کال مارجین یا لیکویید شدن چیست؟

معاملات مارجین ارز دیجیتال به چه معناست؟ (Margin Trading)

این‌بار در کوین ایران تصمیم گرفتیم به بحث جذاب و داغِ معاملات مارجین (Margin Trading) سرکی بکشیم. معاملات مارجین روشی برای ترید دارایی‌ها با استفاده از یک واسطه یا شخص ثالث است. حساب‌های مارجین در مقایسه با حساب‌های عادی معاملاتی، به تریدرها اجازه‌ی دسترسی به مقادیر بیشتر سرمایه و استفاده مفید از پوزیشن معاملاتی‌شان را می‌دهند. اساساً معاملات مارجین نتایج معامله را به شکلی تقویت می‌کنند که تریدر بتواند در معاملات موفق خود سود بیشتری به‌دست آورد. این تواناییِ تقویت و توسعه‌ی نتایج معامله باعث شده معاملات مارجین در بازارهای کم‌نوسان، به‌خصوص بازار فارکس (ارز خارجی) محبوبیت خاصی پیدا کند.

در بازارهای سنتی، معمولاً تریدرها از کارگزاران سرمایه‌گذاری، پول قرض می‌گیرند. اما در معاملات رمزارز این سرمایه را تریدرهای دیگر تامین می‌کنند و خودِ تامین‌‌کنندگان سرمایه براساس تقاضای بازار برای سرمایه مارجین سود دریافت می‌نمایند. بعضی از صرافی‌های رمزارز نیز به کاربران خود سرمایه مارجین عرضه می‌کنند که البته چندان رایج نیست.

معاملات مارجین ارز دیجیتال چگونه کار می‌کند؟

وقتی یک معامله مارجین آغاز می‌شود، تریدر ملزم به گروگذاری درصدی از کل ارزش سفارش است. سرمایه‌ی اولیه، مارجین نام داشته و ارتباط نزدیکی با مفهوم اهرم مالی (leverage) دارد. به‌ عبارت دیگر، حساب‌های معاملات مارجین برای ایجاد معاملات اهرمی کاربرد دارد و این اهرم بیانگر نسبت سرمایه قرض‌گرفته‌شده به مارجین است. مثلاً برای ایجاد یک معامله 100.000 دلاری با اهرم 10:1، تریدر باید 10.000 دلار از سرمایه‌اش را واریز کند.

طبیعی است که پلتفرم‌های معاملاتی و بازارهای مختلف، قوانین متمایز و نرخ اهرم متفاوتی دارند. مثلاً در بازار بورس نرخ 2:1 و در قراردادهای آتی 15:1 مرسوم است. در کارگزاری‌های فارکس، معاملات مارجین با نسبت 50:1 است اما نسبت‌های 100:1 و 200:1 نیز در برخی موارد استفاده می‌شوند. در بازارهای رمزارز نسبت معمول از 2:1 تا 100:1 متغیر است و جامعه‌ی معاملاتی رمزارز اغلب از حرف «x» استفاده می‌کنند (2x، 5x، 10xو …).

معاملات مارجین در پوزیشن‌های معاملاتی کوتاه‌مدت و بلندمدت قابل‌استفاده‌اند. سرمایه‌گذار با فرض اینکه قیمت دارایی در آینده بالا می‌رود وارد پوزیش بلندمدت می‌شود. اگر هم پیش‌بینی کند که قیمت در آینده کاهش خواهد داشت، از پوزیشن کوتاه‌مدت و ترید استفاده می‌کند. پوزیشن مارجین، پوزیشنی باز است و دارایی‌های تریدر به‌عنوان وثیقه‌ یا ضمانت وجوه دریافت‌شده مانند قرض عمل می‌کنند. تریدرها باید حتماً به این نکته دقت داشته باشند که بیشتر کارگزاران حق دارند درصورتی‌که بازار برخلاف پوزیشن معاملاتی آن‌ها حرکت کرد، دارایی‌های وثیقه‌ای تریدر را به ‌فروش برسانند.

به‌عنوان مثال، اگر تریدری وارد یک پوزیشن اهرمی بلندمدت شود، درصورت افت چشمگیر قیمت، یک مارجین کال یا اخطار کسری ودیعه (margin call) دریافت می‌کند. دراین‌صورت باید مقدار بیشتری پول به حساب خود واریز کند. در ادامه این اصطلاح را توضیح می‌دهیم.

مزایا و معایب معاملات مارجین

واضح‌ترین مزیت معاملات مارجین، کمک به تریدر در کسب سود بیشتر به ‌دلیل ارزش نسبی بیشتر در پوزیشن‌های معاملاتی است. علاوه بر این، معاملات مارجین برای متنوع کردن سبد دارایی‌ها و معاملات هم کاربرد دارد؛ چراکه تریدر می‌تواند چندین پوزیشن معاملاتی با سرمایه‌های نسبتاً کم باز کند؛ و اینکه با داشتن یک حساب مارجین، می‌توان به‌راحتی بدون اینکه نیاز باشد مقادیر زیادی پول از حساب‌ها جابه‌جا کرد، وارد پوزیشن جدیدی شد.

در کنار این مزایا، معایبی هم وجود دارد. همراه با احتمال افزایش سودی که تریدر با آن مواجه است، احتمال افزایش ضرر هم وجود دارد. در معاملات مارجین، برخلاف معاملات معمول، احتمال دارد تریدر حتی بیشتر از سرمایه‌ی اولیه خود ضرر کند؛ پس این یک نوع معامله با ریسک بالاست. بسته به مقدار اهرمی که در یک معامله وجود دارد، حتی یک کاهش کوچک در قیمت می‌تواند زیان چشمگیری برای تریدر به بار بیاورد. به همین دلیل باید سرمایه‌گذارانی که تصمیم به استفاده از معاملات مارجین می‌گیرند، راهبردهای مدیریت ریسک مناسب داشته باشند و از ابزارهای کاهش ریسک مثل سفارش‌های توقف-ضرر (stop-order limit) بهره ببرند.

معاملات مارجین در بازارهای رمزارز

معاملات مارجین در رمزارزها چندان پیچیده نیستند، اما مشکل اینجاست که وقتی در گوگل سرچ می‌کنید، با انبوهی از اصطلاحات و اطلاعات عجیب روبه‌رو می‌شوید که سردرگمتان می‌کنند. برای معامله مارجین در رمزارزها باید مقدار مشخصی ارز در حساب خود داشته باشید. برای معامله در ابتدا مقداری مارجین به حساب پلتفرم واریز می‌کنید و همان‌طور که در بالا گفته شد، پلتفرم آن را به‌عنوان وثیقه نگه می‌دارد و شما مشغول معامله می‌شوید.

معاملات مارجین ذاتاً ریسک بیشتری از معاملات معمول دارند، اما ریسک معاملات مارجین در بازار رمزارزها بالاتر است. به ‌دلیل نوسان بالای بازارهای رمزارز، تریدرهای مارجین رمزارز باید دقت دوچندانی داشته باشند. شاید راهبردهای مدیریت و پوشش ریسک بتوانند به تریدرها کمک کنند، اما معاملات مارجین اصلاً مناسب مبتدی‌ها نیست.

توانایی تحلیل نمودار، شناسایی روندها و تعیین نقاط ورود و خروج پوزیشن معاملاتی، نمی‌تواند ریسک معاملات مارجین را از بین ببرد، اما شاید بتواند در پیش‌بینی ریسک و معامله‌ی موثرتر کمک کند. پس به کاربران توصیه می‌شود قبل از انجام معاملات مارجین در رمزارزها، حتماً تحلیل تکنیکال را بیاموزند و تجربه معاملاتی گسترده‌ای در این عرصه به‌دست بیاورند تا سرمایه‌های عزیزشان به ‌آسانی بر باد نرود.

تامین سرمایه مارجین

برای سرمایه‌گذارانی که خودشان تحملِ ریسک معاملات مارجین را ندارند، روش دیگری برای کسب سود از معاملات اهرمی وجود دارد. بعضی از پلتفرم‌های معاملاتی و صرافی‌های رمزارز یک ویژگی به‌نام تامین سرمایه مارجین (margin funding) ارائه می‌کنند که کاربران با آن می‌توانند پول خود را به تریدرهای مارجین دیگر بدهند تا به معامله بپردازند.

این فرایند قوانین خاصی دارد و نرخ سود آن نیز متغیر است. اگر تریدر قوانین را بپذیرد و پیشنهاد را قبول کند، تامین‌کننده‌ی سرمایه وجوه خود را به‌صورت وام با سود مورد توافق به تریدر اعطا می‌کند. اگرچه این مکانیزم در صرافی‌های مختلف تفاوت‌هایی دارد، اما به‌لطف قانون نقدشوندگیِ دارایی‌ها برای پیشگیری از ضرر، ریسک تامین سرمایه مارجین نسبتاً کم است. با این وجود، کاربران در بحث تامین سرمایه باید وجوه خود را در کیف پول صرافی نگه دارند؛ و همان‌طور که می‌دانید نگه‌داشتن رمزارز در کیف پول صرافی با ریسک‌هایی همراه است. پس نباید به این ریسک‌ها بی‌توجه باشید و نحوه کارکرد این ویژگی در صرافی مورد انتخاب‌تان را بشناسید.

پوزیشن‌های فروش (Going Short) و خرید (Going Long)

وقتی در معاملات مارجین پوزیشن یا موقعیتی اتخاذ می‌کنید، پوزیشن شما یا پوزیشن فروش (short) است یا پوزیشن خرید (long). وقتی پوزیشن فروش باز می‌کنید، یعنی پیش‌بینی می‌کنید قیمت رمزارز در آینده سقوط خواهد کرد. بالعکس، وقتی پوزیشن خرید دارید، پیش‌بینی‌تان این است که قیمت‌ رمزارز در آینده افزایش می‌یابد.

سود شما به واریز اولیه اهرم مالی‌تان بستگی دارد. اهرم مالی اولیه در پلتفرم‌های مختلف فرق می‌کند.

مارجین کال (Margin Call) و لیکوئید (Liquidation) چیست؟

مارجین کال زمانی رخ می‌دهد که قیمت دارایی افت کرده و تریدر باید وجوه بیشتری به حساب خود واریز کند تا دوباره به کف قابل‌قبول معاملات مارجین برسد. اگر تریدر موفق به واریز وجوه نشود، کارگزار برای جبران ضرر، دارایی‌های او را به‌صورت خودکار نقد و برداشت خواهد کرد. این مکانیزم زمانی فعال می‌شود که ارزش کل سهام موجود در حساب مارجین که مارجین انحلال یا نقدشوندگی نیز نام دارد، به زیر سطح قابل‌قبولِ آن صرافی یا کارگزار خاص سقوط کند. برای جلوگیری از مارجین کال، می‌توانید پول بیشتری به پوزیشن معاملاتی خود وارد کنید.

اما اگر سطح مارجین به زیر مقدار مشخصی برسد، پلتفرم پوزیشن را می‌بندد و واریزی اولیه تریدر را برداشت می‌کند که به آن لیکوئید (liquidation) می‌گویند (یعنی نقدشدن یا ضبط تمام دارایی قرارداده‌شده در آن معامله توسط صرافی). این اقدام پلتفرم برای تضمین پیشگیری از زیان انجام می‌شود.

نکته مهم درباره نسبت‌ها، ریسک‌ها و حجم معامله مارجین

ریسکی بودن معاملات مارجین و همچنین خودِ رمزارزها را روی هم بگذارید تا ببینید که معامله مارجین رمزارز چه چیز خطرناکی از آب درمی‌آید. مثلاً اگر با اهرم 4:1 به یک پوزیشن لانگ وارد شوید و آن پوزیشن نسبت به قیمت زمان معامله 25درصد افت کند، مارجین کال فعال شده و همه پولی که به معامله وارد کرده‌اید به باد می‌رود. اینطور تصور کنید: شما 25 دلار واریز می‌کنید و 75 دلار قرض می‌گیرید و به همراه کارمزدها نزدیک 25 دلار به‌ازای 100 دلاری که خریداری خواهید کرد از دست می‌دهید. اگر قیمت بالا رود، تا هر وقت دوست داشته باشید می‌توانید پوزیشن خود را حفظ کنید (چون 75 دلار وامِ گرفته‌شده را به‌خطر نمی‌اندازید)، اما اگر قیمت پایین برود نسبت به اهرمی که انتخاب کرده‌اید لیکوئید خواهید شد؛ مگر اینکه پول بیشتری به پلتفرم واریز کنید و جلوی لیکوئید شدن را بگیرید. یک مثال دیگر؛ مثلاً اگر کسی 100 دلار در اختیار داشته و همه آن مبلغ را در یک معامله مارجین با اهرم 10 وارد کند (به فرض پوزیشن لانگ) چنانچه قیمت آن دارایی یا رمزارز تنها 10درصد از قیمت زمان معامله افت کند، تمام دارایی یعنی 100 دلار تریدر لیکوئید خواهد شد و از دست خواهد رفت.

آیا در رمزارزها معامله مارجین انجام دهیم؟

معامله مارجین در رمزارز می‌تواند نویدبخش سودهای فراوان باشد. اگر معامله مارجین به‌درستی و با هوش بالا انجام شود، شاید نسبت به معاملات مالی سنتی صدبرابر بازده داشته باشد. با پوزیشن فروش یا short می‌توان حتی درصورت کاهش قیمت رمزارز، سود کرد. اما در معامله مارجین در زمینه رمزارزها باید به این نکات توجه کافی داشته باشید:

• اگر تازه معاملات مارجین در رمزارزها را شروع کرده‌اید، با اهرم‌های کوچک شروع کنید. یک اهرم 2x یا 3x برای شروع کافی است چون ریسک لیکوئید را پایین می‌آورد. مارجین اولیه را به‌قدری انتخاب کنید که درصورت از دست رفتنش ورشکسته نشوید.
• همیشه برای جلوگیری از لیکوئید، یک سفارش توقف ضرر تعیین کنید. با این کار درصورت حرکت بازار برخلاف پیش‌بینی شما، تنها بخشی از واریز اولیه‌تان را از دست خواهید داد.
• با معاملات مارجین در رمزارز به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری غیرفعال برخورد نکنید. همیشه باید بر پوزیشن معاملاتی خود نظارت داشته باشید چون هرگونه تغییر ناگهانی نتیجه‌ای جز ضررکردن شما ندارد. پس همیشه باید آماده‌ی به‌هم خوردن نقشه‌های‌تان باشید و واکنش مناسب نشان دهید.
• برای خرید دارایی‌هایی که به‌سرعت درحال رشد هستند عجله نکنید؛ شاید یک طرح پامپ و دامپ باشد که بازیگران‌اش به‌دلیل داشتن دارایی‌های محدود، نرخ‌ها را دستکاری می‌کنند. قیمت به‌ همان سرعتی که رشد کرده سقوط می‌کند و شما می‌مانید و زیانی غیرقابل جبران.

در پایان

شکی نیست که معاملات مارجین ابزاری کاربردی مخصوص تریدرهای حرفه‌ای برای بیشتر کردن سود معاملات است. اگر این معاملات به‌درستی استفاده شود، می‌توان هم سود بیشتری به دست آورد، هم به سبد دارایی‌ها تنوع بخشید.

معاملات مارجین جدا از سود، زیان هم دارند و ریسک موجود در این معاملات گریبان‌گیر خیلی‌ها می‌شود. درمورد رمزارزها نیز که ذاتاً پُرنوسان هستند، دقت بسیار بیشتری نیاز است. انجام معامله مارجین چیزی کم از یک قمار خطرناک ندارد و در اکثر موارد سرمایه افراد از دست می‌رود.

این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به‌عنوان مشاورهٔ تجاری و سرمایه‌گذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.

مارجین (Margin) چیست؟

مارجین چیست؟ کال مارچین چه معنی دارد؟ مارجین، لوریج یا همان اهرم یکی از ابزارهایی است که می‌توانید در بازارهای مالی به‌وسیله آن بیشتر از حجم سرمایه ‌تان معامله کنید. این ابزار در نوع معاملات CFD ارائه می ‌شود. شاید از خود بپرسید چطور ممکن است که من بیشتر از حجم سرمایه خودم در بازار بتوانم معامله کنم؟

در واقع می‌ توانیم مارجین (Margin) را نوعی وام از طرف کار گزار به معامله‌ گر تلقی کرد. در حالت عادی شما برای خرید یک خودروی یکصد میلیون تومانی باید به همان مقدار هم موجودی حساب داشته باشید؛ اما با مارجین دیگر این ‌طور نیست.

فرض کنید شما یکصد میلیون تومان سرمایه اولیه در اختیار دارید که می ‌خواهید در بازار با آن معامله کنید. کار گزاری این اعتبار را به شما می‌ دهد که مثلا تا ۵۰۰ میلیون تومان در بازار معامله کنید. یعنی پنج برابر سرمایه اولیه شما. حالا در بازار می ‌توانید با قدرت بیشتری معامله کنید.

تفاوت معاملات مارجین با حالت عادی
در حالت عادی اگر شما یک سهم یا یک دارایی را در بازار خریداری کنید، مالک آن دارایی هستید. زیرا هزینه آن دارایی را پرداخت کرده‌ اید و دیگر به کسی بدهکار نیستید. اما در مارجین چون شما برای معاملات خود به نوعی وام گرفته‌اید، پس در قبال خرید آن دارایی خود را بدهکار کرده ‌اید. لذا مالکیت دارایی نیز برای شما نیست. مثل هر وامی که می ‌گیرید، مارجین را هم باید در انتهای معامله ‌تان تسویه کنید.

در واقع در معاملات مارجین، شما تنها ارزش دارایی را معامله می‌کنید و مالک آن نیستید. این نوع معاملات به معاملات CFD نیز مشهور است. به دلیل این ‌که شما مالک دارایی مورد معامله نیستید، پس مالیاتی هم برای آن نمی‌پردازید.

میزان سود در مارجین
هر چه مارجین بیشتری در معاملات خود استفاده کنیم، لذا نسبت به حالت بدون مارجین، سود بیشتری خواهیم کرید. به‌عنوان مثال اگر شما کال مارجین یا لیکویید شدن چیست؟ حجم معاملاتتان را چهار برابر افزایش دهید، سودتان در معاملات هم چهار برابر خواهد بود. بنابراین می‌توان گفت مارجین می‌ تواند باعث سودآوری بیشتر برای ما شود.

میزان ضرر در مارجین، تعریف کال مارچین

اما از طرفی دیگر اگر ضرر کنیم چه می ‌شود؟ و چرا کارگزار با چه اعتباری این وام را در اختیار ما قرار می‌دهد؟ تضمین کننده چنین وامی، سرمایه اولیه شما در بازار خواهد بود. یعنی این اعتبار به این شرط در اختیار شما است که میزان ضرر شما از مبلغ اولیه سرمایه ‌تان بیشتر نشود. به عبارتی دیگر اگر ضررهای شما از میزان اعتبار اولیه‌تان بیشتر شود، کارگزار کل موجودی شما را برای تسویه ضرر به ‌عنوان بدهی شما برداشت خواهد کرد. به این حالت، کال مارجین یا لیکویید شدن حساب نیز می‌گویند.

به این ترتیب می ‌توان گفت که داشتن مارجین یا اهرم به همان اندازه که می ‌توان خوب و جذاب باشد، می ‌تواند خطرناک نیز باشد و منجر به از دست دادن کل سرمایه شما شود.

بهره در مارجین

مارجین مورد نیاز شما در معاملات از طرف تامین‌کننده‌های سرمایه مثل بانک‌ها و موسسات اعتباری بزرگ تامین می‌شوند. یعنی به ازای وامی که شما دریافت می‌ کنید، کارگزار برای تامین وجه نقد مارجین، با تامین‌ کننده‌ های سرمایه قرارداد موازی امضا می‌کند تا از لحاظ قانونی مقدار پول مورد نیاز در حساب نیز موجود باشد. تامین‌ کننده ‌های مالی نیز برای این‌کار بهره دریافت می‌کنند که بر عهده کسی است که مارجین را استفاده می ‌کند. به همین دلیل شما درصورت استفاده از این معاملات ، باید بهره بانکی آن را هم بپردازید.

سررسید در معاملات مارجین

در این معاملات تاریخ سررسید وجود ندارد و شما تا زمانی که بخواهید و نیاز داشته باشید می ‌توانید با پرداخت بهره، معامله خود را باز نگه دارید. اما باید همیشه حواستان به مقدار ضرر در معاملاتتان باشد. اگر میزان ضرر شما به اندازه موجودی شما نزدیک شده باشد و نیاز دارید که همچنان معامله خود را باز نگهدارید، با افزایش موجودی اولیه خود می ‌توانید ریسک کارتان را کاهش دهید.

Margin Call کال مارجین چیست و حد آن چطور محاسبه می شود؟

برای آشنایی با مفهوم مارجین کال ابتدا باید با مفهوم مارجین لول آشنا باشید.

سطح مارجین (مارجین لِوِل) ، همان نسبت اکوئیتی به مارجین می باشد (به درصد).
سطح مارجین = (اکوییتی تقسیم بر مارجین) × ۱۰۰
توجه داشته باشید که درک مفهوم سطح مارجین یا مارجین لول، بسیار با اهمیت هست. بروکر توسط معیار سطح مارجین یا مارجین لول تشخیص می دهد که معامله گر امکان ترید دارد یا نه.

هر بروکری محدودیت های خاص خود را برای سطح مارجین دارد. اما می توان گفت اکثر بروکر ها سطح صد درصد را برای سطح مارجین در نظر گرفته اند. این محدودیت را سطح کال مارجین (Margin Call) نامیده می شود. سطح کال مارجین صد درصد به این معنی است که اگر مارجین لول حساب شما به صد درصد برسد، شما هنوز می توانید پوزیشن هایتان را ببندید، اما نمی توانید پوزیشن جدیدی بگیرید. بنابراین وقتی که سطح کال مارجین صد درصد رخ دهد، اکوئیتی حساب شما با مارجین حساب تان برابر شده است و شما در حال ضرر دادن در پوزیشن هایتان هستید و روند بازار برخلاف پوزیشن های شما در حرکت است، هنگامی که اکوئیتی حساب شما برابر مارجین گردد، شما به هیچ عنوان نمی توانید پوزیشن جدیدی بگیرید. در حقیقت کارگزاری با این کار به شما اجازه نمی دهد که بیشتر از پول موجود در حساب خود ریسک کنید و در نهایت به کارگزاری بدهکار شوید.
تصور کنید که شما یک حساب ۲۰۰۰۰ دلاری و یک پوزیشن ضررده با مارجین ۲۰۰۰ دلار دارید. اگر بازار بر خلاف پوزیشن شما در حرکت باشد و ضرر شما به ۱۸۰۰۰ دلار برسد اکوئیتی شما ۲۰۰۰ دلار خواهد بود (۲۰۰۰۰ دلار منهای ۱۸۰۰۰ دلار) که با مارجین شما برابر می باشد. بنابراین سطح مارجین شما (۲۰۰۰ تقسیم بر ۲۰۰۰) × ۱۰۰، مساوی صد درصد خواهد بود. هنگامی که سطح مارجین به صد درصد برسد، دیگر نمی توانید هیچ پوزیشن جدیدی بگیرید، مگر اینکه بازار تغییر جهت بدهد و اکوئیتی شما بیشتر از مارجینتان گردد.

تفاوت اسپات و فیوچرز در معاملات بازار های ارز دیجیتال

در بازار های مالی راه های مختلفی برای معامله کردن وجود دارد که یکی از آنها اسپات و دیگری فیوچرز است. در این بخش به صورت کامل تفاوت اسپات و فیوچرز را با هم بررسی کردیم.به طور کلی در بازار ارز دیجیتال معاملات به دو دسته اسپات (نقدی) و فیوچرز (آتی) تقسیم میشوند. تفاوت اصلی اسپات و فیوچرز در این است که اسپات روش سنتی معامله است اما فیوچرز آینده ترید و روشی نوین است که کامل تر درباره این دو در آموزش ارز دیجیتال رایگان صحبت کرده ایم. در ادامه با پاورآپ ترید همراه باشید.

معاملات اسپات (Spot)

در بخش اول تفاوت اسپات و فیوچرز میریم سراغ معاملات اسپات! معاملات اسپات که از جمله ساده ترین معاملات هستند به این معنا هست که شما کالا یا در بازار های مالی سهام یا ارز دیجیتالی را خریداری میکنید و آنچه که خریداری کرده اید برای شما ثبت میشود.

در مثال ساده تر می توانیم خریداری دلار را بررسی کنیم. معامله اسپات به این معنا است که هنگامی که دلار 15000 تومان است 1000 دلار خریداری کنید. شما به صراف 15000000 تومان میدهید و همان لحظه دلار ها به شما داده میشوند. شما باید دلارها را نگه دارید. چنانچه قیمت دلار بالا برود سرمایه شما بیشتر میشود و هنگامی که قیمت دلار پایین بیاید سرمایه شما کاهش پیدا میکند.

در چنین معاملاتی تنها در صورتی که قیمت دلار افزایش پیدا کند شما سود خواهید کرد در غیر این صورت ضرر میکنید و از سرمایه شما کم میشود. با مثالی که زدیم متوجه میشویم که تمام صرافی هایی که در ایران هستند فقط از معاملات اسپات پشتیبانی می کنند و امکان معامله فیوچرز حداقل برای افراد عادی وجود ندارد.

اصطلاحات معاملات اسپات

Spot trading: سبک معاملاتی اسپات

Spot price: قیمت لحظه ای که برای خرید و فروش استفاده میشود

Spot market: بازاری که تمام معاملات آن نقدی است مثل صرافی های کشور ایران

جمع بندی اسپات

معاملات اسپات نقدی هستند و شما هر آنچه که خریداری کرده اید تحویل میگیرید. این نوع معاملات یک طرفه هستند و شما قادر هستید فقط از افزایش قیمت آن ها سود بگیرید. معاملات اسپات با قیمت لحظه ای معامله می شوند و قیمت هر تغییری كند دارایی شما اگرچه ارزشش کم یا زیاد میشود اما کمیت آن تغییری نمیکند.

معاملات فیوچرز (Futures)

حالا در تفاوت اسپات و فیوچرز نوبت به معاملات فیوچرز میرسد. معاملات اسپات دقیقا نقطه مقابل بازار های اسپات هستند زیرا در بازار های اسپات شما هر آنچه که خریداری کرده اید را تحویل میگیرید اما در معاملات فیوچرز شما در قرارداد زمانی را در آینده برای تحویل آنچه که خریداری کرده اید معین میکنید و مبلغی را به عنوان ضمانت نامه پرداخت میکنید.

به زبان ساده تر میتوانید از کال مارجین یا لیکویید شدن چیست؟ نوسانات بازار درآمد داشته باشید به شرطی که به اندازه کافی آموزش دیده باشید و بتوانید به بهترین صورت ممکن آینده قیمتی بازار را پیش بینی کنید. در این بازار افرادی که بهتر اموزش دیده اند و در تحلیل و پیش بینی بازار توانایی بالاتری دارند همیشه از سایرین موفق ترند در نظر داشته باشید اگر می خواهید بازار ارز های دیجیتال را کامل آموزش ببینید، حتما آموزش رایگان ارز دیجیتال را مشاهده کنید.

در معاملات فیوچرز یا آتی مفهومی به نام اهرم یا لوریج وجود دارد که به این معنی است که صرافی به شما مقدار مشخصی پول قرض میدهد به عنوان مثال 50000 دلار از صرافی میگیرد و با آن یک بیت کوین خریداری میکنید زمانی که قیمت بیت کوین به 60000 دلار رسید میفروشید و 10000 دلار شما سود کرده اید.

البته همه چیز به این سادگی که گفته شد نیست و قوانین و شرایط خاص خودش را دارد اما روال کلی معاملات با لوریج به این صورت است.به یاد داشته باشید برخلاف بازار اسپات که دارایی شما ثابت است وفقط ارزش آن تغییر میکند در بازار فیوچرز احتمال به صفر رسیدن حساب شما و از دست دادن سرمایتون وجود دارد به همین دلیل است که تمامی افراد اصرار به آموزش کافی قبل از ورود به این بازار را دارند.

اصطلاحات معاملات فیوچرز

• Long Position: به معنی ورود به پوزیشن خرید(buy)
• :Short Position: به معنی ورود به پوزیشن فروش (sell)
• Leverage: ضریب اهرمی که سرمایه شما را چندین برابر میکند و به سبب آن سود و زیان شما نیز به نسبت ضریب اهرمی آن افزایش میابد.
• Call margin: کال مارجین یا اصطلاح رایج تر آن لیکویید شدن به این معنا است که ضرر های شما بیشتر از سرمایه شما است و صرافی حساب شما را میبندد و سرمایه شما عملا به صفر میرسد.

در معاملات فیوچرز اصطلاحات دیگری نیز وجود دارد که مربوط به چارت قیمتی است که میتوانیم به چند مورد اشاره کنیم:

Sell stop: محدوده مشخصی است در روند نزولی بازار که اگر بازار به آن محدوده برسد مطمئنا از آن محدوده پایین تر نیز می رود پس این پوزیشن را تنظیم می کنیم تا بعد از آن محدوده وارد پوزیشن فروش شود.

Sell limit: محدوده مشخصی است در بازار صعودی که اگر قیمت به آن محدوده برسد بر میگردد و دیگر بالاتر نمیرود پس این پوزیشن را تنظیم میکنیم تا زمانی که به این محدوده رسید وارد پوزیشن فروش شود.

Buy stop: محدوده مشخصی است در روند صعودی بازار که اگر بازار به آن محدوده برسد مطمئنا از آن محدوده بالاتر نیز می رود پس این پوزیشن را تنظیم می کنیم تا بعد از آن محدوده وارد پوزیشن خرید شود.

Buy limit: محدوده مشخصی است در بازار نزولی که اگر قیمت به آن محدوده برسد بر میگردد و دیگر پایین تر نمی رود پس این پوزیشن را تنظیم میکنیم تا زمانی که به این محدوده رسید وارد پوزیشن خرید شود.

برای درک بهتر مفاهیم بالا که شاید برای شما پیچیده باشد به عکس زیر توجه کنید:

البته در صرافی باینس کمی سفارش ها متفاوت هستند . در این صرافی شما میتوانید سفارش لیمیت برای خرید یا فروش را خودتان تنظیم کنید و از قسمت های دیگر میزان و نحوه ورود را مشخص کنید.

Stop trailing: نوعی از حد ضرر است که ثابت نیست و با بالا رفتن قیمت با فاصله معینی تغییر میکند و باعث میشود تا در صورت برگشت بازار باز هم شما سود کنید.

Stop Loss: تعیین کردن محدوده ای برای جلوگیری از ضرر بیشتر که در این بازار بسیار ضروری است.

Risk free: تغییر دادن محدوده حد ضرر و قرار دادن آن روی نقطه شروع. با این کار حتی اگر بازار برگردد شما ضرر نخواهد کرد.

جمع بندی فیوچرز

در فیوچرز سود های شما میتواند بسیار بیشتر از اسپات باشد به شرط آموزش کافی، همانطور که سود ها بیشتر است ضرر ها هم می تواند زیاد باشد. فیوچرز دوطرفه است و شما میتوانید هم از طریق فروش و هم از طریق خرید سود کنید. در این بازار امکان استفاده از لوریج یا ضریب اهرمی وجود دارد. بر خلاف بازار اسپات، در فیوچرز حساب شما میتواند به صفر برسد و سرمایه خود را از دست دهید.

نتیجه گیری

با کال مارجین یا لیکویید شدن چیست؟ هم درباره تفاوت اسپات و فیوچرز صحبت کردیم و هر دو نوع این معاملات مناسب هستند و افراد باید با توجه به علم و توانایی خودشان وارد این بازار ها شوند. به طور کلی درصد سود هایی که بازار فیوچرز به افرادی که اطلاعات کافی دارند میدهد بسیار بیشتر از بازار اسپات است اما حتما باید با علم وارد این بازار شد.

همانطور که سود های این بازار بیشتر است ضرر های فیوچرز نیز بیشتر است و احتمال از دست دادن سرمایتون وجود دارد. به طور کلی برای سرمایه گذاری های بلند مدت بازار اسپات بسیار مناسب است اما برای ترید و سرمایه گذاری های میان مدت و کوتاه مدت بازار فیوچرز علی رغم ریسک بالایی که دارد کاملا بستر مناسبی است.

تفاوت معاملات Spot و Margin؛ کدام روش معاملاتی را در بازار ارزهای دیجیتال انتخاب کنیم؟

تفاوت سیستم معاملاتی اسپات و مارجین عمدتا در ریسک به ریوارد یا میزان سود در برابر ضرر این سیستم‌های معاملاتی برای معامله‌گران است. به طور کلی بازار کریپتو نسبت به بازار‌های دیگر از جمله معاملات سهام، اوراق قرضه، کالا‌ها، ارزها و غیره پر ریسک‌تر است؛ مثلا بیت‌کوین آنقدر بی‌ثبات است که افزایش و کاهش قیمت آن تا ۱۰ درصد در روز هم، چندان غیر عادی به نظر نمی‌رسد. معاملات اسپات با قیمت لحظه‌ای یا فعلی بازار انجام ‌می‌شود؛ یعنی هنگامی که معامله‌ای انجام می‌دهید باید کل پول آن معامله را در حساب خود داشته باشید و در همان لحظه باید کل مبلغ خرید خود را تسویه کنید، ولی در معاملات مارجین نیاز نیست کل مبلغ یک معامله را در حساب خود داشته باشد و تنها با داشتن مقداری پول در حساب خود و قرار دادن آن به عنوان وثیقه، می‌توانید باقی هزینه معامله را از صرافی قرض کنید و معامله خود را انجام دهید. در این مقاله به تفاوت معاملات اسپات و مارجین، توضیح هر‌کدام از آن‌ها، تشریح اصطلاح کال‌مارجین (Margin Call) و پوزیشن‌های لانگ و شورت (Long Position – Short Position) و روش کاهش ریسک معاملات در مارجین می‌پردازیم.

تفاوت‌ معاملات اسپات و مارجین

نحوه عملکرد بازار اسپات به این صورت است که، شما در آن کوین‌های خود را مستقیما به پول نقد، استیبل کوین‌ها مثل تتر یا سایر رمز ارزها مثل بیت‌کوین تبدیل می‌کنید و در واقع با انجام این معاملات صاحب آن دارایی می‌شوید. در کال مارجین یا لیکویید شدن چیست؟ بازار مارجین این روند پیچیده‌‌تر و پرریسک‌تر است؛ هر چند میزان سود حاصله نیز در مقابل پذیرفتن ریسک معامله در آن، بسیار بیشتر است.

میزان سود یا ضرر در معاملات مارجین در بازار کریپتو معمولا بین ۲ تا ۱۰۰ برابر است. در این شیوه معامله، شما در واقع پولی را از صرافی قرض می‌گیرید و با آن پول افزایش یا کاهش قیمت یک ارز دیجیتال را پیش‌بینی می‌کنید؛ اگر روند قیمتی آن ارز را درست پیش‌بینی کرده باشید، سود خود را برداشته و پولی که به عنوان قرض گرفته‌اید را برمی‌گردانید و اگر روند قیمتی را اشتباه پیش‌بینی کرده باشید، باید مبلغ قرض، سود صرافی و کارمزد تراکنش را بازگردانید. در ادامه به بررسی دقیق‌تر هر کدام از این شیوه‌های معاملاتی می‌پردازیم.

معاملات اسپات چیست؟

قانون اولیه معاملات این است که بیش از موجودی خود روی یک معامله ریسک نکنید و رعایت این قانون در بازار اسپات بسیار آسان است؛ در معاملات Spot تنها پرداختی شما کارمزد معاملات است که بسته به صرافی‌ای که در آن معامله می‌کنید و میزان پولی که با آن معامله می‌کنید، بین ۰.۱ تا ۲ درصد مبلغ معامله، متغیر است. البته اگر سود کنید، در برخی صرافی‌ها مبلغی را به عنوان مالیات نیز باید پرداخت کنید.

با مثالی به نحوه عملکرد بازار اسپات می‌پردازیم؛ مثلا شما یک عدد بیت‌کوین را در قیمت ۵۰,۰۰۰ دلار می‌خرید اگر قیمت آن به ۵۵,۰۰۰ دلار برسد، ۵,۰۰۰ دلار یا معادل ۱۰ درصد سود می‌کنید و اگر قیمت آن به ۴۵,۰۰۰ دلار برسد، ۵,۰۰۰ دلار یا معادل ۱۰ درصد ضرر می‌کنید.

ریسک این معاملات را می‌توان با گذاشتن حد ضرر، حد سود و Stop-Limit کاهش داد. نحوه عملکرد این قابلیت در صرافی به نحوی است که زمانی که این سفارشات را ثبت می‌کنیم، صرافی به صورت خودکار و با رسیدن قیمت به قیمت ثبت شده توسط ما اقدام به فروش دارایی ما می‌کند و باعث می‌شود از ضرر بیشتر جلوگیری شود.

معاملات مارجین چیست؟

معاملات مارجین نوعی شرط‌بندی روی پیش‌بینی قیمت یک کوین یا توکن است. اکثر صرافی‌ها تا ۲۰ برابر یعنی با نسبت ۱ به ۲۰ به شما اهرم یا لوریج (Leverage) می‌دهند؛ یعنی شما تا ۲۰ برابر موجودی خودتان می‌توانید خرید کنید؛ ولی در بعضی از آن‌ها تا ۱۰۰ برابر موجودی خودتان یعنی نسبت ۱ به ۱۰۰ برابر به شما توان خرید داده می‌شود. مثلا اگر شما ۱۰۰ دلار دارید و از لوریج ۱۰۰ استفاده می‌کنید، می‌توانید ۱۰,۰۰۰ دلار خرید کنید که ۹,۹۰۰ دلار آن را قرض گرفته‌اید. در لوریج ۲۰، شما با پرداخت ۵ درصد از قیمت یک کوین می‌توانید آن‌را به طور کامل بخرید؛ مثلا اگر می‌خواهید یک بیت‌کوین را با قیمت ۵۰,۰۰۰ دلار با لوریج ۲۰ بخرید، ۲,۵۰۰ دلار وثیقه می‌گذارید و ۴۷,۵۰۰ دلار باقی مانده را وام (قرض) می‌گیرید. اگر قیمت بیت‌کوین ۱۰ درصد افزایش پیدا کند و به ۵۵,۰۰۰ دلار برسد، پول شما ۲ برابر می‌شود که یعنی ۱۰۰ درصد سود کال مارجین یا لیکویید شدن چیست؟ کرده‌اید. اما اگر قیمت بیت‌کوین ۱۰ درصد کاهش یابد و به ۴۵,۰۰۰ دلار برسد، ضرر شما ۲ برابر بیشتر از مبلغی که در ابتدا آورده‌اید می‌شود؛ یعنی ۲۰۰ درصد ضرر خواهید کرد. اما به طور کلی معاملات مارجین به این شکل عمل نمی‌کنند و هنگامی که اصل پول خود را از دست می‌دهید، صرافی معامله شما را می‌بندد و اجازه نمی‌دهد که پولی که از آن قرض گرفته‌اید از بین برود.

کال مارجین (Margin Call) یا لیکویید (Liquid) شدن در بازار کریپتو چیست؟

در واقع کال مارجین یا لیکویید شدن در کریپتو، وضعیتی است که میزان زیان معاملات از حد مجاز آن بیشتر شده باشد در کال مارجین یا لیکویید شدن چیست؟ این حالت صرافی وثیقه گذاشته شده را بر‌می‌دارد و معامله را می‌بندد.

اتفاقی که در کال مارجین می‌افتد، این است که در مثال بالا اگر قیمت بیت‌کوین به ۴۷,۵۰۰ دلار نزدیک شود، شما به از دست دادن ۲,۵۰۰ دلار وثیقه خود نزدیک می‌شوید و صرافی برای جلوگیری از این اتفاق به شما پیغام می‌دهد و از شما می‌خواهد به مبلغ وثیقه خود اضافه کنید؛ اگر شما این پیغام را نبینید، وجه وثیقه مورد نیاز را نداشته باشید یا به سرعت برای تامین آن وجه اقدام نکنید، حساب شما لیکویید (Liquid) می‌شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که صرافی معامله شما را به طور خودکار می‌بندد و وثیقه شمارا برای پرداخت به وام دهندگانی که اصل و سود پول خود را می‌خواهند، می‌فروشد و همچنین کارمزد معاملات خود را نیز دریافت می‌کند. بنابراین قبل از اینکه بیت‌کوین به قیمت ۴۷,۵۰۰ دلار برسد، شما کل ۲,۵۰۰ دلار خود را از دست می دهید.

در ۱۲ مارس سال ۲۰۲۰ (۲۲ کال مارجین یا لیکویید شدن چیست؟ اسفند سال ۱۳۹۸) قیمت‌ بیت‌کوین در چند ساعت به طور ناگهانی از ۸,۰۰۰ دلار به ۳,۶۰۰ دلار سقوط کرد و در ۲۴ ساعت نزدیک به ۱ میلیارد دلار پوزیشن لانگ (خرید استقراضی) لیکویید شد.

پوزیشن لانگ و پوزیشن شورت (Long Position – Short Position) چیست؟

پوزیشن یا موقعیت لانگ و شورت در واقع یک نوع شرط بندی روی افزایش یا کاهش قیمت یک ارز در بازار مارجین است؛ که شما افزایش قیمت (پوزیشن لانگ) یا کاهش قیمت (پوزیشن شورت) رمزارز‌ها را پیش‌بینی می‌کنید. در اکثر مواقع، این پیش‌بینی‌ها با اهرم یا لوریج انجام می‌شود.

هنگامی که پوزیشن لانگ باز می‌کنید، در واقع شما یک کوین یا توکن را می‌خرید و در پوزیشن شورت شما مقدار مشخصی از یک کوین مثلا بیت‌کوین را در تاریخی که از قبل تعیین شده‌ می‌فروشید، در صورتی که هنوز مبلغ خرید آن‌را پرداخت نکرده‌اید. هدف از انجام این کار این است که بتوانیم آن‌را پایین‌تر از قیمتی که طرف مقابل برای آن پرداخت کرده است، از او بخریم.

چگونه می‌توان ریسک معاملات مارجین را کاهش داد؟

معاملات مارجین در بازار کریپتو به دلیل نوسانات قیمتی بالا بسیار پر‌ریسک است؛ اگر علاقه‌مند به معامله در این بازار هستید می‌توانید هم زمان از معاملات لانگ و شورت برای کاهش ریسک در معاملات مارجین استفاده کنید، که به معنای معامله در دو جهت عکس هم بر روی یک رمز ارز است، که هدف از آن کنترل و مدیریت سرمایه توسط روش هجینگ (Hedging) در مواقعی است که پوزیشن سنگینی روی حرکت قیمت در یک جهت باز کرده‌اید. ولی قیمت در جهت دیگر حرکت می‌کند. در این مواقع با استفاده از روش هجینگ ریسک معاملات خود را کاهش می‌دهید و می‌توانید با استفاده از این روش به سود برسید. این روش به طور گسترده‌ای در همه بازار‌ها برای محافظت از سرمایه‌گذاران در برابر ضررهای بزرگ استفاده می‌شود و با توجه به نوسانات بازار کریپتو، استفاده از این روش در این بازار اهمیت بیشتری نسبت به بازار سهام دارد.