انواع کد معاملاتی در بورس کالا

فرم معرفی وکیل

توانا از همین لحظه در کنار شماست

مشتریان در بورس کالای ایران به صورت شخصیت حقیقی و حقوقی می‌توانند نسبت به اخذ کد و خرید از بورس اقدام نمایند. لازم به ذکر است خرید اشخاص حقیقی در حال حاضر تنها از رینگ صادراتی و رینگ محصولات کشاورزی با رعایت شرایط امکان پذیر است.

به منظور بررسي تقاضاي مشتريان براي دريافت کد معاملاتي خاص کالا و خاص گروه کالا کميته اي تحت عنوان کميته پذيرش مشتري در بورس تشکيل مي‏ شود که داراي 5 نفر عضو و يک دبير مي‏ باشد. اعضاي کميته و دبير آن توسط مديرعامل بورس منصوب مي‏ شوند. ضمن آنکه دبير کميته هم‏زمان مسوول پذيرش مشتريان نيز مي ‏باشد.

کليه متقاضيان معاملات در بورس بايستي از طريق کارگزار به مسوول پذيرش مشتري معرفي شوند و کارگزاران موظفند فرم تقاضاي شناسايي مشتري جهت درخواست کد معاملاتي را همراه با مدارک شناسايي مشتري به مسوول پذيرش مشتري ارايه دهند.

مشتريان حقيقی داخلی:

• • فرم درخواست کد حقیقی ( دو نسخه )
• • فرم مشخصات
• • کپی پروانه کسب ، کارت بازگانی یا پروانه بهره برداری
• • کپی شناسنامه و کارت ملی
• • کپی فیش برق یا تلفن جهت احراز آدرس پستی
• • افتتاح حساب وکالتی

مشتريان حقوقی داخلی:

• • فرم در خواست کد حقوقی (دو نسخه)
• • فرم مشخصات
• • کپی پروانه بهره‌برداری شرکت‌های تولیدی، گواهینامه صلاحیت پیمانکاری و قرارداد پیمانکاری برای پیمانکاران
• • کپی روزنامه‌های رسمی شرکت شامل آگهی تأسیس، آخرین آگهی، آخرین آگهی درخصوص تغییرات اعضاء هیأت مدیره و آگهی تغییر نام ، تغییر آدرس و تغییر سرمایه حسب نیاز
• • کپی اساسنامه شرکت
• • کپی اظهار نامه مالیاتی ( صفحات 2 ، 9 ، 10 و 20 مهر و امضاء شود ) آخرین دوره مالی
• • کپی صورتهای مالی حسابرسی شده توسط حسابرس رسمی آخرین دوره مالی
• • ثبت نام در سایت بهین یاب جهت خرید از رینگ محصولات پتروشیمی و فرآورده های نفتی و آلومینیوم
• • تکمیل فرم های مربوط به خرید از فولاد مبارکه
• • افتتاح حساب وکالتی

مشتريان حقوقی خارجی:

• • فرم Incorporate Application
• • کپی پاسپورت یکی از اعضا هیأت مدیره
• • مدرک ثبتی شرکت اعم از Registration licence ، اساسنامه که به تایید سفارت يا کنسولگري ايران در آن کشور رسيده باشد
• • معرفی شماره حساب و نمونه امضا شخص یا شرکت ایرانی بعنوان نماینده در سربرگ شرکت
• • معرفی شماره حساب و نمونه امضا شخص یا شرکت ایرانی بعنوان نماینده در سربرگ شرکت

نکات قابل توجه مشتریان حقیقی و حقوقی

وکيل يا نماينده قانوني شخص حقيقي يا حقوقي در صورتي مي‏توانند موضوع پذيرش آنها را پيگيري نمايد که سند رسمي وکالت از موکل خود داشته و مدارک شناسايي خود را نيز به بورس کالا ارايه نمايد.

در خصوص ارسال صورتهاي مالي و اظهارنامه مالياتي طبق تصميمات جديد کميته پذيرش مشتريان و به استناد ماده 2 آيين نامه اجرايي تبصره 4 قانون استفاده از خدمات تخصصي و حرفه اي حسابداران ذي صلاح به عنوان حسابدار رسمي، مشترياني که بر اساس آخرين اظهارنامه مالياتي تسليمي، جمع درآمد ( فروش و يا خدمات ) آنها بيش از20 ميليارد ريال و یا دارایی ثابت 36 میلیارد ریال باشد، موظف به ارائه صورتهاي مالي حسابرسي شده و اظهار نامه مالياتي مي باشند و در خصوص ساير مشتريان نيز ارسال اظهار نامه مالياتي به همراه صورتهاي مالي ( حتي به شکل حسابرسي نشده) کفايت مي کند.

بر اساس تصميمات کميته پذيرش مشتريان، کد مشترياني که بيش از شش ماه در بورس فعاليت نداشته اند، غيرفعال مي شود و فعال شدن مجدد کد آنها منوط به ارائه مدارک خواهد بود.

افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح برای

خرید از بورس کالا

جهت خرید لازم است فرم در خواست خرید نمونه برای هر قلم کالای در خواستی بصورت مجزا تکمیل و ارسال شده و مبلغ پیش پرداخت به میزان اعلامی به حساب وکالتی (جهت خرید داخلی ) یا حساب اعلامی کارگزاری ( جهت خرید صادراتی ) واریز گردد.

• قیمت قطعی در روز انجام معامله و در محل تالار تعیین می‌گردد

• کارمزد بورس و کارگزاری در رینگ فلزات و پتروشیمی 62/2 در هزار و در رینگ کشاورزی 07/3 در هزار محاسبه می گردد

• مهلت تسویه 48 ساعت از روز انجام معامله می باشد. (دو روز کاری)

• مطابق دستورالعمل اتاق پایاپای شرکت بورس کالای ایران چنانچه خریدار در مهلت تعیین شده (ردیف 2) وجه مربوطه را پرداخت ننماید ، در هنگام تسویه حساب با تأخیر، باید به ازای هر روز تقویمی ( حداکثر تا سقف 7 روز تقویمی پس از مهلت تسویه) تأخیر، 25/0 درصد ارزش معامله را نیز به عنوان جریمه پرداخت نماید همچنین چنانچه خریدار در خواست انفساخ قرارداد را نماید، یا تا 7 روز تقویمی پس از مهلت تسویه نسبت به تسویه قرارداد اقدام ننماید، می‌بایست 5 درصد ارزش معامله بعلاوه دو سر کارمزد خرید و فروش را به عنوان خسارت انفساخ قرارداد پرداخت نماید

محصولات پذیرفته شده در بورس کالا

بازار فرعی:

حداقل شرایط لازم

• ممنوعیت یا محدودیت قانونی برای معامله کالا وجود نداشته باشد

• کالا دارای مشخصات، شرایط و کیفیت قابل احراز بوده و امکان تطبیق کیفیت آن با شرایط اعلامی در اطلاعیه عرضه برای بورس و خریداران وجود داشته باشد

• عرضه‌کننده کالا توانایی تودیع وثایق لازم را جهت تضمین تحویل کالا نزد اتاق پایاپای داشته باشد و محدودیت قانونی جهت انجام معامله وی وجود نداشته باشد

توجه:کالایی که توسط یک عرضه‌کننده در سایر بازارهای بورس پذیرفته شده باشد، قابلیت پذیرش توسط همان عرضه‌کننده در بازار فرعی را ندارد.

توجه:کالاهای پذیرش شده در بازار فرعی بورس کالای ایران از جمله کالاهای زیر می‌باشند:

• کالاهایی که طبق مقررات شرایط پذیرش در بازار معاملات کالای فیزیکی را از دست می‌دهند.

پذیرش اموال غیر منقول:

جهت هر نوبت عرضه کالا در بازار فرعی باید درخواستی مجزا به بورس ارائه شده و موافقت کمیته عرضه اخذ شود. عرضه یک کالا در بازار فرعی دلیلی بر امکان تداوم عرضه آن بدون طی الزامات این بخش دستورالعمل نمی‌باشد. کمیتۀ عرضه حداکثر 5 روز کاری پس از دریافت مستندات و اطلاعات کامل موضوع مادۀ 4 دستورالعمل بازار فرعی بورس کالای ایران نظر خود مبنی بر موافقت یا عدم موافقت با پذیرش کالا در بازار فرعی بورس را اعلام می‌نماید و در صورت موافقت کمیتۀ عرضه با پذیرش کالا در بازار فرعی، بورس موظف است امیدنامه کالای پذیرش شده و سایر مستندات مربوطه را به سازمان ارسال نماید. در صورتی که سازمان ظرف 3 روز کاری نظر خود را مبنی بر عدم عرضه به بورس اعلام نکند، بورس می‌تواند نسبت به انتشار عمومی امیدنامه اقدام نماید.

شایان ذکر است کلیه مدارک و مستنداتی که در جریان بررسی پذیرش کالاها در بازار فرعی ارائه می‌گردد، باید مستقلاً در سوابق بورس نگهداری شده و حسب در خواست سازمان بلافاصله ارائه گردد و در صورتیکه سازمان تشخیص دهد که در جریان بررسی و موافقت با پذیرش کالاها در بازار فرعی یا نحوه و میزان اطلاعات ارائه شده، مقررات رعایت نشده است، می‌تواند از عرضه کالا در بازار فرعی جلوگیری نماید.

همچنین پس از پذیرش و تا قبل از عرضه کالا در بازار فرعی هر زمان که کمیته عرضه تشخیص دهد کالا شرایط پذیرش در بازار فرعی را از دست داده یا عرضه‌کننده آن مقررات را نقض کرده است، پذیرش آن کالا در بازار فرعی را لغو و از عرضه کالا در بازار فرعی جلوگیری خواهد کرد. البته پس از هر نوبت عرضه کالا، پذیرش آن در بازار فرعی طبق ترتیبات دستورالعمل بازار فرعی بورس کالای ایران خود بخود لغو می‌گردد.

پذیرش کالاهایی که قبلاً در بازار معاملات کالای فیزیکی پذیرفته شده و طبق مقررات تعلیق می‌شوند:

• در صورت تعلیق کالای یک عرضه‌کننده در بازار معاملات کالای فیزیکی بورس گزارش کارشناسی پذیرش کالا در بازار فرعی را به کمیته عرضه ارائه می‌کند و در خصوص پذیرش کالای مذکور در بازار فرعی طبق مواد 6 و 7 دستورالعمل بازار فرعی تصمیم‌گیری می‌شود

• در صورت پذیرش کالا در بازار فرعی، حداکثر زمان معامله کالا در این بازار 3 ماه از تاریخ تعلیق خواهد بود. طی این مدت ضرورتی به طی فرآیند پذیرش برای هر نوبت عرضه نخواهد بود

• طی دوره سه ماهه موضوع بند فوق هر زمان که کالا انواع کد معاملاتی در بورس کالا انواع کد معاملاتی در بورس کالا رفع تعلیق شد، معاملات کالا در بازار فرعی متوقف و در بازار معاملات کالای فیزیکی از سر گرفته خواهد شد

• در صورت تداوم تعلیق تا پایان دوره سه ماهه بورس باید گزارشی مبنی بر تصمیم گیری در خصوص تداوم تعلیق در بازار معاملات کالای فیزیکی به هیات پذیرش ارائه نماید

• در صورتی که هیات پذیرش تداوم تعلیق را تصویب نماید، کالا کماکان در بازار فرعی معامله خواهد شد، لیکن ضروری است به ازای هر نوبت عرضه فرایند پذیرش کالا در بازار فرعی حسب ضوابط این دستورالعمل انجام شود

• حداکثر زمان تداوم پذیرش و معامله کالاهای موضوع این ماده در بازار فرعی 6 ماه از زمان تعلیق کالا در بازار معاملات کالای فیزیکی خواهد بود و پس از پایان مدت مذکور پذیرش کالا به صورت خودکار در بازار فرعی لغو می‌گردد

مدارک پذیرش کالا در بازار فرعی

• • درخواست پذیرش کالا
• • پرسشنامه پذیرش
• • فرم شناسه کالا
• • فرم سفارش فروش
• • رسید پرداخت حق پذیرش
• • مستندات لازم جهت احراز مالکیت عرضه‌کننده بر کالای مورد پذیرش که در خصوص هر نوع کالا توسط هیات مدیرۀ بورس تعیین می‌گردد
• • تعهد عرضه‌کننده مبنی بر فراهم نمودن شرایط مورد درخواست بورس جهت بازدید متقاضیان خرید از کالای مورد پذیرش
• • اصل یا کپی برابر اصل مستندات کالاهای وارداتی که فهرست آن در پرسشنامة پذیرش قید شده است
• • تائیدیه مراجع ذیصلاح در خصوص کالاهائی که عرضه آن‌ها به عموم مشمول رعایت ضوابط خاص یا اخذ مجوزهای قانونی می‌باشد
• • قرارداد مشاور پذیرش
• • سایر اطلاعات و اسناد به تشخیص متقاضی یا درخواست کمیته عرضه

توجه:بورس مستندات مربوط به مشخصات و یا استاندارد کالا را در قالب امیدنامه در سایت رسمی خود درج و منتشر می‌نماید و در صورت تشخیص کمیته عرضه، گزارش ارزشیابی کالا توسط مراجع ذیصلاح باید ارائه گردد. ضمن آنکه فرمت پرسشنامه پذیرش، فرم شناسه کالا، امیدنامه و فرم سفارش فروش به تصویب هیات مدیره بورس می‌رسد.

افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح برای

شرایط پذیرش کالا در بازار فیزیکی بورس کالای ایران

حداقل شرایط لازم:

• متقاضی باید سابقه فعالیت قابل اتکاء در بازار کالای مورد پذیرش داشته باشد و همچنین چشم‌انداز روشنی از تداوم فعالیت متقاضی وجود داشته باشد

• میزان عرضه کالا توسط متقاضی به گونه‌ای باشد که امکان کشف عادلانه قیمت را در بورس فراهم آورد

• کالا نباید مشمول محدودیت‌هایی از جمله محدودیت قیمت‌گذاری قانونی و انحصار در عرضه یا تقاضا باشد که مانع از کشف عادلانه قیمت کالا گردد

هیئت پذیرش در زمان پذیرش هر کالا، حداقل عرضه سالانه و حداقل درصد عرضه در بورس از کل تولید سالانه برای تولیدکنندگان و از کل واردات سالانه برای وارد کنندگان را مشخص می‌کند و تغییر حداقل‌های مذکور به پیشنهاد بورس و تایید هیئت پذیرش امکان پذیر است.

عرضه کننده کالا در بورس، موظف است مقررات مربوطه از جمله الزامات دستورالعمل پذیرش کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بورس کالای ایران و ضوابط مربوط در خصوص افشای اطلاعات عرضه کالا را رعایت نماید.

افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح برای

راهنمای درج و پذیرش کالا

حداقل شرایط لازم

• متقاضی باید سابقه فعالیت قابل اتکاء در بازار کالای انواع کد معاملاتی در بورس کالا مورد پذیرش داشته باشد و همچنین چشم‌انداز روشنی از تداوم فعالیت متقاضی وجود داشته باشد

• میزان عرضه کالا توسط متقاضی به گونه‌ای باشد که امکان کشف عادلانه قیمت را در بورس فراهم آورد

• کالا نباید مشمول محدودیت‌هایی از جمله محدودیت قیمت‌گذاری قانونی و انحصار در عرضه یا تقاضا باشد که مانع از کشف عادلانه قیمت کالا گردد

توجه:هیئت پذیرش در زمان پذیرش هر کالا، حداقل عرضه سالانه و حداقل درصد عرضه در بورس از کل تولید سالانه برای تولیدکنندگان و از کل واردات سالانه برای وارد کنندگان را مشخص می‌کند و تغییر حداقل‌های مذکور به پیشنهاد بورس و تایید هیئت پذیرش امکان پذیر است.

توجه:عرضه کننده کالا در بورس، موظف است مقررات مربوطه از جمله الزامات دستورالعمل پذیرش کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بورس کالای ایران و ضوابط مربوط در خصوص افشای اطلاعات عرضه کالا را رعایت نماید.

بورس حداکثر ظرف 30 روز پس از تاریخ ثبت درخواست، گزارش کارشناسی خود درخصوص شرایط پذیرش را به انضمام مستندات مربوط به هیئت پذیرش ارسال می‌نماید. چارچوب گزارش کارشناسی مزبور، به پیشنهاد بورس و تصویب هیئت پذیرش تعیین می‌شود.

لازم به ذکر است ، هیئت پذیرش حداکثر ظرف 30 روز پس از دریافت گزارش و مستندات مربوط از بورس، نظر کتبی خود را با ذکر دلایل مبنی بر تایید یا رد پذیرش کالا، از طریق بورس به متقاضی اعلام می‌کند. در صورت رد درخواست، متقاضی می‌تواند مراتب اعتراض خود را حداکثر ظرف مدت 10 روز پس از ابلاغ تصمیم هیئت پذیرش، به دبیرخانۀ سازمان اعلام کند. رای هیئت مدیرۀ سازمان در ‌خصوص بررسی مجدد موضوع یا تایید نظر هیئت پذیرش، برای متقاضی، هیئت پذیرش و بورس لازم الاجراست.

بر این اساس، در صورتی که هیئت مدیرۀ سازمان اعتراض متقاضی را موجه تشخیص دهد، درخواست متقاضی باید در اولین جلسه هیئت پذیرش مجدداً طرح ‌گردد.

همچنین در صورتی که درخواست متقاضی رد شود و به آن اعتراض ننماید یا پس از اجرای رای تجدید‌نظر هیئت مدیرۀ سازمان در هیئت پذیرش رد گردد، طرح مجدد درخواست متقاضی در هیئت پذیرش حداقل پس از شش ماه و انجام مجدد کلیۀ مراحل و پرداخت حق پذیرش، امکان‌پذیر خواهد بود.

توجه : درج نام کالای پذیرفته شده در فهرست نرخ‌های بورس، منوط به احراز تمامی موارد تعیین شده توسط هیئت پذیرش می‌باشد. ضمن آنکه در صورت عدم عرضه کالای یک عرضه کننده در بورس ظرف مدت 6 ماه از درج آن در فهرست نرخ‌های بورس، پذیرش آن در بورس لغو گردیده و پذیرش مجدد آن منوط به طی فرایند پذیرش خواهد بود.

مدارک پذیرش کالا در بازار فیزیکی

• • فرم درخواست پذيرش کالا:در سربرگ شرکت پرینت گرفته شود و بصورت تایپی اطلاعات درج گردد و به .مهر و امضاء برسد.
• • فرم تعهدنامه جهت پذیرش کالا:در سربرگ شرکت پرینت گرفته شود و بصورت تایپی اطلاعات درج گردد و به مهر و امضاء برسد. ضمنا عرضه سالانه مطابق با حداقل 60 درصد تولید واقعی اعلام شده در فرم امید نامه شرکت باشد.
• • فرم پرسشنامه پذیرش کالا:اطلاعات شرکت تایپ شده و پرینت و مهر شود و به امضاء اعضای صاحب امضای هیئت مدیره برسد.
• • فرم امید نامه:اطلاعات شرکت تایپ شده و پرینت شود.
• • فرم شناسه کالا:اطلاعات شرکت تایپ شده و پرینت و مهر شود و به امضاء اعضای صاحب امضای هیئت مدیره برسد.
• • کپی برابر اصل گواهی استاندارد کالا:در صورت عدم دریافت استاندارد کلیه نامه نگاری ها با اداره استاندارد جهت دریافت استاندارد ارسال گردد + نامه تعهد شرکت مبنی بر دریافت استاندارد کالا تا یکماه آینده .) برگه نتیجه آزمایشگاه رسید پرداخت حق پذیرش.
• • جهت کالاهای وارداتی که به صورت نقدی عرضه می‌شوند و در زمان ارائه درخواست پذیرش ترخیص شده یا در شرف ترخیص می‌باشند:
  • 1- برگ سبز گمرکی
  • 2- گواهی بازرسی مبدا یا مقصد حسب درخواست بورس
  • 3- قبض انبار برای کالاهایی که از گمرکات ترخیص و به انبارهای داخلی حمل شده‌اند
  • 1- پروفرمای کالای وارداتی
  • 2- گواهی کیفیت صادر شده توسط تولید کننده به همراه تعهدنامه واردکننده مبنی بر تحویل کالا بر اساس گواهی کیفیت ارائه شده
  • 3- تعهدنامه واردکننده مبنی بر ارائه مستندات بند (7-1) این ماده به بورس پس از ترخیص و قبل از تحویل کالا به مشتری

  افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح حساب وکالتی افتتاح برای

  زیر و بم ورود به بورس کالا

  

  هرچند "بورس کالا" نه تنها برای فعالین بازار سرمایه بلکه اخیرا و به دلایل مختلفی از جمله حاشیه های مربوط به افزایش قیمت سیمان برای بسیاری از مردم نام آشناست، اما این بازار در مقایسه با بازار سهام از اقبال کمتری برخوردار بوده و می‌توان گفت این موضوع تفاوت فرایند معامله در بورس کالا و درواقع کالایی است که در بستر این بازار به مشتری عرضه می‌شود. با این‌حال نمی‌توان از اهمیت این بازار در اقتصاد کشور چشم پوشی کرد.

  به گزارش ایسنا، بورس کالا به زبان ساده، بازار منسجمی است که تعداد زیادی از عرضه‌کنندگان، کالای خود را عرضه می‌کنند و کالای مربوطه پس از بررسی‌های کارشناسی و قیمت‌گذاری توسط کارشناسان بورس کالا، به خریداران عرضه می‌شود.

  تاریخچه تشکیل این بازار در کشورمان به سال ۱۳۸۲ برمی گردد. زمانی که سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران در شهریور ماه سال مذکور، به عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خود را آغاز و پس از آن نیز سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در شهریور ماه سال ۱۳۸۳ شروع به فعالیت کرد.

  البته عمر این دو بازار طولانی نبود و هردو بعد از مدتی منحل شدند و شرکت بورس کالای ایران به موجب ماده ۵۸ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران که مقرر داشته " دولت اقدامات لازم را برای فعال کردن بورس های کالایی و تطبیق آن با این قانون و ارائه راهکارهای قانونی مورد نیاز را به عمل خواهد آورد" به عنوان یک شرکت جدید و کاملا مستقل از سازمان های کارگزاران بورس فلزات و بورس کالای کشاورزی، پس از پذیره نویسی در چهار گروه سهامداری و برگزاری مجمع عمومی از ابتدای مهرماه سال ۱۳۸۶ فعالیت خود را آغاز کرد.

  بنابراین بورس کالای ایران با تجربه ای ۱۴ ساله، به داد و ستد انواع محصولات صنعتی و معدنی، فرآورده های نفت و پتروشیمی و کشاورزی در قالب معاملات نقد، نسیه، سلف، سلف استاندارد و معاملات ابزارهای مشتقه از جمله قراردادهای آتی مشغول است.

  نحوه ورود به بورس کالا

  فرایند ورود به بورس کالا تقریبا مشابه فرایند ورود به بازار سهام است. یعنی هر فرد حقیقی و حقوقی برای ورود به این بازار نیاز به کد مخصوص به خود دارد و برای دریافت این کد باید به کارگزاری مراجعه کند. درمورد کارگزاری ها باید گفت تقریبا کارگزاری های بورس کالا همان کارگزاری های بازار سهام هستند اما تعداد آن ها کمتر است.

  درواقع ممکن است یک کارگزاری فقط خدمات مربوط به اخذ کد سهام داری بازار سهام را به مشتری ارائه دهد و یک کارگزاری هم خدمات مربوط به اخد کد برای ورود به بازار سهام و هم خدمات مربوط به اخذ کد برای ورود به بورس کالا را ارائه دهد.

  در هر صورت متقاضی دریافت کد بورس کالا می‌تواند برای آشنایی با کارگزاری هایی که این خدمت را ارائه می‌کنند به آدرس اینترنتی شرکت بورس کالای ایران (/www.ime.co.ir) و سپس به سربرگ ذی‌نفعان، قسمت کارگزارن، کارگزاران فعال، مراجعه کند.

  طبق آخرین آمار حدود ۹۰ کارگزاری خدمات مربوط به کد معاملاتی بورس کالا را به متقاضیان ارائه می‌کنند.

  مدارک مورد نیاز برای دریافت کد معاملاتی در بازار نقدی

  مشتریان حقیقی باید در ابتدا فرم درخواست کد مشتری نزد کارگزار را تکمیل و تصویر شناسنامه و کارت ملی که توسط کارگزار برابر با اصل شده باشد را تحویل دهند. مشتریان حقوقی نیز باید بعد از تکمیل فرم درخواست کد مشتری نزد کارگزار، مدارک هویتی شرکت شامل اساسنامه شرکت، روزنامه رسمی آخرین تغییرات شرکت، آخرین روزنامه رسمی در خصوص اعضای هیات مدیره و دارندگان امضای مجاز شرکت و شناسنامه و کارت ملی صاحبان امضای مجاز و کلیه اعضای هیات مدیره و مدیرعامل شرکت را ارائه کنند و همه موارد مذکور باید توسط کارگزار برابر با اصل شود.

  مشتریان حقیقی همچنین باید مدارک مالی شرکت شامل اظهارنامه مالیاتی آخرین دوره مالی، کد اقتصادی، صورت‌های مالی آخرین دوره مالی شرکت به همراه گزارش حسابرس رسمی و بازرس قانونی (در صورت نیاز بر اساس اطلاعیه سالیانه وزارت امور اقتصادی و دارایی حسب مقدار دارایی و فروش اظهار نامه مالیاتی)، مجوزهای فعالیت شرکت شامل پروانه بهره برداری و . را نیز ارائه کنند.

  مدارک مورد نیاز برای مشتریان خارجی

  مشتریان خارجی باید فرم درخواست کد به زبان انگلیسی (اگر کشور غیر انگلیسی زبان باشد، مدارک باید به زبان فارسی و یا انگلیسی ترجمه شده باشند) یا فارسی را تکمیل کرده و اساسنامه شرکت را ارائه کنند.

  همچنین باید تصویر لایسنس شرکت یا سایر مجوز های فعالیت نظیر کپی کارت بازرگانی که به تایید کنسولگری ایران در آن کشور رسیده باشد و تصویر پاسپورت مالک/مالکین و مدیر عامل شرکت نیز ارائه شود.

  مدارک مورد نیاز برای مشتریان عمومی، دولتی و نظامی

  مشتریان عمومی، دولتی و نظامی هم باید فرم درخواست کد مشتری نزد کارگزار را تکمیل و مدارک هویتی شرکت شامل اساسنامه یا مستندات تاسیس شرکت یا موسسه، آخرین روزنامه رسمی تغییرات و مدیران و دارندگان امضای مجاز شرکت یا موسسه، تصویر شناسنامه و کارت ملی صاحبان امضای مجاز و مدیرعامل یا رئیس شرکت یا موسسه را ارائه کنند. همچنین مدارک مالی شرکت شامل اظهارنامه مالیاتی آخرین دوره مالی(در صورت وجود)، کد اقتصادی باید ارائه شود.

  انواع کدهای معاملاتی

  متقاضیان معامله در بورس کالا می‌توانند برای دریافت سه نوع کد معاملاتی عام، کد معاملاتی خاص گروه کالا و کد معاملاتی خاص کالا اقدام کنند.

  کد معاملاتی عام‌ کد معاملاتی است که جهت خرید و فروش کالا یا گروه کالایی خاص ایجاد نشده و دارنده آن مجاز است به شرط عدم وجود محدودیتی اعلامی جهت خرید کالا یا گروه کالایی خاص در بورس اقدام به خرید کلیه کالاهای پذیرفته شده در بورس کند.

  بر این اساس، مسوول پذیرش موظف است حداکثر ظرف سه روز کاری پس از ارائه مدارک کامل مشتری توسط کارگزاری، نسبت به صدور کد معاملاتی عام برای مشتری اقدام یا اینکه عدم کفایت مدارک ارائه‌ شده را به کارگزار اعلام کند.

  کد معاملاتی خاص گروه کالا کد معاملاتی است که جهت انواع کد معاملاتی در بورس کالا خرید و فروش یک گروه کالای خاص ایجاد شده و دارنده آن مجاز است به شرط عدم وجود محدودیت اعلامی جهت خرید یک کالای خاص از کلیه کالاهای پذیرفته شده آن گروه کالایی نیز خرید کند. برای مثال اگر فردی بخواهد محصولات گروه پتروشیمی را معامله کند، باید کد معاملاتی خاص گروه کالا را دریافت کند.

  کد معاملاتی خاص کالا نیز کد معاملاتی است که جهت خرید یکی یا چند کالای خاص ایجاد شده و دارنده آن مجاز است کالا یا کالاهای خاص را خرید کند. برای مثال فرد دارنده این کد فقط اجازه معامله چند محصول خاص پتروشیمی را دارد نه همه کالاهای گروه پتروشیمی.

  جهت صدور کد معاملاتی خاص کالا و خاص گروه کالا، متقاضی باید مدارک و مستندات خود را به کمیته پذیرش مشتریان ارایه کند. مشتریانی که واجد شرایط خرید بیش از یک کالا هستند، اعم از اینکه در یک گروه کالایی یا در گروه های کالایی متفاوت قرار داشته باشند، باید فرآیند اخذ کد معاملاتی را به طور جداگانه طی کنند. البته به هر مشتری صرفا یک کد معاملاتی اختصاص می یابد.

  دبیر کمیته موظف است حداکثر ظرف مدت ۱۰ روز کاری پس از ارائه مدارک مشتری توسط کارگزاری، گزارش کارشناسی خود حاوی اظهار نظر در خصوص احراز یا عدم احراز شرایط اعطای کد معاملاتی خاص کالا و یا خاص گروه کالا را به انضمام مستندات مربوط به کمیته ارسال کند.

  کمیته موظف است حداکثر ظرف پنج روز کاری پس از دریافت گزارش و مستندات مربوط نظر کتبی خود را با ذکر دلایل مبنی بر اعطای کد معاملاتی خاص کالا یا گروه کالا را به متقاضی اعلام کند و در صورت رد درخواست، متقاضی می‌تواند مراتب اعتراض خود را حداکثر ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ تصمیم کمیته به وی به بورس اعلام کند.

  چه کسانی می‌توانند در بورس کالا معامله کنند؟

  ممکن است اکثر افراد جامعه گمان کنند امکان معامله در بورس کالا را ندارند. درحالی که این تصور اشتباه است. اشخاص حقیقی می‌توانند پس از اخذ کد معاملاتی نسبت به معامله گواهی سپرده سکه یا اوراق بهادار مبتنی بر کالا اقدام کند.

  درواقع فرد حقیقی اجازه معامله برخی کالاها از جمله فولاد یا محصولات پتروشیمی را ندارد. چراکه برخی کالاها نیاز به اخذ مجوز از مراجع را مربوطه دارند. به طور مثال کالاهای تولیدی پتروشیمی ها و برخی کالاهای دیگر به ثبت نام مشتری در سامانه بهین یاب وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) و تائید و ارسال سهمیه به بورس توسط بهین یاب نیاز دارند.

  برخی کالاها نیز به پروانه بهره برداری، گواهی استاندارد اجباری و یا معرفی توسط وزارت صمت یا سایر ارگان ها نیاز دارند. البته این شرایط توسط کارگزار به متقاضی توضیح داده می‌شود.

  معرفی کامل بورس کالا + نحوه ثبت نام و سرمایه گذاری

  

  بازار سرمایه در کشور ما از چهار بازار بورس، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی تشکیل شده است. بازار بورس و فرابورس برای عموم نسبتاً شناخته شده تر از بورس کالا و انرژی هستند . ما در این مقاله قصد داریم “بورس کالا” را به طور کامل معرفی کرده و شما با تعریف بورس کالا، تاریخچه،انواع بازار بورس کالا ، قراردادها، اهداف و…، هم چنین نحوه ثبت نام، سرمایه گذاری و جزئیات لازم پیرامون این موضوع را برای شما شرح دهیم.

  بورس کالا چیست؟

  بورس کالا ( Mercantile Exchange ) بازاری است که در آن کالاهای مشخصی مورد معامله قرار میگیرند و مانند دیگر بازارهای حاضر در بورس به صورت سازمان یافته میباشد. خرید یک محصول در بازار سنتی کالا، دارای ریسکهایست. بطور مثال ، قیمت محصولات در بازار با نوسانات مختلفی همراه است و هر فروشنده‌ای می‌تواند محصول خود را با قیمت مشخصی ارائه دهد و نهادهای نظارتی نیز توجه چندانی به قیمت کالا و کیفیت آن ندارند. عدم نظارت مشخص باعث شده تا بسیاری از مردم انواع کد معاملاتی در بورس کالا برای تهیه محصول مورد نیاز خود به بازار بورس کالا مراجعه کنند و محصول مورد نظر خود را در این بازار امن خریداری کنند. بطورکلی بورس کالا با هدف برطرف کردن نقاط ضعف و کمبودهای بازار سنتی به وجود آمد.

  تاریخچه شکل گیری بورس کالا در جهان و ایران

  از قرن نوزدهم به بعد در جهت رفع برخی نکات منفی و موانع در بازار کالاهای مختلف برای پاسخ‌گویی به برخی از نیازمندی‌های اقتصادی کشورها،بورس کالا در جهان شکل گرفت. در واقع ضعف های بازارهای سنتی در شکل‌ نوسانات کاذب و عدم شفافیت در کشف قیمت و فقدان تضمین‌های لازم برای معامله‌گران از مهم‌ترین دلایل راه‌اندازی بورس‌های کالایی در کشورهای جهان بوده است.در چنین شرایطی وجود بورس‌های کالایی و استفاده از ابزارهای مشتقه به پدید آمدن یک نظام سازمان‌یافته دادوستد و توزیع کالاها در کشورهای مختلف منجر شده و راه ورود به بازارهای جهانی را برای کشورها تسهیل کرده است.
  امروزه بورس کالایی مدرن بسیار زیادی در جهان وجود دارند که قدیمی‌ترین آن‌ها بورس معروف و تجاری شیکاگو (CME) با سابقه ۱۷۰ ساله وهم چنین ، بورس فلزات لندن (LME) با سابقه ۱۳۰ ساله ، بورس‌کالای نیویورک(NYMEX)، بورس‌کالای توکیو (TOCOM)، بورس کالای شانگهای (SHFE)، بورس کالای هند(MCX) نیز میتوان نام برد.
  کشور ایران در راستای تحقق اهداف برنامه سوم و چهارم توسعه ،شورای عالی بورس موظف به راه‌اندازی و گسترش بورس‌های کالایی در ایران شد.سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران به عنوان اولین بازار بورس کالا در ایران در سال 1382 فعالیت خود را آغاز نمود. پس از آن سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در سال 1383 شروع به کار کرد. بر مبنای قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران و با تصویب شورای عالی بورس، شرکت بورس کالای ایران در آذر ۱۳۸۵ با درهم آمیختن بورس فلزات و بورس کالای کشاورزی تشکیل شد . بورس کالا پس از پذیره‌نویسی و برگزاری مجمع عمومی، از مهر ۱۳۸۶ کار خود را زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز کرد. لازم به ذکر است، ارکان شرکت بورس کالای ایران هم اکنون شامل «مجمع عمومی»، «هیئت مدیره»، «مدیرعامل»، «بازرس/حسابرس» می باشد. دکتر سید ابراهیم عنایت یکی از بنیانگذاران بازار بورس کالا در ایران می باشند.

  انواع بازار بورس کالا

  بورس کالا شامل 4 زیر مجموعه میباشد که عبارتند از:

  • بازار فیزیکی
  • بازار فرعی
  • بازارمشتقه
  • بازارمالی

  این زیرمجموعه‌های بورس کالا هر کدام شامل بخش های مختلفی هستند که در ادامه به بررسی هریک خواهیم پرداخت.

  بازار فیزیکی

  یکی از پر رونق ترین بازارهای بورس کالا، بازار فیزیکی میباشد. این بازار قوانین مختص خود را دارد و معاملات با شرایط ویژه به صورت مزایده ایی انجام میشود. با توجه به قیمت پیشنهادی فروشنده، قیمت‌هایی برای خرید انواع کد معاملاتی در بورس کالا انواع کد معاملاتی در بورس کالا محصول توسط خریداران پیشنهاد می‌شود. محصول در نهایت به بالاترین قیمت فروخته خواهد شد.

  انواع قراردادهای بازار فیزیکی

  کالاها در این بازار به صورت قراردادهای نقدی، سلف و نسیه قابل معامله‌اند.

  قرارداد نقدی (spot)

  در این قرارداد، خریدار تمام مبلغ توافق شده را به همراه کارمزد کارگزار پرداخت کرده و عرضه‌کننده محصول نیز آن را در مدت حداقل ۳ روز به خریدار تحویل می‌دهد. به همین خاطر از این قرارداد را قرارداد تحویل فوری نیز میگویند. البته هزینه محصول نیز باید در عرضه ۳ روز پرداخت شود.

  قرارداد سلف (forward)

  در این نوع قرارداد ، مبلغ توسط خریدار پرداخت‌شده اما زمان تحویل آن در روزی است که در قرارداد منعقدشده و مورد تأیید طرفین قرارگرفته است. بنابراین تحویل محصول در آینده انجام می‌گیرد و تسویه آن در همان ابتدای انعقاد قرارداد صورت می‌گیرد که این نوع توافق در بازار فیزیکی بورس کالا مرسوم است.

  قرارداد نسیه (credit)

  این قرارداد طوری که نامش نشان میدهد امکان نسیه وجود داشته و خریداران می‌توانند مبلغ توافق شده را به‌صورت نسیه و در زمان‌بندی‌های معین‌شده پرداخت کنند. تحویل کالا نیز در مدت ۳ روز بعد از انعقاد قرارداد انجام می‌گیرد.

  در بورس کالا بازار فیزیکی محصولات زیر دادوستد می‌شوند :

  • محصولات کشاورزی
  • محصولات پتروشیمی
  • فرآورده‌های نفتی
  • محصولات صنعتی و معدنی مختلف

  بازار فرعی

  برخی کالاها به دلایلی در بازار فیزیکی نمی‌توان آن‌ها را ارائه کرد و یا در بورس کالا به صورت متداول عرضه نمی‌‌شوند یا فروش آن‌ها، بدون مراجعه حضوری و بررسی کالا توسط خریدار، امکان پذیر نیست . در این حالت کالاها در دسته بازارهای فرعی قرار می‌گیرند. در این بازار، محصولات کشاورزی، محصولات پتروشیمی، معدنی، صنعتی، پلیمری و …. دادوستد میشوند. که قابل‌عرضه در معاملات داخلی و خارجی هستند. بنابراین در این بازار، عرضه‌کنندگان بیشتری می‌توانند حضور پیدا کنند و محصولات خود را به فروش برسانند.

  بازار مشتقه

  جدیدترین زیر مجموعه بازار بورس کالا بازار مشتقه است. این بازار به این صورت است که یک دارایی خاص عرضه‌شده و بر روی آن قراردادهایی تنظیم می‌شود. منظور از دارایی خاص نیز هر محصولی می‌تواند باشد.

  انواع قراردادهای اوراق مشتقه بورس کالا

  اوراق مشتقه بورس کالا شامل :

  قرارداد آتی

  قراداد آتی یعنی قرارداد آینده ،کلیه امور معامله از پرداخت وجه گرفته تا تحویل کالا در زمان آینده و طبق قیمت توافق شده صورت میپذیرد. بنابراین هنگام رسیدن زمان معامله، وجه موردنظر پرداخت‌شده و کالا در اختیار خریدار قرار می‌گیرد.

  قرارداد اختیار معامله (option)

  قراردادی است که یک نفر اختیار یا حق معامله فرد دیگری را خریداری کرده و به دست می‌آورد. این قرارداد در دو مدل مختلف تحت عناوین اختیار خرید و اختیار فروش منعقد می‌شود و در هر یک از آن‌ها، خریداران و عرضه‌کنندگان شروع به معامله با یکدیگر می‌کنند.

  روش کار بازار مشتقه

  روش کار بازار مشتقه به صورتی است که در ابتدا یک دارایی مشخص به عنوان دارایی پایه معرفی شده و قراردادها روی آن منتشر و تعریف می‌شوند. محصولات ارزشمند کشاورزی مثل زعفران، پسته و زیره، فراورده‌های نفتی، انواع فلزات و سکه، همگی می‌توانند به عنوان یک دارایی پایه انتخاب شوند. بازار مشتقه طیف وسیعی از افراد را به سرمایه‌گذاران خرد تبدیل خواهد کرد. قرادادهای آتی و اختیار معامله مزایایی از جمله پوشش دادن ریسک، امکان خرید و فروش استقراضی دارایی‌ها و همچنین تضمین معاملات به وسیله اتاق پایاپای بورس، را دارند.

  بازار مالی

  هدف این بازار جذب سرمایه گذاران بیشتر است که شامل 3 زیر مجموعه میباشد که عبارتند از :

  1. گواهی سپرده کالایی :

  در این نوع بازار مالی، کالاهایی با تایید کیفیت محصولات توسط انباردار در انبار قرار می‌گیرند. انباردار قبض این کالاها را صادر می‌کند. متقاضیان بورس کالا و گواهی سپرده کالایی، با استفاده از این قبض استاندارد می‌توانند جهت فروش محصولات خود در بورس کالا اقدام کنند.

  2. صندوق سرمایه‌گذاری کالایی :

  در صندوق سرمایه‌گذاری کالایی ، سرمایه‌گذاران هزینه‌های مربوط به انبارداری و حمل و نقل را پرداخت نمی‌کنند. در واقع این قابلیت را دارند که به جای خرید محصول، اوراق آن را تهیه کنند. به این صورت که صندوق، سرمایه‌گذاری روی کالایی مشخص را انجام داد و افراد با خرید واحد‌های صندوق، امکان سرمایه‌گذاری روی آن کالا را خواهند داشت.

  3. قرارداد سلف موازی استاندارد :

  در صورت استفاده از قرارداد سلف موازی استاندارد در بورس کالا ، مبلغ کالا پیش از تحویل سفارش به مشتری پرداخت می‌شود. کلیات قرارداد مذکور، مشابه با قرارداد سلف است .

  اصلی ترین اهداف بورس کالا

  بطور کلی بورس کالا اهدافی را دنبال میکند که مهم ترین آنها عبارتند از :

  • ایجاد بازاری منسجم و قانونمند برای تسهیل داد و ستد نقدی و آتی کالا
  • سامان‌دهی بازار کالاهای خاص از جمله محصولات کشاورزی ، فلزی ، انرژی و پتروشیمی
  • کشف قیمت انواع کالاها به صورت رقابتی
  • حذف واسطه‌ ها در معاملات و خریدوفروش مستقیم بین خریدار و فروشنده
  • به حداقل رساندن نوسانات کاذب بازار و امکان انتقال ریسک
  • امکان انجام معاملات نقدی و آتی کالا با استفاده از ابزارهای مناسب

  تفاوت بورس کالا و بورس اوراق بهادار

  1. در بورس کالا، کالا با وزن ، تاریخ تحویل ، قیمت، کیفیت و کمیت مشخص به صورت فیزیکی دادوستد می‌شود . ولی در بورس اوراق بهادار قیمت به صورت لحظه‌ای تعیین می‌شود و اوراق بهادار دادوستد می شود و کالا به صورت مستقیم مورد معامله قرار نمی گیرد.
  2. در بورس کالا خرید و فروش نقدی بوده و تسویه حساب تا ۲۴ ساعت به طول می‌انجامد و تحویل کالا بعد از پرداخت وجه صورت می‌گیرد. اما در بورس اوراق بهادار از ۷۲ ساعت تا یک هفته پول وارد حساب فروشنده نخواهد شد.
  3. نوسان کاذب در بورس کالا رخ نمی‌دهد اما در اوراق بهادار نوسانات لحظه ای باعث ایجاد قیمت کاذب می شود.
  4. در صورت کاهش قیمت در اوراق بهادار امکان کسب سود وجود ندارد ولی در بورس کالا میتوان از کاهش قیمت نیز کسب سود کرد.
  5. در در بورس کالا سرمایه به صورت شخصی و مستقیم به حساب فرد واریز انجام می‌شود اما در بورس اوراق بهادار سرمایه به حساب کارگزاری واریز میشود . حساب معتبر در بورس کالا تا ۲۰۰ میلیون می تواند از کارگزاری اعتبار دریافت کند .
  6. به سرمایه معامله گر در بورس کالا ضریب اهرمی ۱۰ برابر تعلق می گیرد ولی بورس اوراق بهادار دارای چنین ویژگی نیست.

  چه کسانی در بورس کالا فعالیت میکنند ؟

  • ‌ افرادی كه می‌خواهند از ريسک نوسان كاذب قيمت‌ها در امان باشند. در واقع بورس‌های كالا به عنوان عاملی موثر برای کاهش ریسک توليدكنندگان كالا و مصرف‌ كنندگان عمده در بازار شناخته می‌شود.
  • افرادی که بر خلاف گروه اول، از نوسانات قيمت استفاده كرده و کسب سود می‌كنند. در بورس‌های كالا، اين گروه با نام سوداگران (Speculator) معرفی می‌شوند.

  نحوه ثبت نام در بورس کالا

  برای فعالیت در بورس کالا و دسترسی به معاملات این بازار داشتن کد بورسی مخصوص بورس کالا الزامیست . مراحل ثبت نام و دریافت کد بورس کالا به شرح زیر میباشد :

  گام اول

  ابتدا وارد سامانه سجام به نشانی www.sejam.ir شوید و سپس ثبت نام و احراز هویت (حضوری یا غیر حضوری) انجام دهید. اگر قبلاً برای دریافت کد بورسی در این سامانه اقدام کرده اید و اصطلاحا سجامی شده اید دیگر نیاز به تکرار این مرحله نیست.

  گام دوم

  یک کارگزار به دلخواه انتخاب کنید و در بخش “کد بورسی کالا ” ثبت نام خود را تکمیل و اقدام به دریافت این کد نمایید. بعد از دریافت کد بورس کالا میتوانید از طریق کارگزار در بورس کالا معامله کنید. در ادامه به مراحل نحوه خرید از بورس کالا می‌پردازیم .

  گام سوم

  مراحل ثبت سفارش خرید در بورس کالا به شرح زیر می‌باشد :

  1. تکمیل فرم ثبت سفارش نزد کارگزاری انتخابی و پیشنهاد قیمت
  2. واریز حداقل سپرده مورد نیاز معامله به حساب کارگزاری، نزد اتاق پایاپای
  3. انتقال سفارش مشتری به تالار معاملات توسط کارگزاری
  4. شرکت در مزایده توسط کارگزاری و انجام معامله در تالار
  5. واریز باقی‌مانده وجه معامله پس از کسر سپرده اولیه به حساب کارگزاری، نزد اتاق پایاپای
  6. تسویه اسنادی معاملات در اتاق پایاپای و صدور اسناد معاملاتی
  7. تسویه مالی معاملات در اتاق پایاپای
  8. نقل و انتقال وجوه پس از کسر هزینه‌ها به حساب معامله‌گران از طریق حساب بانکی

  محدودیت های معامله در بورس کالا

  • برخی کالاهای معرفی شده در بازار بورس کالا به صورت سبد عرضه می‌شوند؛ در این حالت برای خریدار امکان انتخاب وجود ندارد.
  • عرضه کنندگان کالا موظف هستند بدون وقفه کالا ارائه دهند. در صورت توقف عرضه کالا، عرضه کنندگان مربوط از بازار بورس کالا اخراج خواهند شد.
  • امکان خرید کمتر از حجم مشخص وجود ندارد.

  انواع کدهای معاملاتی در بورس کالا

  کد معاملاتی عام

  دارندگان این کد می‌توانند تمام کالاهای پذیرفته شده در بورس کالا را خرید و فروش کنند. کد معاملاتی عام جهت خرید و فروش کالا یا گروه کالایی خاص ایجاد نشده است.

  کد معاملاتی خاص کالا

  کد معاملاتی است که جهت خرید یک یا چند کالای خاص ایجاد شده است. دارنده این کد بورس کالا میتواند کالا یا کالاهای خاص را خرید و فروش نماید.

  کد معاملاتی خاص گروه کالا

  کد معاملاتی است که جهت خرید و فروش یک گروه کالای خاص ایجاد شده است. دارندگان این کد می‌توانند تمام کالاهای پذیرفته شده در یک گروه کالایی خاص را خرید و فروش کنند.

  کلام پایانی

  بازار بورس کالا بازار منسجمی است که ابزارها و بازارهای جدیدی را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد و باحذف نقاط ضعف بازار انواع کد معاملاتی در بورس کالا سنتی به روی معاملات، نوسانات قیمت و کیفیت کالا کنترل صورت می‌گیرد. این بازار قانونمند نوین ،مکانی امن را برای سرمایه گذاران و جذب سرمایه در بخش‌های مختلف فراهم کرده و هم چنین به علت شفافیت کافی باعث ایجاد اعتماد بین طرفین معامله می‌شود . علاوه بر این بازار بورس کالا، بازار بورس کالا با ایجاد سیستمی نظام‌مند،جهشی بزرگ از بازار سنتی به بازار پیشرفته را رقم زده است.

  مراحل و شرایط ثبت نام در بورس کالا

  

  با دریافت کد بورسی امکان معامله در بورس و فرابورس را خواهیم داشت، ولی با کد بورسی معمولی نمی‌توانیم در بورس کالا معامله کنیم و برای دسترسی به معاملات این بازار باید کد بورسی مخصوص بورس کالا داشته باشیم و در بورس کالا ثبت نام کرده باشیم.

  مراحل ثبت نام در بورس کالا

  مراحل ثبت نام و ورود به بورس کالا از ۳ مرحله کلی تشکیل می‌شود:

  1. ثبت نام در سجام
  2. احراز هویت در سامانه سجام (به‌صورت غیرحضوری)
  3. مراجعه به کارگزاری و تکمیل فرم‌های لازم

  پیش از این درباره مراحل ثبت نام در سامانه سجام و احراز هویت در این سامانه گفته‌ایم. فرقی نمی‌کند که به دنبال کد بورسی معمولی هستید یا اینکه می‌خواهید کد بورس کالا دریافت کنید، هر صورت مرحله ثبت نام و احراز هویت در سامانه سجام همان است. اگر هم قبلا در این سامانه ثبت نام کرده‌اید و احراز هویت شده‌اید، همان یک بار کافی است و دیگر لازم نیست یک بار دیگر در این سامانه ثبت نام کنید. پس در این مطلب یک‌راست سراغ مرحله سوم می‌رویم.

  مراجعه به کارگزاری و ارائه فرم‌های لازم

  بعد از ثبت نام و احراز هویت در سامانه سجام، نام شما به‌صورت رسمی به‌عنوان سرمایه‌گذار ثبت شده است و اکنون می‌توانید با مراجعه به یکی از کارگزاری‌های فعال در ایران، نزد آن کارگزاری حساب معاملاتی افتتاح کنید و معاملات‌تان را آغاز کنید.

  وقتی کارتان با سامانه سجام تمام شد، برای ثبت نام در بورس کالا (البته با این فرض که ایرانی هستید)، باید مراحل زیر را طی کنید:

  1. مراجعه به کارگزار دارای مجوز فعالیت در بازار موردنظر و اخذ فرم‌ها و فهرست مدارک
  2. تکمیل فرم‌های مربوط (به‌صورت فایل و امضانشده) و ارائه انواع کد معاملاتی در بورس کالا تصویر مدارک لازم به کارگزار
  3. بررسی مدارک و مطابقت دادن فرم‌ها از سوی کارگزار
  4. کارگزار بعد از بارگذاری فایل مدارک مشتری، در سامانه مشتریان بورس کالا برای مشتری درخواست صدور کد ثبت می‌کند
  5. کارشناسان بورس کالا مدارک مدارک مشتریان را بررسی می‌کنند و در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد، درخواست صدور کد را تایید اولیه می‌کنند
  6. فرم درخواست کد تائیدشده از طرف بورس کالا برای کارگزاری ارسال می‌شود و کارگزاری این فرم را برای مهر و امضای تمامی صفحات در اختیار مشتری می‌گذارد
  7. بارگذاری فرم درخواست کد تاییدشده با مهر و امضای اصل (رنگی) در سامانه و ارسال فیزیکی
  8. صدور کد معاملاتی بازار فیزیکی

  مدارک لازم برای ثبت نام در بورس کالا

  البته درست‌ترش این است که شما به این مدارک برای افتتاح حساب در کارگزاری نیازمند هستید.

  مدارک لازم شخص حقیقی

  1. فرم درخواست کد حقیقی
  2. کپی برابر اصل کارت ملی و شناسنامه (به همراه صفحه توضیحات در صورت لزوم)
  3. کپی پروانه کسب، کارت بازرگانی یا پروانه بهره‌برداری
  4. کپی فیش برق یا تلفن جهت احراز هویت پستی
  5. افتتاح حساب وکالتی
  6. فرم معرفی اطلاعات حساب‌های بانکی مشتری
  7. اقرارنامه و بیانیه ریسک معاملات قراردادهای آتی (در صورت تمایل به فعالیت در بازار قرارداهای آتی)ش

  مدارک لازم شخص حقوقی

  1. فرم درخواست کد حقوقی
  2. کپی برابر اصل شناسنامه و کارت ملی مدیرعامل و تمام اعضای هیئت‌مدیره (به همراه صفحه توضیحات شناسنامه در صورت لزوم)
  3. کپی روزنامه رسمی تاسیس شامل آگهی تاسیس، آخرین آگهی، آخرین اگهی درمورد تغییرات اعضا و هیئت‌مدیره، آگهی تغییر نام، تغییر آدرس و تغییر سرمایه بر حسب نیاز
  4. کپی اساس‌نامه شرکت
  5. کپی صورت‌های مالی حسابرسی شده آخرین دوره مالی (در صورت عدم شمول برای حسابرسی، باید اظهارنامه مالیاتی ارائه شود)
  6. پروانه بهره‌برداری شرکت‌های تولیدی، گواهینامه صلاحیت پیمان‌کاری، قرارداد پیمانکاری برای پیمانکاران و سایر مجوزهای فعالیت معتبر
  7. افتتاح حساب وکالتی
  8. فرم معرفی اطلاعات حساب‌های بانکی مشتری
  9. اقرارنامه و بیانیه ریسک معاملات قراردادهای آتی (در صورت تمایل به فعالیت در بازار قرارداهای آتی)

  فرم درخواست کد مشتریان حقیقی و حقوقی

  یکی از مدارک مهمی که برای ثبت نام در بورس کالا لازم است، کد درخواست کد حقیقی یا حقوقی از بورس کالاست. این فرم را در مراجعه به کارگزاری برای دریافت کد بورس کالا در اختیارتان می‌گذارند، اما می‌توانید آن را از سایت بورس کالا هم دانلود و پرینت کنید. تصویری از صفحه اول این فرم‌ها را در اینجا مشاهده می‌کنید:

  فرم درخواست صدور کد شخص حقیقی فرم درخواست صدور کد شخص حقوقی

  نکته: گاهی اوقات مشتری‌های بورس کالا معاملات‌شان را رسما به عهده وکیل می‌گذارند. برای معرفی وکیل به بورس کالا هم به تکمیل فرم مخصوصی نیاز است که تصویری از صفحه نخست آن را در این قسمت می‌بینید. «فرم معرفی وکیل» را هم در صورت انواع کد معاملاتی در بورس کالا نیاز می‌توانید از سایت بورس کالا یا کارگزار خودتان دریافت کنید.

  

  فرم معرفی وکیل

  مراحل صدور کد برای مشتریان بازار مشتقه

  اگر از آن دسته سرمایه‌گذارانی هستید که می‌خواهید در بازار مشتقه بورس کالا فعالیت کنید، باید کد معاملاتی بازار مشتقه داشته باشید. بازار معاملات مشتقه بخشی از بورس کالاست که در آن با توجه به نیاز بعضی بازارها و ماهیت کالاها ابزارهای مالی جدیدی برای معامله تعریف شده است. قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله مربوط به این بازار می‌شوند. در این بازار قراردادهای خاصی بر پایه دارایی تعریف می‌شود.

  برای دریافت کد معاملاتی بازار مشتقه باید مراحل زیر را طی کنید:

  1. مراجعه به کارگزار دارای مجوز فعالیت در بازار موردنظر و دریافت فرم‌ها و فهرست مدارک لازم
  2. تکمیل فرم‌های مربوطه (به‌صورت فایل و امضانشده) و ارائه تصویر مدارک لازم به کارگزار
  3. کارگزار بعد از بررسی مدارک و مطابقت‌دادن فرم‌ها، درخواست کد شما را در سامانه مشتریان صادر و فایل مدارک‌تان را در این سامانه بارگذاری می‌کند
  4. کارشناسان بورس کالا مدارک و تقاضای شما را بررسی می‌کنند و در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد، تقاضای شما را تایید می‌کنند
  5. بعد از تائید اولیه، فرم درخواست کد تاییدشده از طرف بورس برای کارگزاری فرستاده می‌شود تا کارگزاری این فرم را برای مهر و امضای تمامی صفحات در اختیار مشتری بگذارد
  6. بارگذاری فرم درخواست کد تاییدشده با مهر و امضای اصل (رنگی) در سامانه و ارسال فیزیکی
  7. صدور کد معاملاتی بازار مشتقه
  8. ارسال اطلاعات به مدیریت توسعه بازار مشتقه جهت فعال‌سازی حساب عملیاتی
  9. مدیریت توسعه بازار مشتقه کد مشتری را فعال می‌کند

  نکته: برای دریافت کد معاملاتی مشتقه، باید کد سهامداری داشته باشید و این کد را در فرم درخواست کد در قسمت مشخص شده بنویسید.

  انواع کدهای معاملاتی بورس کالا

  به‌طور کلی ۳ نوع کد معاملاتی برای معامله در بورس کالا وجود دارد: کد معاملاتی عام، کد معاملاتی خاص گروه و کد معاملاتی خاص. در این قسمت با این سه نوع کد معاملاتی به اختصار آشنا می‌شویم.

  • کد معاملاتی عام: با استفاده از این نوع کد معاملاتی، می‌توان انواع کالاهای پذیرفته‌شده در بورس کالا را معامله کرد. در واقع این نوع کد معاملاتی برای معامله گروه یا کالای مشخصی ایجاد نشده و از این نظر محدودیتی ندارد.
  • کد معاملاتی خاص گروه: معامله‌گرانی که این نوع از کد معاملاتی را دارند فقط می‌توانند در گروه خاصی از کالاهای بورس کالا اقدام به معامله کنند. به عبارت دیگر، کد معاملاتی خاص گروه محدود به معاملات یک گروه کالایی در بورس کالا است.
  • کد معاملاتی خاص: همان‌طور که حدس زده‌اید، این نوع از کدهای معاملاتی فقط برای معامله یک یا چند کالای خاص صادر می‌شود.

  نکته یک: کد معاملاتی عام را مسئول پذیرش بورس کالا صادر می‌کند. بعد از ارائه مدارک و ثبت درخواست، این شخص سه روز برای صدور کد معاملاتی فرصت دارد. اگر مدارک‌تان کامل باشد، کد معاملاتی عام شما صادر خواهد شد، ولی اگر مشکلی در مدارک‌تان وجود داشته باشد، به کارگزارتان گزارش می‌شود که مدارک‌تان کامل نیست و کد معاملاتی برای شما صادر نمی‌شود.

  نکته ۲: کمیته‌ای هم برای پذیرش کد‌های معاملاتی خاص گروه و کدهای معاملاتی خاص وجود دارد. دبیر این کمیته ده روز کاری فرصت دارد تا نظر کارشناسی خود را به کمیته گزارش بدهد. در این گزارش مشخص می‌شود که درخواست‌کننده شرایط دریافت کد معاملاتی را دارد یا نه. کمیته هم موظف است ظرف پنج روز کاری نتیجه نهایی را به اطلاع درخواست‌کننده برساند. در صورتی که صلاحیت درخواست‌کننده احراز نشود، این شخص ده روز کاری فرصت دارد تا در رابطه با این تصمیم به کمیته بورس اعتراض کند.

  چگونه در بازار معاملات مشتقه فعالیت کنیم؟

  سرمایه‌گذاران عادی معمولا تمایل دارند در بازار معاملات آتی فعالیت کنند یا اینکه علاوه بر امکان خرید و فروش سهام، امکان معامله اختیار خرید یا فروش را هم داشته باشند. همان‌طور که می‌دانید این ابزارهای مالی در واقع «ابزارهای مالی مشتقه» به حساب می‌آیند. اما به‌طور کلی به ۲ نکته توجه داشته باشید:

  اول | اگر تمایل دارید در بازار معاملات آتی فعالیت داشته باشید، به کد معاملاتی مخصوص این بازار نیاز خواهید داشت. بازار معاملات آتی سامانه مخصوص خودش را دارد که با سامانه معاملات سهام فرق دارد. مراحل دریافت کد معاملات آتی را در ادامه آورده‌ایم.

  مراحل دریافت کد معاملاتی برخط قراردادهای آتی

  اگر تمایل دارید در بازار معاملات آتی فعالیت کنید، باید با طی مراح زیر نام کاربری و رمز عبور مخصوص سامانه معاملات برخط قراردادهای آتی را دریافت کنید.

  1. مراجعه به کارگزار و تکمیل فرم «درخواست اخذ مجوز دسترسی به سامانه معاملات برخط» و ارائه مدارک هویتی و تصویر آخرین مدرک تحصیلی
  2. مدیریت معاملات برخط کارگزاری برای ارزیابی صلاحیت حرفه‌ای شما، از شما آزمون کتبی یا شفاهی می‌گیرد
  3. برای استفاده از خدمات معاملات برخط کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا، بین شما و کارگزار قراردادی تنظیم می‌شود
  4. رمز عبور برای دسترسی انواع کد معاملاتی در بورس کالا انواع کد معاملاتی در بورس کالا به سامانه معاملات برخط قراردادهای آتی از طرف کارگزار برای شما صادر می‌شود

  نکته: برای دریافت کد معاملات آتی باید ۱۸ سال تمام داشته باشید و مدرک تحصیلی‌تان حداقل دیپلم باشد.

  دوم | اما اگر می‌خواهید در بازار اختیار معامله کنید و بتوانید «اختیار خرید» و «اختیار فروش» بخرید و بفروشید، به جز کد بورسی نیاز به کد دیگری ندارید. فقط باید به کارگزارتان مراجعه کنید و مدارک و فرم‌های مربوطه را ارائه نمایید. بعد از تکمیل این مراحل، کارگزارتان دسترسی شما برای معاملات اختیار خرید و فروش را باز می‌کند و از طریق همان سامانه معاملات سهام می‌توانید اوراق اختیار را هم معامله کنید.

  بازار فیزیکی بورس کالا ایران چیست؟

  

  یکی از بازارهای بسیار مهم بورس کالا بازار فیزیکی آن است. ماهیت این بازار از حیث تحویل کالا شبیه به بازار سنتی است؛ البته با این تفاوت که قوانین و سازوکارهای مخصوص و مشخص خود را دارد. ماهیت بازار کالا به‌ این‌ ترتیب است که تولیدکنندگان مواد خام مانند پتروشیمی‌ها و فلزات و محصولات کشاورزی و…. که به‌ اصطلاح در بازار فیزیکی بورس کالا به آن‌ها عرضه‌کننده گفته می‌شود، تولیدات خود را در بازار فیزیکی بورس کالا عرضه می‌کنند. مصرف کنندگان مواد اولیه نیز که به‌ اصطلاح تولید کنندگان هستند، این مواد اولیه را با سازوکار مخصوص بازار خریداری می‌کنند. تفاوت بازار فیزیکی با بازار سنتی در قوانین حاکم بر آن و ساز و کار خرید آن و قیمت‌های شفاف آن است. طبق تقسیم‌بندی که تا الان صورت گرفته، گروه‌های کالایی که تا الان معامله شده‌اند شامل موارد زیر هستند:

  

  نحوه ورود به بازار فیزیکی بورس کالا

  • نحوه ورود به بازار فیزیکی برای عرضه کنندگان:

  عرضه کنندگان برای ورود به بورس کالا نیاز به پذیرش محصول خود در بورس کالا دارند. برای پذیرش کالا در بازار فیزیکی یا به‌ اصطلاح بازار اصلی لازم است عرضه‌کنندگان مدارک موردنیاز بورس کالا را تکمیل کنند. در ادامه کمیته‌ای تحت عنوان هیئت پذیرش در مورد این درخواست تصمیم‌گیری خواهند کرد. لازم به ذکر است، هیئت پذیرش حداکثر ظرف ۳۰ روز پس از دریافت گزارش و مستندات مربوط از بورس، نظر کتبی خود را با ذکر دلایل مبنی بر تائید یا رد پذیرش کالا، از طریق بورس به متقاضی اعلام می‌کند.

  • نحوه ورود به بازار فیزیکی ا برای خریداران:

  برای تعریف خریداران در بازار فیزیکی بورس کالا باید به شرایط بازار آن کالا توجه داشت. در بازار فیزیکی، عرضه کنندگان شرایط خرید را برای خریداران تعریف می‌کنند. با توجه به افزایش تقاضا برای کالاهای عرضه شده در این بازار و همچنین توجه به آسیب‌شناسی که از طرف بورس کالا و سازمان صنعت و معدن صورت گرفته، در ۹۹% موارد، تولیدکنندگان (مصرف‌کنندگان نهایی) کالا را از بورس کالا خریداری می‌کنند. در بازار فیزیکی خریداران را به دو دسته خریداران خارجی و داخلی تقسیم می‌کنند. قبل از اینکه به این دودسته بپردازیم با توجه به قوانین جدید از سوی مدیریت نظارت بر کارگزاران، لازم است تمامی مشتریان جدیدی که قصد گرفتن کد معاملاتی جهت خرید از بازار فیزیکی را دارند در سامانه سجام ثبت‌نام کنند؛ سپس اقدام به کد گیری کنند. مشتریان به دو دسته مشتریان حقیقی و حقوقی تقسیم می‌شوند:

  برای دریافت کد معاملاتی مشتریان حقیقی، لازم است مشتری بعد از ثبت نام در سامانه سجام مراحل زیر را انجام دهد:

  1. درخواست کتبی به کارگزار جهت گرفتن کد
  2. تکمیل فرم کد گیری مشتریان حقیقی بازار فیزیکی
     
  3. تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقیقی بازار فیزیکی
     
  4. ثبت‌نام در سایت دارایی و امور مالیاتی و ارسال کد رهگیری به کارگزار
  5. کپی شناسنامه و کارت ملی
  6. ارسال پروانه بهره‌برداری درصورتی‌که پروانه بهره‌برداری به نام شخص حقیقی باشد.
  • مشتریان حقوقی

  به‌منظور دریافت کد معاملاتی مشتریان حقوقی نیز لازم است مشتری ابتدا در سامانه سجام ثبت‌نام کند. سپس به‌منظور تکمیل ثبت‌نام مراحل زیر را انجام دهد:

  1. درخواست کتبی به کارگزاری جهت گرفتن کد
  2. تکمیل فرم کد گیری مشتریان حقوقی بازار فیزیکی
     
  3. تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقوقی بازار فیزیکی
     
  4. ارائه مدارک مربوط به شرکت شامل: اساسنامه، روزنامه رسمی آخرین تغییرات شرکت، آخرین روزنامه رسمی در مورد اعضا هیئت‌مدیره و دارندگان امضا مجاز شرکت، شناسنامه و کارت ملی صاحبان امضا مجاز، رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکت
  5. آخرین صورت‌های مالی حسابرسی شده به همراه گزارش حسابرس و بازرس قانونی صرفاً جهت احراز فعال بودن اشخاص حقوقی
  6. پروانه بهره‌برداری درصورتی‌که واحد تولیدی باشد.
  7. ثبت‌نام در سامانه انبارها

  کد گیری برای اشخاص خارجی

  • اشخاص حقیقی خارجی:
  1. 1. درخواست کتبی به کارگزار
     2. تکمیل فرم کد گیری مشتریان حقیقی بازار فیزیکی
        
     3. تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقیقی بازار فیزیکی
        
     4. گذرنامه معتبر کشور متبوع
     • اشخاص حقوقی خارجی:
     1. 1. درخواست کتبی به کارگزاری جهت گرفتن کد
        2. تکمیل فرم کد گیری مشتریان حقوقی بازار فیزیکی
        3. تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقوقی بازار فیزیکی
           
        4. ارائه مدارک ثبت یا تأسیس شرکت عبارتند از: گواهی تأسیس یا مدرک مشابه، اساسنامه یا مدرک مشابه، مدارک مشخصات و حدود اختیارات صاحبان امضا مجاز شخص حقوقی، مدارک مربوط به مجوز فعالیت در کشور متبوع که به تائید کنسولگری ایران رسیده باشد.
        5. مدارک مثبت مالی (صورت‌های مال حسابرسی شده یا مدرک مشابه) به تشخیص بورس

        چه کالاهایی در بازار فیزیکی بورس کالا عرضه می‌شوند؟

        در جدول زیر سعی شده که خلاصه‌ای از انواع کالاهایی که در بازارهای مختلف بورس فیزیکی کالا عرضه می‌شود ارائه گردد:

        

        خرید از بازار فیزیکی بورس کالا

        مراحلی که یک مشتری برای انجام خرید از بازار فیزیکی بورس کالا باید طی کند شامل:

        1. گرفتن کد از کارگزار منتخب
        2. معرفی یک حساب وکالتی جهت خرید و واریز ۱۰ درصد وجه ارزش قرارداد به‌حساب وکالتی تا زمان مشخص‌شده در روز معامله
        3. ارسال سفارش خرید به کارگزار و امضای دستور خرید و ارسال آن برای کارگزار خود تا قبل از معامله

        در صورت خرید از بورس کالا مراحل زیر تا تحویل کالا باید طی شود:

        1. تسویه خرید: بعد از خرید ۱۰ درصد ارزش قرارداد از حساب مشتری برداشته می‌شود و ۹۰ درصد باقی‌مانده، طی یک اعلامیه خریدی به خریدار اعلام و تا زمان مشخص‌شده در اعلامیه خرید مشتری باید به‌حساب بورس کالا واریز کند.
        2. ارسال ثبت خریدار به کارگزار فروشنده: بعد از تسویه، کارگزار خریدار، نامه‌ی باربری خریدار را به کارگزار فروشنده اعلام می‌کند و به همراه مدارک موردنیاز جهت بررسی و گرفتن حواله برای کارگزار فروشنده ارسال می‌کند.
        3. حواله: کارگزار فروشنده ثبت ارسالی از طرف کارگزار خریدار را به همراه مدارک ارسالی بررسی کرده و پس از تائید برای فروشنده ارسال می‌کند. فروشنده نیز پس از بررسی‌های لازم، شماره حواله را به کارگزار خود (کارگزار فروشنده) اعلام می‌کند و از طریق کارگزار خریدار این شماره حواله به مشتری اعلام می‌شود و مشتری اقدام به بارگیری کالای خریداری‌شده می‌کند.

        سخن آخر

        در این مقاله توضیحاتی در خصوص انواع کالاهای مورد معامله در بازار فیزیکی بورس کالا ارائه شده است. مشتریان این بازار به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می‌شوند. هر یک از این گروه‌ها روش متفاوتی برای اخذ کد معاملاتی بورس کالا دارند. پس از دریافت کد معاملاتی، خریداران و فروشنده‌ها از طریق ارسال سفارش به کارگزاری خود اقدام به معامله محصول و کالای موردنظر می‌کنند.