سود و زیان خود را محاسبه کنیم

سود و زیان خود را محاسبه کنیم

مبلغ سرمایه خود را در فیلد زیر وارد نموده تا مقدار سرمایه حال حاضر شما نسبت به سود و زیان در جدول کناری نمایش داده شود

۱ روز
10,000,000 ریال

۱ هفته
10,607,225 ریال

۱ ماه
10,734,209 ریال

۳ ماه
12,567,301 ریال

۶ ماه
13,146,961 ریال

۱ سال
12,390,090 ریال

در این بخش، فرض بر این می باشد که شما بخشی از دارایی خود را در روزهای گذشته صرف سرمایه گذاری در یکی از شاخص ها کرده اید فرضا 10 میلیون ریال از سرمایه خود را به خرید نیم سکه اختصاص داده اید یا 1000 دلار ارز خریده سود و زیان خود را محاسبه کنیم اید و حال پس از گذشت یک دوره زمانی و سپری شدن تحولات نزولی و صعودی در بازار مربوطه، خواهان این هستید که دریابید این اقدام شما سودآور بوده است یا خیر؟ به عنوان نمونه شما 3 ماه قبل 10 میلیون ریال یا یک میلیون تومان از سرمایه خود را به خرید نیم سکه اختصاص دادید (فرضا 2 نیم سکه 500 هزار تومانی ) و امروز بعد از گذشت 3 ماه، هر نیم سکه به 540 هزار تومان رسیده است لذا ده میلیون ریال شما به ده میلیون و هشتصد هزار ریال تبدیل شده و شما هشتصد هزار ریال یا هشتاد هزار تومان سود به دست آورده اید. به همین روال، بازه های زمانی مختلف از یک روز تا یک سال برای هر شاخص تعریف شده است که به تناسب نیاز یا علاقه می توانید میزان و سمت و سوی تحولات شاخص موردنظرتان را در هریک از این بازه های زمانی مشاهده فرمایید. نکته پایانی آنکه برای شاخص های مربوط به بازار داخلی مبلغ 10 میلیون ریال و برای شاخص های جهانی 1000 دلار به عنوان مبلغ پایه سرمایه، فرض گرفته شده است.

شیوه محاسبه سود واقعی در پخش

● به قسمت چهارم سری محاسبه سود و زیان دقیق رسیدیم , اگر به خاطر داشته باشید , کالایی که محاسبه کردیم تست هدیه ما 9 عدد بود , 100 عدد ازان را با قیمت 91 فروختیم و این 9 عدد هم برای ما 109 افتاده است.

● شرکت ها معمولا با شیوه های مختلف کالا را می فروشند , یکی از این روش ها این است که همین کالا را با تست هدیه انتخاب می کنیم و می گوییم مثلا 6 عدد از این کالا را می فروشیم , ولی قیمت را همان 1000 می گیریم یا 1100 می گیریم , تصمیم می گیریم مثلا به مشتری دوعدد پروموشن بدهیم . این را تقسیم می کنیم. ما 6600 گرفتیم از مشتری و 8 باکس از این جنس به او دادیم که 1000 است. این 825 افتاده و عملا با قیمت 909.1 خود ما, این قیمت ضرر 84.1 را دارد. اگر این ضرر را در 8 باکس ضرب بکنیم , یعنی این فاکتوری که داریم با این شرایط بفروشیم , احتمالا باید حتما ضرر 672.8 نشان بدهد.حالا بررسی می کنیم که ایا برنامه زرین این ضرر را می تواند نشان بدهد یا نه.

● سود فاکتور فروش شماره 41 را بررسی می کنیم که ببینیم این کالا چقدر سود یا زیان داشته است. تاریخ را مثلا در 8.6 میگیریم , می بینیم که این رقم دقیقا رقمی است که برابر با رقم ماشین حساب درامده است.این همان رقمی است که گرد شده است وسیستم زیانش را نشان میدهد , حالا اگر بخواهیم همین را بررسی کنیم , یعنی از 8.1 سود و زیان را مجموعا حساب کنیم .می بینیم که رقمی که ما داشتیم 91 سود بوده است, 673 – یعنی مقدار589 زیان داشتیم و این را اگه باز بخواهیم در سود و زیان ناخالص نگاه کنیم , اینجا هم همان رقم 582 را به عنوان زیان نشان میدهد.

● در سری های بعدی برای محاسبه دقیق صورت سود و زیان در شرکت های پخش ما را همراهی کنید.

حاشیه سود و کاربردهای آن در تحلیل مالی (Profit Margin)

حاشیه سود یکی از نسبت‌های مهم مالی به شمار می‌رود که هدف از آن محاسبه میزان سودآوری یک بنگاه تجاری به ازای فروش است. هدف از محاسبه حاشیه سود در واقع محاسبه این است که یک بنگاه تجاری یا واحد اقتصادی به ازای هر ریال یا دلار فروش چقدر سودآوری کرده است. این نسبت بسیار مشهور است و تحلیل‌گران از آن برای مقایسه میزان سودآوری و فعالیت سودآورانه یک شرکت و مقایسه و تطبیق فعالیت سودآوری شرکت‌ها با یکدیگر استفاده می‌کنند.

محاسبه این نسبت مالی اگرچه ساده است اما سود و زیان خود را محاسبه کنیم بسیار بااهمیت است چراکه به گفته بسیاری از تحلیل‌گران بیش از بقیه نسبت‌ها میزان سودآوری شرکت را اندازه‌گیری می‌کند و کارایی آن نیز در مقایسه با سایر نسبت‌ها بیشتر است. از همین رو این نسبت تبدیل به یکی از نسبت‌های مشهور در تحلیل بنیادی شده که خود شرکت‌ها نیز این نسبت را به صورت سه ماهه و سالانه گزارش می‌کنند. حاشیه سود با توجه به اینکه سودهای مختلفی در یک بنگاه تجاری گزارش می‌شوند انواع مختلفی دارد که به شرح زیر هستند:

حاشیه سود ناخالص اولین مورد از انواع مختلف حاشیه سود است که تحلیل‌گران برای بررسی فعالیت‌های کلی شرکت از آن استفاده می‌کنند. محاسبه این نسبت بسیار ساده است و تمامی داده‌های مربوط به این نسبت را می‌توان از صورت سود و زیان استخراج کرد. فرمول محاسبه این نسبت به شرح زیر است:

حاشیه سود ناخالص = (سود ناخالص / فروش خالص) * ۱۰۰

می‌توان فرمول را به شرح زیر به صورت جزئی‌تر نیز نوشت:

حاشیه سود ناخالص = ((فروش خالص – بهای تمامی شده کالا) / فروش خالص) * ۱۰۰

سود ناخالص در حالت کلی در واقع زمانی به دست می‌آید که بهای تمام شده کالاها را از فروش خالص کسر کنیم که به این صورت اولین سود گزارش شده در صورت سود و زیان یعنی سود ناخالص به دست می‌آید.

حاشیه سود عملیاتی شرکت یکی دیگر از انواع حاشیه سود است که بیشتر مربوط به فعالیت‌های عملیاتی شرکت است. در واقع این سود بر فعالیت خود شرکت متمرکز است و اساسا کاری به فعالیت‌هایی که خارج از عملیات اصلی شرکت صورت گرفته ندارد. سود عملیاتی از کسر هزینه‌های عمومی و اداری یا کلا هزینه‌های عملیاتی از سود ناخالص شرکت به دست می‌آید. این نسبت در راستای فهم این مسئله است که به ازای هر دلار فروش، شرکت در نتیجه عملیات خود چقدر سود کرده است. سود عملیاتی نیز در صورت سود و زیان یک مرحله جلوتر است و فرمول محاسبه حاشیه سود عملیاتی به شرح زیر است:

حاشیه سود عملیاتی = (سود عملیاتی / فروش خالص) * ۱۰۰

حاشیه سود عملیاتی از آنجا که سودآوری ناشی از فعالیت‌های خود شرکت را اندازه‌گیری می‌کند نسبت مالی محبوب تحلیل‌گران است چرا که آنها بر این عقیده هستند این نسبت بیشتر از بقیه نسبت‌ها میزان سودآوری شرکت را اندازه‌گیری می‌کند.

حاشیه سود قبل از مالیات به محاسبه این موضوع می‌پردازد که به ازای هر دلار فروش شرکت چقدر توانسته سود قبل از مالیات کسب کند. از آنجا که هزینه مالیاتی معمولا هزینه ثابتی است که شرکت‌ها به دولت‌ها می‌پردازند سود و زیان خود را محاسبه کنیم لذا سود قبل از مالیات نیز گاهی مورد توجه تحلیل‌گران قرار می‌گیرد. فرمول این نسبت به شرح زیر است:

حاشیه سود قبل از مالیات = (سود قبل از مالیات / فروش خالص) * ۱۰۰

به عنوان مثال اگر حاشیه سود قبل از مالیات شرکتی ۴۰ درصد باشد بدین معنی است که شرکت به ازای هر ۱۰۰ دلار فروش ۶۰ دلار هزینه کرده و ۴۰ دلار نیز توانسته سود کسب کند، البته سودی که هنوز مالیات آن پرداخت نشده است.

حاشیه سود خالص مهمترین نسبت در میان سایر حاشیه‌های سود محسوب می‌شود و در این نسبت مالی سود خالص نهایی شرکت مورد توجه قرار می‌گیرد. به لحاظ ریاضی فرمول حاشیه سود خالص به شرح زیر است:

حاشیه سود خالص = (سود خالص / فروش خالص) * ۱۰۰

حاشیه سود خالص به دنبال محاسبه این موضوع است که اساسا شرکت به ازای هر دلار فروش یا درآمد چقدر سود می‌کند. اگر حاشیه سود خالص شرکتی ۲۰ سود و زیان خود را محاسبه کنیم درصد باشد بدین معنی است که شرکت به ازای هر ۱۰۰ دلار فروش ۲۰ دلار سود خالص کسب می‌کند و ۸۰ دلار نیز بابت تمامی هزینه‌ها پرداخت می‌کند. حاشیه سود خالص ۲۰ درصدی به معنی این است که ۲۰ درصد از فروش کل شرکت را سود خالص تشکیل می‌دهد. لازم به ذکر است که سود تقسیم شده شرکت در فرمول حاشیه سود جایگاهی ندارد و محاسبه نمی‌شود.

این نسبت می‌گوید که در حالت کلی اگر شرکتی قصد داشته باشد میزان حاشیه سود خالص خود را افزایش دهد؛ یعنی از ۲۰ درصد به ۲۵ درصد یا ۳۰ درصد برساند می‌بایست یا هزینه‌ها را کاهش دهد و یا میزان فروش خود شرکت را افزایش دهد.

گاها در خبرها می‌خوانیم «حاشیه سود صنعت خودروسازی آمریکا کاهش یافت» و یا «حاشیه سود شرکت‌های اروپایی کاهش یافته است»؛ این نشان می‌دهد که این نسبت مالی از اهمیت بسیار زیادی برای ارزیابی وضعیت سودآوری شرکت‌ها و صنایع برخوردار است. به همین دلیل است که شرکت‌ها به صورت سه ماهه و سالانه گزارش حاشیه سود خود را به سهامدارانشان ارائه کنند تا سهامداران این شرکت از وضعیت سودآوری این شرکت‌ها مطلع شوند.

اگر حاشیه سود شرکتی نزدیک به صفر یا منفی باشد بدین معنی است که شرکت در تلاش برای حفظ خود از طریق کاهش هزینه‌هاست و اگر نتواند در این وضعیت در آینده نزدیک تغییراتی ایجاد کند عملا فعالیت این شرکت تنها باعث زیان خواهد شد. اما بنگاه‌هایی که حاشیه سود مثبت دارند نیز تلاش می‌کنند تا این نسبت را افزایش دهند یعنی درصد سودآوری شرکت از میزان فروش را از طریق مدیریت بیشتر هزینه‌ها، جایگزین‌ کردن تکنولوژی‌های جدید و … افزایش دهند.

تحلیل نسبت مالی حاشیه سود

حاشیه سود شرکت‌های صنایع مختلف با یکدیگر متفاوت است بنابراین ممکن است مقایسه‌ حاشیه سود بین شرکت‌هایی از دو صنعت مختلف چالش‌برانگیز باشد. به عنوان مثال میزان فروش و هزینه‌های دو شرکت مایکروسافت (صنعت تکنولوژی) و والمارت (خرده‌فروشی) بسیار متفاوت است چون ترکیب سرمایه آنها متفاوت است. شرکت‌های خرده‌فروشی از قبیل والمارت اگرچه ممکن است حاشیه سود پایینی نسبت به شرکت‌های تکنولوژی محور از قبیل مایکروسافت داشته باشند اما میزان گردش مالی آنها و گردش سود آنها بسیار بیشتر است.

حاشیه سود میزان گردش سود شرکت‌ها را اندازه‌گیری نمی‌کند بنابراین به همین دلیل استفاده از این نسبت به تنهایی برای مقایسه دو شرکت از دو صنعت مختلف می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. مقایسه حاشیه سود شرکت مایکروسافت و گوگل منطق بیشتری دارد چرا که هر دو شرکت از یک صنعت هستند و ترکیب سرمایه آنها بسیار مشابه است. به عنوان مثال شرکت‌های فروشنده محصولات لوکس دارای حاشیه سود بالایی هستند چرا که نسبت سود به فروش آنها بالاست اما گردش سود آنها بسیار پایین و میزان فروش آنها نیز کم است و به همین دلیل مقایسه یک شرکت فروشنده محصولات لوکس مانند لامبورگینی با یک شرکت فروشنده مواد مصرفی مانند «تارگت» از اساس اشتباه است.

شرکت‌های تکنولوژی ممکن است در ابتدای فعالیت توسعه‌ای خود هزینه زیادی متحمل شوند اما سپس میزان هزینه شرکت به شدت پایین می‌آید. به عنوان مثال شرکت مایکروسافت با توسعه ویندوز در مراحل ابتدایی ممکن است در ابتدای فعالیت خود به دلیل هزینه‌های تحقیق و توسعه حاشیه سود بالایی نداشته باشد، اما بعدها با فروش میلیون‌ها نسخه از همان ویندوز بدون انجام هزینه حاشیه سود بالایی را به دلیل کاهش هزینه‌ها و فروش زیاد رقم بزند.

مشاغلی از قبیل محصولات لوکس، تکنولوژی و همچنین مواد دارویی دارای حاشیه سود بالایی هستند. مثلا تولید دارو ممکن است در مرحل تحقیق و توسعه هزینه زیادی داشته باشد اما بعدها با ساخت مواد دارویی فروش این مواد در سراسر جهان با حاشیه سود بالایی همراه خواهد بود.

صنعت حمل و نقل، خرده‌فروشی و تعمیر و نگهداری وسایل نقلیه، کشاورزی، خودرو و .. دارای حاشیه سود پایینی هستند اما میزان فروش این محصولات بسیار بیشتر از محصولات بالایی هستند. محصولات کشاورزی ممکن است در معرض آسیب‌های زیادی از قبیل آب و هوا، موجودی انبارهای زیادف عملیات اورهال و ذخیره و … قرار بگیرند و حاشیه سود آنها تحت تاثیر قرار بگیرد. بخش خودرو نیز به دلیل رقابت بسیار شدید، بی ثباتی تقاضای مصرف کننده و هزینه های عملیاتی بالا و پشتیبانی نیز حاشیه سود پایینی دارد.

تحلیل استراتژیک منابع | محاسبه سود و ارزیابی هزینه

فرض کنید مالک یک رستوران هستید و انواع غذاهای ایرانی را در آن عرضه می‌کنید. یکی از دوستانتان پیشنهاد می‌دهد که با سرمایه گذاری حدود دویست میلیون تومان و ارائه‌ی غذاهای فست مانند پیتزا و همبرگر و …، می‌توانید سالیانه حدود صد میلیون تومان به فروش سالیانه خود اضافه کنید. آیا این پیشنهاد را سودمند می‌دانید؟

فرض کنید الان، در حوزه بازرگانی فعال هستید و کسب و کار موفقی هم در حوزه‌ی واردات «لوازم زینتی خانم‌ها» دارید. در یکی از مسافرت‌های خود در نمایشگاه وسایل و قطعات پلاستیکی در شهر شنزن شرکت می‌کنید و متوجه می‌شوید که چه فرصت خوبی را تا کنون از دست داده‌اید. احتمالاً در ذهن خود حساب می‌کنید که برای وارد کردن اولین محموله وسایل خانه پلاستیکی چقدر پول نیاز دارید. بعد هم قیمت و هزینه‌های فروش و زمان بازگشت پول را حساب می‌کنید و میخواهید تصمیم بگیرید که سود حاصل از اجرای چنین پروژه‌ای به هزینه‌های سرمایه گذاری اولیه و هزینه‌های جاری آن می‌ارزد یا نه.

شاید هم الان، با تکنولوژی دات نت، برنامه نویسی می‌کنید و شنیده‌اید که پی اچ پی هم مد شده و در حال حساب کردن سود و هزینه‌های وقت گذاشتن و رفتن به دوره‌های آموزشی پی اچ پی هستید. یا اینکه در مقطع کارشناسی درس خوانده‌اید و چون حقوق و مزایای فردی با مدرک کارشناسی ارشد بیشتر از کارشناسی است، می‌خواهید ادامه تحصیل بدهید.

سود و هزینه‌های چنین تصمیم‌هایی را چگونه می‌توان سنجید؟

در حسابداری، همه چیز بر اساس «عددی» که در دفاتر ثبت می‌شود، سنجیده می‌شود. سود، برای حسابدار، اختلاف درآمد و هزینه است. اگر تصمیمی هیچ تغییری در درآمد یا هزینه ایجاد نکند، نه سود ده بوده و نه زیان ده.

از سوی دیگر، ممکن است هیچ اتفاق عجیبی نیفتاده باشد، اما با ارزیابی مجدد دارایی‌ها، متوجه شوید که شما سود قابل توجهی را به دست آورده‌اید! مدل ذهنی حسابداری، به پول‌هایی که می‌آیند و پول‌هایی که می‌روند (جریان وجه نقد) نگاه می‌کند و البته ممکن است در اینجا برآوردهایی هم انجام شود. به عنوان مثال، شما ذخیره‌ای را برای پرداخت مالیات یا مورد مشابهی درنظر بگیرید. اما به هر حال، نهایتاً برای همه چیز باید سندی باشد و تا واقعاً پولی نیاید یا پولی نرود، حسابداری معنا پیدا نمی‌کند.

ممکن است به نظر شما حرف دوست من در خرید کارگاه، ساده اندیشانه به نظر برسد. اما کمی فکر کنید…

اگر چه برای متممی‌های عزیز که درس‌های گذشته‌ی ما را خوانده‌اند چنین شبهه‌ای ایجاد نخواهد شد، اما برای کسانی که قبل از مطالعه سایر دروس این مطلب را می‌خوانند لازم است تاکید کنیم که:

تمام متن بالا و مصداق‌های بالا صرفاً با توجه به محاسبه سود و زیان ریالی تنظیم شده بود و مثال‌ها و اعداد و ارقام، برای درک بهتر مسئله ساده شده بودند.

وگرنه همچنانکه در تفکر سیستمی توضیح دادیم، هر کسی وسعت مسئله‌اش را خودش تعیین می‌کند.

برای کسی که به تولید بیشتر از بازرگانی ایمان دارد، وارد شدن به عرصه‌ی تولید و حتی تولید کردن و ایجاد اشتغال در عین زیان دادن، از لحاظ استراتژیک الزاماً به معنای یک تصمیم زیان ده محسوب نمی‌شود.

۱- در کسب و کار خودتان، یا سازمانی که در آن کار می‌کنید،‌ یا هر کسب و کار دیگر و شرکت و برند داخلی یا خارجی که از آن شناخت دارید، یک تصمیم کلیدی را مطرح کنید و از هر چهار دیدگاه فوق، بسنجید و تحلیل کنید که آن را تا چه حد سودده یا زیان‌ده می‌نامید.

۲- در زندگی شخصی خود، لطفاً چهار مثال مختلف مطرح کنید که تحلیل اولین مورد با دید هزینه حسابداری مناسب باشد و تحلیل دومین مورد از دید سرمایه گذاری. تحلیل سومین مورد از دید عملیاتی و چهارمین مدل از دید استراتژیک.

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تفکر استراتژیک به شما پیشنهاد می‌کند:

چند مطلب پیشنهادی از متمم:

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم مخففِ محل توسعه مهارتهای من است؛ یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.

برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحه‌ی درباره متمم مراجعه کنید.

ما برای هر یک از درس‌های متمم، یک نقشه راه داریم که به یادگیری آن درس کمک می‌کند.

می‌توانید با مراجعه‌ به صفحه‌ نقشه راه یادگیری، عنوان درس‌های مختلف متمم را ببینید.

همچنین می‌توانید دوره MBA متمم را ببینید.

شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به چیزی در حدود نصف درسهای متمم دسترسی خواهید داشت.

پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به کاربر ویژه تبدیل شوید.

اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۷۴ هزار تومان)، فصلی (۱۹۰ هزار تومان)، نیم‌سال (۳۴۵ هزار تومان) و یکساله (۵۸۵ هزار تومان) بخرید.

برای اطلاعات بیشتر لطفاً به صفحه‌ی ثبت نام مراجعه کنید.

مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.

۱۱۶ نظر برای تحلیل استراتژیک منابع | محاسبه سود و ارزیابی هزینه

پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

نویسنده‌ی دیدگاه : سارا.

در سازمان،‌ قرارداد بستن با يك مشاور ضعيف‌تر بجاي يك مشاور قوي‌تر با 40% هزينه كمتر.
از ديدگاه حسابداري: سود سود و زیان خود را محاسبه کنیم ، براي اينكه هزينه كمتر كرده‌ايم.
از ديدگاه سرمايه‌گذاري: گرچه سود حاصله بصورت كمّي محاسبه نشده، اما اگر تفاوت خروجي كار به اندازه 20% باشد، 20% سود كمتر نسبت به 40% هزينه كمتر، آن را از نظر سرمايه‌گذاري نيز توجيه‌پذير مي‌كند.
از ديدگاه مديريت عمليات: تعريف فرايندها و روش‌هايي كه از همين مشاور ضعيف‌تر، بهره بيشتري ببريم. با مذاكره سعي كنيم ساعت كار كارشناسان آن را افزايش دهيم. اين از نظر مديرت عمليات يعني سود بيشتر.
از ديدگاه استراتژيك يعني ضرر: انجام كار با كيفيت كمتر، مي‌تواند در زنجيره پروژه‌هاي سازمان موجب كاهش كيفيت ورودي‌هاي پروژه‌هاي ديگر گردد و حتي موجب تأخير ساير پروژه‌ها گردد. يا حتي طراحي ضعيف و نادقيق ممكن است موجب دوباره‌كاري و هزينه مضاعف در آينده گردد.

در زندگي شخصي: در تمرين خواسته شده كه چهار مثال مختلف بزنيم ولي من بنظرم اومد كه يك مثال را از چهار ديدگاه فوق بررسي كنم:
مثلا دويست هزارتومان پول داريم با آن 1000 سهم 200 توماني يك شركت را مي‌خريم و دوماه بعد در 300 تومان مي‌فروشيم. در اينجا صدهزارتومان سود كرده‌ايم. از ديدگاه حسابداري ممكن است گفته شود كه اين كار عبثي بوده چون فقط صدهزارتومان سود كرده‌ايم و صدهزارتومان كه چيزي نيست و ارزش ندارد.
اما از ديدگاه سرمايه‌گذاري، 50% سود كرده‌ايم و اين خيلي خوب است.
از ديدگاه استراتژيك، 50% سود در دوماه مي‌شود حدود 25 برابر سود بانكي، بنابرين از نظر استراتژيك، پول را جاي خوبي سرمايه‌گذاري كرده‌ايم.
از ديدگاه مديريت عمليات، بهتر بود كه مثلا يك هفته صبر مي‌كردم تا 30 تومان بالاتر بفروشم و لازم يود براي اينكار، بهتر تحليل كنم و نقطه خروج مناسب را پيدا كنم.

چهار مثال در زندگي شخصي:
1- سود از ديد حسابداري: خريد ميوه از بازار روز يا قيمت كمتر از مغازه.
2- سود از ديد سرمايه‌گذاري: نگهداري پول در حساب بلندمدت به جاي خريد خانه در دو سال اخير.
3- انجام چند كار نزديك به‌هم براي افزايش كارايي در استفاده از سوخت و زمان.
4- تصميم براي تغيير كار حتي به كار با درآمد مساوي يا پايينتر و حتي ساعات كاري بيشتر براي پيشرفت شغلي.

مفهوم PnL در ترید رمز ارزها چیست؟ ابزاری برای محاسبه سود و زیان معاملات

اگر در بازار رمز ارزها به عنوان تریدر فعالیت می‌کنید، حتما با اصطلاح PnL مواجه شده‌اید. پی ان ال مخفف Profit and Loss و به منظور محاسبه سود و زیان سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. در کنار آن دو مفهوم Realized و Unrealized نیز استفاده می‌شود که در این مقاله این مفاهیم را معرفی کرده و نحوه محاسبه و کاربرد آن را نیز آموزش خواهیم داد.

PnL چیست؟

پی ان ال اصطلاحی رایجی است که در بازارهای مالی و معاملات دارایی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. PNL به صورت مشخص برای محاسبه سود و زیان کل ایجاد شده در یک معامله یا تعدادی از معاملات در یک بازه زمانی مشخص مورد استفاده قرار می‌گیرد. P در این کلمه مخفف Profit و به معنی سود، L مخفف کلمه Loss و به معنی زیان و کلمه N مخفف And است. در برخی مراجع این کلمه به صورت P&L نشان داده می‌شود. برای محاسبه PnL عموما باید یک بازه زمانی مشخصی را انتخاب کنیم. مثلا محاسبه PnL در یک روز یا محاسبه آن در یک ماه، سه ماه و یک سال و… . این اصطلاح مفهوم پیچیده‌ای ندارد اما ممکن است PNL Realized (محقق شده) یا PNL Unrealized (محقق نشده) کمی گیج کننده باشد. اما مفهوم این PNL محقق شده و محقق نشده چیست؟

به طور خلاصه، زمانی که پوزیشن معاملاتی شما باز باشد برای نمایش سود یا زیان این معامله از PNL Unrealized استفاده می‌کنند. برعکس زمانی که پوزیشن معاملاتی خود را می‌بندید و دارایی خریداری شده رو به فروش می‌رساند، سود و زیان شما محقق شده و بر روی اکانت شما تاثیر گذاشته است.

PNL محقق شده چیست؟

Realized PnL یا سود و زیان محقق شده اشاره به سود و زیان قطعی شما در یک معامله دارد. این شاخص زمانی محاسبه می‌شود که تریدر پوزیشن معاملاتی خود را ببندد. در واقع برای محاسبه آن، از قیمت بسته شدن پوزیشن معاملاتی و قیمت باز شدن آن پوزیشن معاملاتی استفاده می‌کنیم و به این صورت میزان سود یا زیان مشخص خواهد شد. در ادامه محاسبه آن را آموزش خواهیم داد.

برای مثال یک تریدر در بازار رمز ارزها، اتریوم را در قیمت ۱,۵۰۰ دلار خریداری کرده و در قیمت ۲,۵۰۰ دلار آن را به فروش می‌رساند. از آن‌جا که این دارایی به فروش رسیده برای محاسبه سود و زیان از سود و زیان محقق شده استفاده می‌کنیم. در نتیجه، برای محاسبه سود و زیان، باید قیمت اتریوم در زمان فروش و قیمت اتریوم در زمان خرید را در محاسبات خود استفاده کنیم.

PnL محقق نشده چیست؟

این شاخص زمانی استفاده می‌شود که تریدر هنوز پوزیشن معاملاتی خود را باز نگه داشته است. مثلا او اتریوم ۱,۵۰۰ دلاری را خریده و همچنان آن را نگه‌داشته و قصد فروش آن را ندارد؛ در نتیجه برای محاسبه این سود یا زیان، قیمت لحظه‌ای آن دارایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آن‌جا که قیمت لحظه‌ای مدام در حال تغییر است، پس این سود و زیان نیز متغیر است. از همین نظر به آن سود و زیان محقق نشده گفته می‌شود.

اما برای محاسبه PnL محقق شده و محقق نشده، علاوه بر قیمت رمزارز در زمان باز کردن پوزیشن معاملاتی و قیمت آن در زمان بستن پوزیشن معاملاتی و همچنین قیمت لحظه‌ای آن، به اطلاعات دیگری نیز نیاز داریم. در ادامه روش محاسبه PnL را آموزش خواهیم داد.

محاسبه PnL در معاملات اسپات

هرچند PnL بیشتر در معاملات مارجین و فیوچرز مورد استفاده قرار می‌گیرد و محاسبه آن در بازار اسپات خیلی رایج نیست؛ با این حال ما در این مقاله این شاخص را در معاملات اسپات نیز محاسبه می‌کنیم. در معاملات اسپات، تریدر امکان استفاده از لوریج یا حساب مارجین را ندارد. همچنین در این بازار، امکان شورت کردن (قرارداد فروش یک دارایی و کسب درآمد از ریزش قیمت) را ندارد. در نتیجه، برای محاسبه PnL محقق شده از فرمول زیر استفاده می‌کنیم:

PnL = تعداد کوین * (قیمت فروش – قیمت خرید)

مثلا یک تریدر تعداد ۰.۱۵ بیت کوین را در قیمت ۳۰,۰۰۰ دلار خریداری کرده و در قیمت ۴۲,۰۰۰ دلار آن را به فروش رسانده است. از آنجا که این پوزیشن معاملاتی بسته شده، در نتیجه PnL محقق شده به صورت زیر محاسبه می‌شود:

$PnL = ۰.۱۵ * (۴۲,۰۰۰ – ۳۰,۰۰۰) = ۱,۸۰۰

برای محاسبه PnL محقق نشده یا Unrealized به جای عدد قیمت فروش، قیمت لحظه‌ای بیت کوین را قرار می‌دهیم.

محاسبه PnL در معاملات فیوچرز

برای محاسبه سود و زیان در معاملات لوریج دار، فرمول بالا کمی تغییر خواهد کرد. در این معاملات تریدرها می‌توانند با استفاده از لوریج یا اهرم معاملاتی، میزان سود و زیان خود را چند برابر کنند. با اینکه این معاملات مخصوصا در بازار ارزهای دیجیتال ریسک بسیار بالایی دارد، اما از لوریج برای بسیاری از افراد جذابت زیادی دارد. در معاملات فیوچرز و مارجین، دو نوع معامله قابل انجام است؛ معاملات شورت و معاملات لانگ. که در معاملات شورت، تریدرها از ریزش قیمت یک دارایی سود خواهند کرد و در معاملات لانگ، بالا رفتن قیمت منجر به کسب سود خواهد شد.

محاسبه PnL در معاملات لانگ:

فرض کنید که قصد دارید یک پوزیشن۱۰,۰۰۰ دلاری (سرمایه اصلی * لوریج) روی قیمت بیت کوین قرارداد لانگ باز کنید. قیمت هر واحد بیت کوین در زمان باز کردن پوزیشن را ۵۰,۰۰۰ دلار و قیمت آن در زمان بستن پوزیشن را معادل ۵۵۰۰۰ دلار فرض کنید. برای محاسبه PnL محقق شده از فرمول زیر استفاده خواهیم کرد:

PnL = (۱/ قیمت باز کردن پوزیشن) – (۱/ قیمت بستن پوزیشن) * سایز پوزیشن

برای مثال بالا، مقدار PnL به صورت زیر محاسبه می‌شود:

PnL = (۱/۵۰,۰۰۰ – ۱/۵۵,۰۰۰) * ۱۰,۰۰۰ = ۰.۰۱۸ BTC

اکنون برای محاسبه میزان سود و زیان دلاری، باید PnL را در قیمت بیت کوین ضرب کنیم:

PnL = ۰.۰۱۸ * ۵۵,۰۰۰ = ۱,۰۰۰$

محاسبه PnL در معاملات شورت:

در معاملات شورت، تریدرها وضعیت قیمت را ریزشی پیش‌بینی می‌کنند در نتیجه با باز کردن قرارداد Short، به دنبال کسب سود از ریزش قیمت‌ها هستند. فرض کنید تریدری قصد دارد یک پوزیشن ۱۰,۰۰۰ دلاری (سرمایه اصلی تریدر * لوریج) روی قیمت بیت کوین قرارداد شورت باز کند. قیمت هر واحد بیت کوین در زمان باز کردن پوزیشن را ۵۰,۰۰۰ دلار و قیمت آن در زمان بستن پوزیشن را ۴۵,۰۰۰ دلار فرض کنید. برای محاسبه سود و زیان محقق شده در معاملات شورت، از فرمول زیر استفاده می‌کنیم:

PnL = (۱/ قیمت بستن پوزیشن) – (۱/ قیمت باز کردن پوزیشن) * سایز پوزیشن

برای مثال بالا، مقدار PnL محقق شده به صورت زیر محاسبه می‌شود:

PnL = (۱/۴۵,۰۰۰ – ۱/۵۰,۰۰۰) * ۱۰,۰۰۰ = ۰.۰۲۲ BTC

اکنون برای محاسبه میزان سود و زیان دلاری، باید PnL را در قیمت بیت کوین ضرب کنیم:

PnL = ۰.۰۲۲ * ۴۵,۰۰۰ = ۱,۰۰۰$

نکته: ما در تمامی فرمول‌های ذکر شده در فوق، PnL Realized را محاسبه کردیم. برای محاسبه PnL Unrealized یا سود و زیان محقق نشده، به جای قیمت بستن پوزیشن باید از قیمت لحظه‌ای آن رمز ارز استفاده کرد.

محاسبه PnL سبد سرمایه‌گذاری

تا اینجا محاسبه PnL روی هر خرید و فروش را معرفی کردیم. اما از آن‌جا که تمامی صرافی‌ها این مقدار را به ما نمایش می‌دهند، این مفهوم استفاده‌های بیشتری نیز پیدا کرده است. یکی از این کاربردها، محاسبه سود یا زیان روی سبد سرمایه‌گذاری است. حالتی را در نظر بگیرید که شما چند رمز ارز مختلف را با دید بلندمدت خریداری کرده‌اید. این سبد شامل چند ارز دیجیتال بوده و طبیعتا با توجه به تغییرات قیمت در بازار، مقدار PnL کل سبد شما به صورت لحظه‌ای نیز تغییر خواهد کرد.

بسیاری از صرافی‌ها نموداری از PnL سبد سرمایه‌گذاری تریدرها را به صورت روزانه، هفتگی و ماهانه نمایش می‌دهند. صرافی بایننس در سال ۲۰۲۰ میلادی در حساب توییتر خود از این سرویس رونمایی کرد.

همانطور که در تصویر مشخص است، عدد PnL به صورت روزانه، ماهانه و به صورت تجمعی نشان داده می‌شود. این بخش برای مدیریت سرمایه و درک بهتر میزان سود و زیان سبد سرمایه‌گذاری، بسیار کاربردی است.

کاربرد PnL در مدیریت ریسک

یکی دیگر از کاربردهای PnL، مدیریت ریسک سرمایه‌گذاری است. حتما با اصطلاح حد سود و حد ضرر در معامله‌گری آشنا هستید. حد ضرر در مواقعی استفاده می‌شود که تحلیل ما از روند آتی قیمت اشتباه بوده و قیمت در خلاف جهت مورد انتظار ما حرکت می‌کند. در چنین مواقعی با تعریف حد ضرر، از افزایش میزان ضرر معامله جلوگیری می‌کنیم. حد سود نیز یکی دیگر از ابزارهای مدیریت سرمایه است. زمانی که یک پوزیشن معاملاتی را باز می‌کنیم و قیمت در جهت مورد انتظار ما حرکت می‌کند، ما از تغییرات قیمت سود کسب خواهیم کرد. اما روند قیمت تا ابد در جهت دلخواه ماه حرکت نخواهد کرد. لذا برای آن حد سود تعیین می‌کنیم. یعنی به محض رسیدن به سود دلخواه خود، از بازار خارج می‌شویم. این دو ابزار، حدسود و حدضرر، روی هر خرید و فروش اعمال می‌شود.

برخی از تریدرها، برای مدیریت بهتر سرمایه خود، حد سود و حد ضرر را بر روی سبد سرمایه‌گذاری خود نیز اعمال می‌کنند. برای این منظور، این افراد PnL سبد خود را محاسبه می‌کنند (البته همه صرافی‌ها این کار را به صورت خودکار انجام می‌دهند). اما کاربرد این کار چیست؟ فرض کنید احمد یک تریدر روزانه است که در بازار رمز ارزها معامله می‌کند. ارزش سبد سرمایه‌گذاری او ۱۰,۰۰۰ دلار است. او برای سبد خود PnL +-۵% روزانه ( پی ان ال مثبت منفی ۵ درصد) را تعیین کرده است. به مثال زیر توجه کنید.

ارزش دلاری سبد سرمایه‌گذاری احمد ۱۰,۰۰۰ دلار است. او روز معاملاتی خود را آغاز می‌کند، پس از انجام چند معامله موفق در روز، ارزش سبد او به ۱۰,۵۰۰ دلار می‌رسد. به عبارتی او امروز موفق به کسب ۵ درصد سود روی کل سبد خود شده است. در نتیجه، معاملات خود را متوقف کرده و تمام پوزیشن‌های خود را می‌بندد. احمد تا فردا اجازه ترید نخواهد داشت. برعکس حالتی را در نظر بگیرید که او معاملات موفقی را انجام نداده و ارزش سبد او به ۹,۵۰۰ دلار می‌رسد. او براساس استراتژی معاملاتی خود تمام پوزیشن‌های باز خود را بسته و تا فردا تریدی نخواهد کرد.

این کار بیشتر برای تریدرهای روزانه که در یک روز تریدهای زیادی را انجام می‌دهند، کاربرد دارد. این کار برای کنترل احساسات تریدرها توصیه می‌شود.

پرسش و پاسخ

PnL مخفف Profit and Loss و به معنی سود و زیان در معاملات است.

• تفاوت PnL Realized و PnL Unrealized چیست؟

PnL محقق شده یا Realized در مواقعی استفاده می‌شود که تریدر پوزیشن معاملاتی خود را ببند. اما PnL محقق نشده یا Unrealized در مواقعی استفاده می‌شود که پوزیشن معاملاتی تریدر همچنان باز بوده و با قیمت لحظه‌ای ارز دیجیتال، میزان سود و زیان نیز تغییر می‌کند.

• کاربرد PnL در معاملات رمز ارزها چیست؟

از PnL برای محاسبه مقدار سود و زیان در هر معامله و همچنین در مدیریت سرمایه‌گذاری و ارزیابی میزان سود و زیان روزانه، هفتگی و ماهانه یک سبد سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود.

سخن پایانی

در این مقاله با مفهوم PnL یا Profit and Loss در معامله‌گری بازار رمز ارزها آشنا شدیم. این اصطلاح به منظور محاسبه سود و زیان یک معامله، یا سود و زیان یک سبد سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین با دو اصطلاح PnL Realized و PnL Unrealized آشنا شدیم. این دو مفهوم نیز به معنی سود و زیان محقق شده و محقق نشده در ترید ارزهای دیجیتال استفاده می‌شوند. در صورتی که تریدر پوزیشن معاملاتی خود را نبسته باشد سود و زیان را به صورت محقق نشده و به محض بستن پوزیشن معاملاتی خود، سود و زیان به صورت محقق شده تعریف می‌شود