شاخص کل بورس و آشنایی با آن

باید بگوییم که : شاخص کل ٬ میانگین تمام بازار است.

انواع شاخص های بورس ایران

شاخص، در مفهوم کلی، معیاری است که براساس آن میتوان چیـزی را تشخیص داد. در بورس هم، شاخصها، در واقع معیار‌های مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آنها، میتوان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه‌های مختلف، ارزیابی و حتی روند آینده بورس را پیشبینی کرد. بنابراین، طبیعتا باتوجه به نقش بسیار مهمی که شاخص‌های بورس، در تصمیمگیری سرمایه گذاران ایفا میکنند، نوسانات شاخص‌ها نیز برای سرمایه گذاران بسیار حائز اهمیت است.

شاخص کل که به آن شاخص قیمت و بازده نقدی هم میگویند، بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است، به بیان ساده تر، تغییرات شاخص کل در واقع بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است.

برای توضیح بیشتر فردی را درنظر بگیرید که سهام شرکت الف را در ابتدای سال، با قیمت 200 تومان خریداری میکند. اگر قیمت سهام این فرد در پایان سال، به 300 تومان افزایش یابد و شرکت، در پایان سال نیز 40 تومان به عنوان سود نقدی، به ازای هر سهم توزیـع کند، این فرد مجموعا 140 تومان سود از محل افزایش قیمت سهم و دریافت سود نقدی بدست آورده است و بنابراین، بازدهی وی در پایان سال، 70 درصد خواهد بود، زیرا سرمایه وی از 200 تومان به 340 تومان افزایش یافته است.

کارکرد شاخص بورس

شاخص های بورس در واقع معیار‌های مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آنها، می توان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه‌های مختلف، ارزیابی و حتی با کمک روش‌های نموداری روند آینده بورس را پیشبینی کرد؛ بنابراین طبیعتا با توجه به نقش بسیار مهمی که شاخص‌های بورس، در تصمیم گیری سرمایه گذاران ایفا میکنند، نوسانات شاخص‌ها نیز برای سرمایه گذاران بسیار حائز اهمیت است. شاخص‌های بورس، انواع مختلفی دارند که هر کدام، وضعیت بورس را از جنبه خاصی نشان میدهد، بنابراین سرمایه گذاران در تحلیل شاخص‌های بورس باید به کارکرد هر شاخص توجه کافی داشته باشند.

شاخص کل TEDPIX

در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX شناخته می شود. این شاخص همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به عنوان شاخص بورس تهران صحبت میشود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص هاست. این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است، به عبارت دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است.

برای درک ساده تر مفهوم شاخص کل، فرض کنید که شما از تمام شرکت‌های بورسی متناسب با وزن آن‌ها در شاخص کل بورس سهام خریداری کنید، در این صورت تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام شما خواهد بود. در واقع شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سود‌های سالیان‌های را که شرکت‌ها به شما پرداخت میکنند، محاسبه میکند.

شاخص کل، با عنوان شاخص شاخص کل بورس و آشنایی با آن قیمت و بازده نقدی نیز شناخته میشود. نکته‌هایی که هنگام بررسی شاخص باید به آن بیشتر توجه کنیم، میزان تغییرات شاخص کل است. مثلا اگر شاخص کل بورس در طی یک سال از عدد 120 هزار به 180 هزار واحد برسد، نشان دهنده این است که میانگین بازدهی بورس طی یکسال اخیر برابر با ۵۰ درصد بوده است. طبق فرمول محاسبه شاخص کل، هر چه شرکت‌ها بزرگتر باشند و سرمایه بیشتری داشته باشند، تاثیر بیشتری بر روی شاخص کل خواهند داشت. به عنوان مثال تاثیرگذاری تغییرات قیمت شرکت‌های بزرگی مانند صنایع پتروشیمی خلیج فارس، فولاد مبارکه خیلی بیشتر از تاثیرگذاری شرکت‌های کوچکی مانند سیمان خاش یا قند هکمتان بر شاخص کل است.

شاخص کل هموزن

برخی از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه اعتقاد دارند شاخص کل معیار مناسبی برای ارزیابی شرکت‌های بورسی و نشان دهنده برآیند عمومی تغییرات بازار سهام نیست. بهدلیل اینکه تاثیرگذاری شرکت‌ها با سرمایه بزرگتر بر روند شاخص کل بیشتر است، بهطوریکه در مواقعی شاهد آن هستیم که اکثر بازار سهام در وضعیت کاهشی قرار دارند، اما با افزایش قیمت سهام چند شرکت بزرگ، شاخص کل مثبت میشود.

در شاخص کل هموزن شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه شاخص کل سهیم هستند و نوسانات مثبت و منفی شرکت‌های کوچک، به اندازه نوسان مثبت و منفی شرکت‌های بزرگ در این شاخص تاثیرگذار است.

شاخص قیمت TEPIX

شاخص قیمت یا همان شاخص قیمت (وزنی ارزشی) نیز یکی از اصلی ترین شاخص‌های بورس است. این شاخص کل بورس و آشنایی با آن شاخص بیانگر روند عمومی تغییر قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است و برخلاف شاخص کل، سود تقسیمی شرکت‌ها در این شاخص لحاظ نمیشود. مثلا اگر شاخص قیمت بورس در مدت یکسال ۲۰ درصد رشد داشته باشد، به این معنی است که سطح عمومی قیمت‌ها در بورس نسبت به یکسال گذشته به طور متوسط ۲۰درصد رشد داشته است. تفاوت عمده این شاخص با شاخص کل این است که در شاخص قیمت، فقط قیمت سهام شرکت‌های بورسی در فرمول شاخص مورد محاسبه قرار میگیرد، در صورتی که در شاخص کل علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکت‌ها هم در محاسبه شاخص لحاظ میشود. در این شاخص نیز مثل شاخص کل، وزن شرکت‌ها در تاثیر آن‌ها بر شاخص قیمت اهمیت دارد، یعنی هرچه شرکت بزرگتر باشد، تاثیر آن بر شاخص قیمت نیز بیشتر است.

شاخص قیمت هم وزن

در شاخص قیمت هم وزن، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه شاخص قیمت سهیم هستند و نوسانات مثبت و منفی شرکت‌های کوچک، به اندازه نوسان مثبت و منفی شرکت‌های بزرگ در این شاخص تاثیرگذار است.

شاخص سهام آزاد شناور TEFIX

پیش از آنکه درباره شاخص سهام آزاد شناور توضیح دهیم، لازم است مفهوم «سهام شناور آزاد» را مرور کنیم. سهام شناور آزاد (Free float) بخشی از سهام یک شرکت سهامی اطلاق میشود که دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن بخش از سهام هستند و انتظار می رود در آیند‌های نزدیک قابل معامله باشد. مالکان سهام شناور آزاد قصد ندارند با حفظ آن در مدیریت شرکت مشارکت کنند. برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ترکیب سهامداران، بررسی و سهامداران راهبردی را مشخص کرد. سهامدار راهبردی، سهامدارانی هستند که در کوتاه مدت، قصد واگذاری سهام خود را نداشته و معمولاً می خواهند برای اعمال مدیریت خود، این سهام را حفظ کنند. به عنوان مثال سهام شناور آزاد شرکت‌های ایران خودرو (29 درصد) مخابرات ایران (5/12 درصد) و فولاد مبارکه حدود ۲6درصد است.

سرمایه گذاران نباید صرفاً با اتکا به اخبار رشد شاخص کل و بدون بررسی کامل در خصوص ارزش ذاتی سهام، اقدام به سرمایه گذاری در بورس کنند.

با توجه به مفهوم «سهام شناور آزاد» میخواهیم درباره «شاخص سهام شناور آزاد» نیز توضیح دهیم. محاسبه شاخص سهام شناور آزاد، مشابه شاخص کل است، با این تفاوت که در وزن دهی شرکت‌های موجود در سبد شاخص، به جای استفاده از کل سهام منتشر شده، تنها از سهام شناور آزاد شرکت‌ها استفاده میشود و هدف اصلی استفاده از سهام شناور آزاد در محاسبه شاخص ها، در واقع پیگیری رفتار قسمتی از بازار است که از قدرت نقدشوندگی بیشتری برخوردار هستند.

سایر شاخص‌های بورس

در بورس اوراق بهادار تهران، شاخص‌های دیگری نظیر شاخص قیمت مالی، شاخص قیمت صنعت، شاخص قیمت به تفکیک هر صنعت و شاخص قیمت ۵۰ شرکت فعالتر وجود دارد. هر یک از این شاخص‌ها در واقع یک زیر شاخص از کل بازار سرمایه است. به عنوان مثال تغییرات شاخص صنعت بیانگر میانگین بازدهی سرمایه شاخص کل بورس و آشنایی با آن گذاران در شرکت‌های تولیدی است و تغییرات شاخص مالی نیز بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در گروه خدمات مالی و سرمایه گذاری است.

روش محاسبه شاخص کل بورس تهران

برای درک نحوه محاسبه شاخص کل ابتدا لازم است توضیح دهیم که بازدهی سرمایه گذاران که (در بورس) سرمایه گذاری کرده اند در بورس اوراق بهادار به دو روش محاسبه می‌شود.

ابتدا بازدهی حاصل از دریافت سود نقدی در پایان هر سال است و دوم تغییر قیمت سهم در طول دوره سرمایه گذاری سهامدار. یعنی فرض کنید که شخصی سهامی را به ارزش هر سهم ۱۰۰ تومان در ابتدای یک سال خریداری کرده است، قیمت هر سهم این شرکت در پایان سال ۱۲۰ تومان شده و شرکتی که سهام آن خریداری شده است نیز در پایان سال ۱۰ تومان به ازای هر سهم سود تقسیم کرده است؛ بنابراین این سرمایه گذار روی سهام توانسته تا پایان این سال در مجموع ۳۰ تومان به ازای هر سهم سود کند و در واقع بازدهی این سرمایه گذار در پایان سال ۳۰ درصد بوده است، زیرا سرمایه وی از ۱۰۰ تومان به ۱۳۰ تومان افزایش یافته است.

حال روش و فرمول محاسبه شاخص کل بورس نیز بر همین اساس می‌باشد. بدین معنی که شاخص کل افزایش قیمت کلیه سهام‌های منتشر شده در بورس و همچنین تقسیم سود نقدی این شرکت‌های سهامی را در نظر گرفته و بر این اساس بازدهی کلیه سهام‌ها و در واقع بازدهی کل بورس را محاسبه می‌کند که به آن شاخص کل بورس یا بازدهی نقدی بورس می‌گویند.

مفهوم واحد در شاخص

شاخص براساس یک واحد تعریف می‌شود بدین صورت اگر شاخص کل بورس در ابتدای سال برای مثال ۱۰ هزار واحد باشد و در پایان سال به ۱۵ هزار واحد افزایش یابد یعنی ۵ هزار واحد افزایش داشته که این به معنای بازده ۵۰% درصدی در شاخص کل بورس است.

حال که تا حدودی با شاخص‌های مختلف آشنا شدیم لازم است با توجه به اینکه سهام چه شرکت‌هایی در شاخص مورد نظر تاثیر گذار بوده اند تفسیر لازم را از شاخص مورد نظر داشته باشیم.

سرمایه گذاران باید به دو نکته توجه نمایند:

۱ – افزایش شاخص کل کلا به معنی سودآوری کلیه سهام موجود در بورس نیست. برعکس این مسئله کاهش شاخص کل هم به معنی ضرر در کل سهام موجود در بورس نیست.

۲ – یکی از مهمترین مسائل در سرمایه‌گذاری در بورس تشکیل سبد سهام است. سرمایه گذاران باید از صنایع مختلف سبد مناسبی با تعداد منطقی سهم ایجاد کنند. تعداد زیاد سهم ریسک سبد را کاهش ولی حرکت آن را سنگین و کند خواهد کرد. ایجاد سبد بسیار کم تعداد نیز موجب حرکت شارپ سبد ولی پرریسک شدن آن می شود.

نگاهی اجمالی بر تاریخچه بورس ایران

بورس (به فرانسوی: Bourse) یا بها بازار به بازاری سازمان‌یافته اطلاق می‌شود که قیمت‌گذاری، خرید و فروش کالا، تبادل ارز خارجی، قرارداد آتی و اوراق بهادار در آن انجام می‌پذیرد.

تاریخچه بورس

به روایتی واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام «فندر بورس» اخذ شده که در اوایل قرن پانزدهم میلادی در شهر بروخه، بلژیک می‌زیسته و صرافان شهر در مقابل خانه او گرد هم می‌آمدند و به دادوستد کالا، پول و اوراق بهادار می‌پرداختند. این نام بعدها به کلیه اماکنی اطلاق شد که محل دادوستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بوده‌است.

بورس ایران

ایدهٔ اولیهٔ ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران به سال ۱۳۱۵ بازمی‌گردد که به درخواست دولت ایران، شخصی بلژیکی به نام «وان لوترفلد» دربارهٔ تشکیل بورس اوراق بهادار در ایران بررسی‌هایی انجام داد و طرح قانونی تأسیس و اساسنامهٔ آن را نیز تهیه کرد.

هر چند که در همان زمان بانک ملی ایران نیز به عنوان سازمان متولی امور پولی کشور، مطالعاتی در این زمینه انجام داد، اما به علت نامساعد بودن شرایط برای ایجاد بورس اوراق بهادار، و وقوع جنگ جهانی دوم تمام کارهای انجام شده متوقف شد.

به‌دنبال تحولات اقتصادی و اجتماعی دههٔ ۱۳۴۰ و با توجه به ارتباط گسترده سیاسی و اقتصادی ایران آن دوره با غرب، نحوهٔ تأسیس و ادارهٔ بورس، تشکیلات و سازمان آن، و کیفیت تصدی دولت، کم و بیش مشخص شد و در اردیبهشت ۱۳۴۵ لایحهٔ قانون بورس اوراق بهادار در مجلس شورای ملی به تصویب رسید.

به دنبال آن، قانون تأسیس بورس اوراق بهادار از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ و از آن درخواست شد که نسبت به اجرای مفاد قانون مزبور اقدام کند، اما در عمل به دلیل آماده نبودن بخش صنعتی و بازرگانی، اجرای این قانون تا بهمن ۱۳۴۶ به تعویق افتاد.

بورس اوراق بهادار تهران از پانزدهم بهمن ۱۳۴۶، فعالیت خود را به‌طور رسمی با پذیرش سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران به عنوان بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی آن زمان و سپس سهام شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه و اوراق قرضه عباس‌آباد آغاز کرد.

در آن زمان برقراری معافیت‌های مالیاتی برای شرکت‌ها و مؤسسات پذیرفته شده در بورس، عامل مهمی در جهت تشویق شرکت‌ها به عرضه سهام خود در بورس اوراق بهادار تهران بود.

حجم معاملات در بورس اوراق بهادار تهران تا سال ۱۳۵۷ به دلیل تبعیت از افزایش آهنگ رشد محصول ناخالص داخلی و ارزش افزوده حاصل در بخش صنعت و همچنین به دلیل پذیرش و دادوستد اوراق قرضه، از ۸۳ میلیارد ریال به ۱۵۰ میلیارد ریال افزایشیافت. طی پانزده سال فعالیت آغازین بورس، در مجموع سهام ۱۰۵ شرکت در بورس پذیرفته شد.

از نیمه دوم سال ۱۳۵۷ با بروز اعتصاب و تعطیلی واحدهای تولیدی و بازرگانی در جریان انقلاب اسلامی، بورس اوراق بهادار تهران به‌دلیل بی‌اعتمادی به دولت و وضع مالی شرکت‌ها، و فرار سرمایه با سقوط سهام و کاهش معاملات روبه‌رو شد و به حالت نیمه‌تعطیل درآمد. همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیر ۱۳۵۸ باعث دسته‌بندی صنایع در چهار گروه شد که به موجب آن سازمان صنایع ملی ایران برای اداره امور آن‌ها پدید آمد.

بدین‌ترتیب بر اثر ملی شدن بانکها، بیمه و صنایع کشور تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته‌شده در بورس از آن خارج شدند؛ ضمن آن که دادوستد اوراق قرضه نیز به دلیل داشتن بهرهٔ مشخص، ربوی تشخیص داده شد؛ بنابراین به‌دلیل عوامل فوق و وقوع جنگ ایران و عراق، دادوستد سهام و اوراق قرضه در بورس اوراق بهادار تهران تا سال ۱۳۶۱ تقریباً متوقف شد.

در سال ۱۳۶۲ تا حدودی تقاضا برای سهام وجود داشت، ولی به دلیل پایین‌بودن قیمت‌های پیشنهادی خریداران، عرضه‌کنندگان چندان زیاد نبودند. در سال ۱۳۶۳، به دنبال تصمیم دولت مبنی بر واگذاری تعدادی از کارخانه‌های دولتی، به کارگران و سایر افراد بخش خصوصی، مبادلات سهام، اندکی افزایش یافت و تا سال ۱۳۶۷ افزایش حجم معاملات با نرخ کاهشی ادامه یافت.

پذیرش قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل متحد از جانب ایران در تابستان ۱۳۶۷ و همچنین تصویب قانون جدید مالیات‌های مستقیم و قانون مالیات تعاون ملی برای بازسازی در اواخر سال ۱۳۶۷ و مهم‌تر از هر چیز تصویب قانون برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در همین سال، باعث رونق بورس اوراق بهادار تهران و رشد حجم معاملات شد.

بررسی روند فعالیت بورس در دوره ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۵ نشان می‌دهد که روند یکنواختی بر فعالیت بورس حاکم نبوده‌است.

بورس اوراق بهادار تهران از سال ۱۳۷۶، دورهٔ تازه‌ای از فعالیت خود را تجربه کرده‌است و زمینه‌های تحولات بعدی بازار سرمایه با اعمال برنامه‌های اصلاحی از این سال پایه‌ریزی شده‌است. ایجاد فضای رقابتی سالم، افزایش علاقه‌مندی و اعتبار فعالیت‌ها و به‌کارگیری شیوه‌های مؤثر تنظیم و نظارت از سال ۱۳۷۷ به‌طور نسبی ایجاد شد و بورس نشانه‌های مثبتی مبنی بر بازگشت رونق را تجربه کرد.

آشنایی با لوگوی بورس تهران:

چنانچه لوگوی بورس تهران را دیده باشید در آن ۴ انسان را می بینید که دست در دست هم داده اند و این نشاندهنده اتحاد و همکاری میان آنهاست و در درون دایره‌ای قرار دارند که نشان گر دنیا است قرار گرفته اند دنیایی که بر اساس افسانه‌های قدیمی ایران بر روی شاخ دو گاو قرار دارد؛ که خود نشانه ثروت و بهره‌وری هستند.

در حقیقت این لوگو برگرفته از یک نشان برنجی مربوط به دوره هخامنشیان است که در استان لرستان کشف شده‌ است. این نشان هم‌اکنون در موزه لوور پاریس نگهداری می‌شود.

نخستین کارگزار خصوصی بورس در ایران

نخستین کارگزار خصوصی بورس ایرانیک تاجر تبریزی بود. محمود کریشچی متولد ۱۳۰۲ تبریز، تاجر پوست و معامله‌گر اوراق اصلاحات ارضی به عنوان اولین نماینده بخش خصوصی در بازار سرمایه از سال ۱۳۴۸ وارد بازار سهام شد.

او که پیش از این در سال ۱۳۴۱ و به دنبال اجرای اصلاحات ارضی در زمینه خرید و فروش قبوض اصلاحات ارضی در بانک کشاورزی، فعالیت می‌کرد به پیشنهادیکی از مدیران بانک ملی به بورس آمد. البته او در یک آزمون که از سوی بانک کشاورزی و در میان ۳۰ نفر فعال بازار اوراق اصلاحات ارضی برگزار شد، توانست رتبه اول را کسب کرده و وارد بورس شود.

در آن زمان اوراق قرضه دولتی، قبوض اصلاحات ارضی و سهام چند شرکت و بانک در بورس معامله می‌شد. بورس آن زمان بسیار کوچک بود و تعداد معدودی کارگزار مشغول فعالیت در آن بودند و شرکت کارگزاری وجود نداشت و بانک‌ها نیز در بورس، نماینده داشتند.

بورسیکه کریشچی اولین کارگزار آن بود عبارت بود از یک میز و چند صندلی و تخته سیاهی که با گچ قیمت‌ها را بر روی آن ثبت می‌کردند و بعدها این ثبت قیمت‌ها با استفاده از تابلوهای چوبی و اعداد فلزی انجام می‌شد.

تأثیرات بورس بر اقتصاد ملی

بورس اوراق بهادار یک بازار متشکل سرمایه‌است که در آن سهام شرکت‌های خصوصی و دولتی طبق قانون خاصی خرید وفروش می‌شود و از سویی محلی برای جمع‌آوری پس‌انداز و نقدینگی بخش خصوصی به منظور انجام پروژه‌های سرمایه‌گذاری بلند مدت است و مرجعی است برای مردم که وجوه مازاد خود رابرای سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها به کار انداخته و از سود آن برخوردار شوند.بورس از طریق جذب و به کار انداختن سرمایه‌های راکد، حجم سرمایه‌گذاری در جامعه را بالا می‌برد.

بورس بین عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان سرمایه ارتباط برقرار می‌کند و معاملات بازار سرمایه را تنظیم می‌نماید. هم چنین با قیمت‌گذاری سهام و اوراق بهادار تا حدودی از نوسان شدید قیمت‌ها جلوگیری می‌کند.

بورس مردم را به پس‌انداز تشویق و بدین وسیله باعث به‌کارگیری پس‌انداز مردم در فعالیت‌های اقتصادی می‌شود. بورس سرمایه لازم برای اجرای پروژه‌های دولتی و خصوصی را فراهم می‌آورد. طبق آمار شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) تعداد افرادی که در ایران کد سهامداری (کد معاملاتی) دریافت کرده‌اند از ۹٫۶ میلیون نفر فراتر رفته‌است

یکشنبه سیاه

بی‌سابقه‌ترین سقوط شاخص بورس در تاریخ ۴۷ ساله این بازار تا قبل از ۱۳۹۳/۱۲/۲۳ که با افت شدید ۲۳۸۸ واحدی دماسنج بازار سرمایه در روز یکشنبه ۱۳۹۲/۱۰/۲۲ به ثبت رسید موجب بازگشت بازار به محدوده ۸۵ هزار واحدی شد که به «یکشنبه سیاه» معروف گشت.

گمانه‌های مختلفی در خصوص علل واکنش منفی بازار سرمایه وجود داشت. دلایلی همچون تصمیم دولت در خصوص مهار نقدینگی، افزایش نرخ سود بانکی، افزایش نرخ خوراک واحدهای پتروشیمی و دستور رئیس‌جمهور در خصوص مبارزه با مفاسد اقتصادی مهم‌ترین این حدسیات بود.سایت بورس نیوز در ۴ بهمن ماه ۹۳ در مطلبی با عنوان سرمایه سوزی به جای سرمایه‌گذاری نوشت:

استنباط می‌شود که دولتی‌ها تمایل به سرمایه سوزی در بازار سرمایه در جهت مهار نقدینگی جامعه داشتند، ولی اکنون عملاً کنترل آن از دستشان خارج شده‌است و همه چیز خواسته یا ناخواسته به مذاکرات اسفند ماه گره خورده است؛

پس از یکشنبه سیاه، شاخص کل شاخص کل بورس و آشنایی با آن بورس تهران سیر نزولی گرفت و سرانجام به ۷۰ هزار واحد سقوط کرد. در حالی که شاخص کل افت حدود ۱۰ درصدی را تجربه کرد، سهامداران در بسیاری از نمادها تا ۵۰ درصد سقوط را تجربه کردند.پس از سقوط ناگهانی، شاخص بورس تهران روند آرام و نزولی خود را تا اوائل زمستان ۱۳۹۴ ادامه داده بود.به‌طوری‌که تا آن زمان شاخص بورس در ۶۲ هزار واحد به سر می‌برد

ساعت انجام معامله

معاملات سهام در بورس تهران از شنبه تا چهارشنبه هر هفته به جز روزهای تعطیل عمومی، از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ و در یک نشست معاملاتی و از طریق تالارهای معاملات انجام می‌شود.

معاملات سهام فقط از طریق سامانه معاملات بورس که یک سیستم کاملاً مکانیزه است، قابل انجام است و دارندگان سهام نمی‌توانند خارج از سامانه معاملاتی اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار کنند و معاملات باید به لزوم از طریق کارگزاران و طی نشست معاملاتی انجام شود.

در حال حاضر علاوه بر تالار حافظ که تالار اصلی معاملات است، تالارهای دیگری توسط بورس یا شرکت‌هایکارگزاری در شهرهای دیگر دایر شده‌اند که سهامداران می‌توانند با مراجعه به آنان از تسهیلات مستقر در این تالارها از جمله سیستم‌های نمایش‌گر قیمت و سفارش‌ها، بروشورهای اطلاع‌رسانی و دوره‌های آموزشی پیش‌بینی شده‌استفاده کنند.

یاداوری می‌شود که خرید و فروش اوراق بهادار مستلزم حضور سهامداران در تالارها نیست و سهامداران می‌توانند با دریافت مجوز معاملات آن لاین (برخط) از شرکت‌های کارگزاری، بدون دخالت مستقیم کارگزار و از طریق اینترنت برای خرید و فروش اوراق بهادار اقدام کنند.ساعت معاملات قراردادهای آتی از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ می‌باشد

فعالیت در بورس برای چه کسانی مناسب است؟

همانطور که می دانید سرمایه گذاری در بورس برای تمامی افراد مناسب نمی باشد و فقط بعضی از افراد موفق به سودآوری در بورس می شوند. پس شرایط مناسب برای سرمایه گذاری موفق در بورس عبارتند از :

سرمایه‌ای پس‌انداز کرده‌اید که فعلا به آن نیازی ندارید و قصد دارید سودی بیشتر از سود بانکی کسب کنید.

تصمیم گرفته‌اید بصورت حرفه‌ای شغل سرمایه‌گذاری یا معامله‌گری سهام را در پیش بگیرید.

ریسک‌پذیری و صبر بالایی دارید و می‌خواهید طی سال‌های آینده سرمایه‌ تان را افزایش دهید.

آینده مالی‌تان برای شما مهم است و مایلید برای بهبود آینده خودتان و فرزندان‌تان قدمی مثبت برداشته باشید

آماده هستید برای رسیدن به هدف‌تان وقت و انرژی بگذارید.

می‌دانید که کسب ثروت و زندگی در رفاه برای شما ممکن است و آماده هستید بهای رسیدن به هدف خود را بپردازید.

شاخص کل بورس و آشنایی با آن

رایگان آموزش ببین

آیا تمایل به اطلاع از آموزش های رایگان دارید؟

ایچیموکو

ایچیموکو اندیکاتوری که میتواند شما را در معاملات مالی خود صاحب استراتژی کند .آموزش رایگان اندیکاتور ایچیموکو را همراه ما بگذرانید

جشنواره بی نظیر عید غدیر

فقط تا پایان روز عید غدیر

جشنواره تخفیف های بی نظیر رو از دست نده

بورس چیست؟

ورود درهر بازار مالی مستلزم داشتن دانش و استفاده از تجربه سایر معامله گران است .بازار سرمایه هم از این قاعده مستثنی نیست و هر معامله گری باید به تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی و مهارت تابلوخوانی در بورس مسلط باشد تا بتواند با اتخاذ استراتژِی ها معاملاتی مناسب در بازارصعودی وبازارنزولی به سود برسد .شناختن مفاهیم بورسی برای تحلیل همه جانبه سهام بورسی نیازی ضروری است .مفاهیمی همچون ،شاخص کل بورس ،شاخص کل هم وزن در بورس ،شخص حقیقی ،شخص حقوقی ،بازیگر سهم ، dps ، eps ،حجم مبنا ،ورود پول هوشمند ،ورود پول سنگین ،فیلترنویسی،میانگین کم کردن ومفاهیم بسیار دیگرکه با خواندن مقالات این بخش و دیدن ویدیوهای آموزشی بارگزاری شده آن میتوانید به یک تحلیل گر تبدیل شوید .

آشنایی با مفهوم ترید در بازار معاملاتی

بررسی مفهوم ترید و سرمایه گذاری

آشنایی با بورس ایران

برای آموزش صفر تا صدبورس همراه ما باشید

مفاهیم پایه ای بازار بورس

بامابامفاهیم بورس بیشتر آشنا شوید

تفاوت تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی

در این صفحه مزایا و معایب هر دونوع تحلیل را خواهید آموخت.

مزایای معامله در بورس

بورس سازمانی است که هم برای شرکت ها سود به همراه دارد و هم برای خریداران عمومی

آشنایی با بازار فارکس و روش های کسب درآمد از آن

فارکس یکی از انواع بازارهای مالی محسوب می شود که بسیاری از معامله گران و بانک ها و موسسات مالی برای انجام تبادلات ارزی و با هدف کسب سود، وارد این بازار بین المللی شده و به فعالیت می پردازند.

بازار فارکس از رکن های مختلفی تشکیل شده است، چنانچه شما دانش و آگاهی کافی در خصوص این ارکان و شاخصه ها را داشته باشید و یا اقدام به دریافت آموزش های مبتدی تا حرفه ای و تخصصی نمایید، می توانید به کسب سود مورد نظر خود در این بازار دست یابید.

بازار فارکس و فرایند های آن

اصطلاح فارکس، معادل کلمه فارسی بازار تبادلات ارزهای خارجی است و به بازاری اطلاق می شود که با سرمایه گذاری در آن می توان به کسب سود و درآمد قابل توجهی دست یافت و شرط موفقیت در این بازار، آشنایی با ساز و کارهای آن است.

فارکس در واقع بازاری برای مبادله انواع ارزهای بین المللی است که هر فرد با ورود در آن، می تواند جفت ارزهای معاملاتی بسیاری را خرید و فروش نماید. همچنین برخی از بروکر ها نیز امکان استفاده از انواع ابزارهای معاملاتی مانند بازار انرژی ، بازار کامودیتی ها و فلزات و سهام های CFD بورس های مختلف متصل به فارکس را ارائه می دهند.

اگر چه که ورود به بازار فارکس و فعالیت در آن می تواند بسیار هیجان انگیز باشد و افرا زیادی را ترغیب به معامله نماید ولی این نکته را در نظر داشته باشید که، فرایند فعالیت در این بازار، آسان نبوده و نیاز به دریافت آموزش و تمرین و کسب تجربه دارد و پس از آن، می توانید به کسب درآمد مورد نظر خود برسید.

روش های کسب درآمد در فارکس

کسب درآمد در فارکس مانند برخی بازارهای دیگر همچون بورس نیست، ماهیت بازار بورس بدین صورت است که شما، با در نظر گرفتن عوامل فاندامنتال کلی و رو به رشد یک شرکت و همچنین ترکیب آن با اصول علم تحلیل تکنیکال به خرید و فروش سهام می پردازید و به سود می رسید. اما در بازار فارکس شما باید از روند فعالیت های صورت گرفته در مورد جفت ارزهای مورد نظر با خبر باشید و به صورت مداوم (هفتگی، ماهانه، سالانه) آنها را بررسی کنید. در واقع شما باید، پیوت های تکنیکال جفت ارز، اخبار فاندامنتال مربوط به کشوری که ارز مورد نظر شما را پشتیبانی می کند و هیجانات و تنش های موجود در بازار، اطلاع کافی داشته باشید تا بتوانید فعالیت بهینه انجام دهید و به کسب درآمد برسید.

بنابراین در ادامه مقاله می خواهیم در مورد چگونگی کسب درآمد از بازار فارکس پرداخته و روش های مهم آن را معرفی نماییم. مطالعه آن به شما کمک می کند تا به دانش لازم در این زمینه دست یابید.

• فرایند سرمایه گذاری طولانی مدت سهام و دارایی

یکی از روش های مهم برای کسب درآمد از بازار فارکس برنامه ریزی و فعالیت در بلند مدت است. شما میتوانید از طریق سرمایه گذاری بر روی یکی از دارایی های سهام سی اف دی، بورس آمریکا و اروپا و همچنین سایر سشن های معاملاتی مانند بازارهای انرژی و فلزات ارزشمند ، به کسب درآمد در بلند مدت بپردازید.

• فرایند سرمایه گذاری کوتاه مدت و میان مدت سهام و دارایی

شما می توانید با بررسی روند های فاندامنتال و تکنیکال شرکت ها به ارزشمندی آن پی ببرید و پس از تصمیم گیری برای سرمایه گذاری، آن را به صورت یکجا و یا در چند مرحله حجمی و در قیمت های پایینتر خریداری کنید و از میانگین قیمت خرید پایینتر برخوردار شوید. همچنین می توانید سرمایه گذاری خود را در بازار انرژی انجام داده و با خرید هر یک از آنها در بازه های زمانی که مشخص کرده اید، به کسب درآمد و سود دست یابید.

• فرایند ترید های میان و بلند مدت بر روی جفت ارزها

در بازار فارکس می توانید به معامله و ترید بر روی جفت ارزهای اصلی بازار مانند EUR/USD یا CAD/JPY و یا USD/JPY بپردازید. در بازار فارکس جفت ارزهای متعددی وجود دارند که برخی از آنها با یکدیگر همگرا و برخی دیگر واگرا هستند. دلیل پیشنهاد برای انتخاب جفت ارزهای ماژور و بزرگ بازار این است که از ساده ترین و راحت ترین فعالیت ها در ابتدای شروع کار محسوب می شود.

• فرایند ترید های روزانه و کوتاه مدت

برخی از افراد تازه کار به دلیل هیجان زیادی که دارند، به محض ورود به بازار و در همان ابتدا، وارد ترید های کوتاه مدت می شوند و در نتیجه با ضرر و زیان مواجه می شوند. چرا که عدم دانش و اطلاعات تکنیکال و فاندامنتال، کمکی به کسب سود مداوم شما نخواهد نمود و برعکس، در بسیاری از مواقع باعث ضرر های مداوم، کال مارجین شدن حساب و از دست رفتن سرمایه خواهد شد. همواره توصیه می شود که افراد تازه کار نیاز به یک الی دو سال آموزش پایه دارند و پس آز آن می توانند به فعالیت بپردازند و در عین حال برای فعالیت های حرفه ای تر، قطعا باید آموزش های پیشرفته تر و حرفه ای تر را دریافت نمایند.

در کپی تریدینگ، کاربران از الگوهای خرید و فروش تریدرهای حرفه ‌ای و با تجربه شاخص کل بورس و آشنایی با آن استفاده می ‌کنند. به این صورت که، کپی تریدر که یک معامله ‌گر تازه ‌کار و کم تجربه است، یک معامله ‌گر حرفه ‌ای بازار را انتخاب می کند تا همه اقدامات او را انجام ‌دهد و مزیت این روش در این است که این فرد انتخاب شده، برای ترید هایش تحلیل هایی دارد و میتواند ضرر او را به پایین ترین حد رسانده و به سود دست یابد.

شما می توانید با استفاد از این روش و پخش کردن سرمایه خود در حساب تعدادی از معامله گران موفق، از میزان ضرر احتمالی خود کاسته و سود به دست آورید.

شاخص بورس چیست ؟!

در درجه اول باید بگوییم که : شاخص یک معیار آماری است که تغییرات متغیرهای مورد نظر را در بازه های زمانی نشان می دهد.

در بازار بورس شاخص های زیادی همچون شاخص بورس توسط فعالان استفاده می شود و کاربرد دارند. این شاخص ها در تحلیل های بازار از گذشته تا آینده و پیش بینی روند ها به کمک ابزار های نموداری استفاده می شوند.

این مطلب نیز می تواند برای شما مفید باشد: خط روند چیست؟!

هر شاخص متغیر خاص مورد تعریف خود را شامل می شود و نمی توان نتایج حاصل از شاخص ها را نسبت به هم مقایسه کرد بلکه باید هر شاخص را نسبت به خودش و در بازه زمانی بررسی و تحلیل کرد.

در بازار برای صنعت ها و دسته های مختلف شاخص های مختلفی داریم. برای مثال شاخص دارویی را برای صنعت دارو و شاخص رایانه را برای شرکت های فعال در زمینه رایانه در بورس کشورمان را داریم. در تصویر زیر شاخص بورس مواد غذایی را مشاهده میکنید که برای سال ۹۶ تا ۹۸ می باشد.

خواندن این مطلب می تواند برایتان مفید باشد: تحلیل تکنیکال چیست ؟

در ادامه با مفهوم چند شاخص در بازار بورس آشنا می شویم:

شاخص کل:

شاخص کل یا (TEDPIX) مشهورترین و مهم ترین شاخص بورس است. شاخص کل را بارها در اخبار شنیده اید که با آن وضعیت بازار های بورس را تحلیل می کنند. در واقع وقتی در خبرگزاری های عمومی از رشد و افت شاخص صحبت می شود منظور همان شاخص کل است.

حالا شاخص کل شاخص کل بورس و آشنایی با آن چیست؟

شاخص کل نشان دهنده ی میانگین میزان تغییرات قیمت و سود سهام شرکت های فعال در بازار سرمایه است.

در شاخص کل تاثیر شرکت ها بر اساس بزرگی ( تعداد سهام ) و سرمایه آنها است و شرکت های بزرگی مثل ایران خودرو که تعداد سهام و معامله بیشتری دارند بسیار تاثیرگذار تر از شرکت های کوچکی مانند بالبر هستند.

فاجعه بارترین روز برای بورس تهران (یکشنبه سیاه) در تاریخ ۲۲ دی ماه ۱۳۹۲ اتفاق افتاد که در آن شاخص کل بورس تهران بیش از ۲۲۰۰ واحد افت داشت.

برای درک بهتر موضوع در تصویر زیر تعداد سهم و تعداد معاملات دو سهم ایران خودرو و بالبر را برایتان با فلش مشخص کرده ایم این تصویر نشان دهنده این شاخص کل بورس و آشنایی با آن موضوع است که هرچه سهم بزرگ تر باشدتاثیر بیشتری در شاخص کل میگذارد.

برای درک ساده تر شاخص کل می توان گفت اگر شما سهام تمامی شرکت های بازار را متناسب با وزن سرمایه ای هرشرکت در پرتفوی خود داشته باشید تغییر شاخص کل دقیقا میزان سود و ضرر شما را نشان می دهد.

برای مثال اگر شاخص کل شاخص کل بورس و آشنایی با آن نسبت به اول سال از ۱۰۰۰۰ واحد به ۱۵۰۰۰ واحد رسیده باشد میانگین بازدهی سود و قیمت سهام ها رشد ۵۰% داشته است.

البته این به این معنی نیست که تمام شرکت ها ۵۰% سود داشتند بلکه ممکن است شرکتی۱۰۰۰% سود داشته و شرکتی هم۵۰۰% ضرر داشته این شاخص میانگین قیمت و سود تمام شرکت های بورسی را نشان میدهد.

باید بگوییم که : شاخص کل ٬ میانگین تمام بازار است.

شاخص کل هم وزن:

تفاوت این شاخص با شاخص کل در این است که وزن و اندازه شرکت ها در این شاخص تاثیر گذار نیست و سرمایه آنها یکسان در نظر گرفته می شود و تاثیر افزایش و کاهش سود و قیمت سهام شرکت ها در شاخص به یک میزان اثرگذار است؛ پس شاخص کل هم وزن میانگین بازدهی شرکت ها را با ضریب یکسان محاسبه می کند و نشان می دهد.

در شاخص هم وزن تمام شرکت ها چه بزرگ و چه کوچک یکسان در نظر گرفته می شوند. وقتی شاخص هم وزن منفی است یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار کاهش یافته است و زمانی که شاخص هم وزن مثبت باشد یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار رشد کرده است.

در شاخص کل ممکن است اکثر شرکت ها بازدهی منفی داشته باشند اما تنها مثبت بودن چند شرکت بزرگ باعث مثبت شدن شاخص کل بشود اما در شاخص هم وزن شاخص بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکت ها نشان داده می شود نه بر اساس سرمایه بیشتر.

شاخص قیمت:

شاخص قیمت ( TEPIX) نشان دهنده ی روند قیمت شرکت های بازار است و تفاوت آن با شاخص کل این است که سود سازی شرکت ها در آن تاثیری ندارد و تنها تغییرات قیمت سهام ها معیار محاسبات است. در شاخص قیمت سرمایه و بزرگی شرکت ها محاسبه می شوند و شرکت های بزرگ تاثیر بیشتر و شرکت های کوچک تاثیر کمتری دارند.

در شاخص قیمت صرفا افزایش یا کاهش قیمت سهم ها بر اساس بزرگی شرکت هادر نظر گرفته می شود.

یعنی افزایش یا کاهش قیمت شرکت های بزرگ در شاخص قیمت بیش تر از افزایش یا کاهش قیمت سهم های کوچک اثر گذار است.شاخص کل بورس و آشنایی با آن شاخص کل بورس و آشنایی با آن

شاخص قیمت هم وزن:

تفاوت این شاخص با شاخص قیمت این است که ضریب تاثیر شرکت های بزرگ و کوچک یکسان است و وزن شرکت ها محاسبه نمی شود.

در این شاخص شرکت ها فارغ از بزرگ یا کوچک بودنشان بررسی می شوند و سرمایه تمام شرکت ها یکسان در نظر گرفته می شوند.

در واقع شاخص قیمت هم وزن نشان دهنده ی میزان بازدهی قیمت سهام شرکت ها بدون در نظر گرفتن بزرگی شرکت هاست برای درک بهتر اگر کسی از تمامی شرکت ها به تعداد مساوی سهم داشته باشد شاخص قیمت هم وزن میزان بازدهی آن پرتفوی را نشان می دهد.

شاخص سهام شناور آزاد:

سهام شناور آزاد به درصدی از سهام شرکت گفته می شود که صاحبان آن قصدی برای مدیریت در شرکت ندارند و تنها برای خرید و فروش سهام وارد معاملات آن سهم شدند؛ قابلیت نقدشوندگی سهام شناور آزاد زیاد است.
شاخص سهام شناور آزاد مانند شاخص کل محاسبه می شود تنها با این تفاوت که تنها درصد شناور آزاد شرکت ها در نظر گرفته می شود و همان میانگین قیمت و سود سهام ها با تاثیر وزنی آنها است یعنی شاخص سهام شناور آزاد نشان دهنده ی بازدهی میانگین قیمت و سود سهام های شناور آزاد در بازار است و هرشرکتی سهام شناور آزاد بیشتری با سرمایه ای بزرگ داشته باشد تاثیر بیشتری در این شاخص می گذارد.

برای آگاهی بیشتر درباره سهام شناور آزاد پیشنهاد می کنیم این مطلب را مطالعه بفرمایید: سهام شناور آزاد چیست؟!

شاخص صنعت:

بازدهی صنایع مختلف را به تفکیک نشان می دهد و مانند شاخص کل محاسبه می شود؛ این شاخص نشان دهنده ی میانگین بازدهی سرمایه گذاران در آن صنعت است. مانند شاخص صنعت خودرو یا صنعت پتروشیمی و…

برای مثال اگر شاخص صنعت بیمه رشد کرده باشد نشان دهنده ی رشد بازدهی سهام شرکت های فعال در صنعت بیمه به واسطه ی افزایش قیمت و سود آنها است.

شاخص صنعت برای تحلیل و مقایسه وضعیت صنعت ها برای سرمایه گذاری به کار برده می شود اما رشد یک شاخص صنعت لزوم بر رشد تمامی شرکت های فعال در آن صنعت نمی باشد بلکه این شاخص میانگین بازدهی را نشان می دهد و طبیعتا رشد برخی شرکت ها می تواند بر خلاف جهت شاخص باشد مثلا ممکن است شاخص صنعت خودرو طی یک سال رشد کرده باشد اما شرکت خودروسازی کوچکی در همین مدت بازدهی منفی داشته اما بازدهی مثبت شرکت های بزرگ فعال در آن صنعت موجب رشد مثبت شاخص شدند.

شاخص بازار اول:

میانگین بازدهی شرکت های بازار اول بورس را شاخص کل بورس و آشنایی با آن نمایش می دهد.برای مثال پرتفویی را در نظر بگیرید که سهام شرکت های عضو در بازار اول بورس را متناسب با بزرگی آنها دارد شاخص بازار ائل نشان دهنده ی میزان سود و زیان این پرتفوی می باشد.

شاخص ۵۰ شرکت فعال تر:

هر ۳ ماه یکبار سازمان بورس ۵۰ شرکتی که بیشترین معاملات را در بازار داشته معرفی میکند و شاخص ۵۰ شرکت فعال تر میانگین بازدهی این شرکت ها را نشان می دهد که طی این مدت سود و قیمت آنها چه تغییراتی می کند.

در بین فعالین بازار بورس شاخص های زیاد دیگری تعریف شده که به تناسب فعالیت در بازار به آنها پرداخته می شود ماننده شاخص قیمت مالی،شاخص ۳۰ شرکت بزرگ،شاخص بازار دوم و …