رواج دارد. شایان ذکر است که این اوراق همانند اوراق قرضه در بازارهای ثانویه قابل نقد شدن دارند.

در ادامه به بررسی انواعی از اوراق صکوک می‎پردازیم.

1. صکوک اجاره: به واسطه اوراق صکوک اجاره، دارنده به طور مشترک مالک قسمتی از یک دارایی معین است که منافع آن به موجب این قرارداد به شخص دیگری واگذار شده است. در چنین قراردادی وجود سه طرف لازم است: بانی، واسط و امین. انواع صکوک اجاره عبارتند از: اوراق اجاره تامین دارایی، اوراق اجاره تامین نقدینگی، اوراق اجاره جهت تشکیل شرکتهای لیزینگ و اوراق اجاره رهنی.
2. اوراق سلف: از لحاظ مفهوم دقیقا برعکس نسیه است. در چنین قراردادی، منتشرکننده برای تامین منابع مالی تولید محصولات خود، اقدام به دریافت مبالغی از دارندگان اوراق سلف می‎کند و متعهد می‎شود در زمان معینی، محصولی را با شرایط مشخص شده تحویل دارندگان اوراق سلف دهد.
3. اوراق مشارکت: به موجب این اوراق، بخشی از یک دارایی حقیقی که متعلق شخص حقیقی یا حقوقی دیگری است، متعلق به دارنده اوراق بوده و تا سررسید مشخص شده برای اوراق، هر نوع تغییر ارزش دارایی متوجه دارنده اوراق مشارکت است. اوراق مشارکت خود دو دسته هستند. این اوراق یا قابل تعویض با سهام هستند و یا قابل تبدیل به آن.

قراردادهای اختیار معامله، قراردادهای آتی، قراردادهای مزارعه، اوراق مرابحه، اوراق قرض‎الحسنه، اوراق وقفی، اوراق منفعت، اوراق جعاله، اوراق استصناع، اوراق مضاربه، اوراق مساقات، اوراق مشتقه و قرارداد معاوضه سایر اوراق صکوک هستند.

اوراق گواهی سپرده

این اوراق خود دسته هستند:

1. گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری عام: سپرده‎ای با مدت معین که در بانک افتتاح شده است و بانک گواهی‎ای با عنوان گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری عام صادر می‏کند.
2. گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص: سپرده‎ای که بانک به منظور تجهیز منابع و تأمین مالی طرح‌های جدید تولیدی، ساختمانی، خدماتی و نیز انجام طرح‌های سودآور با سررسید مشخص افتتاح می‎کند و گواهی‎ای با عنوان گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص صادر می‎کند.

انواع اوراق بدهی بر اساس صادر کننده

اوراق بدهی دولتی: دولت ها برای تامین منابع مالی مورد نیاز برنامه هایشان، پرداخت حقوق و تامین بودجه اقدام به صدور این اوراق می‎کنند. طبیعتا هر چقدر یک کشور ثبات بیشتری داشته باشد، اوراق بدهی مربوط به دولتش سرمایه گذاری امنتری به حساب می‎آید.

اوراق بدهی شهرداری: این اوراق به منظور تامین منابع مورد نیاز عملیات ها و پروژه های عمرانی تحت نظر شهر ها، کشور ها صادر می شود.

اوراق بدهی شرکتی: این اوراق توسط موسسات مالی وبه منظور تامین هزینه هایشان صادر می شود. ریسک این اوراق از اوراق دولتی بیشتر است و مالیات نیز به آن‎ها تعلق می‎گیرد اما سود بیشتری ارزش اوراق منفعت و نرخ بازدهی آن هم می توانند داشته باشند.

اوراق بدهی بر اساس زمان سررسید

1. اوراق کوتاه‎مدت که زمان سررسید آن‎ها حداکثر 5 سال است.
2. اوراق میان‎مدت که زمان سررسید آن‎ها بین 5 تا 10 سال متفاوت است.
3. اوراق بلند‎مدت که زمان سررسید آن‎ها حداقل 10 سال است.

مزایا و معایب سرمایه‎گذاری در اوراق قرضه

مزایا	معایب
ریسک بسیار پایین نسبت به سرمایه‎گذاری های مشابه	عدم حق رای به جز در انواع خاصی از اوراق
در صورت ورشکستگی شرکت صاحبان اوراق، در اولویت شرکت برای پرداخت بدهی قرار می‎گیرند	عدم کسب سود در صورت صعود قیمت سهام شرکت

چگونه در اوراق بدهی سرمایه‎گذاری کنیم؟

برای خرید اوراق بدهی باید نرخ سود سالیانه، ریسک نکول و ریسک نقدشوندگی را بررسی کنید.

ریسک نکول

ریسک نکول یعنی صادرکننده اوراق در تاریخ سررسید قادر به پرداخت ارزش اسمی یا همان اصل پول نباشد. ریسک نکول برای اوراق دولتی تقریبا صفر و برای شرکت‎ها بیشتر است. به همین دلیل علاوه بر اعتبار صادر کننده اوراق، باید ضامن اوراق را نیز در نظر داشته باشید.

ریسک نقدشوندگی

ریسک نقدشوندگی یعنی خریداری برای اوراق شما وجود نداشته باشد یا به سختی پیدا شود. در این مورد می‎توانید به حجم معاملات اوراق مورد نظر دقت کنید.

چگونه این اوراق را خریداری کنیم؟

• اگر دولت صادرکننده اوراق بدهی باشد، شما می‎توانید با مراجعه بانک اقدام به خرید این اوراق کنید.
• اوراق بدهی را در بازار بورس اوراق بهادار می‎توانید بخرید و این اوراق قابلیت معامله شدن قبل از تاریخ سررسید را دارند. اگر اوراق مشارکت در بازار پایه فرابورس عرضه شود، معاملات آن از طریق ثبت سفارش اینترنتی و از طریق کارگزاری صورت می‎گیرد. اطلاعیه‌های پذیره‌نویسی اوراق قابل معامله در فرابورس، قبل از انتشار اوراق بر روی سایت فرابورس برای عموم منتشر می‌شود.
• خرید در میان دوره: این بدان معناست که شما بعد از پرداخت آخرین نوبت سود اقدام به خرید اوراق می‎کنید و علاوه بر ارزش اسمی، سود فاصله زمانی بین تاریخ خرید تا دوره آخری که سود پرداخت شده است را نیز می‎پردازید.
• راه دیگر این است که در صندوق‎های سرمایه‎گذاری موجود و معتبر، اقدام به سرمایه‎گذاری در تعدادی از این اوراق بکنید. این راه ریسک کمتر و در عین حال، سود و بازده کمتری دارد.

اگر شما کد بورسی دارید، می‎توانید به سایت شركت مديريت فناوری بورس تهران به نشانی www.tsetmc.com مراجعه کنید. سپس از بخش مشخص شده در تصویر، اوراق بدهی را انتخاب کرده و در کارگزاری خود اقدام به معامله آن کنید.

همچنین با مراجعه به سایت اخزا به نشانیwww.ifb.ir مراجعه کرده و اوراق مالی مختلفی که در این سایت وجود دارد را بررسی و برای خرید آن ها اقدام کنید.

سرمایه‎گذاری در اوراق بدهی یکی از راه‎های با ریسک پایین برای سرمایه‎گذاری است. اسناد خزانه اسلامی به راحتی در بورس اوراق بهادار قابل معامله هستند و شما تنها به کد بورسی و یک کارگزاری نیاز دارید تا این اوراق را معامله کنید. راه‎های دیگری نیز مانند پذیره‎نویسی اوراق مشارکت نیز در متن اشاره شد. سرمایه‎گذاری در بازارهای مالی مختلف یکی از راه هایی است که ریسک سیستماتیک شما را کاهش می‎دهد و از از دست رفتن سرمایه شما جلوگیری می‎کند.