حسابداری سرمایه گذاری ها : انواع سرمايه گذاری و بررسی طبقه بندی سرمایه گذاری
حسابداری سرمایه گذاری ها چیست؟ در مورد انواع سرمایه گذاری چه می دانید؟ منظور از محدودیت در واگذاری سرمایه گذاری ها چیست؟ محدودیت در واگذاری سرمایه گذاری ها بیانگر چه چیزی هستند؟ حسابداری در سرمایه گذاری ها به چند طبقه تقسیم بندی می شوند؟ این طبقه بندی را با توجه به فاکتور های مختلفی می توان تقسیم بندی کرد که در ادامه به تفصیل به این موضوع می پردازیم. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
حسابداری سرمایه گذاری ها
سرمایه گذاری ها و بررسی سود و زیان آن ها از جمله مواردی است که بایستی به درستی حسابرسی شوند. حسابداری در سرمایه گذاری ها به سرمایه گذارها کمک می کند که مخارج و هزینه ها را محاسبه کرده و سود و زیان کار خود را مشخص کند. این کار می توان بازدهی سرمایه گذاری را تا میزان زیادی افزایش دهد و موجب سودآوری هرچه بیشتر سرمایه گذار شود. نرم افزار حسابداری لیام می تواند به شما کمک کند تا حسابداری سرمایه گذاری های خود را به درستی انجام دهید. امکانات نرم افزار لیام می تواند تمامی نیازهای شما را برطرف سازد.
حسابداری سرمایه گذاری ها
انواع سرمايه گذاری
سرمايه‌گذاري ممكن است به اشكال مختلفي صورت گيرد و به دلايل گوناگوني نگهداري شود. برخي سرمايه‌گذاريها ممكن است در قالب اسنادي كه بيانگر بدهي پولي به دارنده آنهاست، ظاهر بشوند (نظير برخي اوراق مشاركت).
برخي از اين سرمايه گذاری ها ممكن است متضمن سود تضمين شده حداقلي باشند. سرمايه‌گذاريها همچنين مي‌توانند در قالب مالكيت سهام يك واحد تجاري ديگر ظاهر شوند. اين سرمايه‌گذاريها بيانگر حقوق مالي است.
ساير اشكال سرمايه گذاری شامل نگهداري داراييهاي عيني مثل زمين و ساختمان، فلزات گرانبها يا ديگر كالاها ازجمله آثار هنري است. سرمايه‌گذاريهاي مختلف ازنظر سهولت تبديل به وجه نقد يا ساير داراييها، ميزان داد و ستد و ماهيت بازار مربوط ويژگيهاي متفاوتي از خود بروز مي‌دهند.
زمینه های مختلف سرمايه گذاری
ماهيت و سطح سرمايه‌گذاري يك واحد تجاري و حجم فعاليت آن در زمينه خريد، نگهداري و فروش سرمايه‌گذاريها در واحدهاي مختلف فرق مي‌كند.
براي برخي واحدهاي تجاري خصوصاً واحدهايي كه در بخشهاي خاص خدمات مالي فعاليت دارند، فعاليت سرمايه‌گذاري بخش عمده عمليات واحد تجاري را تشكيل مي‌دهد و عملكرد آن در زمينه سرمايه‌گذاري به ميزان قابل ملاحظه‌اي برنتايج عمليات آن تأثير مي‌گذارد.
برخي واحدهاي تجاري ازقبيل شركتهاي تخصصي سرمايه‌گذاري صرفاً در زمينه نگهداري و مديريت پرتفوي سرمايه‌گذاري در بلندمدت فعاليت مي‌كنند تا براي صاحبان سرمايه خود درآمد يا رشد سرمايه فراهم آورند.
براي ساير واحدهاي تجاري، سرمايه‌گذاري ممكن است به عنوان يك منبع وجوه مازاد نگهداري شود و بخشي از فعاليت مديريت وجوه نقد آن را تشكيل دهد. همچنين يك واحد تجاري ممكن است به‌منظور اعمال نفوذ قابل ملاحظه يا اعمال كنترل برسياستهاي مالي و عملياتي واحد تجاري ديگر، در سهام آن سرمايه‌گذاري كند.
بعلاوه سرمايه‌گذاري ممكن است به‌منظور تحكيم رابطه تجاري يا دستيابي به يك مزيت تجاري نگهداري شود.
براي برخي سرمايه‌گذاريها، بازار فعالي وجود دارد كه برمبناي آن، مي‌توان ارزش بازار سرمايه‌گذاري را تعيين كرد.
براي اين سرمايه‌گذاريها، ارزش بازار شاخص ارزش منصفانه سرمايه‌گذاري است. در مورد ساير سرمايه‌گذاريها، بازار فعالي وجود ندارد و براي تعيين ارزش منصفانه از طرق ديگري استفاده مي‌شود.
طبقه بندی سرمايه گذاری ها
آن گـروه از واحدهاي تجـاري كه طبق الزامات استاندارد حسابداري شمـاره 14 با عنوان” نحوه ارائه دارايي هاي جاري و بدهي هاي جاري”، دارايي هاي جاري و غيرجاري را در صورتهاي مالي خود تفكيك مي‌كنند بايد سرمايه‌گذاري هاي جاري را به عنوان دارايي جاري و سرمايه‌گذاري هاي بلندمدت را به عنوان دارايي غيرجاري منعكس كنند.
آن گروه از واحدهاي تجاري كه طبق استانداردهاي حسابداري خاص يا مفاد قوانين آمره داراييهاي جاري و غيرجاري را در ترازنامه تفكيك نمي‌كنند بايد به منظور تعيين مبلغ دفتري سرمايه‌گذاريها، بين آنها تمايز قائل شوند و مبلغ دفتري سرمايه‌گذاريها را مطابق با بندهاي 29 تا 38 استاندارد حسابداری شماره 15(حسابداری سرمایه‌گذاری‌ها) تعيين كنند.
تعریف حسابداری سرمایه گذاری
براساس تعريف سرمايه‌گذاري بلندمدت مندرج در بند 5، سرمايه‌گذاري فقط زماني به عنوان بلندمدت طبقه‌بندي مي‌شود كه قصد نگهداري آن براي مدت طولاني به وضوح قابل اثبات باشد يا اينكه در عمل محدوديت هايي در توانايي واگذاري آن توسط واحد تجاري وجود داشته باشد.
اين اصل صرف نظر از اينكه سرمايه‌گذاري مورد نظر سريع‌المعامله در بازار باشد يا نباشد، مصداق دارد. بنابراين سرمايه‌گذاري بلندمدت مشتمل‌بر موارد زير است:
الف) سرمايه‌گذاري در واحد تجاري فرعي و وابسته يا تسهيلات بلندمدت اعطاييبه اين واحدها.
ب) سرمايه‌گذاريهايي كه اساساً جهت حفظ، تسهيل و گسترش فعاليت يا روابط تجاري موجود انجام شده است (اين سرمايه‌گذاريها اصطلاحاً سرمايه‌گذاريهاي تجاري نام گرفته است)
ج) سرمايه‌گذاريهايي را كه نمي‌توان واگذار كرد، يا بدون تأثير عمده برفعاليتهاي واحد تجاري قابل واگذاري نيست.
د) سرمايه‌گذاريهايي كه با قصد استفاده مستمر توسط واحد تجاري نگهداري مي‌شود و هدف آن نگهداري پرتفويي از سرمايه‌گذاريها جهت تأمين درآمد و يا رشد سرمايه براي صاحبان سرمايه واحد تجاري است.
تنها در شرايطي كه معيارهاي پيشگفته احراز شود، سرمايه‌گذاري را مي‌توان بلندمدت تلقي كرد. اين واقعيت كه يك سرمايه‌گذاري براي مدت نسبتاً طولاني نگهداري شده است، لزوماً به معناي بلندمدت بودن سرمايه‌گذاري نيست.
در ساير موارد كه معيارهاي مزبور احراز نگردد، سرمايه‌گذاري (اعم از سريع المعامله در بازار يا ساير) به عنوان سرمايه‌گذاري جاري طبقه‌بندي مي‌شود.
تعریف سرمایه گذاری سریع المعامله
تعريف سرمايه‌گذاري سريع‌المعامله در بازار، دربرگيرنده دو شرط اصلي است. اول وجود بازاري فعال كه آزاد و قابل دسترس باشد و دوم اينكه قيمتهاي معاملاتي درچنين بازاري معلوم باشد و علني اعلام شود.
بعلاوه قيمت اعلام شده بايد به گونه‌اي قابل اتكا بيانگر قيمتي باشد كه بتوان براساس آن معامله كرد. درصورت تحقق اين شرايط، سرمايه‌گذاري يك ”سرمايه‌گذاري سريع‌المعامله در بازار“ است. در عمل مفهوم عبارت ” سريع‌المعامله در بازار“ ممكن است براي واحدهاي تجاري مختلف يكسان نباشد.
بنابراين به دليل تفاوت در ميزان دسترسي به بازار و در دسترس بودن قيمتهاي اعلام شده، يك سرمايه‌گذاري كه هنگام نگهداري توسط برخي مؤسسات خدمات مالي خاص، سريع‌المعامله در بازار تلقي شود، ممكن است براي ديگر واحدهاي تجاري اين‌چنين نباشد.
سرمایه گذاری سریع المعامله
سرمايه‌گذاري سريع‌المعامله در بازار را، هم مي‌توان به عنوان سرمايه‌گذاري جاري طبقه‌بندي كرد و هم در موارد مندرج در بند 15 آن را سرمايه‌گذاري بلندمدت تلقي كرد.
برخي از واحدهاي تجاري ممكن است به موجب استانداردهاي حسابداري خاص يا مفاد قوانين آمره، ترازنامه خود را مطابق فرم ازپيش تعيين شده‌اي كه بين داراييهاي جاري و غيرجاري تمايزي قائل نمي‌شود، تهيه كنند.
بسياري از واحدهاي تجاري، نظير بانك ها و شركت هاي بيمه كه در رشته‌هاي مالي فعاليت مي‌كنند، هرچند ممكن است قصد واگذاري دارايي هايشان را طي عمليات جاري نداشته باشند، با اين حال معمولاً بسياري از سرمايه‌گذاريهاي خود را به عنوان منابعي تلقي مي‌كنند كه درصورت لزوم، مي‌توان آنها را جهت عمليات جاري بكار گرفت.
با اين حال اين واحدهاي تجاري ممكن است داراي سرمايه‌گذاريهايي باشند كه علي‌الاصول سرمايه‌گذاري بلندمدت تلقي شود. بنابراين بسياري از اين واحدهاي تجاري در تجزيه و تحليل سرمايه‌گذاري هاي خود و انتساب مبلغ دفتري به آنها، خصوصيات سرمايه‌گذاري را از نظر جاري يا بلندمدت بودن، مبناي كار قرار مي‌دهند.
بهاي تمام شده سرمايه گذاری ها
بهاي تمام شده يك سرمايه‌گذاري، مخارج تحصيل آن، ازقبيل كارمزد كارگزار، حق‌الزحمه‌ها و عوارض و ماليات را نيز دربر مي‌گيرد ليكن شامل مخارج مالي تحمل‌شده در رابطه با ايجاد تدريجي يك سرمايه‌گذاري نيست. بهاي تمام شده پرتفوي سرمايه‌گذاريها برمبناي تك‌تك سرمايه‌گذاريهاي آن تعيين مي‌شود.
اگر سرمايه‌گذاري كلاً يا جزئاً درمقابل مابه‌ازاي غيرنقد تحصيل شود، بهاي تمام شده آن معادل ارزش منصفانه دارايي يا اوراق بهاداري خواهد بود كه به عنوان مابه‌ازا واگذار شده است. ليكن هرگاه ارزش منصفانه سرمايه‌گذاري تحصيل شده با سهولت بيشتري قابل تعيين باشد، مبلغ اخير ممكن است در تعيين بهاي تمام شده سرمايه‌گذاري ملاك عمل قرار گيرد.
نحوه تعیین بهای تمام شده در حسابداری
نحوه تعيين بهاي تمام‌شده حق تقدم خريداري شده مشابه با خريد سهام است. همچنين چنانچه واحد تجاري در نتيجه افزايش سرمايه واحد سرمايه‌پذير صاحب حق تقدم شود وجوه پرداختي بابت سهام جديد يا واگذاري مطالبات سود سهام نقدي از اين بابت به بهاي تمام‌شده سرمايه‌گذاري اضافه مي‌شود.
در موارد بالا پس از حصول اطمينان از دريافت سهام جديد به منظور تعيين مبلغ دفتري هر سهم، جمع مبلغ دفتري سرمايه‌گذاري قبلي و بهاي تمام‌شده حق تقدم تحصيل شده به كل سهام موجود از بابت سرمايه‌گذاري مربوط تسهيم مي‌شود.
چنانچه سرمايه گذاری تحصيل شده دربرگيرنده حداقل سود تضمين شده يا سود سهام تعلق گرفته و دريافت نشده باشد، بهاي تمام شده سرمايه‌گذاري عبارت از بهاي خريد بعد از كسر هرگونه سود تعلق گرفته و دريافت نشده خواهد بود.
مبالغ سود تضمين شده، حق‌‌امتياز و سود سهام حاصل از سرمايه گذاری ، بازده سرمايه‌گذاري است و عموماً درآمد تلقي مي‌گردد.
با اين حال در برخي شرايط، مثلاً، در مواردي كه سود سهام عادي شركت سرمايه‌پذير، از محل اندوخته‌ها يا سود انباشته مصوب پيش از تحصيل سرمايه‌گذاري اعلام مي‌شود اين گونه مبالغ معرف بازيافت بخشي از بهاي تمام شده سرمايه‌گذاري است و درآمد محسوب نمي‌شود.
به بيان ديگر، بهاي تمام شده سرمايه گذاری تنها هنگامي بابت سود سهام دريافتي يا دريافتني كاهش داده مي‌شود كه سود سهام مزبور مازاد بر سهم شركت سرمايه‌گذار از سودهاي مصوب شركت سرمايه‌پذير پس از تحصيل سرمايه گذاری باشد.
بازار و انواع آن
بازار به یک مکان فیزیکى اطلاق می شد که خریداران و فروشندگان براى مبادله کالا و خدمات درآن دور هم جمع مى‌شدند. بازار نباید لزوماً وجود فیزیکی داشته باشد و فضای مشخصی را در بر گرفته باشد، در حقیقت بازار شامل تمام خریداران و فروشندگانى است که در حال دادوستد کالاها یا خدمات خاصى هستند.
در حقیقت بازار یک مکانیزم است این امکان را به خریداران و فروشندگان می دهد تا به معامله دارایی های خود بپردازند. این دارایی ممکن است فیزیکی (مانند املاک) یا مالی (مانند اوراق بهادار) باشد.
در مطلب پیش‌رو بازار در دو دسته کلی بازار پول و بازار سرمایه تعریف شده و در بازار سرمایه نیز به توضیح بازار اولیه و ثانویه پرداخته میشود.
انواع بازار
بازار ممکن است از نظر سررسید تعهدات مالی، نوع ساختار یا برحسب دارایی طبقه بندی شود. در یک نگاه کلی و از نقطه نظر نوع دارایی ها، بازارها به دو نوع بازار دارایی های فیزیکی (واقعی) و بازار دارایی های مالی تقسیم میشود:
بازار دارایی های فیزیکی
بازاری است که در آن خریداران و فروشندگان به معامله دارایی هایی که ماهیت واقعی و فیزیکی دارند (مانند اتومبیل، املاک و مستغلات، و وسایل منزل) مبادرت می ورزند.
بازار دارایی های مالی
به بازاری اطلاق می شود که در آن افراد اعم از حقیقی و حقوقی، می توانند در آن به معامله اوراق ضمانت مالی، کالا و دیگر دارایی های مثلی (عوض دار) با هزینه مبادلاتی پایین بپردازند. قیمت‌های این اﻧﻮاﻉ تقسیم بندی های ﺑﺎﺯاﺭﻫﺎی ﻣﺎلی بازار تابع عرضه و تقاضا است. اوراق ضمانت شامل سهام، اوراق قرضه و برخی کالاها (شامل فلزات گرانبها یا محصولات کشاورزی) می‌شوند.
بازارهای مالی از نظر سررسید تعهدات مالی، به دو گروه عمده بازار پول و بازار سرمایه تقسیم می شود:
بازار پول (Money market)
ابزارهای بازار پول شامل اسناد خزانه (اوراق بهادار کوتاه مدت با سه ماه، شش ماه یا یکسال)، پذیرش بانکی (دستور پرداخت مبلغی معین در تاریخی مشخص)، گواهی سپرده (جوانترین و مهمترین)، اوراق تجاری (نوعی اوراق قرضه کوتاه مدت با سررسید ۲۷۰ روز یا کمتر)، قرادادهای بازخرید و دلار اروپایی است.
از مهمترین نهادهای این بازار می‌توان به بانک مرکزی، واسطه‌های مالی بانکی مانند بانک‌های تجاری و مؤسسات اعتباری غیربانکی، شرکت‌های تجاری، دولت و مؤسسات دولتی، صندوق‌های سرمایه گذاری، کارگزاری‌ها و معامله‌گران و در نهایت سرمایه‌گذاران اشاره نمود.
بازار پول، بازار ابزارهای مالی کوتاه‌مدت با سه ویژگی مهم زیر است:
بازار سرمایه (Capital market)
بازار سرمایه، به بازارهای مالی جهت خرید و فروش ابزارهای مالی نظیر اوراق قرضه یا اوراق بهادار، با سررسید بیشتر از یک سال و دارایی‌های بدون سررسید، اطلاق میشود. بازار سرمایه بزرگ‌تر از بازار پولی است و اهمیت بسزایی در جمع آوری و تامین منابع لازم جهت سرمایه‌گذاری واحدهای مختلف تولیدی دارد.
بازار سرمایه از نظر مرحله عرضه اوراق بهادار، خود به دو دسته بازار اولیه (بازار دست اول) و بازار ثانویه (بازار دست دوم) تقسیم میشود:
بازار اولیه
به‌عبارت‌دیگر بازاری که در آن اوراق بهادار شرکت‌ها برای اولین بار عرضه و فروخته میشود، بازار اولیه ( primary market ) نام دارد.در بازار اولیه، فروشنده اوراق همان شرکت عرضه کننده سهام است. در عرضه های عمومی اولیه (IPO) درصد مشخصی از سهام شرکت که برای اولین بار از طریق بورس اوراق بهادار پذیرفته شده به عموم مردم فروخته میشود که این فرایند از طریق بازار اولیه بورس انجام میشود.
در شرکت‌های سهامی عام قسمتی از سرمایه شرکت از طریق فروش سهام به مردم تامین میشود که بدین منظور شرکت اقدام به پذیره نویسی توسط نماینده شرکت، که میتواند یک بانک یا یک موسسه مجاز باشد می‌کند. این پذیره نویسی یا عرضه سهام در بازار اولیه انجام میشود.
بازار ثانویه
ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ اﻧﻮاﻉ تقسیم بندی های ﺑﺎﺯاﺭﻫﺎی ﻣﺎلی ﻓﺮﻭﺷﻨﺪﮔﺎﻥ ﺳﻬﺎﻡ ﻭ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﻗﺮﺿﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ بوﺭﺱ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ. ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻬﺎﻡ ﻣﻨﺘﺸﺮﺷﺪﻩ ﻭﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﻣﻮﺭﺩ ﺧﺮﻳﺪ ﻭﻓﺮﻭﺵ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ.
اوراق بهاداری که در بازار اولیه توسط ناشر اوراق فروخته میشود دیگر قابلیت معامله مجدد را ندارد بنابراین برای اینکه شرایط فروش مجدد آن اوراق برای سرمایه گذاران فراهم شود پس از عرضه اولیه به بازار ثانویه ( secondary market ) منتقل خواهد شد.
بنابراین بازار ثانویه به منظور امکان خرید و فروش مجدد اوراق بهاداری که در بازار اولیه فروخته شده تشکیل شده است و این امکان را فراهم می‌سازد که خریداران اوراق بهادار هر زمانی که تمایل به فروش اوراق خود داشته باشند بتوانند به راحتی به شخص دیگری بفروشند.
با اتمام عرضه اولیه یک سهم در بازار اولیه، برای ادامه معاملات آن سهم بازار دیگری وجود خواهد داشت به نام بازار ثانویه؛ بنابراین بازار دست دوم (ثانویه) به منظور ایجاد امکان دادو ستد اوراق منتشره در بازار اولیه و افزایش قابلیت نقدشوندگی آن، تشکیل شده است.
در این بازار است که طرفین معامله این امکان را پیدا میکنند که علاوه بر تجدید نظر در اوراق خریداری شده، با خرید و فروش دوباره یا چندباره، تعداد آن را افزایش و یا کاهش دهند و یا اوراق دیگری در سهم دیگری تهیه نمایند. دفعات انجام معامه در بازار ثانویه محدودیتی ندارد، این ویژگی بازار ثانویه است که موجب میشود تا نقدشوندگی ابزارهای مالی با جابجا شدن مالکیت آنها، قدرت بیشتری پیدا کند.
ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻨﺪﻩ , ﺳﻬﺎﻡ ﺭﺍ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭ ﻣﻲ ﻓﺮﻭﺷﺪ.
بازار ثانویه بر اساس اینکه چه نوع سهمی در چه محلی مبادله میشود، به چهار بازار تقسیم می‌گردد:
- بازار اول: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های بورسی که در بورس انجام میشود.
- بازار دوم: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های غیر بورسی که در فرابورس انجام میشود.
- بازار سوم: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های بورسی که در فرابورس انجام میشود.
- بازار چهارم: بازاری بدون کارگزار و معامله‌گر و مربوط به معاملات خصوصی است که توسط شبکه‌های الکترونیکی و بین سرمایه‌گذاران نهادی و عادی صورت میگیرد. نهادها به منظور پرهیز از پرداخت هزینه‌های مربوط به کارگزاری، عموماً معاملات عمده و بلوک خود را در بازار چهارم انجام می‌دهند.
بازار مالی بر اساس نوع دارایی
بازارهای مالی به لحاظ نوع دارایی به سه بخش تقسیم می شود:
بازار بورس چیست | آشنایی با تعریف اولیه بورس و انواع بورس در ایران و جهان
قطعاً تا به حال کلمه بورس به گوشتان خورده است. اما اگر تصمیم گرفته باشید به طور جدی‌تری به این کلمه فکر کنید یا حتی به فکر سودآوری از طریق بازار بورس افتاده باشید، نیاز دارید که به طور دقیقی بدانید بازار بورس چیست و انواع آن کدام است، چه کارهایی در آن می‌توان انجام داد و آیا اصلا ارزش این را دارد که برایش وقت بگذارید یا نه؟ ما در این مقاله ضمن بررسی مفهوم بازار بورس به زبان ساده و آشنایی با تاریخچه اولین بورس در جهان، جواب این سوالات شما نیز را با دقت و جزئیات می‌دهیم.
بورس | بازاری برای تعیین قیمت دارایی و انجام معاملات
برای اینکه بگوییم بازار بورس چیست ابتدا باید از تعریف بازار شروع کنیم. بازار مکانی در دنیای واقعی یا دنیای مجازی اینترنت است که شرایط مناسبی را برای ارتباط خریداران و فروشندگان و انجام معاملات فراهم می‌کند. بورس هم از این نظر، نوعی بازار است که امکان انجام معاملات به روش‌های مختلف را فراهم می‌کند. در این مطلب با انواع بازارهای بورس ایران و جهان اﻧﻮاﻉ تقسیم بندی های ﺑﺎﺯاﺭﻫﺎی ﻣﺎلی و کارکردهای آن آشنا می‌شویم. لطفا تا پایان همراه ما باشید و سوالات خود را در قسمت نظرات از کارشناسان ما بپرسید.
نامگذاری بورس
یکی از معتبرترین روایت‌ها درباره نامگذاری بورس این است که نام این بازار، برگرفته از نام واندر بورس گرفته شده است. این فرد یکی از بازرگانان و سرمایه‌داران فعال در کشور بلژیک بوده است. صرافان برای انجام معاملات در مقابل خانه او گردهم می‌آمدند و انواع کالا و اوراق بهادار و ارز را خرید و فروش می‌کردند. همچنین بورس، کلمه‌ای فرانسوی به معنای کیف پول است.
ایده شکل‌گیری بازار بورس چیست؟
ایده اولیه شکل‌گیری بازار بورس، به‌ویژه در مورد بورس سهام، به شکل‌گیری شرکت‌های سهامی برمی‌گردد. در اروپا بسیاری از فعالان اقتصادی و بازرگانان، گاهی دچار ضررهای مالی شدید میشدند. بنابراین برای کاهش فشارهای مالی در شرایط ضررهای شدید، راهکاری اندیشیدند تا دیگران را در سود و ضرر خود شریک کنند. این راهکارها بعدها باعث تعریف مفهومی به نام سهام و شکل‌گیری شرکت‌های سهامی شد.
اولین تجربه بورس در جهان
برای آشنایی با تاریخچه اولین بازار بورس در جهان باید سری به بازرگانان روس بزنیم. تعدادی از بازرگانان روس در سال ۱۳۵۳ میلادی تصمیم گرفتند سرمایه لازم برای فعالیت بازرگان با ریسک بالا و احتمال سودآوری بالا را با هم تامین کنند. با این شیوه هم سود و هم ضرر بین افراد تقسیم می‌شد. بنابراین در صورت سودآوری، همه در سود به‌دست آمده، شریک میشدند و در صورت بروز ضرر، هیچ‌کدام گرفتار ورشکستگی و ضررهای مالی غیرقابل جبران نمی‌شدند.
چه چیزهایی در بورس معامله می‌شوند؟
تا اینجا با مفهوم اولیه بورس به زبان ساده آشنا شدیم. در یک بازار بورس، چه از نوع ملی و منطقه‌ای باشد و چه نوع از جهانی، دو نوع کلی دارایی مورد معامله قرار میگیرند که عبارتند از: دارایی‌های واقعی یا فیزیکی و دارایی‌های اعتباری یا غیرفیزیکی. از دارایی‌های فیزیکی می‌توان به انواع کالاهای فیزیکی، مانند گندم و املاک و از دارایی‌های غیرفیزیکی می‌توان به ارز دیجیتال، اوراق قرضه، سهام و ارز اشاره کرد.
آشنایی با انواع بورس
بورس را به شیوه‌های گوناگونی می‌توان دسته‌بندی کرد. برای مثال می‌توانیم آن را به انواع بورس جهانی یا بین‌المللی، بورس ملی و نیز انواع بورس هایی تقسیم کنیم که حاصل ارتباط بازرگانان دو یا چند کشور خاص است و عموما عاملی برای ثبات قیمت‌ها و گسترش روابط تجاری به‌شمار می‌آید. اما بورس‌ها را به شیوه‌های دیگری نیز می‌توانیم دسته‌بندی کنیم. در ادامه با برخی از انواع بورس در ایران و جهان آشنا می‌شویم.
بورس کالا
ناکارآمدی بازارهای مالی در اواخر قرن ۱۹ و پیشرفت تکنولوژی در قرن ۲۰ باعث به‌وجود آمدن بورس‌های کالا در دنیا اﻧﻮاﻉ تقسیم بندی های ﺑﺎﺯاﺭﻫﺎی ﻣﺎلی شد. بورس کالا بازاری است که در آن خرید و فروش کالاهای فیزیکی به‌صورت منظم و با سازمان‌دهی مناسب انجام میشود. این بورس‌ها همچنین مکانی برای تصمیم‌گیری در زمینه تعیین قیمت کالاهای استراتژیک هستند. برخی از انواع بورس های کالا عبارتند از:
- بورس تجاری شیکاگو
- بورس فلزات لندن
- بورس کالای نیویورک
- بورس کالای توکیو
- بورس کالای شانگهای
- بورس کالای هند
بورس سهام
یکی از مهمترین انواع بازارهای مالی، بازار سهام است. در بازار سهام انواع شرکت‌های تولیدی، خدماتی و سرمایه‌گذاری برای خرید و فروش ارائه می‌شوند. مکانی که این معاملات در آن انجام میشود را تالار معاملات بورس می‌نامند. در این تالارها قیمت انواع سهام به‌طور لحظه‌ای اعلام میشود. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران نیز می‌توانند با مراجعه به کارگزاری‌ها وارد معاملات سهام شوند تا سود مناسبی را از این بازار به‌دست بیاورند. این سود معمولا بیشتر از سود سالانه بانک‌ها است. بنابراین، امروزه بسیاری از افراد دست از روش قدیمی سرمایه گذاری در بانک برداشته‌اند و پس از صرف مقداری وقت برای یادگیری دوره های آموزش جامع بورس، از روش‌های بسیار موثرتری برای سودآوری بهره می‌برند.
بورس ارز
بورس ارز یا بازار تبادلات ارزی، مکانی است که در آن پول ملی کشورها بر اساس میزان عرضه و تقاضا و بسیاری از فاکتورهای دیگر مالی و اقتصادی ارزش‌گذاری و مبادله میشود. بزرگ‌ترین و مشهورترین بورس ارز دنیا، بازار فارکس است.
بازار اوراق بهادار
منظور از اوراق بهادار، اوراق مشارکت‌های مالی است که عموما از سوی دولت‌ها ارائه میشود. این اوراق با هدف مشارکت مالی و سرمایه‌گذاری مردم در طرح‌های سودآور اقتصادی و از سوی دولت‌ها منتشر می‌شوند و در دسترس عموم مردم قرار داده می‌شوند. از جمله این اوراق مشارکت می‌توان به اوراق مشارکت وزارت‌خانه‌ها در ایران اشاره کرد.
بازار ارز دیجیتال
یکی از جدیدترین انواع بورس در جهان، بازار ارز دیجیتال است. در این بازار نوع جدیدی از دارایی با نام ارز دیجیتال ( Cryptocurrency ) مورد تبادل قرار میگیرد. این نوع از ارز، نوعی پول دیجیتالی است که بر اساس دانش رمزنگاری ایجاد شده است. از مزایای این نوع از دارایی می‌توان به غیرمتمرکز بودن، شفافیت در معاملات، عدم دخالت‌های دولتی و سیاسی و استفاده از ساختاری با عنوان بلاکچین اشاره کرد. از سوی دیگر این نوع از دارایی را می‌توانید بدون نیاز به افتتاح حساب بانکی و حواله‌های بانکی مرسوم از طریق اینترنت برای فردی دیگر ارسال کنید. البته یکی از دشواری‌های قدم گذاشتن در این راه بحث یادگیری کارکردن در بازار ارز دیجیتال است. چرا که این بازار یکی از پرریسک‌ترین‌ها به شمار می‌رود و ما اصلا به شما توصیه نمی‌کنیم بدون طی کردن دوره های آموزشی ارز دیجیتال وارد این بازار بشوید.
برخی از معروف‌ترین رمز ارزها عبارتند از:
انواع معاملات در بازار بورس چیست
انواع معاملات در بازارهای بورس را می‌توان به روش‌های مختلفی دسته‌بندی کرد. نخستین نکته‌ای که باید در این زمینه به آن اشاره کنیم، این است که اگرچه روش‌های معاملات در بازارهای مالی شباهت‌های قابل توجهی دارند اما تفاوت‌های آنها نیز کم نیست. همچنین برخی از روش‌های معامله در برخی از انواع بورس کاربرد دارند و در برخی دیگر، نه. برای مثال بسیاری از روش‌های معاملات در بازار ارزهای دیجیتال در بازار اوراق بهادار کاربرد ندارند. برخی از روش‌های معامله در بازار ارز دیجیتال عبارتند از:
- اسکالپینگ یا نوسان‌گیری
- معاملات معکوس
- معاملات مومنتوم
- روش فیدینگ
- نوسان‌گیری روزانه
- خرید در پایین‌‌ترین قیمت و هولد ارز دیجیتال
- معاملات محدوده نوسان
- معاملات فرکانس بالا یا الگوریتمی
- معاملات آربیتراژ
- معاملات اهرمی
دومین نکته اینکه معاملات بورس را می‌توان بر اساس مدت زمان نگهداری دارایی‌های خریداری شده، یا فاصله بین خرید و فروش، به معامله کوتاه‌مدت یا ترید ( Trade ) و معامله بلند مدت تقسیم کرد که نوع دوم بیشتر با عنوان سرمایه‌گذاری شناخته میشود. در بازار بورس ایران ۳ نوع کلی معامله کارایی دارند که این سه نوع را با هم مرور می‌کنیم:
- معاملاتخرد: همان معاملات عادی و روزانه بازار که توسط سهامداران خرد انجام میشود
- معاملات عمده : ویژگی این نوع از معاملات حجم بالای سهام در این معاملات است
- معاملات بلوکی : معاملاتی که حجم آنها ۵۰ برابر حجم سفارش در بازار عادی باشد
بازار بورس و فرصت‌هایی عالی برای سرمایه‌گذاری
بازارهای بورس ایران و بورس بین‌المللی مکان‌هایی هستند که به سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها اجازه می‌دهند در معاملات انواع دارایی‌های ارائه شده شرکت کنند. مهمترین مزیت سرمایه‌گذاری و معامله در انواع بورس این است که انواع دارایی در این بازارها همواره با نوسان قیمت مواجه هستند و نوسان‌ها همان فرصت‌های سودآوری برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران به‌شمار می‌آیند.
باید توجه داشت که اﻧﻮاﻉ تقسیم بندی های ﺑﺎﺯاﺭﻫﺎی ﻣﺎلی پیش از ورود به هر یک از انواع بورس در ایران و جهان و سرمایه‌گذاری روی دارایی‌ها، باید درباره شاخص‌های آن بورس مطالعه کافی داشته باشید تا بتوانید در بین این بازارها، بازاری را انتخاب کنید که فرصت‌های بیشتری ایجاد می‌کند و خدمات بهتری را نیز ارائه می‌دهد. همچنین شما باید برای موفقیت در معاملات خود، درباره انواع شیوه‌های معامله، ابزارهای تحلیل نمودارها و شاخص‌های بازار و استراتژی‌ها آشنایی داشته باشید. در ادامه مقالات سایت دکتر رضا درخشی به آموزش این موضوعات خواهیم پرداخت.
تا اینجا شما باید با تعریف بازار بورس به زبان ساده آشنا شده باشید و بدانید بازار بورس چیست و انواع بازارهای بورس در جهان و روش های معاملات در بورس را بشناسید. نظرات و سوالات خود را درباره این موضوع با ما در میان بگذارید.
انواع ارزش سهام در بازار سرمایه
در بازار سرمایه ایران، چهار نوع ارزش برای قیمت یک سهم وجود دارد و به انواع ارزش اسمی، ارزش دفتری، ارزش بازار و ارزش ذاتی تقسیم بندی شده است. در این مقاله می خواهیم نگاهی به انواع ارزش سهام داشته باشیم و به معرفی اﻧﻮاﻉ تقسیم بندی های ﺑﺎﺯاﺭﻫﺎی ﻣﺎلی هر یک از آنها بپردازیم.
معرفی انواع ارزش سهام
ارزش اسمی
یکی از انواع ارزش سهام، ارزش اسمی نام دارد و قیمت عرضه اولیه سهام بر اساس آن انجام می شود و مبلغ ارزش اسمی، بر روی برگه های سهام درج می شود. در یک برگه سهم، کل سرمایه شرکت، تعداد سهام منتشر شده و ارزش اسمی هر یک از سهام و همچنین تعداد سهامی که سهامدار در اختیار دارد نیز درج شده است. باید توجه داشت که ارزش اسمی اوراق قرضه و مشارکت با ارزش اسمی سهام متفاوت است که از Par Value برای اشاره به ارزش اسمی اوراق قرضه و از Face Value برای ارزش اسمی سهام استفاده می شود. آگاهی از ارزش اسمی برای اوراق قرضه یا ابزارهای مالی با درآمد ثابت مهم است، زیرا باعث تعیین ارزش سررسید و همچنین ارزش دلاری بهره های پرداختی می شود.
ارزش دفتری
برای محاسبه ارزش دفتری می توانیم بدین گونه عمل کنیم که در ابتدا مجموع بدهی های شرکت را از مجموع دارایی های آن کم نماییم که عدد به دست آمده بیانگر مجموع ارزش سرمایه سهامداران شرکت و مجموع حقوق صاحبان سهام شرکت است. اکنون این مبلغ حقوق صاحبان سهام را بر تعداد سهام شرکت تقسیم می کنیم، عدد که به دست می آید بیانگر ارزش دفتری هر سهم است. علت نامگذاری این ارزش با کلمه «دفتر» در این است که اعداد و ارقام مربوط به دارایی ها و بدهی های شرکت، بر اساس ارقام ثبت شده در دفاتر حسابداری شرکت، مد نظر قرار گرفته و محاسبه می شوند. فرمول به دست آوردن ارزش دفتری در زیر ارائه شده است.
ارزش سرمایه سهامداران = مجموع بدهی‌ها – مجموع دارایی‌ها
ارزش دفتری = تعداد سهام / ارزش سرمایه
ارزش بازار
قیمتی که سهام بر اساس آن در بورس معامله می شود را ارزش بازار یا قیمت معاملاتی می نامند و اگرچه که قیمت اسمی هر سهم در بورس صد تومان است، ولی مکانیزم تعیین قیمت معاملاتی سهام شرکت ها در بازار بورس بر اساس قیمت اسمی و حتی ارزش دفتری نمی باشد و آنچه که تعیین کننده ی قیمت سهم در بورس است، میزان عرضه و تقاضا برای یک سهم است.
ممکن است در شرایطی و با عملکرد مناسب یک شرکت، سرمایه گذاران زیادی جذب آن شده و تقاضا برای خرید سهم آن شرکت در بورس افزایش یابد و در اینجا قیمت آن سهام با توجه به میزان تقاضای انجام شده افزایش خواهد یافت و حتی ممکن است این افزایش تا چند برابر قیمت اسمی هم پیش رود و در حالت عکس این موضوع، ممکن است شرکتی با عملکرد ضعیفی که دارد نتواند نظر سرمایه گذاران را در جهت خرید یا نگهداری سهم مذکور و افزایش عرضه ی آن را در بورس جلب نماید که در این صورت طبیعتا با افزایش عرضه، قیمت سهم کاهش یافته و اگر این روند ادامه یابد، ممکن است قیمت سهم حتی به زیر قیمت اسمی نیز برسد. بنابراین، ارزش بازاری در بورس بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین می شود.
ارزش ذاتی
ارزش ذاتی سهم به معنای ارزش واقعی و منطقی سهام می باشد و بر اساس بررسی های انجام شده در تمامی ابعاد یک کسب و کار، از جمله صورت های مالی، پتانسیل رشد شرکت و از لحاظ بررسی دارایی های مشهود و نامشهود تعیین می شود. می توان ارزش ذاتی یک سهم را این گونه تعریف کرد که، بیانگر قیمتی است که سرمایه گذاران برای هر سهم قائل هستند و اگر از دید سرمایه گذاران، ارزش ذاتی یک سهم بالاتر از ارزش بازار آن باشد، گزینه مناسبی برای خرید خواهد بود. اما اگر ارزش ذاتی یک سهم کمتر از ارزش بازار آن باشد، سهم مذکور گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری نخواهد بود.
در واقع، ارزش ذاتی سهام، بیانگر این موضوع است که یک سهام با توجه به شرایط فعلی، یعنی میزان دارایی ها و بدهی ها و سرمایه گذاری ها و انتظارات سودآوری شرکت در آینده، چه میزان ارزش دارد و چقدر می ارزد. ارزش ذاتی را می توان یکی از پارامترهای کلیدی در تحلیل بنیادی دانست که تحلیلگر با کمک آن، به محاسبه ارزش ذاتی و مقایسه آن با ارزش بازار پرداخته و در مورد خرید، فروش یا نگهداری سهم تصمیم گیری می کند.
ابزارهای نوین مالی در فرابورس
ابزارهای مالی قابل معامله در بورس‌ها را می‌توان در یک تقسیم بندی کلی به ابزار سرمایه‌ای مثل سهام، ابزار بدهی مانند اوراق قرضه و ابزار مشتقه دانست. ابزار مشتقه (Derivative Contract) در مباحث مالی ابزاری است که ساختار پرداخت و ارزش آن از ارزش دارایی پایه و شاخص‌های مربوطه نشات میگیرد. این ابزار به دارنده آن اختیار ، تعهد خرید یا فروش یک دارایی معین را می‌دهد و ارزش آن از ارزش دارایی مربوطه مشتق میشود. قراردادهای مشتقه به نوعی از قراردادهای مالی گفته میشود که ارزش خود را از کالای فیزیکی (دارایی پایه) میگیرند. دارایی پایه میتواند به شکل سهام، کالا، نرخ‌های بهره، صنعت ساخت و ساز یا هر نوع دارایی دیگر که در دنیا روال دارد باشد .
قراردادهای سلف و آتی
اگر بخواهیم قراردادهای سلف و آتی را با بیانی ساده تعریف کنیم باید گفت که این دو طرف خریدار و فروشنده را متعهد می‌کند که دارایی مشخصی را در آینده‌ای اﻧﻮاﻉ تقسیم بندی های ﺑﺎﺯاﺭﻫﺎی ﻣﺎلی معلوم با قیمتی که در هنگام بستن قرارداد تعیین میشود با یکدیگر مبادله کنند . اگر قراردادهای پیش‌فروش و پیش‌خرید در بازار سنتی و شبکه‌های غیررسمی Over The Counter (OTC) منعقد شوند به آنها سلف می‌گویند و اگر در بازارهای سازمان یافته منظمی مانند بورس مورد دادوستد قرار بگیرند و دارای استانداردهای مشخص قراردادی و تضمین انجام معامله باشند، قرارداد آتی اﻧﻮاﻉ تقسیم بندی های ﺑﺎﺯاﺭﻫﺎی ﻣﺎلی نامیده می‌شوند .
قراردادهای آتی (futures contract)
نوعی ابزار مشتقه است که قابلیت خرید و فروش در بازارهای مالی را دارد. در این قرارداد طبق عقد صلح یک طرف (فروشنده) توافق می‌کند در سر رسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را در عوض قیمتی که اکنون تعیین میکنند به طرف دیگر (خریدار) تحویل دهد. قراردادهای آتی برای نخستین بار بر پایه محصولات کشاورزی و بعدها بر پایه منابع طبیعی مانند نفت معامله میشدند. قراردادهای آتی مالی در سال ۱۹۷۲ وارد بازار شدند. در سال‌های اخیر، قرارداد بر پایه‌های دیگر مانند ارز، نرخ بهره و شاخص‌های بازار سهام بسیار متداول شده‌اند و نقش مهمی در کنترل ریسک بازی میکنند .
قراردادهای سلف (Forwards)
قراردادی است که به موجب آن دو طرف تعهد میکنند در یک تاریخ مشخص با یک قیمت مشخص یک کالای باکیفیت مشخص که کلا براساس توافق طرفین تعیین خواهد شد را مبادله کنند. در این قرارداد هم پیش شرط این است که تفاوت دیدگاه نسبت به قیمت آینده برای خریدار و فروشنده وجود داشته باشد. براساس قرارداد سلف تمامی‌مبلغ باید قبلا پرداخت گردد و کالا در سررسید تحویل شود. به این ترتیب، در این معاملات، غالبا یا پول نقد رد وبدل میشود یا اسنادی که معادل پول نقد به شمار می‌آیند. یکی از دارایی‌هایی که معامله سلف آنها بسیار متداول است، نفت خام (مثل نفت خام سبک عربستان، تحویل در ژانویه) است .
قراردادهای اختیار معامله (Options)
اختیار معامله قراردادی است بین خریدار و فروشنده، به نحوی که خریدار از فروشنده اختیار معامله، حق خرید یا فروش یک دارایی را در یک قیمت معین خریداری می‌کند. در اینجا نیز همانند تمام قراردادها، هر طرف امتیازی را به طرف مقابل اعطا می‌کند، خریدار به فروشنده مبلغی تحت عنوان حق‌شرط پرداخت می‌کند که در واقع همان قیمت اختیار معامله است. فروشنده نیز حق خرید یا فروش دارایی مذکور را در یک قیمت معین به خریدار اعطا می‌کند. اختیاری که برای خرید یک دارایی داده میشود را اختیار خرید و اختیاری که برای فروش یک دارایی داده میشود را اختیار فروش گویند. قیمت تعیین شده‌ای که خریدار میتواند دارایی را خریداری کرده یا بفروشد، قیمت اعمال یا قیمت توافق نامیده میشود. به علاوه اختیار معامله مدت معینی دارد. حق خرید یا فروش دارایی در یک قیمت معین فقط تا تاریخ انقضایی که قبلا مشخص شده است امکان خواهد داشت. پس از اینکه تولیدکننده، برای یکی از مشتریان (یا سهامداران یا یکی از ذی‌نفعان) خود اختیار خرید یا فروش صادر کرد، این اختیار خرید یا فروش در بورس مورد خرید یا فروش قرار میگیرد، نرخ خرید یا فروش یک قرارداد اختیار بر اساس رقابت در بورس تعیین میشود. (نرخ پایه خرید یا فروش قرارداد اختیار توسط بورس تعیین میشود)
برای آشنایی با بازار اختیار معامله، می توانید مجموعه مقالات رایگان اختیار معامله را از ابتدا تماشا کنید.
استراتژی های اختیار معامله
هر استراتژی در اختیار معامله دارای شرایط و نکاتی است که باید حتما به آن توجه کنید تا بتوانید در هر زمانی بهترین استراتژی را انتخاب کنید .برای مثال برخی از استراتژِی ها زمانی به شما کمک خواهند کرد که شما آینده سهم را صعودی در نظر داشته باشید و برخی از استراتژِی ها زمانی سود آور خواهند بود که آینده سهم نزولی پیش بینی شود و برخی دیگر نیز زمانی سود آور است که روند سهم داخل یک کانال و محدوده پیش بینی شود . پس فهمیدن و تحلیل آینده هر نمادی که معامله میکنید بسیار مهم است . از دیگر نکاتی که در انتخاب استراتژی باید به آن توجه کرد میزان ریسک پذیری شما در معامله است چرا که برخی از استراتژی ها سود محدود و زیان محدودی دارند و برخی دیگر سود محدود و زیان نامحدود دارند و عده ای هم سود نامحدود و زیان محدود را به معامله گران میرسانند از اینرو باید میزان رسیک پذیری خود را قبل از آغاز معامله مشخص کنید .یکی دیگر از نکاتی که یک معامله گر بازار آپشن باید به آن توجه کند این است که میخواهد از اختیار خرید استفاده کند یا از اختیار فروش یا از هردو چرا که هر استراتژی در نحوه انتخاب پوزیشن های خرید یا فروش متفاوت است و امکان دارد که اختیار خرید محوریت یک استراتژی باشد و یا اختیار فروش زیربنای یک استراتژی را تشکیل بدهد . با توجه به تعدد بالای استراتژی ها و تفاوت نکات هر یک از آنها ، پیشنهاد میکنم برای انتخاب صحیح یک نماد برای معامله در بازار اختیار معامله حتما به سایت بی نظیرچارت مراجعه کنید و از قسمت خدمات اختیار معامله یا دیده بان اختیار معامله استفاده کنید؛ چرا که با زدن تنها یک دکمه، اطلاعات مورد نیاز شما به راحتی در اختیار شما قرار میگیرد.
قراردادهای معاوضه (Swaps)
قراردادی است که طرفین به موجب آن تعهد میکنند که برای مدت معین (توافق شده) دو دارایی یا منافع حاصله از دو دارایی را با کیفیت مشخص (توافق شده) به نسبت تعیین شده معاوضه کنند. پس از سررسید، هریک از طرفین متعهد است عین دارایی را به صاحب آن مسترد دارد. این دارایی ممکن است فیزیکی یا مالی باشد، این قراردادها به صورت غیررسمی (OVER THE – COUNTER MARKET) انجام میگیرند. نمونه متداول و شناخته شده معاوضه، معامله دو روش پرداخت سود برای یک مبلغ اصل یگانه است. معاوضه نرخ بهره، معمولا به سه صورت (نرخ ثابت در برابر نرخ شناور، نرخ شناور در برابر نرخ ثابت و نرخ شناور در برابر نرخ شناور) انجام میشود. در واقع معنای حقیقی مشتقات توافق میان دو گروه مشروط بر خروجی آتی دارایی پایه است . تصور رایج آن است که ابزارهای مشتقه خود دارایی می‌باشند، در صورتی که این تصور نادرست است، زیرا که یک ابزار مشتقه خود به تنهایی نمی‌تواند ارزشی داشته و ایجاد کند، اما بسیاری از ابزارهای معمول مانند سوآپ‌ها، معاملات آتی و اختیار معامله که دارای ارزش ذاتی نظری هستند می‌توانند از طریق فرمول‌هایی همچون بلک شولز محاسبه شده و به صورت مکرر در بازارهای آزاد قبل از تاریخ سررسید مورد معامله قرار گیرند . درحالی‌که بازار سهام ما در سالیان اخیر در بحث معاملات سهام و اوراق بدهی از رشد چشمگیری برخوردار بوده متاسفانه استفاده از ابزار مشتقه چندان جدی دنبال نشده است .
عقیده داریم به دلیل نوپا بودن این بازار ها در ایران بزودی این بازارها هم مورد اقبال شدید عمومی قرار گیرند و قطعا اﻧﻮاﻉ تقسیم بندی های ﺑﺎﺯاﺭﻫﺎی ﻣﺎلی لازم است افرادی که در این بازار فعالیت میکنند حتما آموزش های پوشش ریسک این بازار را ببینند تا از سرمایه های خود عاقلانه در این بازار پویا استفاده کنند.
پیشنهاد ما پلتفرم معاملاتی گروه بی نظیر است که در صفحه خدمات اختیار معامله فراهم شده و دارای امکانات جذاب و جامعی است که شما را شگفت زده می کند.
دیدگاه شما