افزایش سرمایه چیست؟
واژه افزایش سرمایه یکی از مفاهیمی است که به گوش سرمایه گذاران و فعالین بورس بسیار آشناست. حال این افزایش سرمایه چیست و چه تاثیری بر قیمت سهم شرکت دارد؟ چه شرکت های اقدام به افزایش سرمایه مینمایند؟ انواع روش های افزایش سرمایه کدامند و کدامیک بهترین روش است؟ و سوال های دیگر از این دست که در این مقاله به آنها پاسخ داده میشود.در وهله اول باید بدانیم که سرمایه چیست؟
سرمایه چیست؟
منابع شرکت دو دسته هستند. منابع تحت مالکیت خود شرکت که متعلق به سهامداران آن شرکت است و منابع تحت مدیریت شرکت که در واقع وجوهی است که شرکت به طلبکاران بدهکار است و برای مدتی از آنها استفاده میکند و سپس به آنها بازمیگرداند. بنابراین سرمایه شرکت همان دارایی های شرکت میباشد که با کم کردن همه بدهی ها، می توان آن را بدست آورد. سرمایه شرکت را می توان به عنوان بخشی از حقوق افراد در سهام با عنوان حقوق صاحبان سهام شرکت تعریف نمود.
افزایش سرمایه در شرکت‌های سهامی یعنی "افزایش اسمی میزان سرمایه ثبت شده شرکت" به زبان ساده افزایش سرمایه یعنی افزایش تعداد سهام منتشره توسط شرکت‌های سهامی.پس می توان گفت افزایش سرمایه یکی از روش های تامین مالی شرکتهاست. شرکتها برای اینکه بتوانند فعالیت های خود را توسعه دهند و قدرت رقابت خود را حفظ و یا افزایش دهند اقدام به افزایش سرمایه می کنند. در برخی از مواقع نیز این کار به منظور اصلاح و بهبود ساختار مالی شرکت صورت می گیرد.
به این نکته توجه فرمایید که ارزش یک شرکت با سرمایه آن شرکت یکی نیست در واقع ارزش شرکت شامل، نیروی انسانی، سود، تجهیزات، خطوط تولید، ارزش برند و . می شود و سرمایه مقدار پولی می باشد که برای استارت اولیه هر شرکتی مورد نیاز بوده و معمولا سهامداران در تهیه کردن آن نقش مهم و اساسی را دارند.
این تامین منابع مالی جدید می تواند به شکل های مختلفی صورت پذیرد.هنگامی که یک شرکت در بورس اوراق بهادار بخواهد سرمایه خود را افزایش دهد باید تعدادی سهام جدید منتشر کند و به سهامداران بفروشد تا مبلغ مورد نیاز برای افزایش سرمایه را تأمین کند. تفاوت اصلی بین انواع روش های افزایش سرمایه، در محل تامین این منابع جدید است.
انواع روشهای افزایش سرمایه
در مجموع می‌توان چهار دسته کلی برای افزایش سرمایه شرکتها در نظر گرفت که شامل:
- افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها
- افزایش سرمایه از محل سود انباشته (سهام جایزه)
- افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
- افزایش سرمایه به روش صرف سهام میشود.
افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی
در افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، شرکت دارایی‌های ثابت مشهود خود مانند زمین، ساختمان، ماشین‌آلات و تجهیزات، سرمایه‌گذاری‌ها و… را مورد تجدید ارزیابی قرار می‌دهد. به عبارت دیگر، ارزش دارایی‌های یک شرکت بر اساس نرخ تورم کشور ارزیابی شده و در ترازنامه به‌روز میشود. با به‌روز شدن ارزش دارایی‌ها، امکان استفاده از تسهیلات مالی بیشتر نیز وجود دارد. این مهم در شرکت‌های زیان‌ده می‌تواند به‌عنوان محرکی برای تجدید حیات شرکتها محسوب شود. این موضوع به‌ویژه برای شرکت‌هایی که مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت شده‌اند، از اهمیت زیادی برخوردار است. بر‌اساس قانون تجارت در صورتی که مقدار زیان از نصف سرمایه ثبتی شرکت بیشتر باشد، شرکت مذکور مشمول ماده ۱۴۱ میشود. شرکت زیان‌ده برای خروج از این ماده باید سرمایه خود را به مقداری افزایش دهد تا میزان زیان از نصف سرمایه کمتر شود. در این روش، درصد مالکیت سهامدار در شرکت تغییری پیدا نمیکند. یعنی به همان نسبت که سرمایه شرکت زیاد میشود، تعداد سهام فرد نیز افزایش پیدا میکند.
در نتیجه از آنجایی که معادله حسابداری در ترازنامه باید برقرار باقی بماند و بدهی های شرکت نیز تغییری نکرده، سرمایه شرکت باید افزایش پیدا بکند تا این معادله برقرار بماند. در این روش پولی به شرکت وارد نمی شود و فقط یک عملیات حسابداری در صورتهای مالی شرکت رخ می دهد. به همان مقدار که تعداد سهام سهامدار افزایش پیدا می کند قیمت آن کاهش پیدا می کند، در نتیجه تغییری در دارایی شخص رخ نمی دهد.
افزایش سرمایه از محل سود انباشته
طبق قانون تجارت شرکتها موظفند سالانه درصدی از سود خود را بین سهامداران تقسیم نکرده و نزد خود نگهداری کنند. این سود در حسابی تحت عنوان سود انباشته در صورتهای مالی شرکتها ثبت میشود. با افزایش سودهای ذخیره شده و رسیدن به مقدار مناسبی، شرکت می‌تواند از این محل سرمایه خود را افزایش دهد و با این کار منابع جدید موردنیاز خود را تامین کند. پس در روش سود انباشته عملا جریان نقدینگی جدید به شرکت وارد نمی‌شود. پس به دلیل اینکه سهامداران پولی برای سهام جدید خود پرداخت نمی‌کنند. در این روش به سهامداران، سهامی تحت عنوان سهام جایزه تعلق میگیرد. بنابراین در روش سود انباشته نیز درصد مالکیت سهامدار در شرکت تغییری پیدا نمی کند. یعنی به همان نسبت که سرمایه شرکت زیاد می شود تعداد سهام شخص نیز افزایش پیدا می کند. از نظر تئوریک میزان دارایی سهامدار نیز تغییری نمی کند، یعنی به همان نسبت که تعداد سهام شخص زیاد می شود قیمت سهام کاهش پیدا می کند. فرمول محاسبه در این روش به شرح زیر است:
افزایش سرمایه از محل آورده نقدی چیست؟
در مواقعی که شرکت نیاز به منابع جدید برای طرح‌های توسعه‌ای خود دارد اما سود انباشته مناسبی در اختیار ندارد، ناچار به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران است. به دلیل اینکه این روش، نیازمند تامین منابع جدید از سوی سهامداران فعلی شرکت است، شرکت حق استفاده و حضور در آن را ابتدا به سهامداران شرکت می‌دهد.
به این صورت که اوراقی تحت عنوان «حق تقدم سهام» در اختیار سهامداران فعلی قرار میگیرد. سهامدار در مدت زمان مجاز برای معاملات این اوراق که معمولا ۲ ماه است و به آن مهلت پذیره‌نویسی گفته میشود، دو راهکار دارد.
۱. پرداخت مبلغ اسمی سهام: در این روش سهامدار به ازای هر سهم باید مبلغی را در بازه زمانی ۲ ماهه به شرکت پرداخت کند. این مبلغ در ایران معمولا هزار ریال (قیمت اسمی سهم) است. با این کار پس از طی شدن مراحل افزایش سرمایه، حق تقدم شما تبدیل به سهم عادی میشود.
۲. فروش حق تقدم: اگر سهامدار به هر علتی تمایل نداشته باشد که از حق تقدم‌های خود استفاده کند، می‌تواند در بازه زمانی دو ماهه حق تقدم‌های خود را به سرمایه‌گذاران دیگر بفروشد. این حق تقدم‌ها مانند سهام عادی در بورس قابل معامله هستند. حق تقدم هر سهم با اضافه شدن حرف «ح» پس از نماد آن قابل شناسایی است. به‌عنوان نمونه حق تقدم ایران خودرو با نماد «خودروح» معامله میشود.
برای مطالعه بیشتر راجع به حق تقدم سهام ایــنجا کلیک کنید.
افزایش سرمایه از روش صرف سهام چیست؟
در این روش، شرکت سهام خود را به مبلغی بیش از قیمت اسمی و از طریق پذیره‌نویسی به فروش رسانده و تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی سهام را، به حساب اندوخته منتقل یا در ازای آن سهام جدید، به سهامداران قبلی می‌دهد.
در افزایش سرمایه به روش صرف سهام به جای انتشار سهام عادی با ارزش اسمی، پذیره‌نویسی سهام جدید ناشی از این عمل به قیمت بازار انجام میگیرد. منظور از صرف سهام، اضافه ارزش سهام یعنی مابه‌التفاوت ارزش بازاری و اسمی سهام است. شرکت درخصوص صرف سهام سه کار می توانند انجام دهند:
- انتقال اضافه ارزش به اندوخته شرکت
- تقسیم نقدی اضافه ارزش به سهامداری قبلی
- دادن سهام جدید به سهامداران قبلی
در مورد فروش هم دو کار می توانند انجام دهند
- فروش با حفظ حق تقدم
- فروش با سلب حق تقدم
بهترین نوع افزایش سرمایه کدام است؟
باید توجه داشت ساختار شرکتها با یکدیگر تفاوت داشته و از آنجا که هر یک پیچیدگی‌های خاص خود را دارند، نمی‌توان نسخه‌ای کلی برای همه شرکتها در نظر گرفت. در مجموع اما افزایش سرمایه‌ای که سبب ورود منابع جدید مالی به شرکت شود، شرایط مناسب‌تری را برای توسعه فعالیت‌ها رقم می‌زند. بنابراین افزایش میزان سرمایه از طریق آورده نقدی و همچنین صرف سهام به‌صورت کلی بهتر قلمداد می‌شوند. همچنین روش تجدید ارزیابی دارایی‌ها از آنجا که عملا پولی وارد شرکت نشده و صرفا یک عملیات حسابداری برای بهبود صورتهای مالی شرکت محسوب میشود، به‌ویژه برای شرکت‌های ورشکسته و مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت مناسب ارزیابی میشود.
تفاوت سهام جایزه و حق تقدم
سهام حق تقدم چیست؟
حق تقدم! شاید در جست و جو های بورسی خودتون، سهامی رو دیده باشید که آخر آنها حرف ح وجود داشته باشد. به این سهم ها همان سهم جایزه یا حق تقدم می گویند و در این مقاله می خواهیم به صورت مفصل در مورد آن سهام صحبت کنیم. پس با ما همراه باشید.
حق تقدم سهام چیست؟
به طور کلی زمانی که یک شرکت بورسی یا فرابورسی تصمیم می گیرد که افزایش سرمایه دهد، به نسبتی که افزایش سرمایه می دهد تعداد سهام شرکت خودش رو اضافه می کند.
سهامی که به شرکت افزوده شده، تحت عنوان حق تقدم سهام شرکت x در بورس اوراق بهادار تهران قابل معامله هستند.
نماد حق تقدم سهم چیست ؟
این سهم ها با افزوده شدن حرف ح به پایان اسم اصلی سهم قابل تشخیص هستند. به عنوان مثال نام نماد شرکت سیمان فارس خوزستان سفارس هست و نماد حق تقدم این شرکت ” سفارسح ” خواهد بود.
حالا این تعداد اضافه سهام متعلق به چه کسانی هست؟!
در اولویت اول، افرادی صاحب این سهم های حق تقدم می شوند که از قبل دارای سهام این شرکت باشند. به عنوان مثال کسی که سهم ” صبا ” رو داشته باشه، اگر شرکت صبا افزایش سرمایه بده و سهم ” صباح ” به وجود بیاد، این نماد به صورت اتوماتیک به پورتفوی سهامداران قبلی صبا اضافه می شود.
حالا آیا این تفاوت داره که چقدر سهامدار باید قدیمی باشد؟! خیر… تفاوت سهام جایزه و حق تقدم
فقط و فقط همین که در زمان برگزاری مجمعی که در آن افزایش سرمایه تصویب شده صاحب اون سهم باشند کافیست تا سهامدار قدیمی به حساب بیایند و نسهم جایزه به آن ها تعلق بگیرد.
چقدر حق تقدم به سهام داران قدیمی تعلق می گیرد؟!
پاسخ این سوال کاملا بستگی به تعداد سهام سهامدار و البته میزان افزایش سرمایه شرکت بورسی دارد. در یک مثال ساده می خواهم این موضوع رو برای شما توضیح دهم.
فرض کنید 1000 سهم از شرکت ذوب روی اصفهان با نماد ( فروی ) دارید و این شرکت تصمیم به 30 درصد افزایش سرمایه از محل آورده نقدی دارد.
خب… تعداد سهام شما ضرب در میزان افزایش سرمایه می شود و به میزانی که بدست می آید، سهم جایزه در پورتفوی شما قرار میگیرد. در این مثال 300 سهم به عنوان سهم حق تقدم با نماد ” فرویح ” به سبد شما اضافه می شود.
حالا سوال مهم این جاست… آیا سهام جایزه مثل سهم های معمولی بازار بورس اوراق بهادار، همیشه قابلیت خرید و فروش دارند؟!
پاسخ “خیر” هست. هر شرکت بورسی فقط در زمان مشخصی قابل معامله هست. این زمان مشخص معمولا و عموما 60 روز بعد از ورود نماد حق تقدم به پورتفو قابل خرید و فروش هست
چه استراتژی هایی برای خرید و فروش سهام داریم؟!
در این بخش از مقاله، تفاوت سهام جایزه و حق تقدم می خواهیم به 2 استراتژی بپردازیم که سهام داران در مواجهه با نمادهای حق تقدم استفاده میکنند.
اولین استراتژی، فروش در مدت زمان مشخص شده هست.
در این استراتژی حدودا 60 روز فرصت دارید که با انواع تحلیل هایی که می کنید، منتظر بمانید تا نماد حق تقدم سهم به بهترین قیمت برسد و خرید و فروش آن را انجام دهید. این خرید و فروش ها معمولا سود های خوب و شیرینی به همراه دارند. چرا که سهم هایی بودند که ” ظاهرا ” بدون هیچ پرداختی به پورتفوی ما اضافه شدند و ما توانستیم با فروش آنها سود به نسبت قابل توجهی بدست بیاریم.
اما استراتژی دوم، تبدیل حق تقدم به سهم هست.
ارزش اسمی هر سهم در بورس اوراق بهادار تهران معادل 1000 ریال یا 100 تومان می باشد.بنابراین اگر بخواهیم سهام حق تقدم رو به سهام معمولی تبدیل کنیم تا در بلند مدت سود بیشتری کسب کنیم، باید قیمت هر سهم + ارزش اسمی هر سهم رو به شرکت پرداخت کنیم تا به سهام عادی برای ما تبدیل شود.
در حالت اول، سود ما لحظه ای هست. به این معنی که به محض فروختن نماد، سود به حساب ما می آید. اما معمولا افرادی که حالت دوم رو انتخاب می کنند، دیدگاه بلند مدت تری نسبت به سهام دارند. چرا که تقریبا در حال پله زدن برای خرید خود هستند. بنابراین دیدگاه افرادی که حق تقدم رو به سهم تبدیل می کنند معمولا بلند مدت تر هست
از لحاظ تکنیکال چطور میتونیم از سهم های جایزه استفاده کنیم؟!
ذات و اصل سهام حق تقدم، مربوط به تحلیل بنیادی هست.
اما زمانی که افزایش سرمایه از محل آورده نقدی داریم و نماد حق تقدم به پورتفو اضافه می شود، اتفاقی که در نمودار یک سهم می افتد قابل چشم پوشی نیست!عموما یک گپ قیمتی در نمودار قیمت شکل می گیرد که این گپ برای معامله گران حرفه ای بازار معنا و مفهوم خاصی دارد که 2 معنی بسیار مهم این اتفاق رو برای شما خواهیم گفت.
معنای اولی که میتونیم بگیریم این هست که لبه های گپ در تحلیل تکنیکال به عنوان حمایت و مقاومت در نظر گرفته می شود و بسیار معتبر هستند.
و اما معنای دوم این گپ در نمودار های سهم، این هست که این فاصله قیمتی بالاخره باید پر بشه! در کوتاه مدت، میان مدت و یا بلندمدت.
بسیاری از معامله گران حرفه ای بازار سهام معتقدند زمانی که گپی در نموداری وجود دارد، در بلند مدت قیمت تمایل به پر کردن این گپ دارد.
نکاتی که در این مقاله گفته شد نکاتی کلی و جامع در مورد حق تقدم سهام بود.
با استفاده از این مقاله و اطلاعات و دانش خودتون، میتونید از نمادهای حق تقدم سهام بیشترین استفاده رو داشته باشید و خرید و فروش ها و معاملات خودتون رو طوری انجام دهید که به بیشترین بازدهی برسید!
مزایای افزایش سرمایه شرکت
افزایش سرمایه شرکت از جمله اقداماتیست که ممکن است سهامداران تصمیم به انجام آن گیرند. سرمایه، عدد و یا مبلغی است که سهامداران برای تاسیس و ثبت و همچنین آغاز کار اولیه شرکت، آنرا وارد شرکت میکنند. در حال حاضر حداقل سرمایه لازم برای ثبت شرکت 100 هزار تومان میباشد. لازم به ذکر است که میان سرمایه و دارایی شرکت تفاوت هایی وجود دارد که نباید آنها ر با یکدیگر اشتباه گرفت.
اما ارزش یک شرکت با سرمایه آن مشخص نمی‌شود. درواقع عواملی مانند ارزش سود، تجهیزات، نیروی انسانی، خطوط تولید، ارزش برند و … هستند که ارزش یک شرکت را تعیین میکنند. معمولا سهامداران به منظور گسترش فعالیت های شرکت، اقدام به بیشتر کردن سرمایه میکنند. این فرایند از طریق راه ها و روش های مختلفی امکان پذیر است که در مطلب راههای افزایش سرمایه شرکت به طور کامل توضیح دادیم. اما به طور خلاصه روش های بیشتر کردن سرمایه عبارت است از:
- آورده های نقدی
- سود انباشته یا اندوخته شده
- ارزیابی مجدد دارایی های شرکت
- محل های صرف سهام، یا سلب حق تقدم
مراحل افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص
برای افزایش سرمایه این شرکت، باید مراحل زیر را طی کنید:
- گرفتن تایید هیئت مدیره برای بیشتر کردن سرمایه شرکت
- بررسی شرایط توسط حسابرس شرکت. در صورت وجود نداشتن مشکل، افزایش سرمایه توسط حسابرس تایید میشود.
- ارائه مدارک و مستندات لازم به اداره ثبت شرکت ها و بورس. ممکن است سازمان بورس تنها با بخشی از افزایش سرمایه موافقت کند.
- شرکت در مجمع فوق العاده برای افزایش هر سهم
تا به اینجای متن یک توضیح کلی درباره اینکه سرمایه چیست، راه ها و مراحل افزایش آن چگونه است، توضیح دادیم. در ادامه می‌خواهیم مزایای افزایش سرمایه از سه طریق آورده نقدی، سود انباشته سهامداران و تجدید ارزیابی بپردازیم.
1.مزایای افزایش سرمایه از آورده نقدی
- فروش سهام حق تقدم، بالاتر از ارزش واقعی
از جمله مزایای اصلی و مهم افزایش سرمایه از آورده نقدی این است که میتوانید در مدت کمتر از 2 ماه، سهام حق تقدم خود را بدون نیاز به پرداخت ارزش اسمی بفروشید. اگر بازار خرید و فروش سهام، صعودی باشد، قیمت حق تقدم از خود سهم بالاتر رفته و برای شما سود زیادی را به ارمغان خواهد آورد.
- کمک به سود آوری شرکت در میان مدت و بلند مدت
سود رسانی شرکت در میان مدت و بلند مدت، از دیگر مزایا افزایش سرمایه از این طریق میباشد. چراکه شرکت با آورده نقدی که از سهامداران بدست می‌آورد، بخشی از مشکلات مالی خود را بر طرف خواهد کرد.
- سرعت بخشیدن به طرح های توسعه‌ای شرکت
این طرح ها می‌تواند شامل راه اندازی خط تولید جدید و در نهایت افزایش تولید و سود برای شرکت و سهامداران شود.
2.مزایای افزایش سرمایه از سود انباشته برای سهامداران
به طور کلی در بازارهایی که روند صعودی دارند، شرکت ها و موسساتی که تصمیم دارند سرمایه خود را افزایش دهند، بسیار مورد توجه قرار می‌گیرند. چراکه افزایش سرمایه شرکت ها مزایای زیادی دارد؛ به همین جهت سهامداران را ترغیب میکند تا به سمت خرید آنها پیشی بگیرند. اصولا بیشترین مزایا، متعلق به افزایش سرمایه از تفاوت سهام جایزه و حق تقدم محل سود انباشته است. این مزایا به شرح زیر میباشد:
در زمان افزایش سرمایه از طریق محل سود انباشته، تعدادی سهام به عنوان جایزه به شما تعلق میگیرد. در واقع ارزش سهامی در پرتفوی شما تغییر نمیکند و بر همان مبنا قیمت هر سهم نیز کاهش پیدا خواهد کرد.
مشخصات شرکت ها باید در یک بازه معینی، از فروش محصولات یا خدمات خود، یا از طریق سود غیر عملیاتی انباشت سودی بدست آورند. سپس این انباشت سودی را تحت عنوان افزایش سرمایه به سهامداران ارائه کنند.
- کمک به سودسازی شرکت در میان مدت و بلند مدت
بواسطه این نوع افزایش سرمایه، شرکت این اطمینان را به سهامداران می‌دهد که تحت هر شرایطی سوددهی شرکت در میان مدت و بلند مدت به همین منوال خواهد بود. این مورد یک فاکتور بنیادی مهم در تحلیل سهم است.
این طرح ها شامل راه‌اندازی خط تولید جدید و در نهایت افزایش تولید و سود شرکت میباشد.
- عدم نیاز به پرداخت مبلغی برای سهام جایزه
افزایش سرمایه از محل سود انباشته، نیازی به پرداخت پول ندارد، تا سهام در اختیار شما قرار گیرد.
3.بیشتر کردن سرمایه از تجدید ارزیابی
بهبود در صورت های مالی شرکت از جمله مزایای این نوع افزایش سرمایه میباشد. بدین شرح که برخی از شرکت ها با فروش املاک و دارایی های خود می‌تواند از ضرر خارج شده و حتی به سود نیز برسند. شرکت ها می‌توانند با حفظ روند سودسازی، به استقبال خوبی دست پیدا کنند.
مدیریت مالی و سرمایه گذاری
اموزش سرمایه گذاری در بازار سرمایه و ارایه مشاوره های مالی و سرمایه گذاری
افزایش سرمایه در شرکتها به چه معناست.؟
۱. افزايش سرمايه به روش جايزه :
همانطور كه ميدانيم ، معمولا شركتها مقداري از سود ساليانه خود را در حساب اندوخته ذخيره مينمايند و در زمان مقتضي با انتقال موجودي اين حساب به حساب سرمايه و انتشار اوراق سهام جديد ، سرمايه اسمي شركت را افزايش ميدهند و سپس اوراق سهام جديد را به نسبت سهام قبلي بين سهامداران توزيع مينمايند . چون در اين حالت سهامداران پولي بابت اوراق جديد پرداخت نمي نمايند ، اصطلاحا به آن افزايش سرمايه به روش جايزه ميگويند . در اين حالت معمولا نسبت كاهش قيمت سهم ، بعد از افزايش كمي كمتر از، نسبت افزايش سرمايه است . بعنوان مثال يكي از شركتهايي كه به اين روش افزايش سرمايه داده است ، سرمايه گذاري ملي ايران بود ، كه سرمايه خود را به ميزان 2050 ميليارد ريال افزايش داد . كه اين مبلغ را از محل سود تقسيم نشده و مطالبات سهامداران تامين نمود . اين شركت حدودا 241 درصد افزايش سرمايه داد ولي با توجه به اينكه قيمت اين سهم قبل از مجمع 6851 ريال و بعد از آن 2206 ريال شد ، ميتوان ديد كه با وجودي كه افزايش اين شركت حدود 241 % بوده ولي افت قيمت آن با نسبت حدودا 210 % بوده است .
۲. افزايش سرمايه از محل آورده نقدي :
زماني كه شركت اندوخته اي جهت افزايش سرمايه در اختيار ندارد و جهت ايجاد نقدينگي قصد افزايش سرمايه را داشته باشد ، ميتواند از اين روش براي افزايش سرمايه استفاده كند . ( توضيح اينكه گاهي شركتها مقداري از مبلغ افزايش سرمايه را بصورت اندوخته دارند . ولي اين مقدار براي افزايش مورد نظر كافي نيست، در اين حالت شركت ميتواند، از روش اول و دوم همزمان مبلغ افزايش سرمايه را تامين كند . ) در اين حالت شركت به هر سهامدار به نسبت تعداد سهام قبلي امتيازي جهت خريد سهام جديد ميدهد كه اصطلاحا به آن حق تقدم ميگويند . پس از ثبت افزايش به اين روش برگه هاي حق تقدم به آدرس سهامداران ارسال ميگردد . سهامداران پس از دريافت برگه هاي حق تقدم در صورت تمايل ، مبلغ اسمي سهام متعلقه ( كه تعداد آن در برگه حق تقدم مشخص ميشود ) ، را در مهلت مقرر به حساب شركت واريز نموده و پس از مدتي ( معمولا از يك تا چهار ماه ) برگه هاي سهام جديد به سهامداران داده ميشود .
در صورتي كه سهامدار به هر علتي ، مايل نباشد از امتياز حق تقدم خويش استفاده نمايد، ميتواند اين امتياز را به ديگري واگذار نمايد . براي اينكار مي بايست با مراجعه به كارگزاري و تكميل فرم درخواست فروش تقاضاي فروش حق تقدم خود را بنمايد . خريداران برگه هاي حق تقدم ، مي بايست علاوه بر پرداخت مبلغي كه بابت خريد حق تقدم به فروشنده مي پردازند مبلغ اسمي تعداد حق تقدم خريداري شده را نيز به حساب شركت واريز و به انتظار دريافت برگه هاي سهام بمانند . معمولا با توجه به اينكه تبديل برگه هاي حق تقدم به برگه سهم مدتي بطول ميانجامد و در طول اين مدت امكان خريد و فروش روي آن وجود ندارد و به نوعي پول پرداختي بابت اين سهام تا زمان تبديل شدن به سهم بلوكه ميگردد ، تفاوت قيمت برگه حق تقدم با قيمت سهام شركت در بازار كمي بيشتر از 1000 ريال ( مبلغ اسمي سهم ) مي باشد . كه اين اختلاف قيمت با انتظارات بازار نسبت به آينده سهم و سابقه شركت در مدت زمان ارسال برگه هاي سهام جديد رابطه معكوس دارد و هر چه قدر ديد بازار نسبت به آينده شركت و سابقه شركت در ارسال برگه هاي سهم مثبت تر باشد، تقاضا براي خريد ان بيشتر و در نتيجه اين اختلاف قيمت كمتر ميشود . در زماني كه به هر دليلي سهامداري از حق تقدم خود استفاده ننمايد و يا به علت نداشتن آدرس پستي دقيق نزد شركت موفق به دريافت برگه حق تقدم خود نشود ، شركت پس از فروش اين برگه ها در بازار وجه آن را در حساب سهامدار نزد شركت نگهداري مي نمايد .
مثال : فرض كنيد شركتي با سرمايه 10000 ميليون ريال منقسم به 10 ميليون برگه سهم افزايش سرمايه اي به ميزان %100 را در نظر دارد . در اين حالت به هر يك از سهامداران ، معادل سهام قبلي شان امتياز حق تقدم تعلق ميگيرد . ( به ازاء هر 1 سهم 1 سهم جديد ) و سهامداران پس از واريز 1000 ريال براي هر حق تقدم صاحب يك سهم جديد ميگردند . قيمت سهم پس از بازگشايي ، معمولا اينگونه محاسبه ميشود كه در ارزش بازارهر يك از سهامداران از شركت مزبور تغييري حاصل نشود . فرضا اگر قيمت سهم قبل از مجمع 5000 ريال بوده باشد با توجه به اينكه بابت هر سهم۱۰۰۰ ريال پرداخت شده دارنده هر يك سهم در گذشته اكنون داراي 2 سهم ميباشد . كه هر يك از آنها داراي ارزشحدودا 3000 ريال در بازار است .
حال فرض كنيد شركت مزبور مبلغ 5000 ميليون ريال بصورت اندوخته دارد . براي افزايش سرمايه 100 درصدي نياز به 5000 ميليون ريال ديگر دارد، كه در اين حالت، سهامداران به ازاء پرداخت 500 ريال براي هر سهم ، معادل سهام قبلي خود سهام جديد دريافت ميكنند . در اين حالت ، اصطلاحا ميگويند شركت از طريق اندوخته و آورده نقدي افزايش سرمايه داده .
فرمول كلي براي محاسبه حداقل قيمت سهم پس از افزايش بصورت زير است :
حداقل قيمت پس از افزايش =( قيمت سهم قبل از افزايش + مبلغ اسمي به نسبت حق تقدم متعلقه به يك سهم )( ( تعداد حق تقدمي كه به هر سهم تعلق ميگيرد + 1
فرضا اگر قيمت سهم شركت قبل از مجمع 3000 ريال باشد و شركت 50 % افزايش سرمايه بدهد تعداد حق تقدم متعلق( ۵۰۰+۳۰۰۰ ) تقسيم بر 1,5 كه حداقل قيمت هر سهم پس از مجمع برابر ميشود هر سهم برابر 5/. ميباشد، با حدودا 2330 ريال .
۳.افزايش سرمايه به روش صرف سهام
در اين روش، شركت سهام خود را به مبلغي بيش از قيمت اسمي و از طريق پذيره نويسي بفروش رسانده و تفاوت حاصل از قيمت فروش و قيمت اسمي سهام را ، به حساب اندوخته منتقل و يا در ازاي آن سهام جديد ، به سهامداران قبلي ميدهد .
يكي از دلايلي كه اخيرا اين روش نسبت به روش افزايش از طريق آورده بيشتر مورد توجه شركتها قرار گرفته، اين است كه در اين روش شركت مبلغ مورد نظر براي افزايش سرمايه را در مدت كمتري از طريق پذيره نويسي تامين ميكند . بر خلاف روش آورده ،كه معمولا تامين مبلغ افزايش سرمايه تا آخرين روزهاي پايان مهلت استفاده از حق تقدم و همچنين به فروش رساندن حق تقدم هاي استفاده نشده ، به طول ميانجامد . در ايران گاهي شركتها مبلغ مورد نياز براي افزايش سرمايه را از طريق فروش تعدادي برگه سهام به نرخي بالاتر از قيمت اسمي تامين نموده و مابقي سهام را بين سهامداران قبلي توزيع نموده اند .
بعنوان مثال تفاوت سهام جایزه و حق تقدم فرض كنيد شركتي 10000 ميليون سرمايه دارد و تعداد برگه هاي سهام آن 10 ميليون مي باشد و هر سهم اين شركت در بازار، 9000 ريال معامله مي شود و اين شركت قصد دارد، سرمايه خود را به ميزان 100 % و از طريق صرف سهام افزايش دهد . مبلغ مورد نياز براي افزايش سرمايه 10000 ميليون ريال مي باشد كه معادل 10 ميليون برگه سهام جديد است
*( تذكر اينكه اين محاسبه فقط يك مثال است و اينكه شركت سهام خود را به چه قيمتي بايد پذيره نويسي كند خود مستلزم بحث مفصلي است ) حال ، اگر فرضا اين شركت سهام جديد را به مبلغ 5000 ريال پذيره نويسي كند، تفاوت سهام جایزه و حق تقدم با فروش 2 ميليون سهم مبلغ مورد نياز جهت افزايش سرمايه تامين مي گردد و شركت مابقي سهام جديد يعني 8 ميليون سهم را بين سهامداران قبلي تقسيم مينمايد .
به عبارتي به ازاي هر 10 سهم قبلي، 8 سهم جديد ، ( بدون پرداخت وجهي ) ، به سهامداران قبلي تعلق مي گيرد . ( ازنظر حسابداري شركت پس از فروش 2 ميليون سهم به قيمت 5000 ريال اضافه مبلغ اسمي بر روي هر سهم يعني۴۰۰۰ ريال كه براي 2 ميليون سهم معادل 8000 ميليون ريال ميشود را به حساب اندوخته منتقل و از محل اين حساب افزايش سرمايه اي به روش جايزه و به نفع سهامداران قبلي ميدهد ). اين مورد از روشهاي افزايش سرمايه بدليل اينكه به تازگي در ايران رواج پيدا كرده لذا قيمت گذاري آن داراي بحث مفصلي است و مثال بالا فقط براي روشن شدن اين روش افزايش سرمايه بود .
منظور از سهام جایزه چیست؟
در بازار بورس سهامی وجود دارد که برای به دست آوردن آن، سهامداران پولی پرداخت نمی‌کنند و به صورت رایگان و از طریق یکی از روشهای افزایش سرمایه به سهامداران اعطا میشود.
به گزارش سرویس بورس مشرق، در بازار بورس سهامی وجود دارد که برای به دست آوردن آن، سهامداران پولی پرداخت نمی‌کنند و به صورت رایگان و از طریق یکی از روشهای افزایش سرمایه به سهامداران اعطا میشود. این سهام، سهام جایزه نام دارد. سهام جایزه به افراد تخصیص داده میشود و در پرتفوی آنها موجود است اما به مدت 2 الی 4 ماه قادر به فروش آن نیستند. به منظور آشنایی بیشتر با سهام جایزه مطالعه این مقاله را به شما توصیه می‌کنیم.
افزایش سرمایه چیست؟
سهام جایزه از طریق یکی از روشهای افزایش سرمایه به افراد اختصاص داده میشود. حال برای فهم بیشتر این سهام در ابتدا باید تعریفی از افزایش سرمایه داشته باشیم. شرکت‌های بورسی برای پیشبرد اهداف خود و برای تامین منابع مالی مورد نیازشان، دست به افزایش سرمایه می‌زنند. برای بازیگران بازار بورس شرکت در افزایش سرمایه جذابیت‌های زیادی دارد و استقبال خوبی هم از آن میشود اما بهتر است بدانیم که افزایش سرمایه همیشه به معنای ارزش بالای سهام نیست.
افزایش سرمایه که با هدف تامین نقدینگی جدید و سودآوری انجام میشود اشکال متفاوتی هم دارد. در بازار سرمایه ایران چهار روش برای افزایش سرمایه وجود دارد:
- افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها
- افزایش سرمایه تفاوت سهام جایزه و حق تقدم از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
- افزایش سرمایه از محل سود انباشته
- افزایش سرمایه از روش صرف سهام
افزایش سرمایه با هر کدام از این روش‌ها می‌تواند جذاب باشد اما مرسوم‌ترین و متداول‌ترین روش، افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران است. دو روش افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها و سود انباشته در میان سهامداران محبوبیت بیشتری دارند و دو روش دیگر یعنی صرف سهام و آورده نقدی بهترین روش افزایش سرمایه از نگاه شرکتها محسوب می‌شوند.
برای مطلع شدن از افزایش سرمایه شرکتها و سهام جایزه آنها باید به سامانه کدال مراجعه کنید؛ تمامی اطلاعات مربوطه در این سایت قابل مشاهده است. شرکت در افزایش سرمایه ممکن است به افزایش سود سهامدارن منجر شود اما نه همیشه. امکان دارد اتفاق خاصی برای سهم نیفتد یا حتی با ضرر و زیان همراه باشد. در نتیجه نباید بدون دلیل و بدون توجه به فاکتورها و عوامل مختلف در افزایش سرمایه شرکتها حضور پیدا کنیم.
روشهای افزایش سرمایه کدام است؟
گفتیم که افزایش سرمایه اشکال متنوع دارد که تفاوت اصلی آنها تنها به محل تأمین منابع مالی جدید مربوط است. در ادامه انواع افزایش سرمایه را به طور مختصر شرح می‌دهیم تا پس از آن بگوییم که منظور از سهام جایزه چیست؟
افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی (سهام جایزه)
در افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی، دارایی‌های ثابت شرکت مانند زمین، ساختمان، ماشین‌آلات و تجهیزات و . که به تبع تورم افزایش قیمت داشته‌اند را، مورد ارزیابی مجدد قرار می‌دهد تا در صورت افزایش قیمت، ارزش جدید دارایی‌هایش را در ترازنامه به روزرسانی کند.
در نتیجه افزایش میزان دارایی‌ها، میزان سرمایه و تعداد سهام سهامداران نیز افزایش و قیمت هر سهم کاهش می‌یابد و تعداد سهامی که اضافه شده است به عنوان سهام جایزه مطرح میشود. توجه کنید که اگر در خرید سهم دید بلندمدت دارید، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها که منجر به اعطای سهام جایزه میشود را به شما توصیه می‌کنیم.
افزایش سرمایه از محل سود انباشته (سهام جایزه)
تمامی شرکت‌های حاضر در بورس می‌توانند قسمتی از سود سالیانه خود را میان سهامداران خود تقسیم نکرده و آن را در صندوق ذخیره پولی‌شان نگهداری کنند تا در زمان مناسب و برای تامین منابع مالی، این مازاد سود که حال به عنوان سود انباشته از آن یاد میشود در طی فرآیند افزایش سرمایه به سهامداران عرضه شود.
لازم به ذکر است که این سود انباشته شده هم با عنوان سهام جایزه به سهامداران تعلق میگیرد. در واقع شرکت از محل همین سودهای ذخیره شده، سرمایه خود را افزایش می‌دهد تا منابع مالی جدید مورد نیاز خود را تأمین کند.
افزایش سرمایه از محل صرف سهام
در مواقعی که ارزش قیمت بازار سهم با ارزش اسمی آن یکسان نباشند به این مابه‌التفاوت اضافه ارزش سهام، صرف سهام گفته میشود. حال در روش افزایش سرمایه به روش صرف سهام، شرکت سهام خود را به مبلغی بیش از قیمت اسمی می‌فروشد و تفاوت قیمت فروش و قیمت اسمی سهام را به سه صورت مدیریت میکند یا مبلغ حاصله را به حساب اندوخته شرکت منتقل میکند یا سهام جدید به سهامداران خود عرضه میکند یا اضافه ارزش را نقدی به سهامداران خود پرداخت میکند.
افزایش سرمایه از محل آورده نقدی
حال اگر شرکت سود انباشته چندانی نداشته باشد اوراقی را منتشر میکند به نام حق تقدم و آن را در اختیار سهامداران خود قرار می‌دهد تا با خرید آن اوراق و واریز مبلغ نقدی به حساب شرکت، افزایش سرمایه از محل آورده نقدی انجام شود. مدت زمان مجاز برای معاملات حق تقدم سهام به طور معمول ۲ ماه است و سهامداران باید در این بازه زمانی برای خرید یا فروش حق تقدم خود اقدام کنند.
سهام جایزه چیست؟
در اکثر مواقع افزایش سرمایه یک اتفاق مهم و مطلوب برای سهامداران است و این رویداد را دوست دارند برای همین برخی از شرکتها به جای آن که سود را به صورت پول نقد به سهامداران خود پرداخت کنند با عنوان سود سهمی یا سهام جایزه به سهامداران خود می‌دهند.
بسیاری از سهامداران سهام شرکت مورد نظر خود را از قبل خریداری میکنند تا هم دارایی‌شان در فرآیند افزایش سرمایه قرار گیرد و هم صاحب سهام جایزه شوند. البته در این میان افرادی هم هستند که بر اساس تحلیل‌های خود نمی‌خواهند در افزایش سرمایه شرکت کنند و قبل از برگزاری مجمع از سهم خارج می‌شوند.
نکته آخر این که توزیع سهام جایزه بر کل دارایی‌ها، کل بدهی و حقوق صاحبان سهام، تأثیر خاصی به جا نخواهد گذاشت و در این فرایند تنها سرمایه اسمی شرکت تغییر میکند اما همین کار سبب قدرت جذب نقدینگی و گسترش بازار آن شرکت میشود.
جمع‌بندی
در این مقاله در ذیل توضیح سهام جایزه از افزایش سرمایه گفتیم و انواع آن را نام بردیم چرا که سهام جایزه، بخشی از افزایش سرمایه شرکتها است. به طور کلی نمی‌توان گفت که افزایش سرمایه خبر یا اتفاق خوبی برای سهامداران است البته در صورتی که شرکت اهداف توسعه‌ای برای آینده خود داشته باشد، افزایش سرمایه رویدادی خوب و سودآور است.
دیدگاه شما