مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال
مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال در این مقاله سوالهای زیادی را پاسخ خواهد داد . تغییر سیستم های مالی دنیا در گذر زمان و ظهور ارزهای دیجیتال ، چالش های جدیدی در برابر علاقه مندان به دنیای سنتی و مدرنیسم قرار داده است .
پول فیات
پول فیات نوعی از ارز است که توسط دولت ها صادر و توسط مقامات پولی و بانکی آن کشور مثل بانک مرکزی تنظیم ، چاپ و یا ضرب می گردد . ارز فیات همان پولی است که مردم به صورت روزمره از آن استفاده می کنند .
ارزش پول فیات به دلیل اینکه مانند گذشته پشتوانه ای مانند طلا یا نقره ندارد ، دولتی است که آنرا صادر کرده است . همچنین ارزش آن به باور ، اعتبار ، پذیرش در استفاده در تراکنش های دو طرف ، حمایت دولت و …. است . ارزش پول فیات از ارتباط بین عرضه و تقاضا و ثبات دولت نیز حاصل می گردد .
بیشتر ارزهای کاغذی دنیا مانند : دلار آمریکا ، یورو در اروپا و دیگر ارزهای مهم پول فیات هستند .
ارز فیات می تواند به صورت کاغذی و اسکناس ، به صورت الکترونیکی ، پی پال ، کارت های اعتباری و … باشد .
فیات یک لغت لاتین و به معنی حکم ” باید بشود ” ، ” بگذار بشود ” است .
تاریخچه ارز فیات
در کشور چین حدود قرن یازدهم میلادی و در زمان سیچوآن ، برای اولین بار ، به جهت خرید ابریشم ، نقره و طلا ، تصمیم به چاپ پول کاغذی گرفته شد .
همچنین پس از آن در حوالی قرن سیزدهم و در زمان یکی از نوادگان چنگیز به نام کوبلای خان بود که ارز فیات در سرزمین های تحت سلطه وی شروع به کار ریسک های استفاده از پول های فیات کرد . هرچند برخی مورخان معتقند هزینه بالای راه اندازی این سیستم و تورم ناشی از آن باعث سقوط سلطنت کوبلای خان شد .
در قرن هفدهم نیز اروپائیان به این امر روی آوردند . کشورهایی مانند اسپانیا ، هلند و سوئد از ارز فیات استفاده می کردند . عدم موفقیت سوئد در این امر باعث شد درنهایت سیستم مالی این کشور به استاندارد نقره روی گردان شود .
در قرن های 18 و 19 فرانسه و تمام مستعمرات آن و کشورهای آمریکای شمالی به تدریج شروع به استفاده از این سیستم پولی نمودند .
مدتی بعد و در قرن بیستم ، تا سال 1933 ایالات متحده آمریکا مجدد به سمت پول کالایی رفتند . در این سال دولت مبادله پول های کاغذی را با سایر کالاها و طلا متوقف کرد . و نهایتا در سال 1971 رئیس جمهور ایالات متحده “ریچارد نیکسون” پول فیات را رسما جایگزین استاندارد طلا نمود . پس از این تصمیم بود که استاندارد طلا در تمام کشورهای دنیا متوقف شد و ارز فیات جایگزین سیستم پولی سنتی گذشته گردید .
مزایای استفاده از ارز فیات
معایب استفاده از ارز فیات
ارز دیجیتال ، رمز ارز
رمزارز یا ارز دیجیتال : (Cryptocurrency) یکی از مدل های ارز مجازی است که از تکنولژی رمزنگاری در ساخت و طراحی آن استفاده شده و معمولاً به صورت نامتمرکز اداره میشود.
رمزارز (یا رمزپول، یا ارز رمزپایه) نوعی پول دیجیتال است . در آن تولید تأیید اصالت تراکنش ها با استفاده از الگوریتمهای رمزگذاری کنترل می گردد . و معمولاً به صورت نامتمرکز (بدون وابستگی به یک بانک مرکزی) به انجام کار می پردازند . با توجه به تعریف های زیادی که در مورد رمزارزها به وجود آمده این عبارت از نظر حقوقی دقت کافی ندارد .
به دلیل کنترل نامتمرکز ، رمزارزها معمولا مقابل سیستم بانکداری قرار می گیرند . این نامتمرکز بودن در رمزارزها از طریق تکنولژی بلاک چین امکان پذیر شده که خود آن نوعی از دفتر کل توزیع شده است .
اولین کریپتوکارنسی نامتمرکز بیت کوین نام دارد که در سال 2009 توسط ساتوشی ناکاموتو ایجاد و عرضه گردید .
تعریف رمزارز در واژه نامه مریم وبستر :
«هرگونه ارزی که تنها به صورت دیجیتالی وجود دارد . معمولاً صادرکننده یا تنظیم کننده مرکزی ندارد . اما از سامانه توزیع شده برای ذخیره تراکنشها و مدیریت انتشار واحدهای جدید استفاده میکند و برای ممانعت از جعل و تراکنشهای متقلبانه بر رمزنگاری تکیه دارد»
تعریف رمزارز در واژه نامه آکسفورد :
هر گونه سامانه پول الکترونیکی که برای خرید و فروش آنلاین استفاده میشود و نیازی به بانک مرکزی نداشته باشد .
مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال
پول فیات و مرز ارز روشهایی برای پراخت هستند اما بایکدیگر تفاوتهایی نیز دارند . برخی از تفاوتهای ارزفیات و رمزارز به شرح زیر است .
قانونی بودن
اولین موضوع در مقایسه ارز فیات و رمزارز شکل قانونی بودن آنها می باشد . دولتها ارزهای فیاتی را صادر میکنند که توسط بانک مرکزی آن کشور تنظیم گردیده باشد . پول فیات مانند یک مناقصه قانونی است که در بیشتر اوقات به عنوان روش رسمی برای انجام تراکنشها تلقی میشوند. دولتها عرضه پول فیات را کنترل میکنند و با کنترل سیاستهای توزیع، ارزش آنها را در زمانهای مختلف تغییر میدهند.
از سوی دیگر رمزارزها اساساً داراییهای دیجیتال هستند . بهعنوان روش تبادلی استفاده میشوند که دولت هیچ کنترلی بر روی آن ندارد. خصوصیت غیرمتمرکز بودن آن بدین معنی است که هیچ مقام مرکزی بر روی ارزش آن کنترل و اثر ندارد. برخی از کشورها رمزارزها را ممنوع کردهاند . دلیل نگرانی دولتها آن است که از آنها برای فعالیتهای غیرقانونی مثل تروریسم و پولشویی استفاده گردد .
ماهیت فیزیکی
رمزارزها به دلیل اینکه بهصورت آنلاین و مجازی کار میکنند، به شکل فیزیکی قابل لمس نیستند. در عوض ارزهای فیات دارای جنبه فیزیکی هستند و به شکل سکه و اسکناس موجود هستند تا به شکل فیزیکی قابل حس کردن باشند. جنبه فیزیکی پول فیات در حال حاضر چالشهای بسیاری را با خود به همراه دارد و جابهجایی این مقدار عظیم از پول نیز سخت خواهد بود .
جنبه تبادل
مورد کلیدی بعدی در مقایسه ارز فیات و رمزارز این است که رمزارزها به شکل دیجیتالی موجود هستند و توسط کامپیوترها ایجاد میشوند و به شکل قطعه کدی خصوصی عمل می نمایند . روش تبادل آنها نیز کاملاً دیجیتال است. در مقابل، پول فیات میتواند هم به شکل دیجیتال و هم به شکل فیزیکی مورد استفاده قرار بگیرد. سرویسهای پرداخت الکترونیک به افراد اجازه انتقال پول فیات را به صورت دیجیتال میدهد. همچنین افراد میتوانند با یکدیگر از این طریق تعامل کنند و پول را به صورت فیزیکی جابهجا کنند.
عرضه
یک تفاوت اصلی دیگر در مقایسه ارز فیات و رمزارز در نحوه عرضه است. پول فیات دارای عرضه نامحدود است و این مسئله به این معنی است که مقامات مرکزی هیچ محدودیتی برای تولید پول ندارند. اکثر رمزارزها در عرضه ظرفیتی مشخص دارند و این یعنی مجموعهای مشخص از کوینها برای عرضه وجود دارد. برای مثال، کل تعداد بیتکوینهایی که عرضه خواهد شد ۲۱ میلیون است. با پول فیات، غیرممکن است که بتوان مقدار پول در گردش را در هر بازه زمانی مشخص کرد ولی با رمزارزها، چنین کاری ممکن است.
ذخیرهسازی
مجازی بودن رمزارزها به این معنی است که آنها به صورت آنلاین در دسترس هستند. بدین ترتیب در کیفپولهای دیجیتال ذخیره میشوند که عموماً با نام کیفپول رمزارز شناخته میشوند. در حالی که اکثر کیفپولهای دیجیتال مدعی هستند که ذخیرهسازی امنی ارائه میکنند، ولی برخی از آنها هک شدهاند و باعث شده است افراد داراییهای بسیاری را از دست بدهند.
از سوی دیگر تنوع پول فیات به این معنی است که آن را میتوان به اشکال مختلف ذخیره کرد. برای مثال، فراهمکنندگان سرویسهای پرداخت مثل پیپال، به افراد اجازه ذخیره پول فیات به شکل دیجیتال را نیز میدهد. بانکها نیز مسئول مراقبت از ارزهای فیزیکی هستند. رمزارزها و پولهای فیات با ویژگیهایی همراه هستند که باعث میشود بدون در نظر گرفتن صلاحیت آنها، به آنها به شکل وسیلهای برای سواستفاده دولتها نگاه نشود. با این حال، معایبی نیز دارند و در سراسر دنیا مناقشاتی در مورد کاربرد هر یک از این ارزها وجود دارد.
سخن آخر
در مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال می توان گفت : هرچند ارزهای دیجیتال در چند سال اخیر جایگاه مناسبی در اقتصاد جهانی پیدا نموده اند ، اما هنوز هم ارز فیات رایجترین سیستم مالی در دنیاست. دلار، پوند و یورو با توجه به کشورهای چاپ کنندهی آنها که همگی اقتصادهای قدرتمندی دارند . هنوز مهمترین رکن فعالیتهای اقتصادی در گوشه و کنار دنیا هستند. این ارزها هرچند تاریخچه سفیدی ندارند و مشکلات فراوانی تا به اینجا برای کشورهای مختلف و اقتصاد آنها ایجاد کردهاند، اما هنوز هم پذیرش عمومی بیشتری نسبت به ارزهای دیجیتال در دنیا وجود دارد .
با این وجود به نظر می رسد زمان زیادی لازم است تا مردم دنیا به جای پولهای فعلی قابل لمس ، پولهایی را که به صورت یک کد نوشتاری تولید می گردند را بپذیرند . به هر حال همچنان آینده هر دوی این نظامهای مالی در پرده ای از ابهام قرار دارد و آینده مشخص خواهد کرد کفه ترازو در سالهای بعد به سمت کدامیک سنگین تر شده و توانایی تسخیر بازار های مالی را بدست می آورند .
ریسک های استفاده از پول های فیات
تفاوت پول فیات و ارز دیجیتال چیست ؟
اگر بخواهیم به صورت کلی به این موضوع و این رابطه نگاه کنیم میتوانیم بگوییم ضعف های پول های فیات باعث شد تا ارزهای دیجیتال به وجود بیایند در واقع ارزهای دیجیتال ماهیت خود را مدیون مشکلات و معایب پول های فیات هستند. پیش از این در مورد سیستم های مالی و پول های فیات به طور مجزا صحبت کردیم اما با توجه به رابطه پول فیات و ارز دیجیتال در این مقاله از سایت دکتر رضا شیرازی قصد داریم به طور کامل به رابطه پول فیات و ارز دیجیتال بپردازیم در ادامه همراه ما باشید.
در قدم اول باید ببینیم پول فیات چیست ؟
پول فیات چیست ؟
همانطور که پیش از این در مقاله پول فیات چیست به طور کامل به ان اشاره کردیم پول فیات به پولی گفته میشود که هیچ گونه ارزش ذاتی ندارد و صرفا افراد جامعه و دولت به واسطه اعتماد متقابلی که به هم دارند آن را با ارزش میدانند. پول فیات زمانی ایجاد شد که دیگر کشورها ذخیره کافی طلا نداشتند و نمیدانستند حواله های طلایی که قبلا در اختیار مردم قرار داده بودند را با ارزش کنند.
بعد از جداسازی طلا از پول های فیات بازارهای مالی به 2 دسته تقسیم شدند دسته اول بازارهای طلا بودند که افرادی که طلای زیادی داشتند در آن قیمت طلا را در آن تعیین میکنند و دولت دخل و تصرفی در آن نداشت و بازارهای دوم بازارهای پول های فیات و بی پشتوانه ای بودند که توسط دولت چاپ و توزیع میشود و این دولت ها بودند که باید به درستی از این پول ها استفاده میکردند تا باعث آسیب به اقتصاد نشوند.
در ادامه به ویژگی های پول های فیات اشاره میکنیم
ویژگی پول های فیات
پول های فیات هم دارای ویژگی های مثبت هستند و هم ویژگی های منفی و این بستگی به دولت ها دارد که چگونه از این پول ها استفاده کنند.
الف) مزایای پول های فیات
از مزایای پول های فیات میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
اما این پول های معایبی نیز دارند
ب) معایب پول های فیات
از معایب پول های فیات میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
بهتر است برای درک ارتباط درست پول های فیات و ارزهای دیجیتال ببینیم استفاده از پول های فیات میتواند چه آسیبی به اقتصاد یک کشور وارد کند.
ریسک های استفاده از پول های فیات
پول های فیات در عین حال که مزایای زیادی دارند معایب بسیاری هم با خود به همراه می آورند یکی از این مشکلات به وجود آمدن تورم به خاطر افزایش حجم زیاد نقدینگی و عدم مدیریت رابطه عرضه و تقاضا است .
کشوری را در نظر بگیرید که برای خروج از بحران های اقتصادی به اشتباه تصمیم میگیرید پول های زیادی را چاپ و وارد بازار کند در ابتدای امر برای مدت کوتاهی کشور از حالت رکود خارج میشود اما به مرور با افزایش حجم نقدینگی و پول های فیات تقاضا برای کالا و خدمات نیز بیشتر میشود و از آنجایی که خدمات و کالاها تا حدی پاسخگوی تقاضاها هستند از جایی به بعد دیگر آن کشور با کاهش کالا و خدمات روبرو میشود و پس از مدتی به محض موجود شدن کالا و خدمات به قدری تقاضا زیاد است که صاحبان کالا یا خدمات مجبور میشوند قیمت ها را چند برابر کنند.
بالارفتن شدید قیمت ها باعث کاهش قدرت خرید میشود و این کاهش قدرت خرید به بی ارزش شدن پول می انجامد و در نهایت همه این عوامل باعث میشوند تا تورم به وجود بیاید.
همه این مسائل در سال های اخیر باعث شده است تا کشورها به دنبال راه حلی باشند تا بتوانند این رابطه عرضه و تقاضا را به درستی مدیریت کنند.
ارز دیجیتال
ارزهای دیجیتال از جمله سیستم های مالی نوظهوری هستند که در سال های اخیر استفاده از آن ها متداول تر شده است و حتی بسیاری از دولت ها از آنها استقبال کرده اند . ارزهای دیجیتال برای این به وجود آمده اند که بتواند خلاء های سیستم های مالی را پر کنند و ضعف های آن را برطرف کنند برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ارزهای دیجیتال میتوانید مقاله ارزهای دیجیتال چیست را مطالعه کنید.
ممکن است برای شما سوال باشد که ارزهای دیجیتال چه تفاوت و شباهتی با پول های فیات دارند در ادامه این مقاله به طور کامل به این موضوع اشاره میکنیم.
رابطه پول فیات و ارز دیجیتال
همانطور که میدانید ارزهای دیجیتال نیز مانند پول های فیات دارایی های فیزیکی نیستند پس میتوانیم بگوییم شباهت اصلی این نوع دارایی ها فیزیکی نبودن ( از لحاظ ارزش ذاتی) آنهاست مسئله دیگری که شاید بتوان به عنوان شباهت به آن اشاره کرد بی پشتوانه بودن ارزهای دیجیتال و پول های فیات است. البته در حال حاضر ارزهای دیجیتالی وجود دارند که به پشتوانه دلار در حال فعالیت هستند پس بهتر است بگوییم بعضی از ارزهای دیجیتال مانند بیتیکوین پشتوانه ای ندارند و به پول های فیات شباهت دارند
حال که در مورد شباهت های ارزهای دیجیتال و پول فیات صحبت کردیم بهتر است قدری نیز به تفاوت های آنها نیز اشاره کنیم.از جمله مهمترین تفاوت این دو این است که پول های فیات به طور کامل توسط دولت نظارت میشوند و تحت کنترل بانک مرکزی هستند اما ارزهای دیجیتال به صورت بلاکچین به فعالیت ادامه میدهند از دیگر تفاوت های اساسی پول های فیات و ارزهای دیجیتال میتوان به میزان موجود بودن آنها اشاره کرد پول های فیات محدودیتی برای عرضه ندارند و دولت ها بنابر سیاست های خود میتوانند تا بی نهایت پول های فیات عرضه کنند اما ارزهای دیجیتال به یک میزان مشخصی عرضه خواهند شد.
معاملات ارزهای دیجیتال بر بستر بلاکچین با سرعت بسیار بالا انجام میشود از این رو نیازی به هیچگونه واسطه ای نیز وجود ندارد بر خلاف نقل و انتقال پول های فیات که با سرعت کمتری و تحت نظارت بانکها انجام میشود. همچنین نقل و انتقال ارزهای دیجیتال به صورت بین المللی کار بسیار ساده ای است ولی برای انتقال پول های فیات از یک کشور به کشور دیگر باید مراحل پیچیده و زیادی طی شود.
در حال حاضر یکی از معایب ارزهای دیجیتال نسبت به پول های فیات نداشتن ثبات در بازارهای آن است به دلیل اینکه بازارهای ارزهای دیجیتال هنوز به بلوغ نرسیده اند نوسانات قیمتی زیادی در آنها مشاهده میشود البته که با گذشت زمان این مشکل برطرف خواهد شد. یکی دیگر از معایب ارزهای دیجیتال نسبت به پولهای فیات غیرقابل پیگیری بودن آنها است البته در حال حاضر راه هایی برای پیگیری تراکنش ها در بستر بلاکچین وجود دارد اما شاید همین دلایل مختصر باعث شده است که هنوز برخی از افراد در مقابل پذیرش ارزهای دیجیتال مقاومت کنند.
در هر صورت ارزهای دیجیتال امنیت بسیار بیشتری نسبت به پول های فیات دارند و در حال حاضر نیز بسیاری از دولت ها و افراد در حال پذیرش و استفاده از ارزهای دیجیتال هستند ما در این مقاله از سایت دکتر شیرازی قصد داشتیم شما را با رابطه ارزهای دیجیتال و پول فیات آشنا کنیم امیدواریم از این مقاله لذت برده باشید.
پول یا ارز فیات (Fiat Currency) چیست؟
ارز فیات یا پول بیپشتوانه مانند دلار آمریکا، در واقع یک پول قانونی است که ارزش خود را از دولت صادرکنندهاش میگیرد و برخلاف پول کالایی ارزش آن به یک کالای فیزیکی بستگی ندارد. فیات از واژه لاتین به همین نام و به معنی «بگذارید انجام شود» گرفته شده است. دولتی که پول فیات را چاپ میکند، عامل تعیینکننده در ارزش آن است. در حال حاضر بسیاری از کشورها از سیستم ارز فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایهگذاری و سپردهگذاری استفاده میکنند. این سیستم پولی در واقع جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است.
پیدایش پول فیات
منشا پیدایش پول فیات به قرنها پیش در کشور چین و زمانی که استان سیچوآن تصمیم گرفت پول کاغذی خود را در قرن ۱۱ چاپ کند، برمیگردد. در ابتدا این پول به ابریشم، طلا یا نقره قابل تبدیل بود. اما در نهایت با روی کار آمدن قوبلای خان، سیستم ارزی فیات را در قرن ۱۳ به راه انداخت. این سیستم ارزی برای امپراتوری مغول گران تمام شد، به طوری که مورخان هزینهکردنهای بیرویه و ابرتورم ناشی از آن را از دلایل اصلی سقوط این امپراتوری میدانند.
در قرن ۱۷ام پول فیات در قاره اروپا و کشورهای اسپانیا، هلند و سوئد نیز مورد استفاده قرار گرفت. سیستم ارز فیات در سوئد با شکست مواجه شد و دولت آن را با استاندارد نقره جایگزین کرد. در دو قرن آتی، فرانسه نو و مستعمرات سیزدهگانه در آمریکای شمالی نیز این سیستم را به کار گرفتند و بعدها دولت فدرال ایالات متحده نیز از آن استفاده کرد.
در قرن ۲۰ام میلادی دولت ایالات متحده بار دیگر به سیستم پول کالایی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳ به بعد دولت، مبادله پولهای کاغذی با طلا را متوقف ساخت. در سال ۱۹۷۲ نیز به دستور رئیسجمهور وقت، ریچارد نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را کنار گذاشت و افول سیستم پولی با پشتوانه را با استفاده از پول فیات در مقیاس جهانی رقم زد.
ارزهای فیات و استاندارد طلا
استاندارد طلا اجازه تبدیل اسکناسهای کاغذی به طلا را میداد. در واقع پشتوانه تمامی پولهای کاغذی منابع محدود طلا بود که توسط دولت نگهداری میشد. تحت سیستم ارزی با پشتوانه طلا، دولتها و بانکها تنها در صورت داشتن ذخایر طلا، قادر به معرفی مقدار برابری از ارز جدید به اقتصاد بودند. این سیستم پولی، جلوی دولت را از خلق پول و افزایش ارزش آن تنها بر مبانی فاکتورهای اقتصادی میگرفت.
در سوی دیگر، تحت سیستم ارز فیات پول دیگر به دارایی یا کالای به خصوصی قابل تبدیل نیست. دولتمردان با پولهای فیات، به طور مستقیم میتوانند بر روی ارزش ارزهای ملی تاثیر گذاشته و آن را به شرایط اقتصادی کشور پیوند زنند. در این سیستم پولی، دولت و بانکهای مرکزی اساسیترین نقش را در مواجهه با رویدادهای مالی مختلف مانند ایجاد بانکداری ذخیره کسری یا تسهیلات کمی ایفا میکنند.
طرفداران استاندارد طلا معتقدند که این سیستم ارزی به دلیل پشتیبانی شدن توسط یک دارایی فیزیکی و باارزش، از ثبات بیشتری برخوردار است. در مقابل طرفدران پولهای فیات عقیده دارند که قیمت طلا به خودی خود بیثبات است. در قالب این مفهوم، ارزش هر دو نوع سیستم پولی نوسان خواهد داشت. اما در سیستم ارزی فیات، دولت در دوران اضطرار اقتصادی انعطاف بیشتری در اقدامات ضروری خواهد داشت.
مزایا و معایب پول فیات
متخصصین حوزه مالی و اقتصاددانان در حمایت از ارزهای فیات هم عقیده نیستند. مدافعان و مخالفان آن مزایا و معایب زیر را برای ارزهای فیات مطرح میکنند:
کمیابی (Scarcity): پول فیات از کمیابی کالا یا دارایی فیزیکی مانند طلا تاثیر نمیپذیرد.
هزینه: خلق پول فیات از نظر اقتصادی نسبت به پول کالایی بهصرفهتر است.
واکنشپذیر: پول فیات این قدرت را در اختیار دولت و بانک مرکزی قرار میدهد که نسبت ریسک های استفاده از پول های فیات به بحرانهای اقتصادی انعطاف کافی را داشته باشند.
مبادلات بینالمللی: ارزهای فیات توسط تعداد زیادی از کشورها در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار میگیرند. این باعث ارائه فرم قابل قبولی از پول برای مبادلات تجاری شده است.
راحتی: برخلاف طلا، پول فیات به ذخایر فیزیکی که نیازمند نگهداری، محافظت، نظارت و دیگر امور هزینهزا باشد، نیست.ریسک های استفاده از پول های فیات
نبود ارزش ذاتی: ارزهای فیات فاقد ارزش ذاتی هستند. این به دولتها امکان «خلق پول از هیچ چیز» را میدهد که میتواند به ابرتورم و در نهایت سقوط سیستم اقتصادی یک کشور منجر شود.
سابقه تاریک: از نظر نمونههای تاریخی، پیادهسازی سیستم ارزی فیات معمولاً به سقوط نظامهای مالی ختم شده است که بیانگر خطرناک بودن استفاده از این سیستم پولی است.
ارز فیات و ارز دیجیتال
تنها مشابهت بین ارز فیات و ارز دیجیتال در نداشتن پشتوانه فیزیکی آنهاست. در حالی که ارز فیات توسط دولتها و بانکهای مرکزی کنترل میشود، ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکزی دارند.
تفاوت آشکار این دو سیستم پولی، در نحوه ایجاد پولهای جدید در هر یک از آنهاست. بیت کوین به عنوان نمونه برتر ارزهای دیجیتال، در مقایسه با پولهای فیات که در کنترل بانکهاست و اساساً میتوانند بدون هیچ پایه و اساسی به وجود آیند، عرضه و تعداد سکه محدودی دارد.
به عنوان شکل دیجیتالی پول، ارزهای دیجیتال هیچ قرین فیزیکی ندارند و به هیچ مرزی محدود نمیشوند. علاوه بر این، تراکنشها در ارزهای دیجیتال برگشتناپذیر است در حالی که در ارزهای فیات اینگونه نیست.
لازم به اشاره است که بازار ارز دیجیتال دربرابر بازارهای سنتی و مبادلات ارزی بسیار کوچکتر و پرنوسانتر است. این یکی از دلایلی است که مانع از فراگیر شدن و پذیرش گسترده این ارزها در عرصه بینالمللی شده است. اما با رشد بازار ارزهای دیجیتال، به احتمال زیاد نوسان آن نیز کمتر و کمتر خواهد شد.
نتیجهگیری
آینده هیچ یک از سیستمهای ارزی از قطعیت لازم برخوردار نیست. در حالی که ارزهای دیجیتال راه زیادی برای پیمودن و مواجه شدن با موانع مختلف در پیش دارند، تاریخ ارزهای فیات بیانگر آسیبپذیر بودن این نوع از پول بوده است.
این از دلایل اصلی حرکت برخی از مردم به سوی سیستم ارز دیجیتال و استفاده از آنها در تراکنشهای مالی است.
یکی از تفکرات اصلی بیت کوین و ارزهای دیجیتال، کشف شکل جدیدی از پول بر روی شبکهای توزیع شده و همتا به همتا بوده است. بیت کوین میتواند به عنوان یک شبکهی اقتصادیِ جایگزین نقش مهمی در آینده اقتصاد جهانی ایفا کند.
ارز فیات (Fiat Currency)
آیا می توانید تصور کنید که هنگام خرید مواد غذایی خود برای یک هفته مجبور به حمل طلا باشید؟ در اوایل تاریخ، مردم به جای پول کاغذی که امروزه همه به آن عادت کرده ایم، از طلا در ازای کالاها و خدمات استفاده می کردند. اما اکنون به جای طلا از ارزهایی مانند دلار آمریکا، یورو و حتی ارزهای دیجیتال در ازای خرید و فروش محصولات استفاده می کنیم.
امروزه انواع مختلفی از ارزها وجود دارد. برخی از آنها توسط دولت ها پشتیبانی می شوند، مانند ارزهای فیات و برخی غیرمتمرکز هستند و با فناوری بلاک چین پشتیبانی می شوند، مانند ارزهای دیجیتال.
این مقاله به پاسخ «ارز فیات چیست؟»، مزایا و معایب آن و همچنین تفاوت آن با سایر ارزها می پردازد.
پول فیات چیست؟
ارز فیات یا پول فیات نوعی ارز است که توسط دولت صادر می شود و برخلاف پول کالایی، کالاهای فیزیکی مانند طلا یا نقره از آن پشتیبانی نمی کنند. پول فیات پول بدون پشتوانه هم نامیده می شود.
- برای آموزش اسکالپ تریدینگ به صفحه اصلی مراجعه کنید.
ارزش پول واقعی از اعتماد عمومی به ناشر، یعنی دولت ناشی می شود. چرا به آن ارز فیات می گویند؟ تعریف فیات از یک کلمه لاتین می آید که می تواند به “اجازه دهید انجام شود” یا “باید انجام شود” ترجمه می شود. پول فیات فقط به این دلیل ارزش دارد که دولت یا بانک مرکزی به آن ارزش می دهد و بنابراین کنترل بیشتری بر ارز و میزان قابل چاپ دارد. اعتبار ان به ثبات اقتصادی کشور و عرضه و تقاضا بستگی دارد.
مقایسه پول فیات و ارزهای دیجیتال
پول فیات یک ارز قانونی است و توسط ریسک های استفاده از پول های فیات دولت قانونی اعلام می شود و ارزش آن توسط صادرکننده (دولت) پشتیبانی می شود. از سوی دیگر، کریپتوکارنسی یک پول دیجیتال است که توسط فناوری بلاک چین پشتیبانی میشود و غیرمتمرکز است، به این معنی که توسط یک مقام مرکزی مانند دولت پشتیبانی نمیشود.
- برای دیدن و انتخاب بهترین ارز دیجیتال به پایگاه دانش مراجعه کنید.
برخلاف ارز فیات، یک ارز دیجیتال بی ثبات تر است و در مقایسه با پول فیات، امنیت اطلاعات بالاتری را به ارمغان می آورد. اگرچه برخی از مردم بر این باورند که ارزهای دیجیتال ممکن است در آینده جایگزین ارزهای فیات شوند، اما بیشتر معاملات در سراسر جهان هنوز با استفاده از پول فیات انجام می شود.
مقایسه پول فیات و پول کالایی (Commodity Money)
پول کالایی دارای ارزش ذاتی است، به این معنی که دارای ارزش درک شده یا واقعی است. این نوع ارز از موادی مانند طلا یا نقره به دست می آید که دارای ارزش است. از سوی دیگر، پول فیات ارزش ذاتی ندارد. اسکناس های دلار را در نظر بگیرید؛ همه آنها از یک کاغذ بریده شده اند، اما ارزش آنها بسته به آنچه که دولت فکر می کند ارز می تواند با آن مبادله شود، می تواند متفاوت باشد.
- برای آموزش مدیریت سرمایه به صفحه اصلی مراجعه کنید.
مقایسه ارز فیات و پول نماینده (Representative Money)
پول نماینده نیز توسط دولت تولید میشود، اما بر خلاف پول فیات، توسط یک کالای فیزیکی پشتیبانی میشود. انواع مختلفی از پول نماینده وجود دارد، مانند کارت اعتباری و چک، که نشان دهنده قصد پرداخت است. اگرچه پول فیات توسط دولت حمایت می شود، پول نماینده می تواند توسط دارایی های مختلف پشتیبانی شود. در مورد چک و کارت اعتباری، پشتوانه آنها پول موجود در حساب بانکی است.
- برای آموزش ارز دیجیتال به صفحه اصلی مراجعه کنید.
مزایا و معایب پول فیات
درست مانند سایر ارزها، مانند ارزهای دیجیتال، پول فیات هم برخی مزایا و معایب دارد.
مزایای ارز فیات
معایب ارز فیات
کنترل بیشتر بر اقتصاد
یک راه ساده برای محافظت از اقتصاد نیست
تولید مقرون به صرفه
احتمال ابر تورم
راحت برای استفاده
عرضه نامحدود حباب های اقتصادی ایجاد میکند
مزایای ارز فیات
پول فیات نه تنها تولید آن مقرون به صرفه است، بلکه حمل و تعویض آن نیز آسان است. اما یکی از بزرگترین مزایا این است که پول فیات توسط یک کالا پشتیبانی نمی شود، به این معنی که برخلاف طلا کمیاب نیست. به همین دلیل، دولت کنترل بیشتری بر عرضه ارز دارد که به آن قدرت مدیریت متغیرهای اقتصادی مانند نرخ بهره، نقدینگی و عرضه اعتبار را می دهد.
از آنجایی که یک دولت بر عرضه پول کنترل دارد، قدرت محافظت از کشور در برابر بحران مالی را نیز دارد. در واقع، فدرال رزرو ایالات متحده یک مأموریت دوگانه برای پایین نگه داشتن نرخ بیکاری و نرخ تورم دارد.
- برای آموزش متاورس به صفحه اصلی مراجعه کنید.
معایب ارز فیات
اگرچه دولت بر عرضه ارز خود کنترل دارد، اما هنوز این کنترل، یک راه تضمینی برای محافظت از اقتصاد در برابر یک بحران مالی مانند رکود نیست. یکی دیگر از معایب پول فیات این است که در معرض تورم است و دولت می تواند پول زیادی را مدیریت و چاپ کند که می تواند منجر به تورم شدید شود. علاوه بر این، قیمت پول فیات به مقررات دولتی و سیاست های مالی بستگی دارد که می تواند منجر به حباب با افزایش و کاهش سریع قیمت ها شود.
برای آموزش ثبت نام کوکوین به پایگاه دانش مراجعه کنید.
آینده ارز فیات
تقریباً هر کشوری اکنون دارای پول فیات به عنوان پول قانونی است، بنابراین سخت است که بگوییم چه چیزی برای آینده در انتظار است. اگرچه افزایش سریع ارزهای دیجیتال وجود دارد و برخی از کارشناسان معتقدند که در نهایت می توانند جایگزین ارزهای فیات شوند، پول فیات به دولت ها انعطاف بیشتری برای مدیریت اقتصاد یک کشور می دهد. بنابراین، میتوان انتظار داشت که ارز فیات برای سالهای آینده به عنوان ابزار اصلی مبادله باقی بماند.
ارز فیات (Fiat) چیست؟ بررسی تاریخچه و مقایسه با رمز ارز
به بیان ساده تر، ارز فیات پولی قانونی است که ارزش آن به جای کالا ها یا اموال فیزیکی از سوی دولت صادرکننده تعیین میگردد. ارزش گذاری ارز فیات به پشتیبانی دولت صادر کننده بستگی دارد. بیشتر کشورهای جهان از ارز فیات برای خرید کالا وخدمات، سرمایه گذاری و پس انداز استفاده میکنند. فیات جایگزین استاندارد طلا و سایر سیستمهای مبتنی بر مبادلهی کالا در تعیین ارزش گذاریهای قانونی شد.
افزایش پذیرش ارز فیات
ارز فیات در قرن یازدهم در شهر زچوآن زمانی که اقدام به چاپ پول کاغذی کرد، ایجاد شد. در ابتدا مردم میتوانستند مبادلات خود را از طریق پارچههای ابریشمی، طلا و نقره انجام دهند. سرانجام کوبلای خان (Kublai Khan) به قدرت رسید و در طی قرن سیزدهم ارز فیات را وارد کرد. مورخان ادعا میکنند که ورود این ارز به وسیلهی خرج و تورم بیش از حد، در سقوط امپراطوری مغول موثر بوده است.
فیات همچنین در قرن هفدهم در اروپا نیز مورد استفاده قرار گرفت. ابتدا در اسپانیا، سوئد و هلند استفاده شد. این سیستم در سوئد با شکست رو به رو شد و سرانجام دولت استفاده از آن را برای استاندارد نقره ممنوع کرد.
بعد از دو قرن، فرانسویها در کانادا، آمریکایی ها و سپس دولت فدرال ایالت متحده ارز فیات را با نتایج متفاوتی تجربه کردند. در قرن بیستم ایالت متحده تا حدودی به مبادله ی کالا بازگشت. سال۱۹۹۳ سرانجام دولت آزمودن مبادله ی پول کاغذی با طلا را پایان داد. در ۱۹۲۷ تحت ریاست جمهوری نیکسون، ایالت متحده استاندارد طلا را به طور کامل کنار گذاشت و در انتها به سنجش و مقیاس بین المللی خود پایان داد و سیستم خود را به سمت ارز فیات تغییر داد که منجر به استفاده از ارز فیات در سراسر جهان شد.
ارزش ارز فیات در مقابل طلا
سیستم استاندارد طلا اجازه تبدیل اسکناس های کاغذی به طلا را میداد. در حقیقت، تمام پول های کاغذی توسط مقدار محدودی از طلا که توسط دولت نگهداری میشد، حمایت میشدند. بر اساس یک سیستم ارزی مبتنی بر کالا، دولت ها و بانک ها تنها در صورت داشتن ارزش مساوی از فروشگاه های طلا میتوانند ارز جدید را به اقتصاد وارد کنند. این سیستم توانایی دولت در ایجاد پول و افزایش ارزش پول آنها را صرفاً بر اساس عوامل اقتصادی محدود کرد.
از طرف دیگر، تحت سیستم ارزی فیات، ممکن است پول به چیز دیگری تبدیل نشود. با پول فیات، مقامات می توانند به طور مستقیم بر ارزش پول خود تأثیر بگذارند و آن را به شرایط اقتصادی گره بزنند. دولت ها و بانک های مرکزی کشورها کنترل بسیار بیشتری بر سیستم های ارزی دارند. آنها می توانند با استفاده از ابزارهای مختلف مانند ایجاد بانکدار ی با تسهیلات کمتر پاسخگو باشند.
مدافعان استاندارد طلا معتقدند که یک سیستم ارزی مبتنی بر کالا از ثبات بیشتری برخوردار است زیرا توسط چیزی فیزیکی و ارزشمند پشتیبانی میشود. حامیان ارز فیات اعتراض دارند که قیمت طلا چیزی به جز ثبات بوده است. در این شرایط، ارزش هر دو ارز مبتنی بر کالا و پول فیات میتواند در نوسان باشد. اما با وجود یک سیستم ارزی فیات، دولت دارای انعطاف پذیری بیشتری برای اقدام در شرایط اضطراری اقتصادی است.
نکات مثبت و منفی در استفاده از ارز فیات
اقتصاددانان و سایر کارشناسان مالی در حمایت از ارز فیات اتفاق نظر ندارند. مدافعان و مخالفان با شور و اشتیاق موافقان و مخالفان در مورد این سیستم ارزی بحث وگفتگو میکنند.
کمبود: پول فیات تحت تاثیر کمبودهای فیزیکی مانند طلا نیست و به وسیله ی آن محدود نمیشود.
هزینه: برای تولید پول فیات مقرون به صرفه تر از پول مبتنی بر کالا است.
انعطاف پذیری: ارز فیات به دولت ها و بانک های مرکزی آنها انعطاف پذیری در رسیدگی به بحران های اقتصادی را می دهد.
تجارت بین الملل: ارز فیات در کشورهای جهان مورد استفاده قرار می گیرد و آن را به یک نوع ارز قابل قبول برای تجارت بین الملل تبدیل میکند.
راحتی: بر خلاف طلا، پول فیات وابسته به ذخایر فیزیکی نیست که نیاز به ذخیره، محافظت، نظارت و سایر مطالبهگران قیمت داشته باشد.
بدون ارزش ذاتی: ارز فیات هیچ ارزش ذاتی ندارد. این اجازه می دهد تا دولت ها از هیچ چیز پول خلق کنند، که می تواند منجر به تورم فوق العاده شود و سیستم اقتصادی آنها را فروپاشاند.
از نظر تاریخی دارای ریسک: از نظر تاریخی، اجرای سیستم های ارزی فیات به طور معمول منجر به سقوط مالی میشود، که نشان می دهد این سیستم ها برخی از خطرات را به همراه دارند.
ارز فیات در مقابل ارز دیجیتال
ارز فیات و ارز دیجیتال کمی مشابه هستند و باهم اشتراک دارند زیرا هیچکدام از آنها توسط کالای فیزیکی پشتیبانی نمیشوند، اما باید گفت که این مسئله تنها شباهت آن هاست. در حالی که پول فیات توسط دولت ها و بانک های مرکزی کنترل می شود، ارزهای دیجیتال اساساً غیرمتمرکز هستند، که بیشتر به دلیل یک دفتر توزیع شده دیجیتال به نام بلاک چین است.
تفاوت قابل توجه دیگر بین این دو سیستم ارزی در نحوه تولید هر یک از این اشکال پولی است. بیت کوین (BTC)، مانند اکثر ارزهای دیجیتال، یک منبع کنترل شده و محدود دارد. در مقابل، بنابر نیازهای اقتصادی یک کشور، بانک ها می توانند بدون محدودیت پول ایجاد کنند.
ارزهای دیجیتال به عنوان یک شکل دیجیتالی از پول، هیچ همتای فیزیکی ندارند و بدون حاشیه هستند و باعث می شود محدودیت آنها در معاملات جهانی کمتر باشد. علاوه بر این، معاملات غیرقابل برگشت هستند و ماهیت ارزهای دیجیتال در مقایسه با سیستم فیات، هک شدن را بسیار دشوارتر میکند.
قابل توجه است که بازار ارزهای دیجیتالی کوچکتر و در نتیجه بی ثبات تر از بازارهای قدیمی است این احتمالاً یکی از دلایلی است که ارزهای دیجیتال هنوز به طور جهانی پذیرفته نشده اند. اما با رشد و بلوغ اقتصاد کریپتو، نوسانات کاهش مییابد.
حرف آخر
آینده هر دو شکل ارز به هیچ وجه قطعی نیست. ارزهای دیجیتال هنوز راهی طولانی در پیش دارند و مطمئناً با چالش های بیشتری روبرو خواهند شد، در حالی که تاریخچه ارز فیات آسیب پذیری این شکل از پول را نشان میدهد. این دلیل بزرگی است که بسیاری از افراد حداقل در برخی از موارد در حال جستجو برای دستیابی به سیستم ارز دیجیتال برای معاملات مالی خود هستند.
یکی از ایده های اصلی ایجاد بیت کوین و ارزهای دیجیتال، کشف شکل جدیدی از پول است که در شبکه توزیع شده همسان ساخته میشود. احتمالاً بیت کوین BTC برای جایگزینی کل سیستم ارز فیات ایجاد نشده است بلکه برای ارائه یک شبکه اقتصادی جایگزین ایجاد شده است. با این وجود، مطمئناً این پتانسیل را دارد که یک سیستم مالی بهتر برای جامعهای بهتر ایجاد کند.
دیدگاه شما