صندوق قابل معامله یا ETF چیست؟

چرا هیچ صندوق قابل معامله (ETF)تأیید شده ای در ایالات متحده وجود ندارد؟

صندوق ETF چیست و چه تفاوتی با دیگر صندوق های سرمایه گذاری دارد؟

صندوق ETF به یکی از انواع صندوق های سرمایه گذاری گفته می‌شود که امکان خرید و فروش دارایی‌های آن وجود دارد. ETF مخفف کلمه Exchange-traded fund است و فرآیند آن به گونه‌ای است با خرید هر واحد در ETF دارایی شما سرمایه گذاری و برای کسب سود پس انداز می شود.

در سال ۹۹، دولت به منظور اجرای عدالت اجتماعی در کشور، عرضه بخش قابل توجهی از سهام شرکت های معتبر و ارزشمند را در برنامه خود قرار داد تا در اختیار مردم قرار گیرد و مردم مدیریت این سهام را به عهده بگیرند. صندوق سرمایه گذاری مشترک برای سرمایه گذاری در اوراق بهادار و به عبارتی مدیریت حرفه ای دارایی افراد ایجاد شدند و تا حد زیادی به موقعیت دارایی ها و چگونگی مدیریت آنها وابسته هستند.

صندوق قابل معامله در بورس ETF چیست؟

Exchange-traded fundها قابلیت معالمه در بورس را دارند و تا حدودی به صندوق های سرمایه گذاری مشترک شباهت دارند (با محدودیت کمتر) و افراد در صورت عدم تسلط کافی در بازار بورس می توانند مدیریت دارایی خود را به مراکز معتبر واگذار کنند. بیش از دو دهه از معرفی صندوق های ETF می گذرد و امروزه بیش از گذشته مورد استقبال قرار گرفته است به یکی از محبوب ‌ترین راه‌ های سرمایه‌ گذاری تبدیل شده است.

ممکن است یک Exchange-traded fundاز چند سهم مختلف تشکیل شده باشد و سهام ارز و طلا، سکه و یا .. را در برگیرد. در صورتی که فردی صندوق قابل معامله یا ETF چیست؟ ۱ درصد از این صندوق ETF را خریداری کند در حقیقت مالک ۱ درصد از سهام موجود در این صندوق ( ارز و طلا، سکه و …) شده است.

انواع صندوق ETF

صندوق ETF دارای انواع مختلفی است که در حال حاضر تمامی آنها در ایران قابلیت ندارند ولی امکان پیدایش آنها در بازار بورس ایران در سال های آینده وجود دارد.

یکی از انواع Exchange-traded fund ،صندوق با درآمد ثابت است که یک سرمایه گذاری بدون ریسک محسوب می‌شود. در این صندوق میزان رشد صندوق در آینده مشخص است .

برای شرکت این صندوق از ETF باید فرد ریسک پذیری باشید، زیرا در این نوع صندوق این امکان وجود دارد که هیچ گونه سودی را دریافت نکنید.

در صندوق مختلط ETF، نصف دارایی (۴۰ %) از سهام و نصف دیگر آن (۴۰ %) از اوراق با درآمد ثابت شکل می‌گیرد و ۲۰ درصد نیز بصورت انتخابی از سهام یا اوراق است.

• صندوق بازار خارجی (Foreign Market)

این نوع از Exchange-traded fund در ایران رایج نیست اما در خیلی از کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد و به این صندوق قابل معامله یا ETF چیست؟ صورت است که می‌توانید در بازار کشورهای دیگر سرمایه گذاری کنید.

این صندوق در بازار فارکس رواج دارد و ارز بخش قابل توجهی را در این صندوق از ETF به خود اختصاص می هد.

در این نوع صندوق سهم ها متعلق به یک صنعت هستند. با انتخاب این Exchange-traded fund می‌توانید روی یک صنعت که آینده درخشانی دارد متمرکز شوید. به عنوان مثال صنعت دارو و Exchange-traded fund صنعت فلزات را انتخاب کنید.

در این نوع صندوق ETF، کالا جایگزین سهام می شود و کالاهای موجود در این صندوق قابل معامله یا ETF چیست؟ صندوق شامل: طلا، نقره و پلاتین، فولاد، آلومینیوم، مس، فلزات گرانبها و … می باشد.

در این نوع از صندوق Exchange-traded fund که به صندوق معکوس نیز معروف است، بیشتر در مواقع منفی بودن بازار کاربرد دارد و یک روش کوتاه مدت برای معامله است که گویای کاهش سهام یا سایر قیمت های اوراق بهادار است. این یک استراتژی پیشرفته است که فقط باید توسط تجار و سرمایه گذاران با تجربه انجام شود.

حقانی نسب: حتی اگر ۱۰۰ هزار تومان دارید صندوق‌های ETF دولتی را بخرید

تفاوت صندوق Exchange-traded fund با دیگر صندوق های سرمایه گذاری چیست؟

همانطور که گفته شد این نوع صندوق‌ها شباهت زیادی با صندوق های سرمایه گذاری مشترک دارد اما در مقایسه با این صندوق‌ها از مزیت‌هایی برخوردار است که مهمترین آنها عبارتند از:

یکی از مهمترین تفاوت های این نوع صندوق‌ها با سایر صندوق های سرمایه گذاری، ارزان بودن معاملات در این نوع صندوق است و با توجه به واسطه بودن کارگزاری ها در معاملات این صندوقها، هزینه های بازاریابی در آنها حذف می شود.

در صندوق های ETF انجام معاملات بدون هیچ گونه مالیاتی صورت می گیرد و این تصمیمی بود که برای سهولت در اجرای سیاست های اصل ۴۴ قانون اساسی گرفته شد.

وضعیت قیمت در Exchange-traded fund براحتی و با دسترسی به اینترنت برای افراد قابل مشاهده است و این یکی از ویژگی های ممتاز صندوق های ETF در مقایسه با صندوق سرمایه گذاری مشترک است.

برای معامله درEtf funds می توان از طریق تمامی کارگزاری ها اقدام نمود و این ویژگی موجب تسریع و سهولت در انجام معاملات صندوق های ETF شده است.

• محاسبه ارزش دارایی ها بصورت لحظه ای

افراد سهامدار می توانند در صندوق های ETF ارزش خالص دارایی های خود را بصورت لحظه ای مشاهده نمایند.

مهمترین تفاوت صندوق ETF با دیگر صندوق های سرمایه گذاری ،قابلیت نقدینگی با توجه به وضعیت بازار سهام می باشد.

سهام موجود در ETF funds از تنوع زیادی برخوردار است و روش بسیار خوبی برای یک سرمایه گذاری بلند مدت است و همچنین فروش واحدهای این صندوق در هر زمانی ممکن است. نحوه معامله صندوق ETF در بازار بورس آسان است و برای کسب سود در معامله آنها باید آگاهی و مهارت کافی داشت.

صندوق ETF در ایران تقسیم سود ندارد و تمام دارایی شما چیزی است که در NAV قابل مشاهده است.

پذیره نویسی ETF funds از امروز ۱۴ اردبیهشت ماه ۹۹ با ۲۰ % تخفیف برای متقاضیان قابل خرید است و می‌توانند با حداقل ۱۰ هزار تومان و حداکثر ۲ میلیون تومان از این سهام بهره مند شوند و این کار بصورت حضوری و یا غیر حضوری از طریق درگاه های اینترنتی بانک ها و یا از طریق کارگزاری‌ها ( برای افرادی که دارای کد بورسی هستند) امکان پذیر است.

معرفی بانک های منتخب برای پذیره نویسی اولین مرحله صندوق ETF دولت

انواع سهام موجود در صندوق Exchange-traded fund

Etf funds که پذیره نویسی آن از تاریخ ۱۴ تا ۳۱ اردبیهشت ماه مهلت دارد متشکل از سهام صندوق‌های مالی، صنایع فلزی و خودروسازی و صنایع پتروشیمی است که دارای ارزش بالایی هستند و برای سرمایه گذاری بلند مدت مناسب هستند.

دو ماه بعد از خرید سهام صندوق Exchange-traded fund مجاز به فروش آنها هستید.

صندوق ETF در مقایسه با دیگر صندوق‌های سرمایه گذاری از امتیازات زیادی برخوردار است اما به دلیل اینکه برای سرمایه گذاری بلند مدت یا میان مدت مناسب هستند ممکن است؛ برخی افراد نوسانات بازار را بدرستی درک نکنند و در زمان نامناسب اقدام به فروش کنند که این ویژگی می تواند به عنوان معایب صندوق های سرمایه گذاری ETF شناخته شود.

چند نکته در مورد صندوق ETF و سرمایه گذاری در آن

برای سرمایه گذاری مطعمن در صندوق‌های Exchange-traded fund، کارنامه صندوق ها را مورد بررسی قرار دهید تا سهام صندوق مناسبی را انتخاب نمائید.

کارگزاری معتبری را برای انجام معاملات خود در نظر بگیرید.

سهام صندوق ETF را به عنوان یک سرمایه گذاری بلند مدت در نظر بگیرید.

به طور کلی اگر به دنبال سرمایه‌گذاری رمز ارز چه برای بلند مدت و چه کوتاه مدت هستید اما با این نوع سرمایه گذاری آشنایی ندارید بهترین کار این است که با یک تیم حرفه‌ای مشاوره داشته باشید. یکی از تیم‌هایی که می‌تواند به خوبی شما را راهنمایی کند تیم بینوست است.

صندوق سرمایه گذاری قابل معامله در ارز دیجیتال (ETF)

اگر بیشتر از یک سال در زمینه ارز دیجیتال و بیت کوین فعالیت کرده باشید، به احتمال زیاد نام صندوق ETF را شنیده اید. اگر این صندوق سرمایه گذاری مالی در ایالات متحده تصویب شود، به عنوان یک طبقه دارایی قانونی در کنار سایر دارایی های سنتی مانند طلا و نقره حلقه بازخرید دارایی های دیجیتال را کامل خواهد کرد. با وجود اینکه که نهادهای نظارتی ایالات متحده تا کنون سرسختانه در برابر تایید و تصویب آن مقاومت کرده اند، به دلایلی می توانیم تصور کنیم که سال ۲۰۲۱ ممکن است سال خوبی برای صندوق قابل معامله ETF باشد.

صندوق سرمایه گذاری مشترک (ETF) چیست؟

ETF (صندوق سرمایه گذاری مشترک) نوعی صندوق سرمایه گذاری است که از مجموعه ای از اوراق بهادار مانند سهام، اوراق قرضه، کالاها و ارزها تشکیل شده است و می توان آن را در بورس خرید و فروش کرد. توکن های کاربردی و مفید، علیرغم اینکه صرفا ارزهای دیجیتال هستند، ممکن است بخشی از ETF نیز باشند.

ETF ها از بسیاری جهات شبیه به صندوق های مشترک هستند، با این تفاوت که سهام آنها در چرخه ۲۴ ساعته معامله می شود، مثل تعامل مستقیم با سهام یک شرکت در بورس اوراق بهادار. از سوی دیگر، معاملات سهام ETF درست مثل معاملات سهام عادی در طول روز انجام می شوند.

به طور خلاصه ETF به سرمایه گذاران مالی کمک می کند تا از سود و زیان یک دارایی بدون داشتن واقعی آن بهره مند شوند، البته این کار ممکن است پیچیده باشد.

صندوق سرمایه گذاری قابل معامله در ارز دیجیتال (ETF) چیست؟

نوعی از ETF است که تغییرات ارزش یک یا چند ارز دیجیتال را دنبال می کند. اساساً، مانند یک ETF سنتی عمل می کند و مانند یک سهام استاندارد در بورس اوراق بهادار معامله می شود.

برای اینکه صندوق قابل معامله در ارز دیجیتال(ETF) کار کند، شرکت صادرکننده آن باید از ارز دیجیتال پایه نگهداری کند. سپس، سرمایه گذاران سهام شرکت را خریداری می کنند تا صندوق ETF در راستای احقاق حقوق سرمایه گذاران با ارز دیجیتال پایه معامله انجام بدهد و فعالیت کند. به این ترتیب، سود سرمایه گذاران به صورت غیرمستقیم در معرض نوسانات بازار و بالاپایین شدن صندوق قابل معامله یا ETF چیست؟ قیمت ارز پایه قرار می گیرد.

ETF ها ریسک کمتری برای سرمایه گذاری در دارایی های مبتنی بر بلاکچین ارائه می دهند. در برخی موارد، سرمایه گذاری در بلاک چین ممکن است شامل خرید صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر بلاکچین باشد. در اینجا، یک سرمایه گذار با همانETF های مورد استفاده در شرکت هایی که با فناوری بلاکچین کار می کنند، سروکار دارد.

ETF بیت کوین چگونه کار می کند؟

ETF هایی که امروزه در دسترس هستند (برای اکثر جهان ، برنامه های غیر بیت کوینی) مانند برنامه Fidelity ، Robinhood و TD Ameritrade را می توان با برنامه های کاربردی تلفن همراه خریداری کرد و تفاوت کمی با صندوق های مشترک دارند، زیرا به طور مداوم در طول روز تجارت می کنند.

هنوز نهادهای نظارتی دروازه ها را باز نکرده اند.

متأسفانه، نهادهای نظارتی در کشورهای اصلی هنوز با وجود تعداد انگشت شماری از برنامه ها مجوزETF بیت کوین را نداده اند. به عنوان مثال، بنیانگذاران صرافی ارزهای دیجیتال Gemini، دوقلوهای Winklevoss، درخواست صندوق قابل معامله در بورس را برای دنبال کردن قیمت ارز دیجیتال در SEC ثبت کردند. اما درخواست آنها برای ETF بیتکوین دو بار توسط SEC رد شد، بار دوم در جولای ۲۰۱۸.

خوشبختانه، نهاد های نظارتی کانادا در خط مقدم کسانی هستند که درمورد ETF چراغ سبز نشان دادند. در فوریه ۲۰۲۱، این کشور از ETF BTC استقبال کرد. در نتیجه این امر بیش از ۴۲۰ میلیون دلار دارایی درطول ۴۸ ساعت به دست آورد.

ETF که توسط Purpose Investments ثبت شده است، درهای خود را در بورس اوراق بهادار تورنتو (TSX) با نماد “BTCC” به روی سرمایه گذاران باز کرد.

یکی دیگر از ETF بیت کوین ها، معروف به TSX تحت نظارت Evolve Funds Group معامله می شود. EBIT با دنبال کردن نوسانات قیمت روزانه بیت کوین بر حسب دلار آمریکا، سرمایه گذاران را در جریان قرار می دهد.

اتریوم ETF

ETF یک صندوق قابل معامله در بورس است که به سرمایه گذاران – از طریق معامله در بورس اوراق بهادار – دومین ارز بزرگ دیجیتال را ارائه می دهد. ETF با سهام یا اوراق قرضه قابل مقایسه است، فقط این که دارایی پایه در اینجا Ethereum (ETH) است.

با وجود پرونده های متعدد از ETF Ethereum در ایالات متحده، ناظر مالی این کشور هنوز به دلیل بی ثباتی قیمت ارزهای دیجیتال و مسائل امنیتی، موافقت خود را اعلام نکرده است.

از سوی دیگر، پس از آنکه CI Global در ماه فوریه ۲۰۲۱ CI Galaxy Ethereum ETF را اعلام کرد، کانادا اولین کشوری است که ETF Ether را تأیید کرد.

با بی ثباتی قیمت اتریوم و سایر ارزهای دیجیتالی، علاقه مندان به ارزهای دیجیتال، ETF های اتریوم را راهی برای سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال بدون خرید ارزهای واقعی ETH می دانند. همچنین سرمایه گذاری در ETF به این معنی است که مردم مجبور نیستند خود ETH داشته باشند، که این ممکن است برای برخی از سرمایه گذاران ایمن تر باشد، زیرا سرپرست معمولاً مکانیسم های امنیتی بیشتری نسبت به سرمایه گذاران معمولی دارد.

مزایای صندوق های قابل معامله در ارز دیجیتال (ETF)

صندوق های ETF مزایای بسیاری دارند. از جمله:

ادغام دارایی های سنتی و ارز های دیجیتال

علیرغم رسیدن به بیش از ۱.۵ تریلیون دلار، بازار ارزهای دیجیتال در مقایسه با ده ها تریلیون صندوق سرمایه گذاری سنتی، صندوق های سرمایه گذاری مشترک، شرکت های بیمه و سایر موسسات هنوز کوچک است.

صندوق های قابل معامله در ارز های دیجیتال (ETFها) می توانند به طور بالقوه شکاف بین اقتصاد ارز های دیجیتال و اقتصاد کل جهان را کاهش دهند. و مشارکت گسترده بازار احتمالاً تأثیر مثبتی بر ارزش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال نیز خواهد داشت.

متنوع سازی

ابتدا دقت کنید که یک ETF می تواند شامل بیش از یک دارایی باشد. به عنوان مثال، یک ETF اتریوم می تواند سهام بیت کوین یا حتی فیس بوک را در خود نگه دارد. در نتیجه، به سرمایه گذاران امکان تنوع بخشیدن به سبد سهام‌شان را می دهد.

همچنین این گزینه به سرمایه گذاران کمک می کند تا در برابر خطرات ذاتی سبد دارایی در یک دارایی واحد محافظت کنند. علاوه بر این ، تعامل با یک بورس اوراق بهادار تحت نظارت، سرمایه گذاران را قادر می سازد تا از سبدهای موجود استفاده بیشتری کنند.

تسهیلات

صندوق های قابل معامله در ارز دیجیتال (ETFها)، زحمت خرید، فروش و ذخیره ارزهای دیجیتال را کم می کنند. آنها همچنین احتیاج به یادگیری فناوری دارایی های مبتنی بر بلاکچین را از بین می برند. به طور کلی، یک صندوق قابل معامله در ارز دیجیتال (ETF) ورود غیر مستقیم سرمایه گذاران به اکوسیستم ارز دیجیتال را ساده می کند.

مالیات بر درامد

ماهیت نامنظم ارزهای دیجیتال، نهادهای اصلی مانند صندوق های بازنشستگی را از خرید مستقیم دارایی های دیجیتالی منع می کند، اما پلتفرم های تحت نظارت مانند بورس اوراق بهادار امکان تنظیم مالیات صندوق قابل معامله یا ETF چیست؟ صندوق های قابل معامله در ارز دیجیتال را بطور کارآمد فراهم می کنند.

اعتماد بیشتر

یکی دیگر از مزایای ETF ها این است که آنها از شرکت های تحت نظارت تهیه می شوند و در راه های تعیین شده معامله می شوند. بنابراین، سرمایه گذاران می توانند با اطمینان خاطر پول خود را به آنها اختصاص دهند، زیرا همه چیز مرتبا تحت نظارت است.

معایب صندوق قابل معامله در ارز دیجیتال (ETF)

علیرغم مزایای بیشمار، ETF ها کاستی هایی هم دارند. برخی از موانع پیش روی ETF ها عبارتند از :

ETF ها متمرکز هستند.

ارزهای دیجیتال وابستگی به واحدهای مالی متمرکز مانند بانک های مرکزی را کاهش داده اند. علاوه بر این، آنها در مقایسه با ارزهای صادر شده توسط دولت سطح گسترده تری از حریم خصوصی را فراهم می کنند.

در حالی که این ها دلایل خوبی برای پذیرش ارزهای دیجیتال هستند، استفاده از ETF ها یکی از جنبه های مهم ارزهای دیجیتال را قربانی می کند: غیرمتمرکزسازی. سرمایه گذاری در صندوق های قابل معامله در ارز دیجیتال (ETF) به این معنی است که به متصدی اجازه می دهید دارایی های دیجیتالی شما را در اختیار داشته باشد. این امر ETF ها را در دید ناظران مالی قرار می دهد، که مزایای غیرمتمرکزسازی و حفظ حریم شخصی را کاهش می دهد.

مدیریت ETF ها هزینه بر است.

تسهیلات صندوق قابل معامله در ارز دیجیتال (ETF) با هزینه های مدریتی همراه است. از آنجا که هزینه معمولاً درصدی از کل سهام است، سرمایه گذاری در صندوق قابل معامله ارزهای دیجیتال می تواند باعث بوجود آمدن حق بیمه های مدیریتی بالا متناسب با مدت زمان سرمایه گذاری شود.

ETF ها با سایر ارزها معامله نمی شوند.

BTC ،ETH و سایر ارزها معمولاً در صرافی ارزهای دیجیتال باهم قابل معامله هستند. متأسفانه، ETF ها با سایر ارزهای دیجیتال نیز قابل معامله نیستند. علاوه بر این، غیر ممکن است که ETFها در ازای کالا و خدمات پرداخت شوند. بر خلاف دارایی دیجیتال اساسی، که ممکن است برخی از تجار آن را بپذیرند.

تضمین دقت وجود ندارد.

دیدیم که یک صندوق قابل معامله در ارز دیجیتال (ETF)می تواند شامل بیش از یک دارایی باشد، از جمله دارایی هایی که دیجیتال نیستند. و اگرچه ETF حرکت قیمت دارایی های اساسی خود را دنبال می کند، اما دارایی های متعدد می توانند بر دقت آن تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، افزایش ۶۰ درصدی ارزش ETH ممکن است ۴۵ درصد افزایش ETF را نشان دهد. بنابراین، ممکن است قیمتی که ETF نشان می دهد در مقایسه با قیمت دارایی مشابه در اسپات مارکت نادرست باشد.

ریسک نقدینگی

اگر مدیر صندوق ETF فروش کوتاه مدتی داشته باشد، خطر نقدینگی ایجاد می شود. وقتی این اتفاق بیفتد، سهامداران هزینه ها را پرداخت می کنند. علاوه بر این، ETF ها به احتمال زیاد باعث تغییر شدیدی در قیمت ارزهای دیجیتال می شوند و قاعدتا سرمایه گذاران بیشتری با این مشکل مواجه می شوند.

چرا هیچ صندوق قابل معامله (ETF)تأیید شده ای در ایالات متحده وجود ندارد؟

عدم وجود ETF ها در ایالات متحده تا حد زیادی به دلیل محیط نظارتی است که بر ماهیت غیرقابل تنظیم ارزهای دیجیتال تمرکز دارد. SEC بدون هیچ مرجع مرکزی و ناظر، صنعت ارز دیجیتال را مستعد دستکاری نهنگ ها یا سرمایه گذاران ثروتمند و کلاهبرداران می داند.

با این حال، تغییر مدیریت در سال ۲۰۲۱ باعث شده است افراد بیشتری از حوزه ارز دیجیتال، دپارتمان های مهم مالی را هدایت کنند.

به عنوان مثال، Gary Gensler، یکی از حامیان حوزه ارز دیجیتال، به عنوان رئیس جدید SEC منصوب شد. در نتیجه، این باور در ذهن علاقه مندان به وجود آمده است که صندوق های قابل معامله در راه هستند.

علاوه بر این، اقدام کمیسیون اوراق بهادار Ontario برای تصویب ETF بیت کوین در کانادا، امیدواری را در مورد اینکه ایالات متحده احتمالا این مراحل را طی خواهد کرد، ایجاد می کند.

ETF بیت کوین کانادایی از سوی مدیر صندوق Purpose Investments هنگام راه اندازی در فوریه ۲۰۲۱، بیش از ۴۲۰ میلیون دلار فروش فوق العاده در دو روز داشت.

افکار بسته در مورد ETFها

در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸، SEC بی ثباتی را دلیل اصلی رد ETF عنوان کرد، اما در آن زمان رد آن بعنوان یکی از دلایل رکود بازار ذکر شد. سه سال بعد، اکوسیستم ارز دیجیتال گام های بلندی در جهت تکامل و رشد و پیشرفت برداشت.

شاهد بودیم که بازده بازار بهبود یافته است، دید نظارتی تغییر کرده است، فرآیندهای حسابرسی تقویت شده است و محصولات پیشرفته حفاظتی در حال حاضر در بازار وجود دارند.

متأسفانه، هنوز مشخص نیست که آیا بازار ارزهای دیجیتال به تعریف SEC از تکامل جامه عمل پوشانده است یا خیر. Cathie Wood، مدیر اجرایی Ark Investment Management، معتقد است که پیشرفت صنعت ارز دیجیتال در ارزش بازاری تقریباً معادل ۲ تریلیون دلار ثابت است.

در هر صورت، با وجود افرادی مثل Gary Gensler مسئول SEC و تعداد زیادی از موسسات بزرگ و چهره های تجاری معروف مانند Paul Tudor Jones، Elon Musk، Stan Druckenmiller و بسیاری دیگر برای سرمایه گذاری در بیت کوین، شانس خوبی حداقل برای ETF بیت کوین وجود دارد که نهایتا تا سال ۲۰۲۱ توسط SEC چراغ سبز(تاییدیه) دریافت کند.

صندوق قابل معامله؛ مالکیت دارایی‌های متنوع با ریسک کمتر

اهالی بازار سرمایه ایران، سال ۱۳۹۹ را با رونق و رشد بی‌سابقه نیمه نخست آن و همچنین تشکیل و عرضه صندوق‌های قابل معامله یا همان ETF های دولتی به یاد خواهند آورد. اما اگر تنوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری شما را گیج می‌کند یا چندان در حوزه سرمایه‌گذاری حرفه‌ای نیستید، حتما این سوال برایتان به وجود آمده که صندوق قابل معامله یا ETF چیست. ETF یا صندوق قابل معامله نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و ساختاری شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارد.

هدف از ایجاد صندوق‌های سرما­یه‌گذاری مشترک، مدیریت حرفه‌­ای وجوه از طریق سرمایه‌های تجمع یافته در اوراق بهادار و کسب بازدهی مناسب است. به همین خاطر نحوه عملکرد و مدیریت دارایی‌­ها به طور مستقیم بر عملکرد صندوق‌ها تاثیر می­‌گذارد. صندوق‌ها شامل واحدهای سرمایه­‌گذاری‌­ای هستند که ارزش هر یک از آن‌ها با NAV (به معنای خالص ارزش دارایی‌­ها) مشخص می­‌شود. در این مطلب ETF ها را تعریف و تفاوت آن با صندوق‌های دیگر را بررسی می‌کنیم. همچنین درباره صندوق‌های ETF دولتی و مزایا و معاب آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

مفهوم صندوق قابل معامله یا ETF

ETF مخفف عبارت «Exchange Traded Fund» به معنی صندوق قابل معامله است. صندوق ETF دارایی ارزشمندی است که سرمایه­‌گذاران مختلف، از مدیران مالی شرکت‌های عالی رتبه تا افراد تازه وارد و مبتدی، می­‌توانند به عنوان یک دارایی ارزشمند آن را در سبد دارایی خود داشته باشند.

برخی از سرمایه­‌گذاران، صندوق‌­های قابل معامله را به عنوان دارایی ارزشمند و اصلی سبد خود انتخاب می­‌کنند. اما عده‌­ای نیز سرمایه‌گذاری در صندوق‌های ETF را برای بهبود شرایط سبد دارایی‌های خود انجام می‌دهند.

بیشتر بخوانید

صندو‌ق‌­های سرمایه­‌گذاری نیز همانند سایر سهام در بورس معامله می‌شوند و کارکرد آن‌­ها نیز با اندکی تفاوت شبیه به صندوق‌های سرمایه­‌گذاری مشترک است. نکته مهمی که باید در نظر داشت، این است که هنگام خرید واحدهای صندوق قابل معامله باید مانند خرید سهام و واحد صندوق­‌های مشترک درک درست و صحیحی از آن داشت تا بتوان به سود خوبی دست پیدا کرد.

ویژگی‌های صندوق‌های قابل معامله

سهولت در سرمایه­‌گذاری

صندوق های قابل معامله همانند سایر سهام و صندوق­‌ها در بورس قابل معامله هستند. بنابراین افرادی که کد بورسی دارند به راحتی می‌­توانند همچون خرید سایر سهام از دفاتر کارگزاری‌ها و سامانه معاملات بر خط برای خرید و فروش صندوق قابل معامله به آسانی اقدام کنند.

بیشتر بخوانید

امکان بررسی لحظه‌ای ارزش خالص دارایی­‌ها

در صندوق قابل معامله یا ETF چیست؟ سایت tsetmc.com به طور اتوماتیک ارزش خالص دارایی­‌های صندوق‌های قابل معامله یا ETF هر دو دقیقه یک بار به روز رسانی می‌­شود و سرمایه‌گذاران می­‌توانند از ارزش لحظه‌­ای دارایی خود آگاه شوند.

به کمک ارزش خالص دارایی یا همان NAV می‌توان به مقایسه عملکرد شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری پرداخت. در حقیقت در ارزش‌یابی و دستیابی به ارزش ذاتی دارایی‌های صندوق‌ها و شرکت‌ها‌ در بورس اوراق بهادار از این شاخص استفاده می‌شود. ارزش خالص دارایی نشان‌دهنده ارزش خالص یک صندوق یا شرکت سرمایه‌گذاری است. در محاسبه این ارزش، میزان دارایی‌ها و بدهی‌های مجموعه دخیل هستند. این شاخص اهمیت بسیاری در سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها دارد. اگر می‌خواهید با NAV بیشتر آشنا شوید، مقاله «ارزش خالص دارایی (NAV) چیست؟» را مطالعه کنید.

امکان سرمایه‌گذاری حتی با سرمایه اندک

از مزایای ETF نسبت به سایر صندوق­‌های سرمایه­‌گذاری این است که حتی با سرمایه اندک (زیر یک میلیون تومان) هم می‌­توان برای خرید این صندوق‌­ها از طریق کارگزاری­‌ها یا پنل معاملاتی خود اقدام کرد. این در حالی است که سرمایه­‌گذاری در صندوق‌­های سرمایه­‌گذاری مشترک دارای محدودیت حداقل سرمایه‌­گذاری هستند. گاهی این حداقل سرمایه چندین میلیون تومان است.

دارای معافیت از پرداخت مالیات به هنگام خرید و فروش

در راستای تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، طبق تبصره ۱ ماده ۷ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، بابت صدور و انتقال واحدهای صندوق‌های قابل معامله هیچ­گونه مالیاتی از سهامداران اخذ نمی‌­شود.

برای سرمایه­‌گذاری در این صندوق­‌ها حداقل و حداکثر مبلغی تعیین نشده است و دوره فعالیت­شان نیز نامحدود است. حداکثر به مدت سه روز امکان بازخرید واحدها وجود دارد. همچنین بازخرید صندوق‌­ها در کوتاه مدت بدون پرداخت جریمه صورت می‌گیرد.

ETF شامل چه دارایی‌­هایی است؟

صندوق‌های قابل معامله می­‌توانند شامل چندین نوع دارایی باشند. دارایی‌های ETF ها می‌تواند سهام، سپرده بانکی، طلا، اوراق دولتی، پول نقد، سکه، ارز یا ترکیبی از تمامی این موارد باشد. مدیران صندوق‌­ها می­‌توانند ترکیبی از دارایی­‌ها را در صندوق قرار دهند.

درصد مالکیت شما از صندوق­‌ها به میزان دارایی که از آن صندوق خریداری می‌­کنید، بستگی دارد. فرض کنید صندوق قابل معامله‌ای شامل ترکیبی از طلا و اوراق خزانه و سهام باشد. تصور کنید ۵۰ درصد این صندوق طلا، ۲۰ درصد آن اوراق خزانه و ۳۰ درصد آن سهام باشد. اگر شما یک درصد از این صندوق را خریداری کرده باشید، یعنی از هر یک از واحدهای تشکیل‌دهنده این صندوق درصدی را خریداری کرده­‌اید. اما نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که شما به عنوان سهامدار قادر به انتخاب و تغییر ترکیب صندوق نیستید و به طور دلخواه نمی‌توانید مشخص کنید که از کدام دارایی چه میزان خرید کنید. دارایی شما در صندوق باقی می‌­ماند و قابل تحویل به صورت فیزیکی نیست. اما می‌توانید از منافع آن بهره­‌مند شوید.

انواع صندوق‌های قابل معامله

هر چند که برخی از صندوق­‌های ETF در بازار ایران وجود ندارند اما این صندوق انواع متفاوتی دارد و سرمایه­‌گذاران می­‌توانند با توجه به روحیه و انتظاراتشان صندوق مناسب خود را برای خرید انتخاب کنند.

در ادامه به معرفی انواع صندوق­‌های ETF می­‌پردازیم.

صندوق با درآمد ثابت

این صندوق یکی از انواع صندوق‌­های ETF است که شما به هر میزان واحدی که از صندوق خریداری می­‌کنید، مقدار مشخصی درآمد نیز کسب می‌­کنید.

بازدهی این صندوق‌­ها سالانه است. اگر در بازه‌ای کم­تر از یک سال بخواهید آن را بفروشید، قاعدتا بازدهی کم­تری نسبت به یک سال کسب خواهید نمود. اما اصل پول و سود شما تضمین شده است. مقدار رشد در این صندوق­‌ها نیز مشخص شده است.

صندوق با درآمد ثابت شامل اوراق مشارکت بانکی، سپرده بانکی یا سایر اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق خزانه است که حدود ۷۰ درصد این صندوق را تشکیل می‌­دهند و نسبت به سایر صندوق­‌های ETF به عنوان یک سرمایه­‌گذاری بدون ریسک در نظر گرفته می‌­شود. برای اطلاع از دارایی­‌های یک صندوق می‌­توانید به امیدنامه آن رجوع کنید.

صندوق سهام

معمولا ۷۰ درصد از این صندوق شامل سهام است و شما در سود و زیان آن شریک هستید. بر خلاف صندوق با درآمد ثابت، شما از بازگشت اصل سرمایه و بهره آن مطمئن نخواهید بود. حتی ممکن است هیچ سودی کسب نکنید.

صندوق مختلط

همانطور که از اسم این صندوق مشخص است، این صندوق ترکیبی از دو صندوق قبلی است. دارایی این صندوق ترکیبی از سهام و اوراق است. به این صورت که حداقل ۴۰ درصد از دارایی این صندوق سهام، حداقل ۴۰ درصد اوراق با درآمد ثابت (مثل سپرده) و ۲۰ درصد باقی مانده نیز می‌تواند سهام یا اوراق باشد.

صندوق بازار خارجی

همانطور که در داخل کشور می‌­توانید بر روی صندوق‌­ها سرمایه­‌گذاری کنید، این امکان وجود دارد که بر صندوق بازار خارجی سایر کشورها نیز سرمایه­‌گذاری کنید. اما سرمایه­‌گذاری بر صندوق ETF کشورهای دیگر (Foreign Market) می‌تواند برای شما محدودیت‌­هایی از جمله عدم توانایی در خواندن صورت مالی داشته باشد.

برای سرمایه ­گذاری در صندوق­‌های ETF خارجی می­‌توانید در چنین صندوقی سرمایه­‌گذاری نمائید.

صندوق ارز

سرمایه­‌گذارانی که میزان ریسک‌پذیری­شان بیشتر است و توانایی تحمل ریسک نوسان‌های ارزی را دارند در این­گونه صندوق­‌ها سرمایه­‌گذاری می­‌کنند. این صندوق ETF که شامل ارز است در بازار فارکس مرسوم‌­تر است.

صندوق صنعتی

گاهی اوقات افراد می­‌دانند یک صنعت رشد خوبی خواهد داشت و نسبت به آینده آن امیدوارتر هستند. اما چون صنایع شامل سهام مختلفی هستند، تشخیص سهم بهتر برای­شان مشکل است. در این­ مواقع صندوق صنعتی که شامل ترکیبی از سهام یک صنعت است، بهترین انتخاب برای سرمایه­‌گذاری خواهد بود.

مثلا صنعت دارو ترکیبی از سهام مختلف است ولی انتخاب بهترین سهم این صنعت برای سرمایه‌گذارانی که دانش و اطلاعات کافی ندارند، دشوار است. به همین خاطر صندوق صنعتی به آنان پیشنهاد می‌شود.

صندوق کالایی

ممکن است شما برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری خود اقدام به خرید طلا یا فلزات گران­‌بها نمائید. اما این دارایی‌­ها نیز ممکن است دچار نوسان قیمتی شوند. در این شرایط سرمایه‌گذاری در صندوق کالایی که ترکیبی از فلزات گران­‌بها و غیرگران­‌بها است، پیشنهاد می‌شود.

فلزات گران‌­بها شامل طلا، نقره و پلاتین و فلزات غیرگران‌بها شامل فولاد، آلومینیوم، مس و غیره هستند.

صندوق خرسی یا صندوق معکوس

ETF معکوس یا ETF خرسی (Inverse ETF or Bear ETF) یکی از صندوق‌­های جالب است. این صندوق در روزهای منفی بازار کاربرد دارد. سازوکار این صندوق به این صورت است که می‌توانید سهمی که ندارید را بفروشید. سپس وقتی سهم ارزان شد، آن را بخرید. اصطلاحا به این عمل شورت‌سل (Short Sell) گفته می­‌شود.

راهنمای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های قابل معامله

به افرادی که توانایی مدیریت سبد دارایی خود را بنا به دلایلی مثل نداشتن فرصت یا مهارت کافی ندارند و نمی­‌خواهند ریسک داشتن تنها یک سهم را متقبل شوند، توصیه می‌­شود که سبد دارایی را متنوع کنند و ترکیبی از دارایی‌­ها را در سبد خود داشته باشند. داشتن سبد متنوع ریسک را برای افراد کاهش می‌دهد.

در واقع این صندوق‌­ها مناسب افرادی هستند که معامله سهام را ترجیح می‌­دهند اما نمی‌خواهند ریسک زیادی متقبل شوند. همچنین از طرفی سرمایه‌گذاری در صندوق‌­های ثابت را نمی‌پذیرند و به دنبال تنوع بخشی به سبد خود هستند.

به طور خلاصه این صندوق‌­ها مناسب سرمایه‌گذاران میان مدت یا بلند مدتی است که به دنبال نوسان­‌گیری نبوده و به دنبال سرمایه­‌گذاری و نگه­داری سهم هستند.

بیشتر بخوانید

چگونه به اعتبار صندوق­‌ها اطمینان کنیم؟

در گذشته متقاضیان واحدهای صندوق­‌ها به حساب مدیر صندوق وجهی را پرداخت می­‌کردند و به همین طریق دارنده واحد­های صندوق می­‌شدند. اما چون افراد مبتدی و ناآشنا به بازار نمی­‌توانستند به مدیر صندوق اطمینان کنند، برای سرمایه­‌گذاری مردد می­‌شدند. صندوق‌­های ETF به دلیل آنکه در بورس معامله می­‌شوند و تحت قوانین بازار بورس و اوراق بهار وارد بازار شده‌­اند و نظارت­‌های کافی بر آن‌ها وجود دارد، اطمینان افراد، حتی افراد ناآشنا به بازار نیز نسبت به آن‌ها بیش­تر از قبل شده است.

چه زمان می‌­توان واحدهای خریداری صندوق قابل معامله یا ETF چیست؟ شده ETF را فروخت؟

این صندوق­‌ها در بازار بورس معامله می‌­شوند و ارزش واحد آن­‌ها تعیین‌کننده ارزش آن­‌ها است. بنابراین امکان دارد به واسطه افزایش تقاضا، گاهی ارزش واحدهای این صندوق از NAV تعیین شده بالاتر رود. همچنین ممکن است به دلیل کاهش تقاضا و یا افزایش عرضه ارزش آن­‌ها از NAV پایین‌­­تر بیاید.

اما شما می‌­توانید هر زمان که بخواهید برای فروش واحدهای این صندوق اقدام نمائید. پول حاصل از فروش آن نیز حداکثر پس از گذشت سه روز از درخواست واریز وجه، توسط کارگزار به حساب شما واریز می­‌گردد.

چگونه می‌توان از ETF سود دریافت کرد؟

صندوق­‌های ETF می‌­توانند هم سودده باشند هم نه!

در واقع زمانی این صندوق­‌ها سودده هستند که واحدهای تشکیل‌دهنده صندوق سودده هستند و ارزش هر واحد صندوق نیز افزایش می‌­یابد و به تبع سود صندوق نیز افزایش می‌یابد. در این­گونه موارد، سود صندوق تنها وابسته به میزان NAV آن است. بنابراین باید به رقم NAV صندوق توجه نمائید.

مراحل سرمایه‌گذاری در صندوق قابل معامله

۱- دریافت کد بورسی از یک کارگزاری

۲- شناسایی صندوق ETF مناسب در بورس با تحقیق و بررسی

۳- خریداری صندوق مورد نظر با ثبت درخواست خرید در سامانه معاملات آنلاین

۴- فروش تمام یا بخشی از سرمایه‌گذاری در زمان دلخواه

نکات مهم سرمایه‌گذاری در صندوق های قابل معامله

• یکی از معیارهای مورد توجه در انتخاب صندوق، توجه به نوع مدیریت و نحوه عملکرد آن است.

• بهتر است دید سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها بلند مدت یا میان مدت باشد؛ یعنی با دید حداقل شش ماه تا یک ساله در این صندوق­‌ها سرمایه­‌گذاری نمائید.

• سرمایه‌­گذاری در صندوق‌ها و کسب سود، نسبت به سرمایه‌­گذاری در سهام به زمان بیشتری نیاز دارد. بنابراین پیش از سرمایه‌گذاری در این صندوق‌­ها اطمینان داشته باشید که در کوتاه مدت به پول آن نیاز پیدا نمی­‌کنید.

ETF دولتی چیست؟

در سال ۱۳۹۹ دولت ایران عرضه بخش قابل توجهی از سهام خود در شرکت‌های معتبر را در دستورکار خود قرار داد. هدف این طرح قرار گرفتن این نوع از سهام‌ها در اختیار مردم بود تا مردم مدیریت آن‌ها را بر عهده بگیرند. تا کنون دو ETF دولتی پذیره نویسی و در بورس تهران ارائه شده است. یکی از این صندوق‌ها ترکیبی از سهام دولت صندوق قابل معامله یا ETF چیست؟ در سه بانک صادرات، تجارت و ملت و همچنین شرکت‌های بیمه البرز و بیمه اتکایی امین است. این صندوق با نام «صندوق واسطه گری مالی یکم» معروف به دارایکم به افراد حقیقی واگذار شد.

صندوق قابل معامله دارادوم که به «پالایشی یکم» معروف است و در بورس با نماد پالایش درج شده است نیز دومین ETF دولتی در ایران است. پالایشی یکم، از سهام شرکت‌های پالایش نفت تهران (شتران)، پالایش نفت تبریز (شبریز)، پالایش نفت اصفهان (شپنا) و پالایش نفت بندرعباس (شبندر) تشکیل شده است. اگر به دنبال اطلاعات دقیق‌تری درباره صندوق دارایکم هستید، می‌توانید مقاله «صندوق پالایشی یکم چیست و چطور آن را خریداری کنیم؟» را بررسی کنید.

منابع حاصل از فروش این سهام در طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی، توسعه، بازسازی و بهسازی در حوزه بهداشت و درمان و کمک به بخش مولد و محرک اقتصاد استفاده می‌شود. بنابراین این طرح می‌تواند منجر به رونق و حتی جهش تولید ملی گردد. این عرضه بزرگ منجر به تعمیق بازار سرمایه و افزایش نقدشوندگی آن می‌گردد. همچنین درنهایت موجب افزایش کارایی بازار سرمایه خواهد شد. در نهایت اجرایی شدن این طرح برای مردم نیز مزایایی دارد و آن‌ها می‌توانند نقدینگی خود را به مسیر درست و بازاری مولد هدایت کنند.

جمع‌بندی

ETF مخفف عبارت «Exchange Traded Fund» به معنی صندوق قابل معامله است. صندو‌ق‌های سرمایه­‌گذاری نیز همانند سایر سهام در بورس معامله می‌شوند و کارکرد آن‌­ها نیز با اندکی تفاوت شبیه به صندوق‌های سرمایه­‌گذاری مشترک است. از مزایای ETF نسبت به سایر صندوق­‌های سرمایه­‌گذاری این است که حتی با سرمایه اندک (زیر یک میلیون تومان) هم می‌­توان برای خرید این صندوق‌­ها اقدام کرد. صندوق‌های قابل معامله می­‌توانند شامل چندین نوع دارایی باشند. دارایی‌های ETF ها می‌تواند سهام، سپرده بانکی، طلا، اوراق دولتی، پول نقد، سکه، ارز یا ترکیبی از تمامی این موارد باشد.

در سال ۱۳۹۹ دولت ایران عرضه بخش قابل توجهی از سهام خود در شرکت‌های معتبر را در دستورکار قرار داد. هدف این طرح قرار گرفتن این نوع از سهام‌ها در اختیار مردم بود تا مردم مدیریت آن‌ها را بر عهده بگیرند. تا کنون دو ETF دولتی با نام‌های دارایکم و پالایشی یکم در ایران پذیره‌نویسی و در بورس تهران ارائه شده است.

چند رسانه

آشنایی با صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله/ ETF چیست و چگونه عمل می‌کند؟

اخبار بورس پایشگر – نخستین دوره واگذاری سهام شرکت‌های دولتی از طریق صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF آغاز شده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پایشگ ر ، بورس اوراق بهادار تهران، اخیرا با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: صندوق سرمایه‌گذاری در سهام قابل معامله واسطه گری مالی یکم با نماد «دارا یکم» در فهرست نرخ صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس درج شد.
با راه اندازی این صندوق‌ها، پرسش‌های زیادی در مورد این واگذاری برای مردم وجود دارد؛ برای نمونه برای بسیاری این پرسش مطرح است که صندوق سرمایه گذاری قابل معامله چیست؟ یا اینکه آیا برای خرید سهام دولت نیاز به کد بورسی است؟ تا چه میزان سهم می‌توان از دولت خرید؟ تا کی زمان برای خرید سهام دولت هست؟ به کجا باید مراجعه شود؟ چه سهم‌هایی قرار است فروخته شود؟ در این مطلب قصد داریم تا به برخی از این پرسش‌ها پاسخ دهیم.
صندوق سرمایه گذاری چیست؟
قبل از اینکه بدانیم صندوق سرمایه گذاری قابل معامله چیست، نیاز است تا با خود صندوق های سرمایه گذاری آشنا شویم.
صندوق های سرمایه گذاری یکی از روش های غیرمستقیم سرمایه گذاری در بورس است و برای کسانی طراحی شده که آگاهی و یا وقت کافی برای سرمایه گذاری در بورس ندارند. در واقع صندوق های سرمایه گذاری نهادهای مالی هستند که به منظور مدیریت حرفه ‌ای وجوه سرمایه‌ گذاران، با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار، تأسیس شده اند و تحت نظارت آن سازمان فعالیت می‌نمایند.
چند نوع صندوق سرمایه گذاری وجود دارد؟
در حال حاضر بیش از ۱۰۰ صندوق سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران فعال است؛ اما در یک تقسیم‌بندی کلی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در قالب هشت گروه اصلی دسته بندی می‌شوند؛
• صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت
• صندوق سرمایه گذاری در سهام
• صندوق سرمایه گذاری مختلط
• صندوق سرمایه گذاری شاخصی
• صندوق قابل معامله (ETF)
• صندوق های نیکوکاری
• صندوق های تامین مالی
• صندوق های اختصاصی بازارگردان
صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) چیست؟
عملکرد اصلی صندوق ETF یا Exchange Traded Fund سرمایه گذاری در اوراق بهادار یا دارایی های فیزیکی است. می توان گفت مهم ترین ویژگی این صندوق ها، داد و ستدپذیری واحدهای سرمایه گذاری آنها در بازار سرمایه است. یعنی شما هر زمان که دوست داشته باشید، می‌توانید به شیوه معاملات سهام عادی، یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرید، یا چند واحد از آن را بفروشید.
صندوق ETF واگذاری های دولت شامل چه سهامی است؟
دولت سه صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) برای واگذاری های خود در نظر گرفته که عبارتند از:
• صندوق سرمایه گذاری قابل معامله واسطه گری های مالی
این صندوق شامل سهام باقی مانده دولت یا شرکت‌های دولتی در شرکت‌های بیمه البرز، بیمه اتکایی امین، بانک‌ صادرات، بانک ملت و بانک تجارت است (از امروز واگذاری سهام این صندوق آغاز شده است). تخفیف در نظر گرفته شده برای این صندوق ۲۰ درصد می باشد.
• صندوق سرمایه گذاری قابل معامله خودروسازی و صنایع فلزی
این صندوق شامل سهام باقی مانده دولت یا شرکت‌های دولتی در ایران خودرو، سایپا، شرکت ملی صنایع مس ایران و فولاد مبارکه. تخفیف در نظر گرفته شده برای این صندوق ۲۵ درصد می باشد.
• صندوق سرمایه گذاری قابل معامله صنایع پالایش و پتروشیمی
این صندوق شامل سهام باقی‌مانده دولت یا شرکت‌های دولتی در شرکت پالایش نفت تبریز، پالایش نفت بندرعباس، پالایش نفت اصفهان و پالایش نفت تهران. تخفیف در نظر گرفته شده برای این صندوق ۲۰ درصد می باشد.
همان گونه که عنوان شد، از امروز چهاردهماردیبهشت ماه سال جاری، فروش سهام دولت در شرکت های بیمه البرز، بیمه اتکایی امین، بانک‌ صادرات، بانک ملت و بانک تجارت در قالب صندوق ETF آغاز شده است. به گفته فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد ارزش این صندوق ۲۳ هزار میلیارد تومان است که با تخفیف ۲۰ درصدی به ۱۶ هزار میلیارد تومان می‌رسد.
آیا برای خرید واحدهای صندوق ETF نیاز به کد بورسی است؟

پاسخ خیر است و داشتن کد بورسی جهت خرید سهام صندوق ETF الزامی نیست.
اشخاصی که کد بورسی دارند، می توانند پذیره ‏نویسی واحدهای این صندوق را از طریق کارگزاری‌های بورس و سامانه‌های آنلاین معاملاتی انجام دهند.
اشخاصی که کد بورسی ندارند، می توانند برای خرید سهام صندوق ETF از طریق بانک‌های ملی، سپه، مسکن، کشاورزی، رفاه کارگران، ملت، تجارت، صادرات و قرض‌الحسنه مهر ایران اقدام به پذیره نویسی کنند. در واقع متقاضیان می‌توانند غیر حضوری و با مراجعه به درگاه‌ بانک‌های مذکور نسبت به پذیره‌نویسی اقدام کنند و یا حضوری و با مراجعه به بانک های مذکور این کار را انجام دهند.
چقدر سهم می توان از دولت خرید؟
سقف خرید یا سرمایه گذاری توسط هر شخص حقیقی (هر کد ملی)، ۲۰ میلیون ریال (دو میلیون تومان) در نظر گرفته شده است. البته اشاره به این نکته ضروری است که وزیر امور اقتصادی و دارایی در مصاحبه اخیر خود گفت: اگر هشت و نیم میلیون نفر در این فراخوان شرکت کنند، سقف ۲ میلیون تومان در نظر گرفته می شود، اگر ۱۲ میلیون نفر شرکت کنند سقف در نظر گرفته شده یک میلیون تومان خواهد بود و اگر ۳۴ میلیون نفر شرکت کنند، سقف لحاظ شده ۵۰۰ هزار تومان می‌شود لذا میزان سهامی که به هر فرد تعلق می گیرد بستگی به میزان مشارکت مردم در فراخوان دارد. وی همچنین افزود: کسی که در یک صندوق یک میلیون تومان سهام دارد می تواند در دو صندوق دیگر هم ثبت نام کند.
ویژگی بارز این واگذاری، بهره‌‌مندی کلیه ایرانیان، از تخفیف ۲۰ درصدی است.
برای خرید چقدر زمان وجود دارد؟
مهلت در نظر گرفته شده برای خرید سهام صندوق سرمایه گذاری قابل معامله واسطه گری های مالی که شامل سهام بیمه البرز، بیمه اتکایی امین، بانک‌ صادرات، بانک ملت و بانک تجارت می باشد از امروز چهاردهم اردیبهشت ماه لغایت ۳۱ اردیبهشت ماه است.
برای خرید محدودیت سنی وجود دارد؟
خرید برای تمام شهروندان ایرانی دارای کد ملی امکان‏پذیر است و هیچ گونه محدودیت سنی برای متقاضیان وجود ندارد.
آیا شرکت ها هم می توانند واحدهای صندوق های ETF را خریداری کنند؟
پذیره ‏نویسی واحدهای سرمایه ‏گذاری موضوع این دستورالعمل صرفاً شامل اشخاص حقیقی ایرانی بوده و اشخاص حقوقی نمی‌توانند در پذیره‏ نویسی شرکت کنند.
از چه زمانی می توان این واحدها را معامله کرد؟
دو ماه بعد از تخصیص واحدها، معامله آنها امکان پذیر است و خریداران می توانند به تدریج طی ماه های آینده و در فرصت مناسب نسبت به دریافت کد بورسی جهت تسویه وجوه اقدام کنند.
سهام دولت را بخریم یا نخریم؟
پرسش آخر که پاسخ داده خواهد شد، این است که بالاخره این سهام را بخریم یا نخریم؟
این پرسش را با یک مثال پاسخ می دهیم. در ابتدا باید گفت که برای این واگذاری تخفیف ۲۰ درصدی در نظر گرفته شده است اما باید توجه کرد، فرمول قیمت‌گذاری بر اساس سی روز کاری اخیر است.
به عنوان مثال متوسط قیمت سهام بانک ملت در سی روز کاری اخیر، حدود ۱۰۱۱ تومان بوده است که با ۲۰ درصد تخفیف ۸۰۸ تومان باید واگذار شود. امروز چهاردهم اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ قیمت سهام بانک ملت ۱۶۴۵ بوده و خرید این سهم در حال حاضر برای فرد خریدار سود خوبی را دارد، اما باید در نظر داشت که این واحد‌های خریداری شده دو ماه بعد قابل معامله هستند و تا آن زمان مشخص نیست وضعیت بورس چگونه خواهد بود؛ هر چند هم اکنون بورس اوضاع بسیار خوبی را تجربه می‌کند و قیمت سهام روز به روز در حال رشد است؛ بنابراین با قبول ریسکی که وجود دارد، به نظر می‌رسد فرد می‌تواند اقدام به خرید واحد‌های صندوق ETF کند.
در پایان نباید از انتقاد برخی اقتصاددانان و کارشناسان اقتصادی نسبت به مدیریت دولتی صندوق چشم پوشی کرد. هرچند پاسخ وزیر اقتصاد به این گروه این است که قانون بودجه امسال این اجازه را به ما داد تا برای یک دوره مدت داری، مدیریت صندوق توسط دستگاه تخصصی باشد و این گونه آزادسازی‌ها اولین تجربه دولت و کشور است. / تابناک

ETF بیت‌کوین ترکیبی از یک ابزار سرمایه گذاری سنتی (ETF) و محبوب ترین ارز دیجیتال جهان یعنی بیت‌کوین است. با راه‌اندازی این ابزار روشی ساده و قانونی برای سرمایه گذاری در حوزه بیت‌کوین و معامله آن در بازارهایی که سرمایه گذاران از قبل با آنها آشنایی داشته‌اند، ایجاد می‌شود.

خلاصه

• ETF (Exchange Traded Fund) یک ابزار سرمایه گذاری سنتی است که ارزش آنها معادل قیمت دارایی مربوطه – مثل بیت کوین – است.
• سهام ETF بیت‌کوین در بازار بورس سنتی قابل معامله است.
• کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) از سال 2017، چندین بار پیشنهاد راه‌اندازی ETF بیت‌کوین را رد کرده است.

بیت‌کوین با ارزش بازار حدود 200 میلیارد دلاری، تا به امروز محبوب ترین و بزرگ ترین ارز دیجیتال جهان محسوب می‌شود. یکی از روش‌های معامله بیت‌کوین، خرید مستقیم آن از یک اکسچنج است اما مباحث فنی این روش مثل والت‌ها، آدرس‌های بیت‌کوین و کلیدهای خصوصی برای افراد مبتدی پیچیدگی دارند. خطر گم کردن کلید خصوصی و میزان زمان لازم برای آشنایی افراد با ارزهای دیجیتال، باعث شده بعضی از سرمایه گذاران از این بازار فاصله بگیرند.

هدف ETF بیت‌کوین رفع این موانع و فراهم کردن امکان سرمایه گذاری در حوزه بیت‌کوین درست مثل سرمایه گذاری در بازار بورس است.

ETF بیت‌کوین چیست؟

• یک صندوق قابل معامله در بورس که ابزاری برای سرمایه گذاری است.
• ارزش ETF معادل با ارزش دارایی مرتبط با آن مثل بیت‌کوین، طلا یا نفت است.
• صندوق‌های قابل معامله در بورس در بورس سنتی معامله می‌شوند و هر زمان قیمت دارایی مربوطه افزایش پیدا کند، قیمت آنها هم بیشتر می‌شود و بالعکس.

آیا می‌دانستید؟

اولین ETF در سال 1993 راه‌اندازی شد و پس از آن به عنوان ابزاری برای سرمایه گذاری همزمان روی سبدی از دارایی‌های مختلف، بین سرمایه گذاران شخصی محبوبیت قابل توجهی پیدا کرد. مثلاً اشخاصی که قصد سرمایه گذاری روی سهام 500 کمپانی برتر آمریکایی را داشتند می‌توانستند سهام S&P 500 ETF را خریداری کنند.

طرز کار ETF بیت‌کوین شباهت زیادی به ETF سنتی دارد.

اگر قصد سرمایه گذاری در حوزه بیت‌کوین را دارید، می‌توانید سهام یک ETF بیت‌کوینی را خریداری کنید که امکان معامله آن در بورس سنتی وجود دارد – درست به همان صورتی که سهام تسلا یا اپل معامله می‌شود. ETF بیت‌کوینی قیمت فعلی بیت‌کوین را دنبال می‌کند یعنی نیازی نیست که خود شما بیت‌کوین بخرید و آن را در والتتان ذخیره کنید.

اما چرا اشخاص خودشان بیت‌کوین خریداری نمی‌کنند؟ واقعیت این است که برای بیشتر سرمایه گذاران و معامله گران، بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال ریسک بالایی دارند. علاوه بر شفاف نبودن قوانین، داشتن بیت‌کوین مستلزم داشتن یک والت بیت‌کوین و کار با اکسچنج‌های ارزهای دیجیتال است که وضعیت هر دوی آنها از نظر قانونی مبهم و کار با آنها برای اشخاصی که با این حوزه آشنایی ندارند، سخت صندوق قابل معامله یا ETF چیست؟ است. با وجود یک ETF، کلید خصوصی، محل ذخیره و امنیت کلی همگی توسط یک نهاد قابل اطمینان مدیریت می‌شود و نه خود سرمایه گذاران.

چه کسی ETF بیت‌کوین را ابداع کرد؟

ETF بیت‌کوین هم یک ETF معمولی است اما در این حالت، دارایی که قیمت آن دنبال می‌شود، بیت‌کوین است پس نمی‌توان شخص خاصی را ابداع کننده این مفهوم دانست.

با این وجود اولین درخواست ثبت ETF بیت‌کوینی در سال 2013 توسط Winklevoss Bitcoin Trust در کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا ثبت شد و اداره ثبت اختراع و نشان تجاری ایالات متحده آمریکا حق اختراع «محصولات قابل معامله در بورس» را به برادران Winklevoss داده است.

ETF بیت‌کوین چطور کار می‌کند؟

ETF بیت‌کوین توسط شرکتی مدیریت می‌شود که بیت‌کوین واقعی را خریداری کرده و نگه می‌دارد. ارزش این صندوق با بیت‌کوینی که در صندوق نگه داری می‌شود پشتیبانی خواهد شد. این شرکت ETF بیت‌کوین خودش را در یک بورس سنتی مثل بورس نیویورک ثبت می‌کند. می‌توانید این ETF را مثل سهام شرکت‌های معمولی معامله کنید.

چند نکته مهم: اول اینکه بعضی از ETFها مثل S&P 500 معادل با قیمت یک سهام هستند بنابراین سرمایه گذاران آنها درصدی از سود سهام آن شرکت را دریافت می‌کنند مثلاً تسلا به سهامداران خودش سود سهام می‌دهد و این سرمایه گذاران در سود سهام 499 شرکت باقیمانده هم شریک خواهند بود. با توجه به غیرمتمرکز بودن بیت‌کوین چنین چیزی برای ETF بیت‌کوینی ممکن نیست.

نکته دوم اینکه مثل سایر ETFها، لازم است مقداری کارمزد به شرکتی که ETF بیت‌کوین را مدیریت می‌کند پرداخت کنید. این موضوع به اپراتور و گرداننده سیستم بستگی دارد اما مقداری از این مبلغ صرف پرداخت کارمزدهای مدیریت عملیات خرید و نگهداری بیت‌کوین‌هایی می‌شود که برای ETF مورد نظر استفاده می‌شوند.

تاریخچه‌ای مختصر از ETF بیت‌کوین

• جولای 2013 – پیشنهاد اولین ETF بیت‌کوین توسط Winklevoss Bitcoin Trust ثبت شد.
• ژوئن 2018 – دومین پیشنهاد برداران Winklevoss برای ثبت ETF بیت‌کوین توسط SEC رد شد.
• فوریه 2020 – Wilshire Phoenix تبدیل به آخرین پروژه‌ای (تا این لحظه) شد که پیشنهاد ETF بیت‌کوین آن توسط SEC رد شد.
• سپتامبر 2020 – اولین ETF بیت‌کوین جهان در بورس اوراق بهادار برمودا ثبت شد.

دلیل استفاده از ETF بیت‌کوین

چند دلیل وجود دارد که باعث شده بعضی از سرمایه گذاران سرمایه گذاری در ETF را به خرید مستقیم بیت‌کوین ترجیح بدهند.

نگه داشتن بیت‌کوین یک بار امنیتی اضافه برای شما دارد. این یعنی شما مسئول ایمن نگه داشتن کلیدهای خصوصی خودتان هستید. ممکن است برای دستیابی به این هدف نیاز به خرید یک والت سخت‌افزاری داشته باشید تا از بیت‌کوین‌های خودتان محافظت کنید یا لازم باشد کلیدهای خصوصی خودتان را به روشی امن نگهداری کنید.

خریدن بیت‌کوین شما را در معرض ریسک کار با اکسچنج‌ها هم قرار می‌دهد که خیلی از آنها حداقل یک بار هک شده‌اند. همچنین باید قوانین مربوط به ثبت اطلاعات مالیات برای هر خرید و فروش بیت‌کوین مشخص و رعایت شود (بیشتر برای کاربران خارجی). در نتیجه ممکن است کاربرانی که درباره این موضوعات اطلاعات ندارند دچار مشکل شوند. ETFها با موکول کردن مسئولیت امنیت و نگهداری از بیت‌کوین به شخصی دیگر باعث حل این مشکلات می‌شوند.

ETF بیت‌کوین فرصت‌های معاملاتی جدیدی را هم در اختیار سرمایه گذاران قرار می‌دهد. یکی از این فرصت‌ها « short-selling» است که به نوعی یک نوع گمانه زنی و شرط بندی درباره قیمت بیت‌کوین محسوب می‌شود. این استراتژی با قرض گرفتن ETF و فروش آن با قیمت فعلی بازار اجرا می‌شود. سپس پوزیشن با خرید مجدد ETF با قیمت کمتر (در صورتی که قیمت‌ها کاهش پیدا کرده و استراتژی با موفقیت اجرا شود) بسته می‌شود.

ویژگی خاص ETF بیت کوین چیست؟

از آنجایی که سرمایه گذاران سنتی بیشتر با ETF آشنایی دارند و با ارزهای دیجیتال آشنایی زیادی ندارند، بسیاری از حامیان ارزهای دیجیتال بر این باورند که راه‌اندازی ETF بیت کوینی منجر به ورود سرمایه بیشتری به بازار کریپتو می‌شود و پلی برای ورود سرمایه گذاران بازار سنتی به بازار بیت کوین ایجاد می‌کند.

استدلال کلی به این صورت است که سرمایه گذاری برای ETF بیت کوینی راحت تر است و احتمال انجام آن توسط افراد بیشتری وجود دارد. بیت کوین جزء دارایی‌هایی بوده که در یک دهه اخیر بهترین عملکرد را داشته‌اند و نوسان و ریسک احتمالی آن این ارز دیجیتال را برای سرمایه گذارانی که با ریسک بالا کار می‌کنند تبدیل به یک گزینه جذاب کرده است.

انتظار می‌رود که ETF بیت‌کوینی منجر به جذب اعتماد و پذیرش گسترده تر ارزهای دیجیتال توسط سرمایه گذاران سنتی شود. همچنان پیشنهاد برای ثبت ETF بیت‌کوین ادامه دارد و هر چند SEC بارها این پرونده‌ها را رد کرده این درخواست‌ها به سمت این اداره سرازیر می‌شوند چون تأیید کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا می‌تواند سرمایه‌های قابل توجهی را وارد بازار ارزهای دیجیتال کند.

تأیید SEC یعنی سرمایه گذاران سازمانی قادر خواهند بود که بیت‌کوین را داد و ستد و روی آن سرمایه گذاری کنند. به این ترتیب بیت‌کوین هم به بازار اوراق بهادار ملحق می‌شود و می‌توان به راحتی آن را با سهام تسلا، اوراق قبضه آمریکایی، طلا، نفت و هر دارایی سنتی دیگری معامله کرد.

آیا می‌دانستید؟

ETF ماریجوآنا یا حشیش به دلایل مختلفی که می‌تواند برای ETF بیت‌کوینی هم تکرار شود، محبوبیت پیدا کرده است. از نظر سرمایه گذاران سنتی صنعت ماریجوآنا هم مثل بازار ارزهای دیجیتال پرریسک و نامطمئن است اما باز هم به دنبال فرصت برای کسب سود از این بازار هستند.

دلیل رد درخواست ETF بیت‌کوین توسط SEC چیست؟

هر چند ETF بیت‌کوین ابزار جذابی به نظر می‌رسد اما تعداد این صندوق‌ها در سطح جهان کم است و در آمریکا هنوز چنین صندوقی ثبت نشده است.

از شروع سال 2017 کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا دائماً درخواست‌های ثبت شده برای راه‌اندازی ETF بیت‌کوین را رد کرده است. به گفته Jay Clayton رئیس این کمیسیون، مشکل اصلی این است که احتمال دستکاری قیمت بیت‌کوین وجود دارد و حتی اگر قیمت ETF بیت‌کوین از برترین اکسچنج‌های ارز دیجیتال استخراج شود، باز هم احتمال دستکاری آن در اکسچنج‌های کمتر مشهور که تحت نظارت‌های قانونی سختگیرانه نیستند، وجود دارد.

Jay Clayton رئیس SEC یک سال بعد دوباره در کنفرانس سایت کوین دسک به این مسئله اشاره کرد و گفت: "قیمت بیت‌کوین برای سرمایه گذاران شخصی و کوچکتر باید قابل اطمینان و عاری از دستکاری باشد – نه عاری از نوسان، بلکه عاری از دستکاری."

تأیید SEC پیروزی بزرگی برای بیت کوین و عامل مهمی برای تبدیل شدن آن به یک ابزار سرمایه گذاری مجاز و قانونی محسوب می‌شود.

نحوه سرمایه گذاری در ETF بیت‌کوین

تا اکتبر 2020 هنوز هیچ ETF بیت‌کوینی برای معامله در آمریکا وجود ندارد. هنوز SEC درخواست ثبت ETF بیت‌کوین را تأیید نکرده چون از نظر SEC بازار بیت‌کوین یک بازار به شدت پرنوسان است که در برابر دستکاری قیمت و کلاهبرداری آسیب پذیر است.

آیا اکسچنجی با پشتیبانی از ETF بیت‌کوین وجود دارد؟

پاسخ این سوال مثبت است چون بعضی از قلمروهای قضایی پذیرای ETFهای بیت‌کوین هستند. در سپتامبر 2020، برمودا درخواست ETF بیت‌کوین را برای شروع به کار در بورس برمودا تأیید کرد. این ETF توسط شرکت Hashdex با همکاری نزدک اداره می‌شود.

بورس اوراق بهادار جیبالتار مستقر در جبل الطارق هم در ماه سپتامبر یک ETF شبیه بیت‌کوین به نام صندوق بیت‌کوین را تصویب و راه‌اندازی کرد که در بورس تورنتو هم ثبت شده است.

شرکت سرمایه گذاری بزرگ آمریکایی Grayscale هم صندوق سرمایه گذاری Grayscale را دارد که یک محصول قابل معامله به صورت عمومی است. صندوق سرمایه گذاری Grayscale منبعی از سرمایه گذاری‌های عظیم مشتریان Grayscale است.

این صندوق یک ETF بیت‌کوین واقعی نیست چون در اصل مربوط به سهام صندوق Grayscale است. معمولاً این صندوق حجم معاملات زیادی دارد اما ETF بیت‌کوین متناظر با قیمت خود بیت‌کوین است. با این حال تأثیر این دو ابزار تقریباً یکسان است. یعنی در Grayscale می‌توانید سهامی خریداری کنید که متناظر با خرید بیت‌کوین توسط سرمایه گذاران و معامله آن در بورس است.

آینده ETF بیت‌کوین

هر چند عده بسیاری بیت‌کوین را یک سرمایه گذاری پر خطر تلقی می‌کنند اما شرایط در حال تغییر است. بیت‌کوین نسبت به شروع پیدایش آن در حدود 1 دهه بیش موفق به جلب پذیرش و حمایت بیشتری از سوی کارآفرینان، سرمایه گذاران، سیاستمنداران و قانونگذاران معتبر شده است. در سال 2019، در جلسه استماع کنگره آمریکا در رابطه با پروژه لیبرای فیسبوک، سیاستمداران زیادی نسبت به بیت‌کوین و فناوری‌های بلاک‌چین دیدگاه مثبتی داشتند.

یک باور کلی در جامعه کریپتو وجود دارد مبنی بر اینکه بالاخره یک ETF بیت‌کوین کامل راه‌اندازی می‌شود. Jay Clayton مدیر SEC دیدگاه مثبتی نسبت به ETF بیت‌کوین یا حداقل نسخه توکنیزه از یک ETF فعلی دارد. با این حال تا زمانی که نگرانی‌های موجود درباره دستکاری قیمت بیت‌کوین رفع نشود، راه‌اندازی ETF بیت‌کوین در آمریکا اتفاق نخواهد افتاد.

ETF بیت‌کوین که در بورس اوراق بهادار برمودا ثبت شده، می‌تواند نقش یک طرح آزمایشی برای ثبت ETF مشابه در آمریکا را داشته باشد. چه این اقدام موفقیت آمیز باشد و چه خیر، احتمال استفاده از آن به عنوان یک نمونه برای ثبت درخواست‌های آتی در SEC وجود دارد. اگر SEC یک ETF بیت‌کوین را تایید کند، به احتمال زیاد موارد مختلف دیگری پس از آن ثبت خواهند شد. پس از بار شدن درها احتمالاً توجه سایر قلمروهای قضایی و کشورهای دیگر هم به این موضوع جلب می‌شود.